Lời giải bài tập Lịch Sử lớp 10 Bài 11: Hành trình phát triển và thành tựu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại sách Cánh diều hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Lịch Sử 10 Bài 11 từ đó học tốt môn Sử 10.
Giải bài tập Lịch sử lớp 10 Bài 11: Hành trình phát triển và thành tựu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại
1. Hành trình phát triển của văn minh Đông Nam Á
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 1.1 Bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ đầu công nguyên đến thế kỉ X.
Bước 3: Rút ra kết luận.
Trả lời:
Sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ đầu công nguyên đến thế kỉ X:
- Từ đầu Công nguyên – thế kỷ VII, Đông Nam Á xuất hiện một số quốc gia như Phù Nam, Chăm-pa, Ma-lay-u,... trong đó lớn mạnh nhất là Phù Nam.
- Từ thế kỷ VII đến thế kỷ X, hình thành một số quốc gia mới và hợp nhất một số quốc gia nhỏ thành nước lớn hơn như Ăng-co, Sri-vi-giay-a.
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 1.2 Bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ thế kỉ X đến thế kỉ XV.
Bước 3: Rút ra kết luận.
Trả lời:
Sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ thế kỉ X đến thế kỉ XV:
- Giai đoạn đánh dấu các nhà nước phong kiến Đông Nam Á lớn mạnh và thống nhất: Đại Việt, Chăm pa, Lan Xang,...
- Nền văn minh Đông Nam Á được định hình với cơ tầng văn hóa bản địa và biểu tầng văn hóa Ấn Độ- Trung Quốc.
- Bên cạnh yếu tố đó, nền văn minh Hồi giáo đã xuất hiện và lan tỏa.
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 1.3 Bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định những yếu tố từ phương Tây được tiếp nhận vào văn minh Đông Nam Á.
Bước 3: Rút ra kết luận.
Trả lời:
Những yếu tố từ phương Tây được tiếp nhận vào văn minh Đông Nam Á
- Từ thế kỷ XIX-XIX, chế độ phong kiến ở Đông Nam Á suy yếu và quá trình xâm lược của người Châu Âu, khởi đầu là người Bồ Đào Nha xâm chiếm Ma-lắc-ca vào năm 1511.
- Thời điểm này cũng đánh dấu Đông Nam Á mang sự giao thoa với văn minh phương Tây, nổi trội là:
+ Văn học và nghệ thuật.
+ Bên cạnh đó còn có ngôn ngữ, tư tưởng,...
2. Một số thành tự tiêu biểu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại
Câu hỏi trang 80 Lịch sử 10: Đọc thông tin và quan sát các hình 11.5, 11.6, hãy:
- Nêu các hình thức tín ngưỡng dân gian của cư dân Đông Nam Á.
- Kể tên những tôn giáo phổ biến ở các quốc gia Đông Nam Á. Vì sao các tôn giáo này lại được đông đảo cư dân Đông Nam Á đón nhận?
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 2.1 Bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định những hình thức tín ngưỡng dân gian của văn minh Đông Nam Á.
Bước 3: Rút ra kết luận.
Trả lời:
* Các hình thức tín ngưỡng dân gian của cư dân Đông Nam Á:
- Thờ cúng tổ tiên
- Thờ thần thiên nhiên
- Thờ thần động vật,...
* Những tôn giáo phổ biến ở các quốc gia Đông Nam Á:Phật giáo, Hin-đu giáo, Hồi giáo, Thiên Chúa giáo và Nho giáo.
- Các tôn giáo này được đón nhận ở Đông Nam Á bởi lẽ :
+ Ở Đông Nam Á chưa tồn tại và phát triển tôn giáo dân tộc, chỉ có các tín ngưỡng mang tính bản địa. Hơn nữa, các tôn giáo cũng có những nét phù hợp trong tư tưởng phù hợp cư dân Đông Nam Á.
+ Các tôn giáo khi được thâm nhập vào khu vực có những nước giữ nguyên mô hình tôn giáo và bên cạnh có những nước tiếp nhận chọn lọc.
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 2.2 Bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định những thành tựu về văn tự và văn học của Đông Nam Á.
Bước 3: Rút ra kết luận.
Trả lời:
Những thành tựu về văn tự và văn học của Đông Nam Á:
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 2.3 Bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định những thành tựu chủ yếu về kiến trúc, điêu khắc của Đông Nam Á.
Bước 3: Rút ra kết luận.
Trả lời:
Thành tựu chủ yếu của kiến trúc, điêu khắc ở Đông Nam Á:
Luyện tập và Vận dụng (trang 82)
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định các giai đoạn phát triển của văn minh Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ XIX.
Bước 3: Kẻ trục thời gian.
Trả lời:
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định các thành tựu tiêu biểu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ- trung đại.
Bước 3: Rút ra kết luận và vẽ sơ đồ tư duy.
Trả lời:
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại kiến thức bài 11 SGK.
Bước 2: Xác định các công trình kiến trúc của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ- trung đại.
Bước 3: Rút ra kết luận và tìm tư liệu.
Trả lời:
Kiến trúc dân gian:
Kiến trúc cung đình:
Hoàng Thành Thăng Long- Việt Nam
Lý thuyết Lịch sử 10 Bài 11: Hành trình phát triển và thành tựu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại
1. Hành trình phát triển của văn minh Đông Nam Á
1.1. Từ đầu công nguyên đến thế kỉ X
- Đầu Công nguyên đến thế kỉ VII, trên nền tảng của văn hoá bản địa với kĩ nghệ sắt khá phát triển và những ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ, Trung Quốc, ở Đông Nam Á đã hình thành một sổ quốc gia, như: Phù Nam, Chăm-pa;Ta-ru-ma, Ma-lay-lu; Ha-ri-pun-giay-a….trong đó lớn mạnh nhất là Phù Nam.
- Từ thế kỉ VII - X, khu vực Đông Nam Á hình thành thêm một số quốc gia mới; một số quốc gia nhỏ trước đây bị thôn tính hoặc hợp nhất lại với nhau thành những nước lớn hơn, tiêu biểu là Ăng-co, Sri vi-giay-a.
- Sự ra đời và bước đầu phát triển của các nhà nước là thành tựu văn minh nổi bật nhất trong giai đoạn này.
1.2. Từ thế kỉ X đến thế kỉ XV
- Đây là giai đoạn hình thành những quốc gia thống nhất và lớn mạnh ở Đông Nam Á như Đại Việt, Ăng-co, Chăm-pa, Pa-gan, Lan Xang, Xu-khô-thai, A-giut-thay-a, Ma-gia-pa-hit,...
- Sự hoàn thiện của các nhà nước quân chủ với nền kinh tế phát triển thịnh đạt và xã hội ổn định đã đưa văn minh Đông Nam A bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ.
- Văn minh Đông Nam Á đã định hình bản sắc với những thành tựu đặc sắc và sáng tạo trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc văn hoá Ấn Độ, Trung Quốc.
- Sự xâm nhập và lan toả của Hồi giáo đã tạo nên những sắc thái mới cho văn minh Đông Nam Á.
1.3. Từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX
- Đây là giai đoạn khủng hoảng và suy vong của nhiều quốc gia phong kiến Đông Nam Á gắn liền với quá trình xâm nhập của các nước phương Tây.
- Sự du nhập của văn hóa phương Tây cũng đem đến cho Đông Nam Á nhiều yếu tố mới, như: tôn giáo, ngôn ngữ, các hình thức văn hóa vật chất; tư tưởng nhân văn…
- Văn minh Đông Nam Á tiếp tục phát triển và đạt được nhiều thành tựu quan trọng,đặc biệt là văn học, nghệ thuật…
2. Một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại
2.1. Tín ngưỡng và tôn giáo
a. Tín ngưỡng
- Cư dân Đông Nam Á có nhiều tín ngưỡng bản địa, như:
+ Thờ cúng tổ tiên
+ Sùng bái tự nhiên (thờ các vị thần tự nhiên, thờ động vật…)
+ Tín ngưỡng phồn thực.
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam
b. Tôn giáo
- Đông Nam Á là nơi hội tụ các tôn giáo lớn của thế giới là: Phật giáo,Hin-đu giáo, Hồi giáo và Thiên Chúa giáo
- Các tôn giáo có ảnh hưởng sâu rộng tới đời sống của cư dân trong khu vực nhưng mức độ ảnh hưởng có sự khác biệt giữa các quốc gia.
- Một số tôn giáo đã trở thành quốc giáo ở các quốc gia Đông Nam Á trong thời gian dài.
Nhà thờ Hồi giáo Sultan ở Xin-ga-po
2.2. Văn tự và văn học
a. Văn tự
- Tiếp thu hệ thống chữ viết của Ấn Độ, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng, như chữ viết của người Chăm, người Khơ-me, người Thái, người Môn, người Mã Lai,...
- Riêng người Việt tiếp thu một phần hệ thống chữ Hán của Trung Quốc và sáng tạo ra chữ Nôm.
b. Văn học
- Văn học dân gian:
+ Rất phong phú với nhiều thể loại, như truyền thuyết, sử thi, truyện cổ tích, truyện thơ, ca dao, tục ngữ,...
+ Những tác phẩm tiêu biểu là: sử thi Đẻ đất đẻ nước (Việt Nam), truyền thuyết Pơrắc Thon (Campuchia), thần thoại Pun-hơ Nhan-hơ (Lào),...
- Văn học viết:
+ Ra đời khá muộn vào khoảng thế kỉ X - XIII.
+ Một số tác phẩm tiêu biểu là Truyện Kiều (Việt Nam), Truyện sử Me-lay-tu (Ma-lay-xi-a),...
- Văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn học Ấn Độ, Trung Quốc, Ả Rập và phương Tây
Truyện Kiều là một trong những kiệt tác văn học của Việt Nam
2.3. Kiến trúc và điêu khắc
a. Kiến trúc
- Nghệ thuật kiến trúc ở Đông Nam Á phát triển mạnh và đạt nhiều thành tựu ở cả ba dòng kiến trúc dân gian, tôn giáo và cung đình.
+ Trong kiến trúc dân gian, nhà sàn được coi là một biểu tượng văn hoá thích hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm ở các địa hình khác nhau của cư dân Đông Nam Á
+ Kiến trúc tôn giáo đa dạng với hệ thống chùa, tháp, đền, miếu, lăng mộ, thánh đường, nhà thờ. Chịu ảnh hưởng của nhiều loại hình kiến trúc du nhập từ bên ngoài, kiến trúc tôn giáo Đông Nam Á phổ biến với các công trình kiến trúc Hin-đu giáo, Phật giáo, Hồi giáo và Thiên Chúa giáo.
+ Kiến trúc cung đình điển hình là hệ thống cung điện tại các kinh đô tiêu biểu như: Thăng Long (Việt Nam), A-giut-thay-a (Thái Lan), Luông Pha-băng (Lào), Phnôm-pênh (Cam-pu-chia),...
Kinh đô Huế của Việt Nam
b. Điêu khắc
- Nghệ thuật điêu khắc Đông Nam Á đạt đến trình độ cao, với nhiều tác phẩm được chạm khắc công phu, độc đáo và chịu ảnh hưởng rõ nét của điêu khắc Ấn Độ, Trung Quốc.
- Phổ biến là các tác phẩm điêu khắc mang tính chất tôn giáo, như tượng thần, tượng Phật và phù điêu.
Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Bài 10: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á (thời kì cổ-trung đại)
Bài 12: Văn minh Văn Lang - Âu Lạc
Bài 13: Văn minh Chăm-Pa, văn minh Phù Nam
Bài 14: Cơ sở hình thành và quá trình phát triển của văn minh Đại Việt
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
