Với giải Hoạt động trang 26 KHTN lớp 8 Kết nối tri thức chi tiết trong Bài 5: Định luật bảo toàn khối lượng và phương trình hóa học giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Khoa học tự nhiên 8. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập KHTN lớp 8 Bài 5: Định luật bảo toàn khối lượng và phương trình hóa học

Hoạt động trang 26 KHTN 8: Lập phương trình hoá học của các phản ứng sau:

a) Fe + O₂ − − → Fe₃O₄

b) Al + HCl − − → AlCl₃ + H₂

c) Al₂(SO₄)₃ + NaOH − − → Al(OH)₃ + Na₂SO₄

d) CaCO₃ + HCl − − → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

Trả lời:

a) Fe + O₂ − − → Fe₃O₄

Số nguyên tử Fe và O ở hai vế không bằng nhau, nhưng O có số nguyên tử nhiều hơn nên ta bắt đầu từ nguyên tố này trước. Do O₂ có 2 nguyên tử O còn Fe₃O₄ có 4 nguyên tử O nên ta đặt hệ số 2 trước O₂; để cân bằng tiếp số nguyên tử Fe ta đặt hệ số 3 vào trước Fe ở vế trái. Phương trình hoá học của phản ứng hoàn thiện như sau:

3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄.

b) Al + HCl − − → AlCl₃ + H₂

Trước phản ứng có 1 nguyên tử H và 1 nguyên tử Cl trong phân tử HCl; sau phản ứng có 3 nguyên tử Cl trong AlCl₃; 2 nguyên tử H trong phân tử H₂, do đó ta lấy bội chung nhỏ nhất của 3 và 2 là 6, đặt trước HCl, được:

Al + 6HCl − − → AlCl₃ + H₂

Để cân bằng số nguyên tử H ta đặt hệ số 3 trước H₂; để cân bằng số nguyên tử Cl ta đặt hệ số 2 trước AlCl₃, được:

Al + 6HCl − − → 2AlCl₃ + 3H₂

Cuối cùng để cân bằng số nguyên tử Al ta thêm hệ số 2 trước Al ở vế trái. Phương trình hoá học của phản ứng được hoàn thiện như sau:

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

c) Al₂(SO₄)₃ + NaOH − − → Al(OH)₃ + Na₂SO₄

Trước tiên ta cân bằng nhóm (SO₄) bằng cách đặt hệ số 3 vào trước Na₂SO₄:

Al₂(SO₄)₃ + NaOH − − → Al(OH)₃ + 3Na₂SO₄

Để cân bằng tiếp số nguyên tử Na ta thêm hệ số 6 vào trước NaOH.

Al₂(SO₄)₃ + 6NaOH − − → Al(OH)₃ + 3Na₂SO₄

Cuối cùng thêm hệ số 2 trước Al(OH)₃ để đảm bảo cân bằng số nguyên tử Al và nhóm (OH), khi đó phương trình hoá học được thiết lập:

Al₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 2Al(OH)₃ + 3Na₂SO₄

d) CaCO₃ + HCl − − → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

Ta thấy trước phản ứng có 1 nguyên tử H; 1 nguyên tử Cl trong phân tử HCl; Sau phản ứng có 2 nguyên tử Cl trong CaCl₂; 2 nguyên tử H trong H₂O. Để cân bằng số nguyên tử H và Cl ta thêm hệ số 2 trước HCl.

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

Kiểm tra lại thấy các nguyên tử đã được cân bằng, phương trình hoá học được hoàn thiện.

Lý thuyết Phương trình hóa học

1. Lập Phương trình hóa học

- Phương trình hoá học của phản ứng giữa khí hydrogen và khí oxygen là:

2H₂ + O₂ → 2H₂O

- Trong phản ứng hoá học, tổng số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong các chất tham gia phản ứng luôn bằng tổng số nguyên tử của nguyên tố đó trong các chất sản phẩm. Sau khi cân bằng, tổng số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vẽ của sơ đồ phản ứng bằng nhau, ta được PTHH.

- Các bước lập phương trình hoá học:

Bước 1: Viết sơ đồ của phản ứng:

Al + O₂$\to$ Al₂O₃

Bước 2: Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở 2 vế. Với trường hợp này, ta cần đặt hệ số 2 trước Al2O3 và hệ số 3 trước O2:

4Al + 3O₂ $\to$2Al₂O₃

Bước 3: Viết phương trình hoá học của phản ứng:

4Al + 3O₂ $\to$2Al₂O₃

Lưu ý:

- Hệ số viết ngang với kí hiệu của các chất.

- Không thay đổi các chỉ số trong các công thức hoá học đã viết đúng.

- Nếu trong công thức hoá học, các chất ở 2 vế có những nhóm nguyên tử giống nhau, ta coi nhóm nguyên tử này như một "nguyên tố để cân bằng".

2. Ý nghĩa của phương trình hoá học

Phương trình hoá học thể hiện tỉ lệ số mol giữa các chất tham gia và sản phẩm trong một phản ứng hoá học. Từ đó, ta có thể xác định được tỉ lệ hệ số của các chất trong phản ứng và tỉ lệ số mol, cũng như tỉ lệ khối lượng của chúng. Ví dụ: Trong phản ứng 4Al + 3O₂ --> 2Al₂O₃, ta biết được rằng để phản ứng hoàn toàn, cần sử dụng 4 mol nhôm với 3 mol oxi, tạo ra 2 mol nhôm oxit. Từ đó, ta có thể tính toán được tỉ lệ số mol và khối lượng giữa các chất trong phản ứng.