Với tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật sách Kết nối tri thức hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn KHTN 7.

Khoa học tự nhiên 7 Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật

A. Lý thuyết KHTN 7 Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật

I. MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH SẢN Ở SINH VẬT

1. Các yếu tố bên trong

- Một số yếu tố bên trong ảnh hưởng đến sinh sản của sinh vật: đặc điểm di truyền, hormone, tuổi của sinh vật.

- Ví dụ: Ở nữ giới, khi đến tuổi dậy thì, cơ thể bắt đầu sản sinh ra hormone FSH và LH kích thích trứng chín và rụng báo hiệu cơ thể bắt đầu có khả năng sinh sản.

Ảnh hưởng của hormone đến khả năng sinh sản ở nữ giới

2. Các yếu tố bên ngoài

- Các yếu tố bên ngoài chủ yếu ảnh hưởng tới quá trình sinh sản ở sinh vật: ánh sáng, độ ẩm, nhiệt độ và chế độ dinh dưỡng.

- Ví dụ:

+ Ở thực vật, độ ẩm và nhiệt độ quá cao hay quá thấp đều làm giảm hiệu quả thụ phấn và thụ tinh, làm tăng số hạt lép.

Nhiệt độ thấp làm làm giảm hiệu quả thụ phấn và thụ tinh của hoa

+ Ở động vật, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp làm giảm sinh trứng ở động vật.

II. ĐIỀU HÒA, ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở SINH VẬT

1. Điều hòa sinh sản ở sinh vật

- Cơ chế điều hòa sinh sản ở sinh vật chủ yếu là điều hòa quá trình sinh giao tử.

- Ở thực vật, sự ra hoa chịu ảnh hưởng của một số hormone, ví dụ hormone florigen kích thích sự ra hoa.

Hormone florigen kích thích sự ra hoa

- Ở động vật, một số hormone do tuyến yên tiết ra điều khiển quá trình sinh tinh trùng và trứng.

2. Điều khiển sinh sản ở sinh vật

- Con người đã dựa vào ảnh hưởng của hormone và các yếu tố môi trường tới sinh sản ở sinh vật để chủ động điều khiển quá trình sinh sản ở sinh vật cho phù hợp với mục đích chăn nuôi và trồng trọt.

III. VẬN DỤNG NHỮNG HIỂU BIẾT VỀ SINH SẢN HỮU TÍNH TRONG THỰC TIỄN ĐỜI SỐNG

1. Trong trồng trọt

- Sử dụng hormone hoặc điều chỉnh nhiệt độ, chế độ ánh sáng, chế độ dinh dưỡng để kích thích cây ra hoa, tạo quả trái vụ,…

+ Ví dụ: Cây thanh long chỉ ra hoa và tạo quả vào mùa hè, muốn cho cây ra quả vào mùa đông người ta đã thắp đèn chiếu sáng cho cây vào ban đêm.

Thắp đèn chiếu sáng để kích thích cây thanh long ra hoa trái vụ

- Con người còn trực tiếp thụ phấn cho cây, đồng thời bảo vệ và phát triển các loài côn trùng thụ phấn trong tự nhiên nhằm nâng cao hiệu quả thụ phấn, giúp tăng năng suất quả và hạt.

- Thực hiện một số biện pháp kĩ thuật khác để điều khiển sinh sản ở cây trồng như ngắt ngọn bầu, bí trước khi ra hoa để ra nhiều chồi, nhánh giúp cây ra nhiều quả; hoặc dùng khói để hun cho cây dưa chuột kích thích ra nhiều hoa cái;…

Bấm ngọn bầu để kích thích ra nhiều quả

- Tạo quả không hạt ở chanh, nho, dưa hấu,… bằng cách ngăn không cho hoa thụ phấn và kích thích để nhụy phát triển thành quả không hạt.

Một số loại quả không hạt

2. Trong chăn nuôi

- Con người đã tác động vào sinh sản ở động vật nhằm điều khiển số lượng hay giới tính của đàn con.

- Điều khiển số lượng đàn con bằng một số biện pháp như sử dụng hormone nhân tạo kích thích trứng chín sớm, thụ tinh nhân tạo giúp tăng hiệu quả thụ tinh, nuôi cấy phôi và điều chỉnh các yếu tố môi trường.

+ Ví dụ: Người ta sử dụng hormone kích thích trứng chín và rụng, cho trứng đó thụ tinh với tinh trùng trong ống nghiệm để phát triển thành phôi, đem cấy phôi đó vào tử cung con cái hoặc tách phôi thành nhiều phần, mỗi phần phát triển thành một phôi mới rồi cấy vào tử cung con cái để tạo ra số lượng số lượng con lớn.

Nuôi cấy phôi ở bò

- Tùy từng mục đích chăn nuôi, con người có thể điều khiển giới tính vật nuôi bằng cách sử dụng hormone hoặc lọc, tách tinh trùng và lựa chọn tinh trùng đem thụ tinh với trứng để tạo đàn con có giới tính mong muốn.

Điều khiển tạo nhiều con đực để đáp ứng nhu cầu cung cấp thịt, lông, tơ,…

B. Trắc nghiệm KHTN 7 Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật

Đang cập nhật …

Xem thêm các bài tóm tắt lý thuyết KHTN lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 37: Ứng dụng sinh trưởng và phát triển ở sinh vật vào thực tiễn

Lý thuyết Bài 38: Thực hành: Quan sát, mô tả sự sinh trưởng và phát triển ở một số sinh vật