Phía sau nhà em có một hồ cá nhỏ. Mới hôm nào cây vẫn còn bé tẹo, mà nay đã cao lớn, tỏa bóng mát rười rượi.

Cây dừa cao lắm, phải đến cả gần bằng một ngôi nhà ba tầng. Thân cây to như cái cột nhà, rắn chắc. Thân cây cũng chia thành nhiều đốt như cây tre. Càng lên cao, kích thước của thân cây càng nhỏ lại, và độ dài của các đốt cũng được kéo dài ra. Rễ cây dừa không to như rễ bàng, rễ phượng, nhưng lại có số lượng rất lớn. Rễ dừa mọc thành chùm lớn, cứng và dài, đâm sâu vào lòng đất giúp cây có thể đứng vững dù được trồng ở cạnh bờ ao, bờ sông.

Lá dừa và quả dừa đều tập trung ở gần ngọn. Người ta gọi lá dừa là tàu dừa, vì kích thước của nó. Một tàu dừa có thể dài đến hơn mét rưỡi. Phần sống là to như hai đến ba ngón tay. Dọc theo sống lá đó là nhiều chiếc lá dứa dài như lá mía. Những chiếc lá đó rộng chừng 3 đến 4 cm, mỏng, màu xanh sẫm, dài đến cả gần 1m. Quả dừa cũng mọc từ ngọn cây. Chúng mọc thành chùm. Quả nào quả nấy tròn lủng lẳng.

Em thích cây dừa lắm. Vì cây vừa cao, vừa đẹp, lại còn cho quả ngọt nữa.

Phía sau nhà bà em là một dòng sông nhỏ chảy ngang qua. Để tiện lợi cho việc lấy nước, di chuyển ở bờ sông đó, ông đã trồng một hàng dừa xanh để lấy bóng mát.

Cây dừa ấy không quá cao lớn như những cây dừa ở biển Nha Trang mà em từng được thấy. Cây chỉ cao chừng gần 3m một chút mà thôi. Nhưng thân cây thì to lắm, đến bác Hai cao lớn như vậy, mà ôm vẫn chưa xuể. Thân cây có màu xám xịt, phần sát gốc có màu sẫm hơn. Dọc theo thân cây là các khoanh tròn thô ráp và sần sùi. Nó chia thân dừa thành nhiều đốt như cây tre. Tuy nhiên, có lẽ vì cây lùn quá, nên các khoanh đấy rất sát nhau, đến mức tưởng chừng đó là hoa văn của cây.

Như em đã kể là cây dừa sau nhà bà em có chiều cao rất khiêm tốn. Nhưng chiều cao đó là đã tính cả phần tàu dừa rồi. Chứ riêng phần thân cây thì cũng chỉ độ cao hơn mét rưỡi có một chút. Từ ngọn cây mọc trực tiếp ra các tàu lá dừa. Cũng như lá phượng, lá dừa gồm các lá kép mọc đối xứng với nhau qua sống lá. Tuy nhiên, độ dài của sống lá có khi dài đến cả hơn 2m. Các lá kép đối xứng nhau qua sống đó, cũng rộng cả gần 5cm, dài đến cả gần 2m. Lá dừa có màu xanh sẫm và khá cứng, lại còn nặng. Nên vào những ngày nắng, ngồi dưới gốc cây hoàn toàn chẳng thấy chút nắng nóng nào.

Ngay ở ngọn cây, nơi xuất hiện các tàu dừa, cũng là nơi trái dừa ra đời. Các trái dừa không mọc trực tiếp từ cây, mà mọc thành buồng, gắn với thân cây nhờ một cuống lớn như buồng chuối vậy. Các trái dừa lớn lên có thể to như cái đầu của em. Vỏ chuyển vàng ngà, cứng cáp, bên trong cùi trắng dày, giòn ngọt, còn nước dừa thì nhiều mà ngon lắm. Từ trái dừa, bà em có thể làm ra rất nhiều món ăn ngon. Tuy không quá cầu kì nhưng chắc chắn là không kém gì các món ăn vặt ở thành phố lớn. Những hôm xem hái dừa em lại thầm khen cây dừa biết thương người dân. Nó cố tình mọc thấp để mọi người không gặp nguy hiểm hay vất vả khi hái trái.

Những lần về quê thăm ông bà. Em thích nhất là nằm trên chiếc võng mắc qua hai thân cây, uống nước dừa và chờ ông đi thuyền về. Những kỉ niệm tuổi thơ bên gốc dừa ấy, em sẽ không bao giờ quên được.

Trong những bài thơ, bài ca dao, khi nhắc đến những miền quê, người ta thường nói về cây đa, về lũy tre, về gốc bàng. Còn em, mỗi khi nhớ về quê hương, em thường nghĩ ngay đến hàng dừa xanh rì rào cùng sóng biển.

Quê em là một làng chài ven biển. Thế nên, loài cây thân thuộc mà được nhìn thấy nhiều nhất, thân thuộc nhất chính là cây dừa. Cây dừa thường cao từ 3 đến 4 mét. Tuy nhiên, vẫn có những cây thấp bé hơn hoặc cao lớn hơn hẳn các bạn đồng lứa. Thân dừa ở quê em không bao giờ thẳng đứng lên trời, mà bao giờ cũng nghiêng về phía biển. Do đặc thù địa hình, bộ rễ của cây phần nào trồi lên trên mặt đất. Khiến cây nhìn như thể sắp ngã vậy. Thế nhưng qua bao nhiêu năm tháng, vượt qua bao nhiêu trận bão, những thân dừa vẫn vững chãi như thuở ban đầu.

Thân dừa, chia thành nhiều đốt như cây đu đủ, càng lên cao, độ dài của các đốt lại dài hơn. Và lớp vỏ cũng bớt xù xì hơn. Phải lên đến phần ngọn, thì mới có lá dừa. Lá dừa dài khoảng 40, 50cm, bề ngang nhỏ chừng 4, 5cm. Nhiều lá dừa sẽ mọc liền vào một cuống, tạo thành tàu dừa. Nhìn từ xa, chẳng khác gì tàu lá chuối bị gió đánh rách tơi tả.

Từ nách lá, dừa sẽ ra hoa rồi kết quả. Những quả dừa sẽ mọc thành một chùm. Mỗi chùm từ 4 đến 6 quả, đôi khi có thể nhiều hơn nữa. Trái dừa to như quả bóng bay cỡ vừa, vỏ cứng và dày. Bên trong là phần cùi dừa trắng, giòn, ngọt cùng phần nước ngọt thanh, dịu mát. Những trái dừa, cùng sản phẩm làm ra từ nó, như kẹo dừa, mứt dừa… là đặc sản tiêu biểu của quê hương em.

Đến nay, tuy em phải xa quê hương để theo bố mẹ lên thành phố. Nhưng hình ảnh những tàu dừa xào xạc trong âm thanh gió biển sẽ mãi được em khắc ghi trong sâu thẳm trái tim mình.

Quê em là một xóm nhỏ tại miền Tây sông nước. Ở đó, có những người dân quê chân chất thật thà. Có những dòng sông, con nước đan xen chằng chịt. Có những miệt vườn xum xuê cây trái. Nhưng em yêu thích và ấn tượng nhất vẫn là những hàng dừa xanh mọc dọc bên bờ sông phía sau nhà.

Những cây dừa ở quê em không bao giờ đơn độc đứng một mình. Khi nào cũng có vài ba cây dừa được trồng gần nhau. Giống như tình làng xóm láng giềng luôn quan tâm, đùm bọc lẫn nhau của người dân nơi đây. Điều đặc biệt là, những cây dừa ở đây không quá cao như ở nơi khác. Chỉ khoảng 2 đến 3 mét. Thân cây thì lại rất to, mũm mĩm, mọc xiêu vẹo, cong cong theo các hướng khác nhau. Vì vậy, mà việc leo trèo, hái quả, hái lá của cây dừa nơi đây trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Thân dừa cứng cáp màu nâu sẫm, chia thành nhiều khúc. Càng lên cao, thân dừa càng nhỏ dần đi và các khúc thân cũng dài hơn. Rễ dừa thì xuề xòa y như rễ tre, nhưng nó lại to hơn và trồi lên mặt đất khá nhiều. Dù vậy, cây vẫn rất chắc chắn và mạnh khỏe. Dù một lúc cá cả vài ba đứa nhóc trèo lên vẫn chẳng lo gì. Lá dừa quê em có kích thước rất lớn, có lá còn dài chạm đến mé sông, mặt đất. Những chiếc chĩa lên cao thì có màu xanh mới, khi có gió thổi qua, lại rung rinh, như muôn cánh tay đang vẫy chào trời cao. Còn những tàu ở thấp lại có màu xanh sẫm hơn. Đặc biệt, những tàu sà xuống gần mặt đất, sẽ vô cùng tơi tả, do lũ trẻ con bám lên đó mà đánh đu. Đó cũng là trò chơi thú vị mà dân dã của trẻ em nơi đây. Những chùm dừa sẽ nằm sát dưới nách các tán lá, tít trên cao. Nơi mà các người rành trèo cây mới lên hái được. Một chùm thường sẽ có từ 5 đến 7 trái dừa. Tuy những trái dừa này không to lắm, thường chỉ bằng cái tô con ăn hủ tiếu. Nhưng lại có nước ngọt thanh, cùi cũng dày và bùi béo. Từ trái dừa ấy, bao nhiêu món ngon hấp dẫn được các dì, các mẹ, các chị chế biến.

Mỗi lần về quê, em lại sung sướng cùng các bạn tụ tập dưới gốc cây dừa bên mé sông. Để cùng nhau tỉ tê kể những câu chuyện thú vị, rồi cười phá lên thích thú. Và để cùng nhau chơi những trò chơi hấp dẫn dưới gốc dừa. Nào là chơi đánh đu trên tàu lá, thi trèo cây, đuổi bắt quanh gốc cây. Chơi mệt, lại đem những nước dừa, mứt dừa mẹ làm ở nhà ra chia sẻ cho nhau ăn. Vui thú vô cùng.

Cây dừa gắn bó với tuổi thơ của mọi người dân nơi làng quê này, và cùng họ lớn lên, trưởng thành. Dù đã từng đi chơi rất nhiều nơi, ngắm nhiều loại cây cao lớn, đẹp đẽ, quý giá. Nhưng với em, hình ảnh hàng dừa xanh, trồng dọc bờ sông sau nhà bà, sẽ mãi luôn là hình ảnh loài cây đẹp nhất.

Video tả cây dừa

Điểm đên lí tưởng của tôi vào những mùa hè đó chính là quê nội. Quê nội tôi ngay gần bờ biển, nơi có những con sóng vỗ bờ ngày đêm và cả những hàng dừa rì rào trong gió nữa. Tôi rất yêu những cây dừa ấy.

Những hàng dừa được trồng thẳng tắp dọc theo bờ biển, gần những con sóng vỗ vào bờ. Không biết những cây dừa ấy có từ bao giờ. Ngoại tôi bảo khi ngoại lớn lên, những cây dừa đã cao như thế rồi. Dừa cao lắm, những tàu dừa ở đỉnh có cảm giác như chạm mây rồi. Ngước mắt lên nhìn cây dừa mà như nhìn trời vậy.

Thân cây khá to, một vòng tay em không ôm hết. Phần thân phía gần mặt đất to, tỏa ra nhưng càng lên cao càng nhỏ dần. Những chiếc vòng hình tròn cứ nối nhau quấn quanh thân cây, tít lên đên ngọn cây. Lên phía trên cao là những tàu dừa. Người ta ít gọi là lá mà là tàu vì những chiếc lá dừa rất nhỏ, dài như lá tre nhưng rất cứng. Những chiếc lá cứ xếp so le với nhau, thành tàu dừa dài. Một cây có rất nhiều tàu dừa. Mỗi tàu dừa như một chiếc tàu lượn để du lịch lên những cung mây trên trời.

Nằm lủng lẳng trên cao là những quả dừa. Quả dừa mũm mĩm, tròn xanh như những đàn lợn con đang ríu rít bên mẹ vậy. Bên ngoài chiếc vỏ cứng cáp kia là những dòng nước thơm ngon và mát rượi. Ngoại thường bảo, đó là nước trời ban cho, phải biết thưởng thức và trân trọng. Mùa hè mà được uống những trái dừa thơm mát thì còn gì tuyệt hơn nữa. Khi những quả dừa để lâu, vỏ màu xanh sẽ dần chuyển sang màu nâu xù xì, có thêm cả những chiếc râu. Dừa già không có nhiều nước nhưng có cùi. Cùi dừa ăn rất ngon, để làm món dừa kho hay mứt thì thật là tuyệt luôn.

Những hè trưa nắng, bên những hàng dừa, chúng tôi thường rủ nhau tắm biển, rồi cũng nhau nằm dưới gốc dừa, ngước mắt lên mà thi đếm những quả dừa trên cây. Bầu trời trong xanh, hàng dừa cứ vi vu hát những giai điệu của biển, của đất, của trời và của riêng mình nữa. Những giai điệu nhẹ nhàng, bình yên mà chỉ có đến đây ta mới hiểu được.

Tự bao giờ, những hàng dừa “xanh tỏa nhiều tàu”, “dang tay đón gió gật đầu gọi trăng” đã trở thành một phần của tuổi thơ tôi. Với tôi, những cây dừa vẫn là nhất.

“Cây dừa xanh tỏa nhiều tàu

Dang tay đón gió gật đầu gọi trăng”

Đó là những câu thơ tả cây dừa mà em rất thích. Mùa hè đến, em được bố mẹ dẫn đi biển chơi và tại nơi đây, em đã được tận mắt chứng kiến cây dừa biển trong bài thơ thuở nào. Nhìn xa, cây dừa giống như một chiếc ô lớn tỏa ra xung quanh những tán lá rộng che mát cả một vùng. Thân dừa to lớn, xù xì, bạc phếch như in hằn những dấu vết thời gian, trên thân cây ấy hằn lên những khấc chia thân cây thành nhiều khoảng nhỏ. Thân cây nghiêng nghiêng như đón lấy ánh nắng từ trời ban phát xuống.

Cây dừa tỏa ra nhiều tàu lá, mỗi tàu lá là một cây lược khổng lồ hướng thẳng lên như đang chải vào làn tóc bồng bềnh là những đám mây trắng. Lá dừa dài, nhọn hoắt, người ta thường lấy tàu lá để lợp nhà, che nắng, che mưa rất tốt. Nhưng hay nhất vẫn là những trái dừa nằm lúc lỉu trên cây nom như những chú lợn con đang gục đầu vào bầu sữa mẹ. Quả dừa xanh mướt, nhẵn nhụi nhưng rất cứng. Khi đục trái dừa ra, hứng lấy dòng nước dừa trắng đục chảy ra trong quả mà uống thì cái nắng hè dẫu gay gắt đến đâu cũng đều tan biến tức khắc. Cùi dừa màu trắng muốt, thơm bùi, béo ngậy. Người ta lấy những chiếc cùi này để kho cá, kho thịt. Vào những ngày lễ tết, món xôi dừa lại trở thành một món ăn ngon lành có thể làm xiêu lòng bất cứ ai. Ngồi trên bãi cát vàng, dưới tán dừa mát, lắng nghe tiếng gió biển vi vu, miệng nhâm nhi trái dừa mát lạnh thì không có gì tuyệt vời bằng.

Cây dừa đã đi vào thơ ca như một đặc trưng của xứ biển và là ấn tượng khó phai trong lòng du khách mỗi khi ghé thăm những miền quê cát trắng biển xanh.

Video tả cây dừa

Vườn nhà em trồng rất nhiều cây ăn quả. Trong số những loại cây đó, cây dừa đã gắn bó và chứng kiến nhiều kỷ niệm tuổi thơ của em nhất.

Nghe bố em kể lại cây dừa này được trồng từ khá lâu rồi. Từ xa nhìn lại, cây dừa cao, to như cột chống trời. Có lẽ các loài cây trong vườn coi cây dừa như một vị thủ lĩnh. Thân cây được bao bọc bên ngoài bằng một lớp vỏ cứng, sần sùi màu nâu đen. Dáng cây đứng thẳng như chiếc cột điện cao chót vót. Rễ dừa bò lên mặt đất như những chú rắn nhỏ, hiền lành. Vào những buổi trưa hè, em thường ngồi dưới đây để hóng mát. Đứng dưới gốc nhìn lên, em thấy những tàu dừa màu xanh sẫm như chiếc lược chải tóc cho mây xanh. Chen trong các tàu lá dừa là những bông hoa li ti. Hoa dừa không mang sắc vàng đậm như hoa điệp, hoa hướng dương mà nó có màu vàng nhạt thanh thoát và duyên dáng, trông thật đáng yêu. Khi những bông hoa dừa rụng xuống, em thường chọn những cánh to, dày để làm dây chuyền... khi thì gắn lên đầu, khi thì thắt quai áo. Những bông hoa ấy lìa cành đã để lại trên cây những quả dừa bé bỏng màu xanh non. Những trái dừa cứ lớn dần, lớn dần rồi lớn hẳn. Từng trái dừa to, kết thành từng chùm lúc lỉu trên cây như đàn lợn con.

Mùa hè đến cũng là lúc dừa đã già. Mẹ thường hái xuống để bổ lấy nước cho cả nhà uống. Dưới cái nắng chói chang của mùa hè, được uống một cốc nước dừa thì thật là thích. Từng giọt nước dừa trong vắt, hương thơm man mát và ngọt dịu.

Em rất yêu quý cây dừa nhà em.

Em không hiểu sao cây dừa lại hay được trồng ở bờ ao hay bờ sông, nhà bác hàng xóm bên cạnh nhà em cũng có một cây dừa trồng ở bờ ao trông thật đẹp.

Chắc cây dừa này đã được trồng từ lâu, khi em lớn thì cây dừa đã khá to và cho quả rồi. Thân cây dừa không thẳng và cao vút như cây cau mà nghiêng nghiêng về phía bờ ao, như để hướng đến nguồn nước. Thân cây trơn có những vòng tròn cách đều từ gốc cho đến ngọn vì vậy rất khó để trèo lên cây dừa. Vậy mà em vẫn thấy trong những bức tranh vẽ một thằng trẻ con trên đỉnh cây dừa, còn rất nhiều đứa ở dưới hứng dừa.

Thân cây dừa rất đặc biệt, gốc cây thường phình ra to hơn, phần giữa và phần ngọn nhỏ hơn, phần ngọn hơi nhọn, trông cây dừa giống như một cái bút nhưng lại không được thẳng như cái bút. Cây dừa có những tàu lá dài, em đã được nghe câu thơ miêu tả tàu dừa: “Tàu dừa chiếc lược chải vào mây xanh”, hình ảnh so sánh rất sống động, tàu dừa có những chiếc lá dài và rất sắc, khi cứa vào tay có thể rất đau, những chiếc lá mọc đối xứng hai bên từ gốc cho đến ngọn tàu lá.

Khi cây dừa ra hoa, hoa dừa màu trắng giống như hoa cau, và có mùi thơm thoang thoảng, rồi đến khi kết quả, quả dừa hình tròn và màu xanh, đợi đến khi già có thể vặt xuống, bên trong quả dừa có nước, được ví như một giếng nước trong, nước dừa ngọt mát, là thức uống rất ngọt, mát vào mùa hè.

Ở những quả dừa già, bên trong lớp vỏ màu xanh là đến một lớp vỏ cứng màu nâu, rồi mới đến phần cùi dừa. Cùi dừa ăn màu trắng, ăn ngay cũng được, hoặc dùng để kho thịt hay nạo thành sợi nhỏ đồ lẫn với xôi để tạo mùi thơm. Cùi dừa cũng dùng để chế biến thành dừa khô hay nước cốt dừa. Vào những trưa nắng, cây dừa soi bóng xuống mặt nước yên tĩnh trông thật đẹp.

Cây dừa là một loại cây rất thân thuộc ở vùng nông thôn Việt Nam, đã có nhiều những bức tranh đẹp hay bài thơ về đề tài gần gũi quen thuộc này.