CHƯƠNG 6: NHÔM

DẠNG 1: LÝ THUYẾT

Câu 1: Cho biết số thứ tự của Al trong bảng tuần hoàn là 13. Phát biểu nào sau đây đúng?

A.  Al thuộc chu kì 3, phân nhóm chính nhóm III.

B.  Al thuộc chu kì 3, phân nhóm phụ nhóm III.

C.  Ion nhôm có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 2s2.

D.  Ion nhôm có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s2.

Câu 2: Cho phản ứng:

Al + H2O + NaOH → NaAlO2 + 3/2 H2.

Chất tham gia phản ứng đóng vai trò chất oxi hoá là chất nào?

A. Al.                                B. H2O.  

C. NaOH.                         D. NaAlO2.

Câu 3: Mô tả nào dưới đây không phù hợp với nhôm?

A. ở ô thứ 13, chu kì 2, nhóm IIIA.       

B. cấu hình electron [Ne] 3s23p1.

C. Tinh thể cấu tạo lập phương tâm diện.     

D. Mức oxi hoá đặc trưng là +3.

Câu 4: Mô tả nào dưới đây về tính chất vật lí của nhôm là chưa chính xác?

A.  Màu trắng bạc.

B.  Là kim loại nhẹ.

C.  Mềm, dễ kéo sợi và dát mỏng.

D.  Dẫn điện và nhiệt tốt, tốt hơn các kim loại Fe và Cu.

Câu 5: Nhận xét nào dưới đây là đúng?

A.  Nhôm kim loại không tác dụng với nước do thế khử của nhôm lớn hơn thế khử của nước.

B.  Trong phản ứng của nhôm với dung dịch NaOH thì NaOH đóng vai trò chất oxi hoá.

C.  Các vật dụng bằng nhôm không bị oxi hoá tiếp và không tan trong nước do được bảo vệ bởi lớp màng Al2O3.

D.  Do có tính khử mạnh nên nhôm phản ứng với các axit HCl, HNO3, H2SO4 trong mọi điều kiện.

Câu 6: So sánh (1) thể tích khí H2 thoát ra khi cho Al tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH và

(2)  thể tích khí N2 duy nhất thu được khi cho cùng lượng Al trên tác dụng với dung dịch HNO3 loãng dư.

A. (1) gấp 5 lần (2).           

B. (2) gấp 5 lần (1).

C. (1) bằng (2).   

D. (1) gấp 2,5 lần (2).

Câu 7: Mô tả ứng dụng nào của nhôm dưới đây chưa chính xác?

A.  Làm vật liệu chế tạo ôtô, máy bay, tên lửa, tàu vũ trụ.

B.  Làm khung cửa, trang trí nội thất và mạ đồ trang sức.

C.  làm dây dẫn điện, thiết bị trao đổi nhiệt, công cụ đun nấu trong gia đình.

D.  Chế tạo hỗn hợp tecmit, được dùng để hàn gắn đường ray.

Câu 8: Xác định phát biểu không đúng về quá trình điện phân sản xuất Al dưới đây.

A.  Cần tinh chế quặng boxit (Al2O3.2H2O) do còn lẫn tạp chất là Fe2O3 và SiO2.

B.  Từ 1 tấn boxit (chứa 60% Al2O3) có thể điều chế được gần 0,318 tấn Al với hiệu suất 100%.

C.  Sản xuất 2,7 tấn Al tiêu hao 18 tấn C làm anot, nếu các quá trình là hoàn toàn và sản phẩm oxi hoá chỉ là CO2.

D.  Criolit được sử dụng để hạ nhiệt độ nóng chảy, tăng độ dẫn điện và ngăn cản Al bị oxi hoá bởi không khí.

Câu 9: Dung dịch nào dưới đây làm quỳ đổi màu xanh?

A. K2SO4.                        

B. KAl(SO4)2.12H2O.    

C. Na[Al(OH)4].             

D. AlCl3.

Câu 10: Phản ứng của cặp chất nào dưới đây không tạo sản phẩm khí?

A. dd Al(NO3)3 + dd Na2S.             

B. dd AlCl3 + dd Na2CO3.

C. Al + dd NaOH.    

D. dd AlCl3 + dd NaOH.

Câu 11: Có dung dịch muối nhôm Al2(NO3)3 lẫn tạp chất là Cu(NO3)2. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối nhôm?

A. Mg.               

B. Al.

C. AgNO3. 

D. Dung dịch AgNO3.

Câu 12: Sục khí CO2 dư vào dung dịch NaAlO2 sẽ có hiện tượng gì xảy ra?

A. Có kết tủa nhôm cacbonat.   

 B. Có kết tủa Al(OH)3.

C. Có kết tủa Al(OH)3 sau đó kết tủa tan trở lại.

D. Dung dịch vẫn còn trong suốt.

Câu 13: Trong các oxit sau CuO; Al2O3; SO2 hãy cho biết chất nào chỉ phản ứng được với bazơ và chất nào cho phản ứng được với axit lẫn bazơ. Cho kết quả theo thứ tự trên.

A. SO2; CuO.                   B. CuO; Al2O3.    

C. SO2; Al2O3.                 D. CuO; SO2

Câu 14: Khi hoà tan AlCl3 trong nước, có hiện tượng gì xảy ra?

A. Có xuất hiện kết tủa.        

B. Dung dịch vẫn trong suốt.

C. Có kết tủa sau đó kết tủa tan trở lại.      

D. Có kết tủa đồng thời có khí thoát ra.

Câu 15: Các phát biểu sau, phát biểu nào đúng nhất.

A.  Nhôm chỉ có thể khử các oxit kim loại đứng sau nhôm trên dãy điện thế với điều kiện kim loại ấy dễ bay hơi.

B.  Nhôm chỉ có thể khử các oxit kim loại đứng sau hiđro trên dãy điện thế.

C.  Nhôm có thể khử tất cả các oxit kim loại.

D.  Nhôm chỉ có thể khử các oxit kim loại đứng trước và sau nhôm trong dãy điện thế với điều kiện kim loại ấy dễ bay hơi.

Câu 16: Al(OH)3 lưỡng tính có thể tác dụng với axit và bazơ nào trong 4 chất sau đây: Ba(OH)2; H2SO4; NH4OH; H2CO3.

A. Với cả 4 chất.             B. Ba(OH)2; H2SO4.       

C. Chỉ với H2SO4.           D. NH4OH; H2CO3.

Câu 17: Chỉ dùng một chất để phân biệt 3 kim loại: Al; Ba; Mg.

A. Nước.                           B. Dung dịch MgCl2.

C. Dung dịch NaOH.         D. Dung dịch HCl.

Câu 18: Chỉ dùng một hoá chất làm thuốc thử hãy phân biệt được các chất sau: (dung dịch NaCl; CaCl2; AlCl3; CuCl2).

A. Dùng dung dịch Ba(OH)2.         

B. Dùng dung dịch Na2CO3.

C. Dùng dung dịch AgNO3.           

 D. Dùng dung dịch NaOH.

Câu 19: Cho từ từ đến dư Na (1) hay dung dịch NH3 (2) vào dung dịch muối sunfat của kim loại A; (1) tạo kết tủa, sau đó kết tủa tan dần tạo dung dịch trong suốt còn (2) tạo kết tủa. A là kim loại:

A. Al.                                B. Zn.      

C. Na.                               D. Fe.

Câu 20: Cho từ từ đến dư Na (1) hay dung dịch NH3 (2) vào dung dịch muối nitrat của kim loại A; (1) tạo kết tủa còn (2) tạo kết tủa sau đó tan tạo dung dịch trong suốt. A là kim loại:

A. Ag.                               B. Cu.  

C. Zn.                                D. Al.

Câu 21: Cho hỗn hợp Al và Fe tác dụng với dung dịch hỗn hợp AgNO3 và Cu(NO3)2 sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn M gồm 3 kim loại và dung dịch T. Cho M vào dung dịch HCl thấy có khí thoát ra. Thành phần của M gồm:

A. Al; Fe; Ag.                  B. Al; Ag; Cu.  

C. Fe; Ag; Cu.                 D. Kết quả khác.

Câu 22: Cho từ từ đến dư Na (1) hay dung dịch NH3 (2) vào dung dịch muối nitrat của kim loại A; (1) tự tạo kết tủa còn (2) tạo kết tủa sau đó tan vào dung dịch trong suốt. A là kim loại:

A. Ag.                               B. Cu.         

 C. Zn.                                D. Al.

Câu 23: Cho bột Al từ từ đến dư vào dung dịch hỗn hợp chứa các chất HCl; FeCl3; CuSO4; MgCl2. Số lượng các phản ứng xảy ra là:

A. 2.                                  B. 3.     

C. 4.                                  D. 5.

Câu 24: Vật làm bằng nhôm bền trong nước vì:

A.  Nhôm là kim loại không tác dụng với nước.

B.  Trên bề mặt vật có một lớp nhôm oxit mỏng, bền, ngăn cách vật với nước.

C.  Do nhôm tác dụng với nước tạo lớp nhôm hiđroxit không tan bảo vệ cho nhôm.

D.  Nhôm là kim loại hoạt động không mạnh.

Câu 25: Để giữ cho các đồ vật làm từ kim loại nhôm được bền, đẹp thì cần phải:

(1)  Ngâm đồ vật trong nước xà phòng đặc, nóng, để làm sạch.

(2)  Không nên cho đồ vật tiếp xúc với dung dịch nước chanh, giấm ăn.

(3)  Dùng giấy nhám, chà trên bề mặt của vật, để vật được sạch và sáng.

(4)  Bảo vệ bề mặt của vật như nhà thiết kế, sản xuất ban đầu. Các làm đúng là:

A. 1 và 2.                          B. 1 và 3.       

C. 1 và 4.                          D. 2 và 4.

DẠNG 2: BÀI TOÁN HỖN HỢP Al

Câu 1: Cho hỗn hợp gồm Na và Al có tỉ lệ mol tương ứng là 1:2 và nước (dư). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 8,96 lít khí H2 (đktc) và m gam chất rắn không tan. Giá trị của m là?

A. 10,8g                            B. 5,4g     

C. 7,8g                              D. 43,2g

Câu 2: Hỗn hợp X gồm Na và Al. Cho m gam X vào một lượng dư nước thì thoát ra V lít khí. Nếu cũng cho m gam X vào dung dịch NaOH dư thì được 1,75V lít khí, (biết thể tích các khí đo trong cùng điều kiện), thành phần phần trăm theo khối lượng của Na trong X là?

A. 39,87%                        B. 77,31%

C. 49,87%                        D. 29,87%

Bài tập hỗn hợp vào H2O

Câu 3 – THPTQG 2018 Hỗn hợp X gồm Al2O3 , Ba, K (trong đó oxi chiếm 20% khối lượng của X). Hòa tan hoàn toàn m gam X vào nước dư, thu được dung dịch Y và 0,022 mol khí H2 . Cho từ từ đến hết dung dịch gồm 0,018 mol H2SO4 và 0,038 mol HCl vào Y, thu được dung dịch Z (chỉ chứa các muối clorua và muối sunfat trung hòa) và 2,958 gam hỗn hợp kết tủa. Giá trị của m là

A. 3,912.                          B. 3,600.    

C. 3,090.                          D. 4,422.

 DẠNG 3: BÀI TOÁN KẾT TỦA Al(OH)₃

Câu 1: Cho 200ml dd AlCl3 1,5M tác dụng với V lít dd NaOH 0,5M; lượng kết tủa thu được là 15,6g. Giá trị lớn nhất của V là?

A. 1,2                                B. 1,8    

C. 2,4                                D. 2

Câu 2: Cho 150ml dd KOH 1,2M tác dụng với 100ml dd AlCl3 nồng độ x mol/l, thu được dd Y và 4,68g kết tủa. Loại bỏ, thêm tiếp 175ml dd KOH 1,2M vào Y, thu được 2,34g kết tủa. Giá trị của x là?

A. 1,2M                            B. 0,8M  

C. 0,9M                            D. 1M

Câu 3: Thêm m gam Kali vào 300ml dd chứa Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M thu được dung dịch

X.  Cho từ từ dung dịch X vào 200ml dd Al2(SO4)3 0,1M thu được kết tủa Y. Để thu được lượng kết tủa Y lớn nhất thì giá trị của m là?

A. 1,59g                            B. 1.17g   

C. 1,71g                            D. 1,95g

Câu 4: Hòa tan hoàn toàn 47,4g phèn chua KAl(SO4)2.12H2O vào nước, thu được dd X. Cho toàn bộ X tác dụng với 200ml Ba(OH)2 1M, sau phản ứng thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là?

A. 46,6g                            B. 54,4g       

C. 62.2g                            D. 7,8g

Câu 5: Nhỏ từ từ 0,25 lít dd NaOH 1,04M vào dd gồm 0,024 mol FeCl3; 0,016 mol Al2(SO4)3 và 0,04 mol H2SO4 thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là?

A. 4,128g                         B. 2,568g    

C. 1,56g                            D. 5,064g

Câu 6: (đề thi THPT 2019 mã đề 203): Hòa tan hoàn toàn m gam Al vào dung dịch loãng chứa 0,2 mol H2SO4, thu được khí H2 và dung dịch X. Cho từ từ dung dịch NaOH 2M vào X, kết quả thí nghiệm được ghi ở bảng sau:

Giá trị của m và a lần lượt là

A. 5,4 và 1,56.                 B. 5,4 và 4,68.     

C. 2,7 và 4,68.                 D. 2,7 và 1,56.

Câu 7. (đề thi THPT 2019 mã đề 204): Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp Na và Al (tỉ lệ mol tương ứng là 5 : 4) vào nước, thu được dung dịch X. Cho từ từ dung dịch HCl 1M vào X, kết quả thí nghiệm được ghi ở bảng sau:

Giá trị của m là

A. 6,69.                             B. 6,15.

C. 9,80.                             D. 11,15.

Câu 8: (đề thi THPT 2019 mã đề 217): Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm Na2O và Al2O3 (tỉ lệ mol tương ứng là 4 : 3) vào nước, thu được dung dịch X. Cho từ từ dung dịch HCl 1M vào X, kết quả thí nghiệm được ghi ở bảng sau:

Giá trị của a và m lần lượt là

A. 23,4 và 56,3.               B. 15,6 và 55,4.  

C. 15,6 và 27,7.               D. 23,4 và 35,9.

Câu 9. (đề thi THPT 2019 mã đề 218): Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm Al và Al2O3 trong 200 ml dung dịch HCl 2M, thu được 1,68 lít khí H2 và dung dịch X. Cho từ từ dung dịch NaOH 1M vào X, kết quả thí nghiệm được ghi ở bảng sau:

Giá trị của m là

A. 1,65.                             B. 4,50.    

C. 3,30.                             D. 3,90.

BÀI TẬP VỀ NHÀ

Câu 1: Dãy gồm các kim loại có cùng kiểu mạng tinh thể lập phương tâm khối là:

A. Na, K, Ba                    B. Mg, Ca, Ba     

C. Na, K , Ca                   D. Li , Na, Mg

Câu 2: Nhỏ từ từ cho đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl3. Hiện tượng xảy ra là

A.  có kết tủa keo trắng, sau đó kết tủa tan.

B.  chỉ có kết tủa keo trắng.

C.  có kết tủa keo trắng và có khí bay lên.

D.  không có kết tủa, có khí bay lên.

Câu 3: Cho từ từ dung dịch chứa a mol HCl vào dung dịch chứa b mol Na2CO3 đồng thời khuấy đều, thu được V lít khí (ở đktc) và dung dịch X. Khi cho dư nước vôi trong vào dung dịch X thấy có xuất hiện kết tủa. Biểu thức liên hệ giữa V với a, b là:

A. V = 22,4(a - b).          B. V = 11,2(a - b).  

C. V = 11,2(a + b).         D. V = 22,4(a + b).

Câu 4: Trộn dung dịch chứa a mol AlCl3 với dung dịch chứa b mol NaOH. Để thu được kết tủa thì cần có tỉ lệ

A. a : b = 1 : 4.                 B. a : b < 1 : 4.        

C. a : b = 1 : 5.                 D. a : b > 1 : 4.

Câu 5: Trong các dung dịch: HNO3, NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2, dãy gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch Ba(HCO3)2 là:

A. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2.               B. HNO3, NaCl, Na2SO4.

C. NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2.                                     D. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Na2SO4.

Câu 6: Để thu được Al2O3 từ hỗn hợp Al2O3 và Fe2O3, người ta lần lượt:

A.  dùng khí CO ở nhiệt độ cao, dung dịch HCl (dư).

B.  dùng khí H2 ở nhiệt độ cao, dung dịch NaOH (dư).

C.  dùng dung dịch NaOH (dư), dung dịch HCl (dư), rồi nung nóng.

D.  dùng dung dịch NaOH (dư), khí CO2 (dư), rồi nung nóng.

Câu 7: Hoà tan hỗn hợp gồm : K2O, BaO, Al2O3, Fe3O4 vào nước (dư), thu được dung dịch X và chất rắn Y. Sục khí CO2 đến dư vào dung dịch X, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được kết tủa là

A. K2CO3                                  B. Fe(OH)3   

C. Al(OH)3                              D. BaCO3

Câu 9: Dung dịch X gồm 0,1 mol H+, z mol Al3+, t mol NO3- và 0,02 mol SO42-. Cho 120 ml dung dịch Y gồm KOH 1,2M và Ba(OH)2 0,1M vào X, sau khi các phản ứng kết thúc, thu được 3,732 gam kết tủa. Giá trị của z, t lần lượt là:

A. 0,020 và 0,012           B. 0,020 và 0,120           

C. 0,012 và 0,096           D. 0,120 và 0,020

Câu 10: Chia hỗn hợp X gồm K, Al và Fe thành hai phần bằng nhau.

-  Cho phần 1 vào dung dịch KOH (dư) thu được 0,784 lít khí H2 (đktc).

-   Cho phần 2 vào một lượng dư H2O, thu được 0,448 lít khí H2 (đktc) và m gam hỗn hợp kim loại Y. Hòa tan hoàn toàn Y vào dung dịch HCl (dư) thu được 0,56 lít khí H2 (đktc).

Khối lượng (tính theo gam) của K, Al, Fe trong mỗi phần hỗn hợp X lần lượt là:

A. 0,39; 0,54; 1,40.       

B. 0,78; 0,54; 1,12.

C. 0,39; 0,54; 0,56.

D. 0,78; 1,08; 0,56.

Câu 11: Hỗn hợp X gồm Na, Al và Fe (với tỉ lệ số mol giữa Na và Al tương ứng là 2 : 1). Cho X tác dụng với H2O (dư) thu được chất rắn Y và V lít khí. Cho toàn bộ Y tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng (dư) thu được 0,25V lít khí. Biết các khí đo ở cùng điều kiện, các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Tỉ lệ số mol của Fe và Al trong X tương ứng là