Với giải sách bài tập Lịch sử 7 Bài 17: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Lịch sử 7. Mời các bạn đón xem:
Giải SBT Lịch sử lớp 7 Bài 17: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên
¨ Năm 1257, Mông Cổ đã cho quân áp sát biên giới Đại Việt rồi ba lần cử sứ giả đến Thăng Long dụ hàng.
¨ Cuối tháng 1 - 1258, quân Trần tổ chức phản công lớn ở Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc). Quân Mông Cổ thua trận rút chạy.
¨ Năm 1271, Hốt Tất Liệt lập ra nhà Nguyên, ráo riết chuẩn bị xâm lược Đại Việt.
¨ Đầu năm 1282, Thượng hoàng triệu phụ lão trong nước họp ở thềm điện Diên Hồng, ban yến và hỏi kế đánh giặc.
¨ “Bệ hạ chém đầu thần trước rồi hãy hàng” là câu nói của Trần Quốc Tuấn khi trả lời vua Trần Thánh Tông.
¨ Năm 1289, Trần Quốc Tuấn được vua phong tước Hưng Đạo Đại Vương.
¨ Trận Bạch Đằng (năm 1288) đã đánh tan cánh quân chở lương thảo của quân Nguyên.
¨ Năm 1288, trên đường bộ, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng bắt quân lính khiêng, tháo chạy về nước.
Trả lời:
[ Đ ] Năm 1257, Mông Cổ đã cho quân áp sát biên giới Đại Việt rồi ba lần cử sứ giả đến Thăng Long dụ hàng.
[ S ] Cuối tháng 1 - 1258, quân Trần tổ chức phản công lớn ở Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc). Quân Mông Cổ thua trận rút chạy.
[ Đ ] Năm 1271, Hốt Tất Liệt lập ra nhà Nguyên, ráo riết chuẩn bị xâm lược Đại Việt.
[ S ] Đầu năm 1282, Thượng hoàng triệu phụ lão trong nước họp ở thềm điện Diên Hồng, ban yến và hỏi kế đánh giặc.
[ Đ ] “Bệ hạ chém đầu thần trước rồi hãy hàng” là câu nói của Trần Quốc Tuấn khi trả lời vua Trần Thánh Tông.
[ S ] Năm 1289, Trần Quốc Tuấn được vua phong tước Hưng Đạo Đại Vương.
[ S ] Trận Bạch Đằng (năm 1288) đã đánh tan cánh quân chở lương thảo của quân Nguyên.
[ S ] Năm 1288, trên đường bộ, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng bắt quân lính khiêng, tháo chạy về nước.
Trả lời:
Trả lời:
- Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên thời Trần, được phản ánh trong hai đoạn tư liệu là:
+ Lòng yêu nước, và tinh thần đoàn kết của toàn dân, trên dưới một lòng cùng tham gia đánh giặc.
+ Kế sách đánh giặc đúng đắn.
Bài tập 4 trang 55 SBT Lịch sử 7: Dựa vào đoạn tư liệu dưới đây và trả lời các câu hỏi:
Trước đây, Hưng Đạo Vương có người nô là Dã Tượng và Yết Kiêu, đối xử rất hậu. Khi quân Nguyên tới, Yết Kiêu giữ ở Bãi Tân (một địa điểm trên sông Lục Nam), Dã Tượng thì đi theo. Đến lúc quan quân thua trận, thuỷ quân tan cả. (Hưng Đạo) Vương định rút theo lối chân núi.
Dã Tượng nói: “Yết Kiêu chưa thấy Đại Vương thì nhất định không dời thuyền”. Vương đến Bãi Tân, chỉ có thuyền Yết Kiêu vẫn còn ở đó. Vương mừng lắm, nói:“Chim hồng hộc muốn bay cao phải nhờ sáu trụ cánh. Nếu không có sáu chiếc trụ cánh ấy thì cũng là chim thường mà thôi”.
Nói xong cho chèo thuyền đi, kị binh giặc đuổi theo không kịp.
(Đại Việt sử ký toàn thư, tập 2, NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1998, trang 51)
1. Em hiểu Trần Hưng Đạo là người như thế nào qua đoạn tư liệu trên?
2. Nêu ý nghĩa câu nói của Trần Hưng Đạo: “Chim hồng hộc muốn bay cao tất phải nhờ ở sáu trụ xương cánh. Nếu không có sáu trụ xương cánh ấy thì cũng chỉ như chim thường mà thôi”.
3. Qua tư liệu trên, em rút ra nguyên nhân nào đã dẫn đến thắng lợi của quân dân nhà Trần trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên?
Trả lời:
Yêu cầu số 1: Qua đoạn tư liệu trên, có thể thấy, Trần Hưng Đạo là người nhân hậu, biết trọng dụng nhân tài.
Yêu cầu số 2: Ý nghĩa của câu nói: muốn xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước, cần có sự chung tay góp sức của toàn dân, đặc biệt là những cống hiến của người hiền tài.
Yêu cầu số 3: Những nguyên nhân dẫn đến thắng lợi của quân dân nhà Trần được phản ánh trong đoạn tư liệu trên là:
+ Lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, trên dưới một lòng của toàn dân.
+ Tài năng thao lược của các danh tướng, như: Trần Hưng Đạo,…
Bài tập 5 trang 56 SBT Lịch sử 7: Nối các địa danh thời Trần tương ứng với địa phương ngày nay.
Trả lời:
Bài tập 6 trang 56 SBT Lịch sử 7: Hãy khoanh tròn vào chữ cái ứng với ý đúng.
Câu 1: Kế sách “vườn không nhà trống” được áp dụng trong lần kháng chiến nào?
A. Chỉ sử dụng trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất.
B. Chỉ áp dụng trong cuộc kháng chiến lần thứ hai.
C. Chỉ áp dụng trong cuộc kháng chiến lần thứ ba.
D. Được áp dụng trong cả ba lần kháng chiến.
Trả lời:
Đáp án đúng là: D
A. Thượng tướng Thái sư
B. Hưng Đạo Đại Vương
C. Quốc công tiết chế
D. Nguyên soái
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
A. Binh thư yếu lược
B. Vạn Kiếp tổng bí truyền thư
C. Hịch tướng sĩ
D. Nam dược thần hiệu
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
A. Ngô Quyền và Lý Thường Kiệt
B. Ngô Quyền và Lê Hoàn
C. Lý Bí và Ngô Quyền
D. Triệu Quang Phục và Ngô Quyền
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
Bài tập 7 trang 57 SBT Lịch sử 7: Hãy hoàn thành thẻ nhớ về Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn.
Trả lời:
- Tên nhân vật: Trần Quốc Tuấn
- Năm sinh – năm mất: ? - 1300
- Công lao của Trần Quốc Tuấn: đóng góp lớn vào thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân Mông – Nguyên xâm lược, bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc.
- Điều em học tập được từ Trần Quốc Tuấn: lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo.
Xem thêm các bài giải Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400)
Bài 18: Nhà Hồ và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh (1400-1407)
Bài 19: Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427)
Bài 20: Đại Việt thời Lê Sơ (1428-1527)
Lý thuyết Lịch sử 7 Bài 17: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
1. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258
- Hoàn cảnh:
+ Năm 1257 Mông Cổ cho quân áp sát vào biên giới Đại Việt. Ba lần cử sứ giả đến Thăng Long dụ hàng.
+ Vua Trần Thái Tông cho bắt giam sứ giả, đồng thời ra lệnh cho cả nước tập luyện, chuẩn bị vũ khí, sẵn sàng đánh giặc.
- Diễn biến:
+ Tháng 1/1258, Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy 3 vạn quân tiến vào Đại Việt
+ Ngày 17/1/1258, vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy chặn giặc ở Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc) sau đó cho quân rút lui để bảo toàn lực lượng
+ Nhà Trần quyết định rút khỏi Thăng Long, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”, quân Mông Cổ chỉ chiếm được Thăng Long trống rỗng nên lâm vào tình thế khó khăn
+ Ngày 29/1/1258, quân Trần tổ chức tấn công lớn ở Đông Bộ Đầu. Quân Mông Cổ thua trận, rút chạy.
Lược đồ kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất
- Kết quả: Thắng lợi.
2. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1285
- Hoàn cảnh:
+ Năm 1271, Hốt Tất Liệt lập ra nhà Nguyên.
+ Năm 1279 sau khi chiếm toàn bộ lãnh thổ Trung Quốc. Nhà Nguyên tập trung lực lượng, ráo riết chuẩn bị xâm lược Đại Việt.
+ Năm 1282, Vua Trần tập trung hội nghị Bình Than. Năm 1285, triệu tập hội nghị Diên Hồng bàn kế đánh giặc.
Hội nghị Diên Hồng (tranh minh họa)
+ Trần Hưng Đạo được cử làm Quốc công tiết chế - Tổng chỉ huy lực lượng kháng chiến.
+ Để động viên, khích lệ tinh thần chiến đấu binh lính, Hưng Đạo Vương viết Hịch Tướng Sĩ.
- Hoàn cảnh:
+ Tháng 1/1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy vào nước ta. Toa Đô dẫn 1o vạn quân từ Champa đánh lên phía nam, tấn công Đại Việt.
+ Trước thế giặc mạnh, quân ta lui về Vạn Kiếp, vua Nhà Trần thực hiện kế sách ”Vườn không nhà trống” rút từ Thiên Long (Chí Linh, Hải Dương) về Thiên Trường (Nam Định).
+ Tháng 5/1285 quân Trần phản công, đánh bại quân địch Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương. Tiến về giải phóng Kinh đô.
+ Toa Đô tử trận, Thoát Hoan chui ống đồng bắt quân lính khiêng chạy về nước...
Thoát Hoan chui ống đồng rút chạy về nước
- Kết quả: cuộc kháng chiến giành thắng lợi.
3. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1287 – 1288
- Hoàn cảnh:
+ Sau hai lần thất bại, vua Nguyên lại cử Thoát Hoan kép quân xâm lược Đại Việt một lần nữa.
+ Đoán được dã tâm và ý đồ xâm lược của nhà Nguyên, quân dân nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
- Diễn biến:
+ Tháng 12/1287, hơn 50 vạn quân Nguyên tiến vào Đại Việt theo đường bộ ; hơn 600 chiến thuyền do Ô Mã Nhi chỉ huy theo đường thủy tiến vào vùng biển Đông Bắc, tiếp theo là đoàn thuyền lương.
+ Trần Khánh Dư chặn đánh và tiêu diệt đoàn thuyền lương giặc ở Vân Đồn
+ Tháng 1/ 1288, Thoát Hoan cho quân chiếm Thăng Long, nhân dân Thăng long thực hiện kế hoạch «vườn không nhà trống », khiến quân Nguyên gặp nhiều khó khăn.
+ Tháng 4 / 1288 Ô Mã Nhi rút về nước theo đường sông Bạch Đằng. Trần Hưng Đạo mai phục trận địa cọc ngầm, lợi dụng thủy triều và sử dụng bè lửa tiêu diệt giặc. Thoát Hoan theo theo hướng Lạng Sơn rút về Trung Quốc, bị quân dân Đại Việt liên tục chặn đánh.
- Kết quả: Kháng chiến kết thúc thắng lợi
Trần Hưng Đạo chỉ huy cuộc chiến đấu tại cửa biển Bạch Đằng (tranh minh họa)
4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên
a. Nguyên nhân thắng lợi
- Tất cả các tầng lớp nhân dân có lòng yêu nước, các thành phần dân tộc cùng tham gia đánh giặc, tạo thành khối đoàn kết toàn dân.
- Kế sách đánh giặc đúng đắn, sáng tạo. Phát huy truyền thống đánh giặc ông cha ta ” lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh”, ” tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu”
- Tài năng thao lược của các vua nhà Trần cùng các danh tướng như: Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư, Trần Hưng Đạo.
b. Ý nghĩa lịch sử
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược của Mông - Nguyên, bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ.
- Góp phần quyết định chặn đứng làn sóng xâm lược của quân Mông - Nguyên đối với Nhật Bản, các nước Đông Nam Á.
- Khẳng định tinh thần quật cường, khí phách của dân tộc không chịu khuất phục kẻ thù.
- Để lại bài học lịch sử quý giá: sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân, trong công cuộc đấu tranh và bảo vệ Tổ quốc.
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
