Lời giải bài tập Kinh tế Pháp luật lớp 10 Bài 19: Pháp luật trong đời sống xã hội sách Cánh diều hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Kinh tế Pháp luật 10 Bài 10 từ đó học tốt môn Kinh tế Pháp luật 10.
Giải bài tập Kinh tế Pháp luật lớp 10 Bài 19: Pháp luật trong đời sống xã hội
Lời giải:
- Giết người, cướp của.
- Tranh chấp quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình.
- Lấn chiếm lòng đường, vỉa hè.
- Vi phạm luật giao thông.
- Học sinh tụ tập đánh nhau.
1. Khái niệm pháp luật
Câu hỏi trang 119 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các điều luật dưới đây và trả lời câu hỏi
a) Theo em, các điều khoản trong Bộ luật Dân sự và Luật Bảo vệ môi trường là những quy định dành cho ai?
b) Các quy định của pháp luật do cơ quan nào ban hành và đảm bảo thực hiện?
c) Pháp luật là quy tắc xử sự chung cho tất cả mọi người hay chỉ dành cho người vi phạm? Vì sao?
Lời giải:
Yêu cầu a) Các điều khoản trong Bộ luật Dân sự và Luật Bảo vệ môi trường là những quy định dành cho tất cả mọi người, những cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân.
Yêu cầu b) Các quy định của pháp luật do Nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện.
Yêu cầu c) Pháp luật là quy tắc xử sự chung cho tất cả mọi người.
2. Đặc điểm của pháp luật
Câu hỏi trang 120 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi
a) Qua các thông tin trên, em hãy cho biết, các quy định trong Luật Giao thông đường bộ, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Bộ luật Dân sự dành cho những đối tượng nào? Ở đâu?
b) Em hãy chỉ ra điểm khác biệt của pháp luật với Điều lệ Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Lời giải:
Yêu cầu a) Các quy định trong Luật Giao thông đường bộ, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Bộ luật Dân sự được áp dụng ở nhiều nơi, bắt buộc với tất cả mọi người, trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Yêu cầu b)
- Pháp luật là những quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung, dành cho tất cả mọi người.
- Điều lệ Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là quy định về nhiệm vụ của đoàn viên.
Câu hỏi trang 120 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, tình huống và trả lời câu hỏi
a) Vì sao cửa hàng của bà M bị xử phạt vi phạm hành chính?
b) Việc cơ quan quản lí thị trường xử phạt cửa hàng bà M thể hiện điều gì của pháp luật?
Lời giải:
Yêu cầu a) Cửa hàng của bà M bị xử phạt vi phạm hành chính vì cửa hàng buôn bán một số mặt hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Yêu cầu b) Việc cơ quan quản lí thị trường xử phạt cửa hàng bà M thể hiện quyền lực nahf nước và mang tính cưỡng chế.
Lời giải:
- Tính chặt chẽ về hình thức của pháp luật được thể hiện qua các văn bản có chưa quy pháp luật do Nhà nước ban hành, các văn bản này quy định rõ ràng, một nghĩa để mọi người hiểu đúng và làm đúng.
3. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội
Câu hỏi trang 122 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
a) Em hãy cho biết, Luật Doanh nghiệp có vai trò thế nào đối với Nhà nước và doanh nghiệp?
b) Những quy định của Luật Giao thông đường bộ có ý nghĩa như thế nào đối với Nhà nước và xã hội.
Lời giải:
Yêu cầu a) Vai trò của Luật Doanh nghiệp:
- Luật Doanh nghiệp giúp cho Nhà nước quản lí kinh tế đất nước, quy định quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất kinh doanh; quy định địa vị pháp lí của các đơn vị, tổ chức kinh tế; quy định các loại thuế đối với các cá nhân, tổ chức kinh doanh,...
Yêu cầu b) Luật Giao thông đường bộ giúp cho Nhà nước quản lý được việc tham gia giao thông của người dân, giúp hạn chế tai nạn giao thông,...
Câu hỏi trang 122 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, thảo luận tình huống dưới đây
a) Ở thông tin trên, công dân được thực hiện quyền gì của mình và thực hiện như thế nào?
b) Ở tình huống trên ,vì sao anh X lại văn cứ vào Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019 để khiếu nại quyết định của Giám đốc Công ty H?
Lời giải:
Yêu cầu a) Công dân thực hiện quyền bầu cử và ứng cử của mình. Khi đủ 18 tuổi trở lên thì có quyền bầu cử, đủ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp.
Yêu cầu b) Trích Khoản 4 Điều 125 Bộ Luật Lao động: Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng. Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.
Anh X mới chỉ xin nghỉ thêm 3 ngày, có lý do khách quan chính đáng (do tàu bị trục trặc) và đã được Ban Giám đốc thông qua giấy phép nghỉ thêm nên không thể coi là anh X tự ý nghỉ làm ở công ty như lý do mà công ty đưa ra, quyết định sa thải này là không đúng pháp luật.
Luyện tập
Luyện tập 1 trang 123 Kinh tế và Pháp luật 10: Xử lý các tình huống sau:
Tình huống a. Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nam, nữ khi kết hôn với nhau phải tuân theo điều kiện về độ tuổi “nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên”, là thể hiện đặc điểm nào của pháp luật?
Tình huống b. Trên cơ sở quy định của pháp luật về kinh doanh, ông Tuấn đã đăng kí mở cửa hàng bán đồ nội thất gia đình và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh.
Vai trò nào của pháp luật được thể hiện trong trường hợp trên? Vì sao?
Tình huống c. Công ty M kinh doanh có hiệu quả nhưng kê khai doanh thu thiếu trung thực để giảm bớt tiền thuế phải nộp làm thất thu lớn cho Nhà nước. Trên cơ sở pháp luật, cơ quan thuế đã xử phạt Công ty M vì hành vi gian dối trong kê khai thuế.
Quyết định xử phạt của cơ quan thuế là thể hiện vai trò nào của pháp luật?
Lời giải:
- Xử lí tình huống a. Thể hiện tính quy phạm phổ biến, tính bắt buộc chung của pháp luật.
- Xử lí tình huống b. Pháp luật trong trường hợp này là phương tiện để Nhà nước quản lí kinh tế, xã hội vì cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã cấp giấy phép kinh doanh cho ông Tuấn được bán đồ nội thất gia đình.
- Xử lí tình huống c. Quyết định xử phạt của cơ quan thuế là thể hiện vai trò pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Em có đồng ý với ý kiến trên hay không? Vì sao?
Lời giải:
- Em không đồng ý với ý kiến trên.
- Vì:
+ Nhà nước chỉ là đại diện chính thức của toàn xã hội, thông qua pháp luật để phát huy quyền lực của mình, kiểm tra, kiểm soát mọi hoạt động của các cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước và mọi thành phần dân cư trong xã hội.
+ Vậy nên các chính sách nhà nước và việc tuyên truyền trong nhân dân là chưa đủ, cần phải có Pháp luật thì những chính sách đó mới được thực hiện một cách đúng đắn và nghiêm minh nhất.
Lời giải:
- Cung cấp cho học sinh những kiến thức về hệ thống pháp luật Việt Nam.
- Thấy rõ được sự cần thiết phải chấp hành pháp luật và có thái độ không khoan nhượng với những biểu hiện coi thường pháp luật.
- Chấp hành tự giác, nghiêm minh pháp luật của bản thân và tập thể theo yêu cầu của nhà trường.
- Nâng cao trình độ hiểu biết pháp luật giúp học sinh nắm vững và biết xử sự hợp pháp, chủ động phòng ngừa, ngăn chặn các hiện tượng vi phạm pháp luật nói chung và nội quy, quy định của trường lớp nói riêng.
Vận dụng
Lời giải:
- Mục đích: Giúp mọi người tìm hiểu rõ hơn, có thêm kiến thức về quyền bình đẳng giới, thân thể, sức khỏe của công dân.
- Đối tượng: Các bạn trong trường, lớp.
- Nội dung tuyên truyền: Vai trò của pháp luật đối với công dân về quyền bình đẳng giới, thân thể, sức khỏe của công dân.
- Hình thức: trò chơi, bài thuyết trình, diễn kịch,…
- Thời gian, địa điểm: buổi sinh hoạt lớp.
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo.
Lý thuyết Kinh tế pháp luật 10 Bài 19: Pháp luật trong đời sống xã hội
1. Khái niệm pháp luật
- Pháp luật là hệ thống quy tắc xử sự có tỉnh bắt buộc chung, do Nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội,
- Các quy tắc xử sự chung chính là nội dung của pháp luật, là chuẩn mực về những việc được làm, những việc phải làm và những việc không được làm.
- Nhà nước ban hành pháp luật nhằm điều chỉnh các mối quan hệ phát sinh trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, để các hoạt động trong xã hội diễn ra trong vòng trật tự. Trong trường hợp cá nhân, tổ chức nào đó vi phạm thì sẽ bị xử lý nghiêm minh.
- Pháp luật bao gồm tất cả các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, bao gồm Hiến pháp, các luật và các văn bản dưới luật.
Một số bộ luật của Việt Nam
2. Đặc điểm của pháp luật
a) Pháp luật có tính quy phạm phổ biến, bắt buộc chung
- Pháp luật là những quy tắc xử sự chung, được áp dụng nhiều lần, ở nhiều nơi, bắt buộc đối với tất cả mọi người, trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đây là đặc điểm để phân biệt pháp luật với các loại quy phạm xã hội khác.
- Mỗi quy tắc xử sự thường được thể hiện thành một quy phạm pháp luật. Các quy tắc xử sự này bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức, bất kì ai ở vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể cũng phải xử sự theo.
b) Pháp luật có tính quyền lực
- Pháp luật do Nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện bằng sức mạnh của quyền lực nhà nước.
- Pháp luật bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức.
Bị cáo Nguyễn Đức Chung tại tòa
- Người vi phạm pháp luật sẽ bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lí, áp dụng các biện pháp cần thiết, kể cả biện pháp cưỡng chế.
- Việc xử lí này thể hiện quyền lực nhà nước và mang tính cưỡng chế.
- Tính quyền lực là đặc điểm để phân biệt pháp luật với quy phạm đạo đức, trong đó việc thực hiện chủ yếu dựa vào tính tự giác, người không thực hiện đúng chuẩn mực đạo đức thì sẽ bị dư luận xã hội phê phán.
c) Tính xác định chặt chẽ về hình thức
- Hình thức thể hiện của pháp luật là các văn bản có chứa quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành
- Nội dung của văn bản do cơ quan nhà nước cấp dưới ban hành không được trái với văn bản do cơ quan nhà nước cấp trên ban hành
- Nội dung của tất cả các văn bản đều phải phù hợp với Hiến pháp, không được trái Hiến pháp.
- Pháp luật quy định rõ ràng, chặt chẽ cơ quan nhà nước nào có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật nào.
3. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội
a) Pháp luật là phương tiện để Nhà nước quản lí kinh tế, quản lí xã hội
- Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, các quan hệ kinh tế rất đa dạng, cần phải được điều chỉnh bằng pháp luật để mọi hoạt động kinh tế diễn ra trong vòng trật tự, ổn định và phát triển.
- Nhà nước quản lý kinh tế đất nước thông qua việc ban hành pháp luật, quy định quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất kinh doanh, quy định cơ cấu kinh tế, các thành phần kinh tể của nền kinh tế quốc dân, quy định địa vị pháp lý của các đơn vị, tổ chức kinh tế, quy định các loại thuế đối với các cá nhân, tổ chức kinh doanh,...
- Nhà nước là đại diện chính thức của toàn xã hội, thông qua pháp luật, Nhà nước có điều kiện phát huy quyền lực của mình và kiểm tra, kiểm soát mọi hoạt động của các cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước, mọi thành phần dân cư trong xã hội.
- Nhà nước quản lý xã hội về chính trị, văn hoá, giáo dục, xã hội, khoa học và công nghệ, thông qua việc ban hành chính sách, pháp luật về từng lĩnh vực và kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước.
b) Pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình
- Ở nước ta, các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân quy định trong Hiến pháp, được cụ thể hoá trong các luật về dân sự, đầu tư, doanh nghiệp, thuế, khiếu nại, tố cáo, hôn nhân và gia đình giáo dục,... trong đó quy định về nội dung, cách thức thực hiện quyền công dân trong từng lĩnh vực cụ thể. Thông qua pháp luật, nhân dân được thực hiện quyền của mình.
- Pháp luật là phương tiện để công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, thông qua các luật về dân sự, hình sự, hành chính, tố tụng, trong đó quy định thẩm quyền, nội dung, hình thức, thủ tục giải quyết tranh chấp, khiếu nại và xử lí hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Người dân có quyền khiếu nại/ tố cáo khi phát hiện sai phạm của cá nhân/ tổ chức khác
Xem thêm các bài giải Kinh tế pháp luật lớp 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 19: Pháp luật trong đời sống xã hội
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 20: Hệ thống pháp luật Việt Nam
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 21: Thực hiện pháp luật
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
