HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu:    Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.

Phương pháp dạy học:   thông qua kênh hình bằng TVHD.GV chọn tranh ảnh, hoặc 1 đoạn phim phù hợp.

Định hướng phát triển năng lực:  giải quyết vấn đề, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức

Gv cho hs quan sát: Đây là những hình ảnh về quá trình cải tạo đất trước khi gieo trồng? Tại sao lại phải như vậy?

Hs trả lời

 GV: Đất là tài nguyên  quý giá của quốc gia, là cơ sở của sản xuất nông, lâm nghiệp. Vì vậy chúng ta phải biết cách sử dụng cải tạo và bảo vệ đất. Bài học này giúp các em hiểu : sử dụng đất nh­ thế nào là hợp lí. Có những biện pháp nào để cải tạo, bảo vệ đất ?

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu:      - những lí do phải sử dụng đất hợp lí

     - các biện pháp cơ bản về sử dụng đất hợp lí và mục đích về việc sử dụng mỗi biện pháp

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình.

Định hướng phát triển năng lực:   giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

_ Yêu cầu học sinh xem phần thông tin mục I SGK và hỏi:

+ Vì sao phải sử dụng đất hợp lí?

Chia nhóm, yêu cầu thảo luận và hoàn thành bảng mẫu:

_ Học sinh đọc thông tin và trả lời:

à Do dân số tăng nhanh dẫn đến nhu cầu lương thực, thực phẩm tăng theo trong khi đó diện tích đất trồng có hạn

 Học sinh chia nhóm, thảo luận.

I. Vì sao phải sử dụng đất hợp lí?

   Do dân số tăng nhanh dẫn đến nhu cầu lương thực, thực phẩm tăng theo, trong khi đó diện tích đất trồng trọt có hạn , vì vậy phải sử dụng đất hợp lí.

_ _ Giáo viên treo bảng phụ lên bảng.

_ Giáo viên  tổng hợp ý kiến đưa ra đáp án.

_ Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung

Biện pháp sử dụng đất

Mục đích

_ Thâm canh tăng vụ.

_ Không bỏ đất hoang.

_ Chọn cây trồng phù hợp với đất.

_ Vừa sử dụng, vừa cải tạo.

_ Tăng năng suất, sản lượng.

_ Chống xói mòn.

_ Tạo điều kiện cho cây phát triển mạnh.

_ Cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho cây.

_ Giáo viên  giảng giải thêm:

  Biện pháp vừa sử dụng, vừa cải tạo thường áp dụng đối với những vùng đất mới khai hoang hoặc mới lấn ra biển. Đối với những vùng đất này, không nên chờ đến khi cải tạo xong mới sử dụng  mà phải sử dụng ngay để sớm thu hoạch.

_ Tiểu kết, ghi bảng.

_ Học sinh lắng nghe.

_ Học sinh ghi bài.

Giáo viên hỏi:

+ Tại sao ta phải cải tạo đất?

_ Giáo viên giới thiệu cho Học sinh một số loại đất cần cải tạo ở nước ta:

+ Đất xám bạc màu: nghèo dinh dưỡng, tầng đất mặt rất mỏng, đất thường chua.

+ Đất mặn: có nồng độ muối tương đối cao, cây trồng không sống được trừ các cây chịu mặn

(đước, sú, vẹt, cói,..)

+ Đất phèn: Đất rất chua chứa nhiều muối phèn gây độc hại cho cây trồng.

_ Yêu cầu theo nhóm cũ thảo luận theo bảng và kềt hợp quan sát hình 3,4,5.

_ Tổng hợp các ý kiến và đưa ra đáp án.

_ Học sinh trả lời:

à Vì có những nơi đất có những tính chất xấu như: chua, mặn,  bạc màu… nên  cần phải cải tạo mới sử dụng có hiệu quả được.

_ Học sinh lắng nghe.

Nhóm thảo luận và hoàn thành bảng.

_ Cử đại diện nhóm trình bày và nhóm khác bổ sung.

_ Học sinh ghi bài vào vở.

II. Biện pháp cải tạo và bảo vệ đất:

  Những biện pháp thường dùng để cải tạo và bảo vệ đất là canh tác, thuỷ lợi và bón phân.

Biện pháp cải tạo đất

Mục đích

Áp dụng cho loại đất

_ Cày sâu, bừa kĩ, bón phân hữu cơ.

_ Làm ruộng bậc thang.

_ Trồng xen cây nông nghiệp giữa các cây phân xanh.

_ Cày sâu, bừa sục, giữ nước liên tục, thay nước thường xuyên.

_ Bón vôi.

_ Tăng bề dày lớp đất canh tác.

_ Hạn chế dòng chảy, xói mòn, rửa trôi.

_ Tăng độ che phủ đất, hạn chế xói mòn rửa trôi.

_ Tháo chua, rửa mặn.

_ Bổ sung chất dinh dưỡng cho đất.

_ Đất xám bạc màu.

_ Đất dốc (đồi, núi).

_ Đất dốc đồi núi.

_ Đất phèn.

_ Đất phèn.

_ Giáo viên hỏi:

+ Qua đó thì cho biết những biện pháp nào thường dùng để cải tạo và bảo vệ đất?

_ Giáo viên giải thích hình thêm.

_ Tiểu kết, ghi bảng.

_ Học sinh trả lời:

à Các biện pháp thường dùng: canh tác, thuỷ lợi, bón phân.

_ Học sinh lắng nghe.

_ Học sinh ghi bài.

HOẠT ĐỘNG 3:  Hoạt động luyện tập (10')

Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học

Phương pháp dạy học:  Giao bài tập

Định hướng phát triển năng lực: giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.

GV giao nhiệm vụ cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1 (Trang 13 – vbt Công nghệ 7): Ở địa phương em người ta thường dùng những biện pháp nào để cải tạo đất?

Lời giải:

- Ở địa phương em thường trồng xen cây nông nghiệp giữa các băng cây phân xanh để tăng độ che phủ, cải thiện đất xói mòn.

Câu 2 (Trang 14 – vbt Công nghệ 7): Vì sao phải cải tạo đất?

Lời giải:

- Những loại đất có tính chất xấu như chua, phèn, mặn, bạc màu,… cần phải cải tạo để làm giảm những tính chất xấu đó đi để cây trồng phát triển tốt hơn.

- Cải tạo đất để khai thác tiềm năng của đất.

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học:  dạy học nêu và giải quyết vấn đề

Định hướng phát triển năng lực:     giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức, tư duy sáng tạo

Câu hỏi tình huống:

Nếu có một khu đất vừa dốc, vừa xói mòn, em có thể làm thế nào để khu đất này không những bị bỏ hoang mà còn ngày càng cho năng suất và chất lượng nông sản cao?

Dự kiến

Có thể tiến hành như sau:

   - Trồng cây cải tạo và bảo vệ đất: Một vài năm đầu, trồng cây họ Đậu để tạo lớp thảm ngăn tác động của dòng nước, đồng thời xác của chúng khi bị phân hủy làm cho đất màu mỡ hơn.

Những năm sau trồng tiếp cây chịu khô hạn, tạo tán che chống xói mòn, lớp đất tiếp tục được cung cấp xác hữu cơ, tăng tỉ lệ mùn.

   - Khi đất đã phục hồi, tạo vành đai chống xói mòn, trồng cây ăn quả hoặc hoa màu.

Qua biện pháp nêu trên cho thấy: bảo vệ, cải tạo là chuẩn bị đưa đất vào sản xuất, trong sản xuất: vừa cải tạo qua tăng lượng xác hữu cơ, chống xói mòn, vừa chăm sóc bảo vệ làm cho đất càng tăng độ phì nhiêu.

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học:  Giao nhiệm vụ

Định hướng phát triển năng lực: tự chủ-tự học, tìm hiểu tự nhiên và xã hội, giải quyết vấn đề

Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học

Sưu tầm một số câu ca dao , tục ngữ nói về kinh nghiệm cải tạo đất của nhân dân