Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit - bazơ hay, chi tiết cùng với 15 câu hỏi trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học lớp 11.

Hóa học 11 Bài 3: Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit - bazơ

A. Lý thuyết Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit - bazơ

I. Nước là chất điện li yếu

1. Sự điện li của nước

    - Nước là chất điện li rất yếu.

    - Phương trình điện li:

2. Tích số ion của nước

    - Ở 25^oC, hằng số K_H2O gọi là tích số ion của nước:

    K_H2O = [H⁺].[OH^-] = 10^-14

    ⇒ [H⁺] = [OH^-] = 10^-7.

    - Môi trường trung tính là môi trường trong đó [H⁺] = [OH^-] = 10^-7 M.

3. Ý nghĩa tích số ion của nước

    a. Môi trường axit

    Là môi trường trong đó [H⁺] > [OH^-] hay [H⁺] > 10^-7 M.

    b. Môi trường kiềm

    Là môi trường trong đó [H⁺] < [OH^-] hay [H⁺] < 10^-7 M.

II. Khái niệm về pH. Chất chỉ thị axit – bazơ

1. Khái niệm về pH

2. Chất chỉ thị axit – bazơ

    - Là chất có màu biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch.

    Ví dụ: Quỳ tím, phenolphatalenin.

Bảng màu của quỳ và phenolphtalein trong dung dịch ở các khoảng pH khác nhau.

    Trộn lẫn một số chất chỉ thị có màu biến đổi kế tiếp nhau theo giá trị pH, ta được hỗn hợp chất chỉ thị vạn năng. Dùng băng giấy tẩm dung dịch hỗn hợp này có thể xác định được gần đúng giá trị pH của dung dịch.

3. Bảng công thức pH trong các môi trường

B. Trắc nghiệm Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit - bazơ

Bài 1: Dung dịch có pH = 7 là:

A. NH₄Cl.           B. CH₃COONa.

C. C₆H₅ONa.           D. KClO₃.

Đáp án: D

Bài 2: Khi hòa tan trong nước, chất nào sau đây làm cho quỳ tím chuyển màu xanh ?

A. NaCl.           B. NH₄Cl.

C. Na₂CO₃.           D. FeCl₃.

Đáp án: C

Bài 3: Hãy cho biết dãy các dung dịch nào sau đây có khả năng đổi màu quỳ tím sang đỏ (hồng) ?

A. CH₃COOH, HCl và BaCl₂.

B. NaOH, Na₂CO₃ và Na₂SO₃.

C. H₂SO₄, NaHCO₃ và AlCl₃.

D. NaHSO₄, HCl và AlCl₃.

Đáp án: D

Bài 4: Cho các dung dịch muối: Na₂CO₃ (1), NaNO₃ (2), NaNO₂ (3), NaCl (4), Na₂SO₄ (5), CH₃COONa (6), NH₄HSO₄ (7), Na₂S (8). Những dung dịch muối làm quỳ hoá xanh là :

A. (1), (2), (3), (4).           B. (1), (3), (5), (6).

C. (1), (3), (6), (8).           D. (2), (5), (6), (7).

Đáp án: C

(2) (4) (5): trung tính

(7): axit

Bài 5: Cho các muối sau đây: NaNO₃; K₂CO₃; CuSO₄; FeCl₃; AlCl₃; KCl. Các dung dịch có pH = 7 là :

A. NaNO₃; KCl.

B. K₂CO₃; CuSO₄; KCl.

C. CuSO₄; FeCl₃; AlCl₃.

D. NaNO₃; K₂CO₃; CuSO₄.

Đáp án: A

K₂CO₃: Bazơ

CuSO₄, FeCl₃, FeCl₂: Axit

Bài 6: Chọn câu trả lời đúng, khi nói về muối axit :

A. Dung dịch muối có pH < 7.

B. Muối cố khả năng phản ứng với bazơ.

C. Muối vẫn còn hiđro trong phân tử.

D. Muối mà gốc axit vẫn còn hiđro có khả năng phân li tạo proton trong nước.

Đáp án: D

Bài 7: Cho 10 ml dung dịch X chứa HCl 1M và H₂SO₄ 0,5M. thể tích dung dịch NaOH 1M cần đẻ trung hòa dung dịch X là

A. 10 ml.   B. 15 ml.   C. 20 ml.   D. 25 ml.

Đáp án: C

H⁺ + OH^- → H₂O

Ta có: ⇒ V = 20 ml.

Bài 8: Dung dịch A có chứa 5 ion :Mg²⁺ ,Ba²⁺ ,Ca²⁺ và 0,1 mol Cl^- và 0,2 mol NO₃ . Thêm dần V ml dung dịch K₂CO₃ 1M vào dung dịch A đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất. V có giá trị là

A. 150 ml.   B. 300 ml.   C. 200 ml.   D. 250 ml.

Đáp án: A

Khi thêm K₂CO₃ vào dung dịch A, khi lượng kết tủa thu được là lớn nhất tức là toàn bộ Mg²⁺, Ba²⁺, Ca²⁺ đã kết tủa, trong dung dịch còn lại KCl và KNO₃

⇒ n_K⁺ = n_Cl^- + n_NO3^- = 0,3 mol

⇒ n_K2CO₃ = 0,15 mol

⇒ V_K2CO₃ = 150 ml

Bài 9: Trộn 200 ml dung dịch gồm HCl 0,1M vá H₂SO₄ 0,15M với 300 ml dung dịch

Ba(OH)₂ nồng độ aM, thu được m gam kết tủa và 500 ml dung dịch có pH = 1. Giá trị của a và m lần lượt là

A. 0,15 và 2,330   B. 0,10 và 6,990.

C.0,10 và 4,660   D. 0.05 và 3,495

Đáp án: D

Sau phản ứng trung hòa pH = 1 ⇒ H⁺ dư

H⁺ + OH^- → H₂O

n_H⁺bd = 0,08 mol; sau phản ứng pH = 1

⇒ n_H⁺ sau p/ư = 0,05 mol

n_H⁺p/ư = n_OH^- = 0,03 mol

⇒ n_Ba(OH)2 = 0,015 mol

⇒ C_{M Ba(HCO3})₂ = 0,05 (mol/l)

n_BaSO4 = n_Ba(OH)2 = 0,015 mol (H₂SO₄ dư) ⇒ m_BaSO4 = 3,495g

Bài 10: Cho 300 ml dung dịch chứa H₂SO₄ 0,1M, HNO₃ 0,2M và HCl 0,3M tác dụng với V ml dung dịch NaOH 0,2 M và KOH 0,29M thu được dung dịch có pH = 2. Giá trị của V là

A. 134.   B. 147.   C. 114.   D. 169.

Đáp án: A

Coi 300 ml dung dịch A gồm 100 ml H₂SO₄ 0,1M 100 ml HNO₃ 0,2M và 100 ml HCl 0,3M trộn lại với nhau. Vậy:

Phản ứng của dung dịch A và B là: H⁺ + OH^- → H₂O

n_H⁺ p/ư = n_OH^- = 0,049.0,001V ⇒ n_H⁺ p/ư = 0,01 (0,3 + 0,001V)

⇒ 0,07 = 0,49.0,001V + 0,010,3 + 0,001V) ⇒ V = 134 ml

Bài 11:Trộn V₁ ml dung dịch NaOH có pH = 13 với V₂ ml dung dịch Ba(OH)₂ có pH = 11, thu được dung dịch mới có pH = 12. Tỉ số V₁ : V₂ có giá trị là

A. 1/1    B. 2/1    C. 1/10   D. 10/1

Đáp án: C

Ban đầu n_OH^- = 0,1. V₁ + 0,002. V₂

pH = 12 ⇒ 

⇒ V₁ : V₂ = 1/10

Bài 12: Trộn V1 lít dung dịch H₂SO₄ có pH = 3 với 2 lít dung dịch NaOH có pH = 12, thu được dung dịch mới cố pH = 4. Tỉ số V1 : V2 có giá trị là

A. 8/1    B. 101/9   C. 10/1   D. 4/1

Đáp án: B

Ban đầu n_H⁺ = 0,001.V1; n_OH^- = 0,01.V2

Dung dịch sau có: pH = 4 ⇒ 

⇒ V1 : V2 = 101/9

Bài 13: Trộn hai dung dịch Ba(HCO₃)₂ và NaHSO₄ có cùng nồng độ mol với nhau theo tỉ lệ thể tích 1 : 1 thu được kết tủa và dung dịch và dung dịch . Bỏ qua sự thủy phân của các ion và sự điện li của nước, các ion cos mặt trong dung dịch Y là

A. Na⁺ và SO₄^2-      B. Ba²⁺ ,HCO₃^2- và Na⁺

C. Na⁺ , HCO₃^2-   D. Na⁺ , HCO₃^2- và SO₄^2-

Đáp án: C

Bài 14: Cho các dung dịch HCl, H₂SO₄ và CH₃COOH có cùng giá trị pH. Sự sqps xếp nào sau đây đúng với giá trị nồng độ mol của các dung dịch trên ?

A. HCl < H₂SO₄ < CH₃COOH

B. H₂SO₄ < HCl < CH₃COOH

C. H₂SO₄ < CH₃COOH < HCl

D. CH₃COOH < HCl < H₂SO₄

Đáp án: B

Bài 15: Chỉ dùng quỳ tím , có thể nhận biết ba dung dịch riêng biệt nào sau đây ?

A. HCl, NaNO₃, Ba(OH)₂   B. H₂SO₄, HCl,KOH.

C. H₂SO₄, NaOH, KOH   D. Ba(OH)₂, NaCl, H₂SO₄

Đáp án: A