Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

*Hoạt động 1: k/n DTST

-Gv: y/c Hs qs mục I, hình 41.1-2 SGK hoặc sd sơ đồ sau để hình thành kn.

→ Thảo luận:

+ Phân tích 2 VD về sự biến đổi của môi trường và qxsv: đđ về tv, đất,khí hậu ở từng gđ để hình thành rừng cây gỗ lớn ?

+ Lập sơ đồ quá trình biến đổi của QXSV qua các thời kì khác nhau?

→ Thế nào là diễn thế sinh thái ?

-Hs:...

-Gv: NX về đặc điểm của qt diễn thế?

-Hs: trong qt diễn thế có sự biến đổi về sl loài, số lg cá thể loài và sự biến đổi của các đk khí hậu, thổ nhưỡng.

-Gv nhấn mạnh: Cùng với sự bđ của các QXSV là sự biến đổi tương ứng của điều kiện môi trường.

*Hoạt động 2: Các loại DTST

-Gv: y/c Hs n/c Mục II.1-2, hình 41.3 SGK và hoàn thành vào PHT sau:

I. Khái niệm về diễn thế sinh thái

-   Diễn thế sinh thái: Quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn, tương ứng với sự biến đổi của môi trường.

-  Ví dụ: Diễn thế ở đầm nước nông, diễn thế suy thoái ở rừng lim Hữu Lũng tỉnh Lạng Sơn.

-   Các giai đoạn:

+ gđ khởi đầu (gđ tiên phong)

+ gđ giữa

+ gđ cuối ( gđ đỉnh cực)

II.   Các loại diễn thế sinh thái

DTST gồm DTNS và DTTS:

1.   Diễn thế nguyên sinh

- Diễn thế nguyên sinh: Là diễn thế khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật và kết quả dẫn tới hình thành 1 QXSV tương đối ổn định.

Điểm phân biệt

DTNS

DTTS

Gđ khởi đầu

Xu hướng

- VD: Diễn thế nguyên sinh ở cửa sông

Tiên Yên - Quảng Ninh.

2. Diễn thế thứ sinh

-   Diễn thế thứ sinh là diễn thế xuất hiện ở môi trường đã có một quần xã sinh vật từng sống. Tùy theo đk thuận lợi hay ko thuận lợi mà diễn thế có thể hình thành nên QX tương đối ổn định hoặc bị suy thoái.

-   VD: Diễn thế thứ sinh ở rừng Lim Hữu Lũng - Lạng Sơn.

III. Nguyên nhân của diễn thế sinh thái

-     Nguyên nhân bên ngoài: Tác động mạnh mẽ của ngoại cảnh lên quần xã.

-    Nguyên nhân bên trong: do sự tg tác giữa các loài trong qx (Sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã, qh sv ăn sv...)

Ngoài ra, hoạt động khai thác tài nguyên của con người cũng gây ra DTST.

IV. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái

Kết quả

-Hs: Thảo luận và điền vào PHT: Phân biệt diễn thế nguyên sinh và thứ sinh và lấy VD minh họa cho mỗi loại diễn thế...

-Gv: Nx, bs và đưa ra đáp án đúng

-Gv: Sự khác nhau chủ yếu giữa DTNS và DTTS là gì? Làm thế nào để nhận biết DT

-Hs: khác nhau ở gđ khởi đầu; nhận biết chủ yếu bằng gđ khởi đầu.

*Hoạt động3:Tìm hiểu nguyên nhân của DTST

-Hs: n/c Mục III SGK -> Thảo luận:

+ Phân biệt nguyên nhân bên trong và bên ngoài?

+ Hoàn thành phiếu học tập (bảng 41 SGK).

-Gv: Loài ưu thế có vai trò ntn trong diễn thế?*

-Hs:...

-Gv (bs): loài ưu thế đóng vai trò qt nhất trong diễn thế: hđ mạnh của nhóm loài ưu thế sẽ làm thay đổi đk sống, từ đố tạo cơ hội cho nhóm loài có khả năng cạnh tranh cao hơn trở thành loài ưu thế mới

*Hoạt động 4: Ý nghĩa của diễn thế

-Gv: Nghiên cứu sự phát triển của diễn thế sinh thái mang lại lợi ích gì con người?

-Gv: Nêu 2 VD về việc con người khắc phục

những biến đổi bất lợi của môi trường?