Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh lớp 4 bài văn Tả cây phượng hay nhất, giúp các em học sinh làm tập làm văn hay hơn.
Đề bài: Viết bài văn tả cây xà cừ.
Dàn ý Tả cây xà cừ
a) Mở bài
- Ngoài nhà văn hóa của thôn em có trồng một cây xà cừ rất to để lấy bóng mát. Cây đã có từ rất lâu rồi.
b) Thân bài
* Tả hình dáng vẻ đẹp của cây xà cừ
- Cây xà cừ này thật to. Nhìn từ xa, cây như một cái ô khổng lồ xanh ngắt đứng sừng sững giữa một khoảng sân rộng.
- Cây cao mấy chục mét, thân cây to đến mấy vòng tay em ôm không xuể.
- Vỏ cây màu nâu, xù xì rậm rạp, có những đoạn vỏ còn bong ra thành từng mảng rất cứng.
- Tán của cây xà cừ này xanh tốt vô cùng. Nhiều cành to, cành nhỏ chen chúc mọc trên thân cây.
- Ở phần gần gốc là những cành cây cực kì to, có cành còn to bằng cả thân những cây bạch đàn ở gần đó.
- Lá cây xà cừ không to lắm, nhưng cây nhiều lá và xanh ngắt. Lá cây xanh tốt vào mùa xuân và mùa hè. Mùa thu, lá xà cừ chuyền sang màu vàng và rụng như trút vào mùa đông.
- Rễ cây xà cừ rất to, có những phần còn nổi hẵn lên trên mặt đất.
* Tác dụng của cây xà cừ
- Cây xà cừ là một chiếc ô che mát cho cả một khoảng sân để chúng em có thể vui chơi ở đó.
- Dưới gốc xà cừ, có một bà cụ mở hàng nước ở đó. Người đi đường qua đây, nếu muốn nghỉ chân uống nước thì đây là một địa điểm hết sức lý tưởng.
c) Kết bài
- Cây xà cừ là người bạn thân thiết của mỗi đứa chúng em, nó đã cùng chúng em lớn lên với những kỉ niệm thời thơ ấu vô cùng ngọt ngào.
- Em sẽ cùng với các bạn bảo vệ cây xà cừ thật tốt, chúng em sẽ không trèo lên cây hay làm gì có hại cho cây.
Tả cây xà cừ - mẫu 1
Ở sân trường em có rất nhiều loại cây cho bóng mát nhưng dường như cây xà cừ kia là to lớn hơn cả. Chính vì to lớn cho nên mới cho nhiều bóng mát. Ai ai cũng yêu quý cây xà cừ và mỗi ngày đi học chúng em lại tụ tập ở quanh cây để vui đùa cho mát mẻ.
Đã bao nhiêu năm trôi đi không ai là không thắc mắc cây xà cừ đã bao nhiêu tuổi rồi nhỉ? Em được cô giáo nói chắc rằng cây xà cừ này đã được trồng cách đây gần trăm năm rồi. Và khi em nhìn từ xa, cây xà cừ như một người khổng lồ đội chiếc mũ màu xanh thẫm. Cho đến khi em tiến gần, nổi bật trước ta là thân cây to cao, sần sùi với những tán lá dày đặc. Đặc biệt hơn nữa thì ở dưới gốc, mấy chiếc rễ lớn chồi lên như mời gọi chúng tôi ngồi trên đó để tránh nắng. Thế rồi cũng nhìn từ trên cao, cành cây chĩa ra thành nhiều nhánh, không đếm xuể.
Cho đến khi mà mùa hạ đến, xà cừ cũng ra hoa. Em cũng thật là ấn tượng với hoa xà cừ nhỏ li ti như những đốm sáng thật là đẹp biết bao nhiêu. Thế rồi ta như cũng phải tinh mắt lắm mới nhận ra được. Thực sự những nụ hoa xanh mướt như chồi non mới nhú, đồng thời ta như thấy được chính sự tròn vo giống những hạt tấm lớn màu vàng nhạt. Hoa đã tàn thì đã có trái, nhận thấy được quả xà cừ xù xì, màu nâu xám to như vốc tay, đồng thời loại quả này dường như lại tròn như quả bóng bàn đung đưa. Quả già rụng xuống thường vỡ làm ba, bốn mảnh.
Dễ nhận thấy điểm hay của cây xà cừ khi mà quan sát thấy được rằng, cây xà cừ trút lá vào mùa xuân, lúc vạn vật đang đâm chồi, nảy lộc thêm xanh tốt và đẹp đẽ biết bao nhiêu. Và ta như thấy được rằng cũng chỉ một hai tuần thôi là cây xà cừ đã thay hết lá. Đặc biệt hơn đó chính là khi chiếc lá vàng cuối cùng rụng xuống thì trên những cành cây khẳng khiu kia vô số chồi non đã giăng đầy rồi.
Cây xà cừ chính là một trong những cây mà em yêu thích nhất, bởi cây đã gắn bó với tuổi thơ của lũ trẻ chúng em. Mai này đi xa em cũng không bao giờ quên được cây xà cừ.
Tả cây xà cừ - mẫu 2
Dưới ánh nắng chói chang của mùa hè, không khí trở nên oi bức, ngột ngạt, ngoài đường nắng chiếu bỏng rát như thử thách sức chịu đựng của người đi đường. Tuy nhiên, những tia nắng nghịch ngợm ấy cũng chẳng thể xuyên qua tán lá xà cừ trong sân trường em.
Cây xà cừ đứng sừng sững nơi góc sân trường đã vươn những tán cây to lớn, rậm rạp lá xanh để che đi những tia nắng gay gắt, mang đến bóng râm cho sân trường em. Cây xà cừ đã có 50 năm tuổi đời, bằng với tuổi đời của ngôi trường nơi em đang theo học. Thân cây xà cừ to lớn, lớn hơn hai vòng tay của người lớn. Thân cây xù xì màu nâu đậm, thấp thoáng trên lớp vỏ xù xì, cũ kĩ ấy là những lớp rêu xanh nho nhỏ. Từ thân cây xà cừ mọc ra rất nhiều nhánh, nhánh nào cũng to lớn, chắc khỏe. Những chiếc lá xà cừ nhỏ, mọc san sát vào nhau tạo nên tán cây rộng lớn, nhìn từ xa cây xà cừ như chiếc ô khổng lồ đang che chở cho sân trường em. Cây xà cừ có bộ rễ khổng lồ bám chắc vào mặt đất, bộ rễ ấy không chỉ cung cấp nước, dinh dưỡng cho cây mà còn giúp cây đứng vững dù mưa lớn, bão bùng.
Cây xà cừ không chỉ cho bóng mát mà còn là người bạn chứng kiến bao kỉ niệm vui buồn của chúng em dưới mái trường tiểu học.
Tả cây xà cừ - mẫu 3
Ngoài nhà văn hóa của thôn em có trồng một cây xà cừ rất to để lấy bóng mát. Cây đã có từ rất lâu rồi.
Cây xà cừ này thật to. Nhìn từ xa, cây như một cái ô khổng lồ xanh ngắt đứng sừng sững giữa một khoảng sân rộng. Cây cao mấy chục mét, thân cây to đến mấy vòng tay em ôm không xuể. vỏ cây màu nâu, xù xì rậm rạp, có những đoạn vỏ còn bong ra thành từng mảng rất cứng. Tán của cây xà cừ này xanh tốt vô cùng. Nhiều cành to, cành nhỏ chen chúc mọc trên thân cây. Phần tán lá um tùm xanh tốt mời gọi biết bao nhiêu loài chim về đây làm tổ. Có những ngày chơi dưới tán cây, chúng em còn nghe rất nhiều lũ chim lách cách nói chuyện râm ran với nhau trong vòm lá. Ở phần gần gốc là những cành cây cực kì to, có cành còn to bằng cả thân những cây bạch đàn ở gần đó. Lá cây xà cừ không to lắm, hai mặt xanh nhẵn bóng. Lá cây xanh tốt vào mùa xuân và mùa hè. Mùa thu, lá xà cừ chuyển sang màu vàng và rụng như trút vào mùa đông. Theo những cơn gió, từng trận lá cây trút xuống như mưa, mặt đất như được trải một tấm thảm vàng xuộm vô cùng đẹp mắt. Rễ cây xà cừ rất to, có những đoạn rễ trồi hẳn lên trên mặt đất to bằng cổ tay em, nhìn nó ngoằn ngoèo như những con rắn hổ mang.
Cây xà cừ là một chiếc ô che mát cho cả một khoảng sân để chúng em có thể vui chơi. Dưới gốc xà cừ, có một bà cụ mở hàng nước ở đó. Người đi đường qua đây, nếu muốn nghỉ chân uống nước thì đây là một địa điểm hết sức lý tưởng. Ngồi dưới bóng mát, tận hưởng bát nước trà xanh thơm ngát, gió mát hây hẩy bên tóc sẽ làm cho ta vô cùng sảng khoái.
Tả cây xà cừ - mẫu 4
Khi mùa hè đến, những ánh nắng chói chang như đã đổ lửa trên khắp tất cả con đường và dường như ánh nắng đó như cũng thật khiêm nhường khi nó đến nơi có hàng cây xà cừ vươn mình ra, xòe những tán rộng để có thể giúp cho người đi qua đoạn đường đó không bị cái nắng hè chói chang làm nóng rát.
Có lẽ rằng, đối với em thì dường như cũng chẳng biết hàng cây xà cừ này đã có từ khi nào trên đoạn đường đi này. Nhưng em cũng rất chắc chắn rằng ngay từ em nhỏ xíu khi được cùng mẹ đi trên con đường này em đã thấy được những cây xà cừ như cũng thật to và cổ thụ lắm rồi. Cây xà cừ luôn luôn mặc chiếc áo tuy cũ nhưng vẫn cứ hiên ngang trước gió bão và cả những ánh nắng hè gay gắt. Nhìn về phía xa xa, trông hàng cây xà cừ hệt như những chiếc ô khổng lồ để che nắng, che mưa cho đoạn đường.
Thế rồi cây xà cừ lại còn có được rễ cây to, rễ cây như cũng thật là ngoằn ngoèo cắm sâu xuống đất để có thể hút nước và chất dinh dưỡng. Từ xa nhìn lại thì em không biết là có bao con rắn ngoằn ngoèo đang bò quanh cái cây này vậy. Quả thực gốc xà cừ cũng rất to, rộng và rất cứng nữa. Thân cây xà cừ cũng rất to và như hiện lên những cục u, cục bướu, và có cả những vệt sần sùi lộ rõ sự già nua, sự gắn bó với con đường Kim Mã – Hà Nội nổi tiếng về hàng cây xà cừ xanh mướt. Cành của mỗi cây xà cừ lại như đã được chia ra thành ba, bốn nhánh. Mỗi nhánh lại là những cái cành xinh xinh đẹp biết bao nhiêu, những chiếc cành này dường như cũng sắc nhọn mọc tua tủa.
Thế rồi, em như quan sát được đó chính là trên mỗi nhánh cây ấy dường như lại là một chiếc lá xinh xinh. Thật là độc đáo biết bao nhiêu khi ta như thấy được cái cây có màu xanh lá chuối. Và hơn hết, ta như thấy được ngoài viền lá là những nét răng cưa. Thế rồi cơn mưa đi ngang qua thì lúc này đây thì nước mưa đọng trên những chiếc lá đó. Những tia nắng bắt đầu hắt vào những giọt mưa và tạo nên một màu óng ánh gồm bảy sắc cầu vồng thật là đẹp biết bao nhiêu. Mỗi khi có cơn gió đến là các tán lá cây xà cừ như lại xào xạc thật vui biết bao nhiêu.
Cây xà cừ luôn luôn là một trong những hàng cây cho bóng mát, cây được trồng ở đường, ở trường,… để có thể giúp cho con người ta tránh khỏi được những ánh nắng hè gay gắt.
Tả cây xà cừ - mẫu 5
Sân trường em có rất nhiều loại cây bóng mát, tỏa bóng râm khắp sân trường. Nhờ thế, những giờ ra chơi của chúng em vẫn diễn ra sôi động kể cả trong những ngày trời nắng gắt. Em thích nhất là ngồi dưới gốc cây xà cừ ở giữa sân.
Đây là một cây cổ thụ ở trường em, từ thời anh chị em còn học tiểu học cây đã được trồng lâu lắm rồi. Cây xà cừ rất lớn, tỏa bóng râm cả một vùng rộng. Nhìn từ xa, cây như một chiếc ô khổng lồ sừng sững giữa sân trường. Cây cao bằng ngang tầng hai của tòa nhà chính, thân cây to, hai người ôm không xuể. Thân màu nâu sẫm, sần sùi và có đốm bạc, đôi chỗ lớp vỏ bong ra để lộ bên trong một lớp thân nhỏ màu nâu nhạt. Từ thân chính, cây chĩa ra thành 3 cành lớn tỏa ra ba phía. Những cành này cũng đã lớn, to gần bằng gốc cây bàng. Những cành nhỏ cứ thế đua nhau mọc ra đan xen nhau, từ dưới nhìn lên tựa như đang lạc vào một khu rừng nguyên sinh, cành lá nhiều không đếm xuể. Có cành hơi sà xuống thấp, gió thổi la đà. Lá cây xà cừ như các loại lá cây thường, không to như lá bàng, lá màu xanh lá chuối, phủ kín các cành cây, gió thổi qua nghe xào xạc . Dưới gốc cây là những chiếc rễ to sần sùi lên xuống nhìn như những con trăn vậy. Ngày nắng hay ngày mưa, cây xà cừ vẫn đứng sừng sững giữa sân trường như một người vệ sĩ đầy khỏe khoắn và quyền lực. Những ngày xuân, cây xà cừ thay lá, những chiếc lá vàng rụng xuống hết cũng là lúc mà chồi non giăng đầy, một màu xanh non tươi mới và giàu sức sống. Em hay cùng bạn bè xuống đây chơi nhảy dây, đọc sách và trò chuyện, vừa râm lại vừa thoáng mát. Ánh nắng len lỏi qua tán cây chỉ còn là những tia nắng nhỏ. Chúng em hay nhặt những quả xà cừ làm con quay xem của ai được lâu hơn, giờ ra chơi vì thế mà càng vui nhộn.
Em rất yêu quý cây xà cừ ở trường em, chúng em thường âu yếm gọi cây bằng một cái tên thân thương “Bác xà cừ”. Em và các bạn sẽ chăm sóc bác xà cừ thật tốt để bác luôn tỏa bóng mát và làm đẹp cho ngôi trường của em.
Tả cây xà cừ - mẫu 6
Ở khu phố nhà em, trước cửa nhà nào đấy sừng sững một cây xà cừ. Em không biết cây có từ khi nào. Em chỉ biết là khi gia đình em chuyển tới đây đã thấy cây đứng ở trước sân rồi.Cây to, thẳng đứng, hiên ngang như người lính canh. Rễ của cây là cọc, bám sâu xuống lòng đất chứ không nổi lên như cây si hay cây đa đâu. Gốc cây phình to, vỏ cây sần sùi, có màu nâu sẫm.
Thân cây cao vút chẳng nhìn ngọn, chỉ thấy những cành cây xum xuê đầy lá vươn dài ra đón nắng mặt trời. Tán cây xà cừ to, xòe rộng mà đan xen với tán cây xà cừ khác khiến ánh nắng không thể nào xuyên qua được. Chẳng thế mà khu phố nhà em luôn râm mát vào mùa hè. Lá cây hơi nhỏ, hai mặt của lá đều là màu xanh đậm khó mà thấy đường gân nào.
Vào những buổi tối mùa hè, mọi người dân trong khu phố thường ra trước cửa nhà ngồi dưới gốc cây hóng gió, ca hát, trò chuyện vui vẻ. Thỉnh thoảng, vào mùa mưa bão, các cô chú thuộc công ty cây xanh lại đem xe cẩu đến, trèo lên tỉa bớt tán cây để tránh nguy hiểm cho người dân. Cây đã gắn bó với em hơn hai năm rồi. Cây như một người bạn của em vậy. Dưới tán cây xà cừ, em lớn lên.
Trường em trồng rất nhiều cây để lấy bóng mát và làm cảnh như: bàng, phượng vĩ, bằng lăng,…Nhưng gần gũi và thân thuộc nhất với em là bác xà cừ già ở giữa sân trường.
Không biết bác xà cừ đã yên vị ở đây từ bao giờ mà cao và to lắm. Nhìn từ xa, bác xà cừ như một chiếc ô xanh khổng lồ bung nở. Ngọn xà cừ vươn cao vượt cả nóc nhà hai tầng. Tán nó xòe rộng cả một khoảng sân lớn. Thân bác to lắm đến hai đứa học sinh chúng em ôm không xuể, vỏ màu nâu xỉn, có đốm bạc, xù xì lồi lõm, có nhiều vết nứt ngang.
Từ thân có hai cành lớn như hai cánh tay vươn ra đỡ lấy tán lá xum xuê. Cành con vươn ra tứ phía, uyển chuyển la đà. Giờ chơi, chúng em đùa vui dưới gốc cây mát mẻ thật thích thú! Xung quang gốc cây vài cái rễ nổi lên mặt đất như mấy chú trăn nâu đi kiếm ăn.Những hôm trời nắng bóng cây che mát cho chúng em.
Ngày nắng cũng như ngày mưa bác xà cừ vẫn đứng đó, hiên ngang, kiêu hãnh chống chọi với thiên nhiên. Chúng em yêu bác xà cừ lắm! Những chiếc lá già giã từ thân mẹ lại được các bạn học sinh thu gom sạch sẽ. Chúng em sẽ bảo vệ và chăm sóc cho bác tốt hơn.
Bác xà cừ sẽ mãi là một kỉ niệm khó quên trong thời học sinh của em. Em mong muốn bác xà cừ mãi tươi tốt để che chở cho học sinh chúng em.
Tình cờ đi ngang qua một con đường, tôi chợt nhận ra những bông hoa xà cừ đang tỏa nắng trên những vòm lá xanh biên biếc. Bỗng thấy hoa đẹp đến nao lòng, thôi thúc lòng người trăn trở về những tháng ngày hoang dại đã đi qua. Có lẽ hoa giận hờn vì khi xưa, tôi đã không biết bao nhiêu lần đá toạc những đám hoa rụng dưới chân, có khi lại hốt một ít rồi rải lên đầu mấy thằng con trai, để rồi cãi nhau, đánh nhau chảy cả máu mũi.
Ngày đó, tháng 7 hạ về được nửa mùa, sân trường tiểu học là nơi bọn con nít chúng tôi tụ tập phá phách, nhưng ít thèm ngó mắt đến cây xà cừ to lớn sừng sững như cây cổ thụ tưởng như đã có tự bao giờ. Trong suy nghĩ chúng tôi rằng loại cây ấy chẳng có tích sự gì. Hoa, lá và quả đều chẳng thể làm thức ăn cho bọn trẻ. Cái thứ hoa màu trắng vàng mà tôi cho là yếu ớt, mỏng manh chẳng sánh bằng sắc phượng đỏ nồng nàn tươi thắm.
Hoa phượng vừa có thể để làm duyên, lại có thể làm thức ăn. Thế nên xà cừ chỉ để bọn con trai đu từ cành này sang cành nọ, rồi chán chê thì bẻ trái chọi nhau, chơi trò đánh trận. Thân cây xà cừ to bằng mấy người ôm chỉ để chúng tôi ẩn nấp trong trò chơi trốn tìm. Hoa xà cừ rụng chỉ để bọn con gái quét gọn sang một bên rồi vẽ ô trên mặt đất chơi trò ô ăn quan hay chơi nhảy dây, nhảy cò cò dưới khoảng không gian rộng mát.
Những đứa con gái chúng tôi ngày ấy đầu còn lấm chấy, chân chẳng màng đến dép thì sắc hoa trắng rung rinh dịu dàng ấy chẳng ăn nhập vào đâu. Tuổi thơ tôi đi qua loài hoa ấy vô tình dửng dưn
Còn nhớ tháng mười năm trước tôi về thăm lại quê, thăm trường cũ, cây xà cừ đã trống gốc tự khi nào? Có lẽ chẳng thể quay ngược lại thời gian để ngắt cành hoa xà cừ nhỏ li ti cài lên tóc. Chẳng thể nào ngắm lá xà cừ vàng rơi giữa mùa nắng hạ, hoa khô yếu ớt bay theo làn gió, rồi bẻ quả xà cừ khô tách vỏ thả vào dòng nước mưa chày xiết.
Dù biết chỉ là một chút ký ức nhỏ nhoi thoảng qua nhưng lại đủ làm cho lòng người buâng khuâng, nhớ nhung về những giấc mơ cổ tích. Không có bà tiên hay cô Tấm, chẳng có quả thị thơm lừng cho bà ngửi mà chỉ là những quả xà cừ xù xì cứng nhắc.
Cây xà cừ năm xưa, tôi chẳng biết có in hằn vào được trong trí nhớ của bao thế hệ học trò tiểu học đã đi qua. Có lẽ loài cây ấy vốn dĩ âm thầm che chở cho những chú ve ngân vang suốt mùa hạ. Ve cứ kêu, hạ cứ vàng nắng, hoa vẫn trắng ngợp diệu kỳ. Thế thôi, chỉ một lần viết về loài hoa ấy, loài cây ấy, mà gợi nhắc chuỗi ngày hân hoan. Xà cừ ơi hãy cứ gửi cho đời những bình dị thân thương.
Tả cây xà cừ - mẫu 9
Hè đến rồi các bạn ơi!. Tiếng ve lại kêu trong bản giao hưởng đầy mầu sắc. Tiếng chim lại hót líu lo trên những cành cây. Những cái nắng chói chang hắt xuống sân trường. Bác xà cừ trong bộ áo nâu sẫm rất muốn được thay áo mới để hòa nhịp vào không gian nhộn nhịp đó.
Chẳng biết bác có từ khi nào, nhưng em chỉ biết khi vào lớp Một bác đã có ở đó rồi. Bác luôn mặc chiếc áo tuy cũ nhưng vẫn tỏ ra thân thiện. Nhìn xa, trông bác như một chiếc ô khổng lồ. Rễ cây to, ngoằn ngoèo cắm sâu xuống đất. Nhìn từ xa, em không biết là có bao con rắn ngoằn ngoèo đang bò dưới gốc bác. Gốc bác to, rộng và rất cứng nữa.
Thân người bác to, hiện lên những cục u, cục bướu, những vệt sần sùi lộ rõ sự già nua, sự gắn bó với trường tiểu học mang tên vị anh hùng “Hoàng Hoa Thám”. Cành của bác chia làm ba, bốn nhánh. Mỗi nhánh lại là những cái cành xinh xinh, sắc nhọn mọc tua tủa. Trên mỗi cánh tay sắc nhọn ấy lại là một chiếc lá xinh xinh.
Lá cây có màu xanh lá chuối. Ngoài viền lá là những nét răng cưa. Nhưng lúc mưa xong, nước mưa đọng trên những chiếc lá đó. Nắng bắt đầu hắt vào những giọt mưa và tạo nên một màu óng ánh gồm bảy sắc cầu vồng: đỏ, cam, lục, lam, tím, vàng, chàm. Những lúc nắng chang chang, bác sẵn sàng làm ô cho chúng em che.
Nhìn thấy chúng em nô đùa vui vẻ, em cảm giác như bác cũng muốn chơi cùng. Nhưng bác không buồn vì bác đã kết bạn với những chú chim, làm nhà cho chúng. Vì vậy, mỗi ngày những chú chim luôn hót cho bác nghe những bài ca hay nhất của chúng. Bác càng ngày càng vui. Mỗi lần gió thổi rung rung cành lá, em tưởng tượng như bác đang rất vui vẻ. Ngày ngày chúng em đến gốc cây, kể cho bác nghe về những câu chuyện ở trên lớp hôm nay ra sao, có những chuyện vui buồn gì không?.
Qua bao thời gian gắn bó với bác, chúng em bỗng thấy nhung nhớ khi phải xa bác, xa mái trường tiểu học Hoàng Hoa Thám. Em nghĩ bác cũng buồn như vậy. Bác là người rất tuyệt vời. Bác luôn làm những điều tốt nhất cho chúng em. Em như muốn nói: “Chúng em luôn nhớ bác!” và dường như bác cũng thì thầm nói vậy: “Tôi cũng nhớ các cậu!”. Tạm biệt bác, chúng em luôn nhớ mãi hình ảnh gần gũi thân quen của bác.
Con đường nhỏ nơi em đến trường mỗi ngày luôn rợp bóng mát bởi hai hàng xà cừ bên đường.
Những cây xà cừ to lớn đứng sừng sững như những người khổng lồ, mỗi khi có gió, cành lá đong đưa như vẫy chào. Cây xà cừ cao hơn chục mét, thân cây to đến mấy vòng tay của em ôm không xuể. Bao bọc bên ngoài thân cây là lớp vỏ xù xì, thô cứng màu nâu sậm. Tuy được trồng ven đường nhưng cây xà cừ nào cũng xanh tốt, tán lá xum xuê tạo thành đường cây xanh mát.
Lá xà cừ nhỏ, thuôn dài có đường vân lá rõ nét. Vào mùa xuân và mùa hạ, cây xà cừ phát triển xanh tốt, tán lá xanh rì. Vào mùa thu những chiếc lá dần ngả vàng và rụng dần vào mùa đông. Hoa xà cừ màu trắng, nhỏ xíu mọc thành chùm, hoa thường mọc trên ngọn nên nếu không để ý rất khó phát hiện ra chúng.
Cây xà cừ là người bạn đồng hành với học sinh chúng em mỗi ngày đến trường. Ngày ngày hàng cây xà cừ theo bước chân chúng em đến trường rồi lại âm thầm che mưa che nắng đón chúng em trở về nhà.
Dưới ánh nắng chói chang của mùa hè, không khí trở nên oi bức, ngột ngạt, ngoài đường nắng chiếu bỏng rát như thử thách sức chịu đựng của người đi đường. Tuy nhiên, những tia nắng nghịch ngợm ấy cũng chẳng thể xuyên qua tán lá xà cừ trong sân trường em.
Cây xà cừ đứng sừng sững nơi góc sân trường đã vươn những tán cây to lớn, rậm rạp lá xanh để che đi những tia nắng gay gắt, mang đến bóng râm cho sân trường em. Cây xà cừ đã có 50 năm tuổi đời, bằng với tuổi đời của ngôi trường nơi em đang theo học. Thân cây xà cừ to lớn, lớn hơn hai vòng tay của người lớn.
Thân cây xù xì màu nâu đậm, thấp thoáng trên lớp vỏ xù xì, cũ kĩ ấy là những lớp rêu xanh nho nhỏ. Từ thân cây xà cừ mọc ra rất nhiều nhánh, nhánh nào cũng to lớn, chắc khỏe. Những chiếc lá xà cừ nhỏ, mọc san sát vào nhau tạo nên tán cây rộng lớn, nhìn từ xa cây xà cừ như chiếc ô khổng lồ đang che chở cho sân trường em. Cây xà cừ có bộ rễ khổng lồ bám chắc vào mặt đất, bộ rễ ấy không chỉ cung cấp nước, dinh dưỡng cho cây mà còn giúp cây đứng vững dù mưa lớn, bão bùng.
Cây xà cừ không chỉ cho bóng mát mà còn là người bạn chứng kiến bao kỉ niệm vui buồn của chúng em dưới mái trường tiểu học.
Giống như loài hoa sữa, cây xà cừ được trồng rất nhiều trên những con phố hoặc trong những khu đông dân cư, chính vì vậy tuổi thơ của chúng ta được gắn liền với hình ảnh vui đùa dưới tán cây xà cừ.
Ngày nay cây xà cừ vẫn được trồng rất nhiều, thường có rất nhiều cây cổ thụ nó giống như những hồi ức đẹp đẽ của mỗi chúng ta. ây còn được gọi với cái tên cây sọ khỉ, có tên khoa học là Khaya senegalensis có quả cứng như gỗ. Cây có nguồn gốc từ các nước Trung phi, Đức và vờ biển ngà. Cây đượ trồng nhiều trên các con phố rộng lớn của thủ đô, của những khu dân cư có nhiều người sinh sống, ở vùng nông thôn cây xà cừ cũng được trồng rất nhiều để làn cây che bóng mát cho nguời dân.
Thân cây xà cừ to lớn và có dáng thẳng đứng, có chiều cao 35-40m, đường kính của cây có thể lên tới 2m nếu là cây cổ thụ sống lâu năm. Lá cây có màu xanh đậm, hình bầu dục, lá cây hay rụng theo mùa. Đến thời kì lá rụng chỉ còn trơ lại những cành cây khẳng khiu. Cây có hoa mọc thành từng cụm có màu trắng, cây xà cù có quả, quả của nó khá cứng giống như thân cây gỗ, quả chín vào tháng 10, khi quả chín nó sẽ bung ra thành 4 mảnh.
Khi mùa hè đến, những ánh nắng chói chang như đã đổ lửa trên khắp tất cả con đường và dường như ánh nắng đó như cũng thật khiêm nhường khi nó đến nơi có hàng cây xà cừ vươn mình ra, xòe những tán rộng để có thể giúp cho người đi qua đoạn đường đó không bị cái nằng hè chói chang làm nóng rát.
Có lẽ rằng, đối với em thì dường như cũng hẳng biết hàng cây xà cừ này đã có từ khi nào trên đoạn đường đi này. Nhưng em cũng rất chắc chắn rằng ngay từ em nhỏ xíu khi được cùng mẹ đi trên con đường này em đã thấy được những cây xà cừ như cũng thật to và cổ thụ lắm rồi. Cây xà cừ luôn luôn mặc chiếc áo tuy cũ nhưng vẫn cứ hiên ngang trước gió bão và cả những ánh nắng hề gay gắt. Nhìn về phía xa xa, trông hàng cây xà cừ hệtnhư những chiếc ô khổng lồ để che nắng, che mưa cho đoạn đường.
Thế rồi cây xà cừ lại còn có được rễ cây to, rễ cây như cũng thật là ngoằn ngoèo cắm sâu xuống đất để có thể hút nước và chất dinh dưỡng. Từ xa nhìn lại thì em không biết là có bao con rắn ngoằn ngoèo đang bò quanh cái cay này vậy. Qủa thực gốc xà cừ cũng rất to, rộng và rất cứng nữa.
Thân cây xà cừ cũng rất to và như hiện lên những cục u, cục bướu, và có cả những vệt sần sùi lộ rõ sự già nua, sự gắn bó với con đường Kim Mã – Hà Nội nổi tiếng về hàng cây xà cừ xanh mướt. Cành của mỗi cây xà cừ lại như đã được chia ra thành ba, bốn nhánh. Mỗi nhánh lại là những cái cành xinh xinh đẹp biết bao nhiêu, những chiếc cành này dường như cũng sắc nhọn mọc tua tủa.
Thế rồi, em như quan sát được đó chính là trên mỗi nhánh cây ấy dường như lại là một chiếc lá xinh xinh. Thật là độc đáo biết bao nhiêu khi ta như thấy được cái cây có màu xanh lá chuối. Và hơn hết, ta như thấy được ngoài viền lá là những nét răng cưa. Thế rồi con mưa đi ngang qua thì lúc này đây thì nước mưa đọng trên những chiếc lá đó.
Những tia nắng bắt đầu hắt vào những giọt mưa và tạo nên một màu óng ánh gồm bảy sắc cầu vồng thật là đẹp biết báo nhiêu. Mỗi khi có cơn gió đến là các tán lá cây xà cừ như lại xào xạc thật vui biết bao nhiêu.
Cây xà cừ luôn luôn là một trong những hàng cây cho bóng mát, cây được trồng ở đường, ở trường,… để có thể giúp cho con người ta tránh khỏi được những ánh nắng hè gay gắt.
Cây xà cừ trồng ở trường của tôi đã già lắm rồi. Thân cây đã chuyển sang gam màu xám có nhiều đốm trắng bạc vì cao tuổi. Nó giương những cánh tay che chở cho chúng tôi khỏi những tia nắng gay gắt cùa mùa hè đổ lửa. Dưới gốc cây, nổi lên những cái rễ lớn, ngoằn ngoèo, uốn lượn như những con rắn đang trườn vào bóng râm hóng mát. Phía trên là tán lá như một cái lọng khổng lồ. Tôi không biết ai đã đan những cành cây lại với nhau mà thành cái lọng khéo đến như vậy.
Con đường từ nhà em đến trường trồng rất nhiều xà cừ. Cây trồng thành hàng dài toả bóng mát cho mọi người. Các cây xà cừ đều có độ tuổi trên năm mươi. Thân chúng to bằng hai sải tay em. Lớp vỏ khô cứng, xù xì như vảy của loài tê tê. Những cái rễ của chúng to, dài, ngoằn ngoèo như những con rắn khổng lồ đang đua nhau trồi lên mặt đất hít thở khí trời.
Mùa xuân, cây xanh um những lá, đan khít vào nhau dày đặc. Đâu đó, trong vòm cây những chùm hoa xà cừ vàng tươi giỡn mình trong nắng. Mùa thu, từng cơn gió hiu hiu thổi đưa những chiếc lá dài, hình lông chim từ từ hạ cánh xuống nền đất ẩm. Rồi lộp độp, từng quả xà cừ khô tách vỏ cũng sớm vội lìa cành chạy theo lá. Mùa đông, cây trở nên trơ trụi, phô ra những cành khẳng khiu, ma quái như ngón tay của mụ phù thủy già trong truyện cổ tích vậy.
Mỗi lần trở về quê nội thăm ông bà tôi cũng thổn thức hỏi lòng mình, sắp thấy cây xà cừ yêu dấu ấy chưa? Và khi đổ dốc từ trên con đê sông Hồng sừng sững xuống chừng 500 mét tôi đã thấy cái tán xanh mờ mờ hiện ra. Càng lúc cái tán ấy càng xanh lên màu xanh nhung nhớ, khát thèm… Cây xà cừ của tuổi ấu thơ tôi.
Trong mắt tôi, gốc cây xà cừ cũng hiền lành, vuốt ve chúng tôi như ông nội vẫn từng. Gốc cây to xù xì, đầy những vết sẹo của tháng năm. Bao nhiêu năm đứng gác là bấy nhiêu đau đớn trên từng thớ cây. Tán cây to như xòe ô che chắn, chiếc ô đủ để nâng đỡ ngôi nhà nhỏ trong những đêm đông gió gào thét. Những ngày nắng đổ, ánh nắng xuyên qua từng kẽ lá, nhảy nhót vui đùa như những đứa trẻ. Từng chiếc lá xanh khẽ đu đưa như đang cười.
Tôi luôn sợ tiếng sấm gào thét, tiếng mưa rả rích. Tiếng gió rít gào điên cuồng. Tôi ứa nước mắt nghĩ đến người dũng sĩ xà cừ và những cánh tay tứa máu. Ngôi nhà của tôi khẽ rung lên. Sớm hôm sau, mưa tạnh, gió ngừng nhưng đau đớn mà cây đã chịu vẫn còn đó. Từng chiếc lá xa cành, lá không còn màu xanh, dập nát, héo úa. Sự sống như còn phân nửa. Tôi khóc. Tôi hỏi lòng mình: Có phải cây ấy cũng như cha tôi đã bươn bải chắn che cho cả gia đình đi qua dông bão?
Rồi cơn bão qua. Nắng bừng lên trên từng kẽ lá. Cây lại mướt xanh dịu dàng như người mẹ hiền chắn che cho tuổi thơ chúng tôi qua những ngày nắng lửa. Tôi biết, chúng tôi không nói với nhau, nhưng trong kí ức của tất cả, cái tán xà cừ xanh mướt ấy là một thế giới diệu kì lấp lánh đi theo chúng tôi tới khi tạm biệt thế gian này.
Ngày ông đổ bệnh. Lá cây trút ngập hiên nhà. Nắng rụng trước sân. Nhặt những chiếc lá vàng khô xác trên tay, tôi hoang hoải cả cõi lòng.
Rồi những đêm mùa đông khắc nghiệt tôi trở lại nhà. Nằm bên ông gầy guộc, lặng thầm chuẩn bị cho một chuyến đi xa, tôi nghe lòng mình bão đổ. Nghe tiếng gió bấc phũ phàng rít lên trên tán xà cừ, tôi nghĩ đến ông bao đêm đơn độc chống chọi với những ngày mùa đông lạnh giá của đời mình. Tôi nghĩ đến cây đại thụ đã tỏa bóng mướt xanh che chắn cho chúng tôi, những đứa cháu thơ dại, suốt cả một đời.
Nhưng rồi, mùa đông vẫn tàn nhẫn cuốn ông đi, bỏ lại chúng tôi ngơ ngác giữa cuộc đời. Cũng từ đó cây xà cừ ở giữa vườn nhà tôi – cây đại thụ đã không còn xanh nữa…
Tâm hồn, mỗi con người như một mảnh đất màu mỡ. Nơi đó có một hạt giống đang cựa mình và trỗi dậy. Ai cũng vậy. Và tôi cũng thế. Tôi đã gieo vào tâm hồn mình loài cây của hi vọng và niềm tin – cây xà cừ.
Xà cừ không phải loài cây “hoàn hảo”. Không phải ở đâu nó cũng đẹp, cũng nên thơ. Nhưng, hễ ai nhắc đến xà cừ, tôi lại nhớ đến kỉ niệm lần đầu tiên tôi gặp nó. Trên đường tới trường, tôi thấy những chiếc lá xanh mướt trải dài trên vỉa hè và vương đầy mặt phố. Tôi cúi xuống nhặt một chiếc lá lên, tự hỏi: “Cây nào mà lại có lá đẹp thế này nhỉ?”. Phải mất khá lâu tôi mới biết đó là cây xà cừ.
Và… tôi yêu xà cừ từ lúc nào không biết. Tôi yêu xà cừ, yêu vẻ mộc mạc của nó, yêu những chiếc lá mướt xanh mà không phải cây nào cũng có được, tôi yêu những cánh hoa xà cừ mỏng manh và những quả xà cừ xanh thẫm.
Có một nhà văn từng nói: “Mỗi chiếc lá lại có một tâm hồn, tâm tư riêng”. Quả đúng vậy, cứ mỗi lần ngọn gió đi ngang qua xà cừ, tôi lại nghe tiếng reo vui của những chiếc lá. Cũng có khi tôi nghe lá thì thầm đầy trách móc, đó là khi những vết dao, vết rìu,… nhẫn tâm cứa vào cơ thể nó. Tôi hiểu được tấm lòng, tâm tư và tình cảm của những chiếc lá.
Không phải ai cũng yêu, cũng hiểu xà cừ. Nhiều người đã từng nghe cái tên này nhưng lại không biết xà cừ ra sao, hình dáng thế nào, bởi họ đâu có quan tâm đến nó. Còn tôi, tôi yêu loài cây này. Thử hỏi, có loài cây nào có những chiếc lá xanh mướt như xà cừ? Có loài cây nào vừa cao lớn vừa gần gũi hơn xà cừ? Nhiều người nói xà cừ đơn điệu quá, chẳng có gì đặc biệt. Nó không rực rỡ như phượng, không man mác như bằng lăng, không có tán to, lá dày như bàng… Nhưng tôi, tôi lại thích cái “đơn điệu”, mộc mạc đó.
Mùa hè, xà cừ không ngần ngại dang rộng cánh tay toả bóng mát cho người đi đường. Vậy mà, con người đã chẳng hề thương tiếc, chẳng hề “nhìn xa trông rộng”, họ thẳng tay chặt bỏ loài cây mộc mạc thân thương ấy để phục vụ cho một số mục đích không lấy gì làm cao cả lắm của mình. Việc làm này chẳng hề mang lại hiệu quả kinh tế hay thẩm mĩ, ngược lại, nó còn làm khí hậu biến đổi một cách xấu hơn. Biết ai có thể hiểu xà cừ, hiểu cho tâm tư, tình cảm và nỗi buồn của nó?
Tôi thấy xà cừ đẹp nhất là khi ra lá. Không biết tự bao giờ, như một phép màu, những chiếc lá từ đâu đã trở lại cành. Cây đã dồn nhựa sống để những chiếc lá có màu xanh như ngọc. Đối với tôi, được nhìn thấy xà cừ ra lá là một hạnh phúc lớn.
Tôi không biết xà cừ có hiểu tôi không, nhưng tôi biết, tôi hiểu và yêu nó. Tôi có thể dành hàng giờ kể chuyện cho cây nghe. Đôi lúc, tôi nhặt lá cây tung lên trời và vui cười thoả thích dưới cơn mưa của lá xà cừ. Tôi đã gửi tất cả lòng mình vào cây để đến khi trưởng thành, nhìn lại quá khứ, tôi lại thấy xà cừ – người bạn thân thiết của mình – lại thấy những kỉ niệm của tuổi học trò. Lúc đó, tôi sẽ ngồi với cây như trước kia tôi đã từng ngồi, tâm tình về những thành công và thất bại trong cuộc sống. Tôi tin chắc, xà cừ vẫn lắng nghe tôi.
Xà cừ sẽ lớn lên và cùng tôi đi tiếp chặng đường còn lại của cuộc đời.