HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

GHI BẢNG

Hoạt động 1:

GV yêu cầu HS quan sát H 31.1, nghiên cứu thông tin SGK, trả lời câu hỏi:

+ Cơ thể lấy từ môi trường những chất gì? Thải ra môi trường những chất gì?

+ Các hệ tiêu hóa, hô hấp, bài tiết có vai trò như thế nào trong quá trình trao đổi các chất đó?

- Hệ tiêu hoá: Biến đổi thức ăn chất dinh dưỡng, thải các phần thừa qua hậu môn.

- Hệ hô hấp: Cung cấp oxi thải khí cacbonic.

- Hệ tuần hoàn: Vận chuỷên oxi và chất dinh dưỡng tới tế bào và vận chuyển khí cabonic tới phổi, chất thải tới cơ quan bài tiết.

- Hệ bài tiết: Lọc chất thải từ máu  bài tiết qua nước tiểu.

HS tự nghiên cứu thông tin SGK, quan sát hình, trả lời câu hỏi. Lớp trao đổi, bổ sung, GV kết luận.

? Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài có ý nghĩa gì?

- GV: Nhờ trao đổi chất mà cơ thể và môi trường ngoài cơ thể tồn tại và phát triển, nếu không cơ thể sẽ chết. Ở vật vô sinh trao đổi chất dẫn tới biến tính, huỷ hoại.

Hoạt động 2:

GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát H31.2 thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi lệnh trang 100.

? Máu và nước mô cung cấp gì cho tế bào?

? Hoạt động sống cuả tế bào tạo ra những sản phẩm gì?

+ Máu cung cấp chất dinh dưỡng, O₂ qua nước mô tới tế bào.

+ Hoạt động sống của tế bào tạo năng lượng, CO₂, chất thải.

? Những sản phẩm đó của tế bào và nước mô vào máu được đưa tới đâu?

+ Sản phẩm của tế bào vào nước mô, vào máu tới hệ bài tiết (phổi, thận, da) và ra ngoài.

? Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong biểu hiện như thế nào?

Cá nhân HS đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi.

GV yêu cầu đại diện 1 nhóm trình bày.

Nhóm khác nhận xét. GV nhận xét, bổ sung.

HS tự rút ra kết luận

Hoạt động 3

GV chiếu lại H31.2 cho HS quan sát, trả lời câu hỏi:

? Mối quan hệ giữa trao đổi chất ở 2 cấp độ? (Nếu trao đổi chất ở một trong hai cấp độ dùng lại thì có hậu quả gì?)

? Em có thể rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa trao đổi chất ở 2 cấp độ: Cơ thể và tế bào?

- Vậy trao đổi chất ở 2 cấp độ có quan hệ mật thiết với nhau, đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển.HS trả lời, tự rút ra kết luận

Gọi 1 - 3 HS đọc kết luận chung

I. Trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường ngoài.

* Kết luận:

Cơ thể lấy từ môi trường ngoài thức ăn, nước, muối khoáng, oxy,… thông qua hệ tiêu hóa, hô hấp đồng thời tiếp nhận chất bả, sản phẩm phân hủy và CO₂ để thải ra ngoài.

Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường là đặc trưng cơ bản của sự sống.

II. Trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong.

- Trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong biểu hiện: các chất dinh dưỡng và O₂ tiếp nhận từ máu, nước mô được tế bào sử dụng cho hoạt động sống đồng thời các sản phẩm phân huỷ được thải vào môi trường trong và đưa tới cơ quan bài tiết, thải ra ngoài

- Sự trao đổi chất ở tế bào diễn ra thông qua môi trường trong của cơ thể.

III. Mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cơ thể và ở tế bào.

- Trao đổi chất ở cơ thể cung cấp O₂ và chất dinh dưỡng cho tế bào và nhận từ tế bào các sản phẩm bài tiết, CO₂ để thải ra môi trường.

- Trao đổi chất ở tế bào giải phóng năng lượng cung cấp cho các cơ quan trong cơ thể thực hiện các hoạt động trao đổi chất với môi trường ngoài.

- Trao đổi chất ở cơ thể và tế bào có mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó mật thiết với nhau đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển.