Lời giải bài tập Địa Lí lớp 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Địa Lí 10 Bài 5 từ đó học tốt môn Địa 10.
Giải bài tập Địa Lí lớp 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất
Video giải Địa lí 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất - Chân trời sáng tạo
I. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất
Phương pháp giải:
Quan sát hình 5.1 và dọc thông tin mục 1 (Sự luân phiên ngày, đêm).
Trả lời:
- Trái Đất có dạng hình cầu nên cùng 1 thời điểm chỉ được Mặt Trời chiếu sáng 1 nửa (nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm).
- Trái Đất luôn tự quay quanh 1 trục tưởng tượng.
=> Hiện tượng ngày và đêm diễn ra luân phiên trên Trái Đất.
Câu hỏi trang 27 Địa lí 10: Dựa vào hình 5.2 và thông tin trong bài, em hãy:
- Cho biết Trái Đất được chia thành bao nhiêu múi giờ. Mỗi múi giờ rộng bao nhiêu độ kinh tuyến.
- Giải thích vì sao ranh giới múi giờ không thẳng theo đường kinh tuyến.
Phương pháp giải:
Quan sát hình 5.2 và đọc thông tin trong mục 2 (Giờ trên Trái Đất).
Trả lời:
- Trái Đất được chia thành 24 múi giờ. Mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến.
- Ranh giới múi giờ không thẳng theo đường kinh tuyến do được điều chỉnh theo đường biên giới quốc gia.
II. Hệ quả chuyển động quanh Mặt Trời của Trái Đất
Câu hỏi trang 28 Địa lí 10: Dựa vào hình 5.4 và thông tin trong bài, em hãy:
- Xác định thời gian bắt đầu và kết thúc bốn mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch.
- Nhận xét và giải thích sự thay đổi thời tiết trong bốn mùa.
Phương pháp giải:
Quan sát hình 5.4 và đọc thông tin trong mục 1 (Các mùa trong năm).
Trả lời:
- Thời gian bắt đầu và kết thúc bốn mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch:
+ Mùa xuân: 21/3 – 22/6.
+ Mùa hạ: 22/6 – 23/9.
+ Mùa thu: 23/9 – 22/12.
+ Mùa đông: 22/12 – 21/3.
- Nhận xét sự thay đổi thời tiết trong bốn mùa:
+ Mùa xuân: mưa phùn, ẩm ướt.
+ Mùa hạ: nắng, nóng và thường xuất hiện những con mưa, giông.
+ Mùa thu: se lạnh, hanh khô.
+ Mùa đông: lạnh.
=> Giải thích: do trục Trái Đất nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo và không đổi hướng khi chuyển động quanh Mặt Trời nên 2 bán cầu luân phiên nhau ngả về phía Mặt Trời -> thời gian chiếu sáng và lượng bức xạ mặt trời nhận được ở mỗi bán cầu thay đổi quanh năm.
- Nơi nào trên Trái Đất luôn có thời gian ngày và đêm dài bằng nhau? Vì sao?
- Càng về gần hai cực hiện tượng ngày, đêm diễn ra như thế nào?
- Nhận xét và giải thích hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ trong các ngày 22-6 và 22-12 ở bán cầu Bắc.
Phương pháp giải:
Quan sát hình 5.5 và đọc thông tin trong mục 2 (Ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ).
Trả lời:
- Xích đạo luôn có thời gian ngày và đêm dài bằng nhau do diện tích và thời gian được Mặt Trời chiếu sáng quanh năm như nhau.
- Càng về gần hai cực hiện tượng ngày, đêm chênh lệch nhau càng lớn.
- Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ trong các ngày 22-6 và 22-12 ở bán cầu Bắc.
+ Ngày 22-6, bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời (diện tích được chiếu sáng lớn, thời gian chiếu sáng dài => ngày dài hơn đêm). Càng về phía cực Bắc, ngày càng dài, đêm càng ngắn. Từ vòng cực Bắc – cực Bắc, ngày kéo dài 24 giờ.
=> Bán cầu Nam diễn ra ngược lại.
+ Ngày 22-12, bán cầu Bắc ngả về phía xa Mặt Trời (diện tích được chiếu sáng nhỏ, thời gian chiếu sáng ngắn => ngày ngắn hơn đêm). Càng về phía cực Bắc, ngày càng ngắn, đêm càng dài. Từ vòng cực Bắc – cực Bắc, đêm kéo dài 24 giờ.
=> Bán cầu Nam diễn ra ngược lại.
Luyện tập và Vận dụng (trang 30)
Luyện tập 1 trang 30 Địa lí 10: Trình bày các hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học về chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất:
- Sự luân phiên ngày, đêm.
- Giờ trên Trái Đất.
Trả lời:
Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất:
- Sự luân phiên ngày, đêm:
+ Do Trái Đất có dạng hình cầu nên cùng 1 thời điểm chỉ được Mặt Trời chiếu sáng 1 nửa (nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm).
+ Đồng thời, Trái Đất luôn tự quay quanh 1 trục tưởng tượng.
=> Hiện tượng ngày và đêm diễn ra luân phiên trên Trái Đất.
- Giờ trên Trái Đất:
+ Để thuận tiện cho các hoạt động kinh tế - xã hội, người ta chia Trái Đất thành 24 múi giờ (khu vực giờ), mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến.
+ Giờ ở múi số 0 (đi qua đài thiên văn Greenwich ở thủ đô Luân Đôn, Anh) được lấy làm giờ quốc tế hay giờ GMT.
+ Trên thực tế, ranh giới múi giờ không hoàn toàn chạy dọc theo kinh tuyến mà thường quy định theo đường biên giới quốc gia.
+ Người ta quy định lấy kinh tuyến 180o qua giữa múi giờ số 12 ở Thái Bình DƯơng làm đường chuyển ngày quốc tế (nếu đi từ tây sang đông qua kinh tuyến 180o thì lùi 1 ngày lịch, nếu đi từ tây sang đông qua kinh tuyến 180o thì tăng 1 ngày lịch).
Luyện tập 2 trang 30 Địa lí 10: Lập sơ đồ các hệ quả chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học về các hệ quả chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất:
- Các mùa trong năm.
- Ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ.
Trả lời:
Phương pháp giải:
- Dựa vào hình 5.2, xác định múi giờ của Mát-xcơ-va (Liên bang Nga), Việt Nam và Ác-hen-ti-na.
- Tính số múi giờ chênh lệch giữa Mát-xcơ-va với Việt Nam và Mát-xcơ-va với Ác-hen-ti-na.
- Tính giờ của Việt Nam và Ác-hen-ti-na khi Mát-xcơ-va đang là 19 giờ ngày 15-7-2018 (Lưu ý: Quốc gia nằm phía đông sẽ có giờ sớm hơn – nhận được ánh sáng Mặt Trời sớm hơn các quốc gia phía tây -> do Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang đông).
Trả lời:
- Mát-xcơ-va: múi giờ số 3, Việt Nam: múi giờ số 7, Ác-hen-ti-na: múi giờ số - 3.
- Mát-xcơ-va cách Việt Nam: 7 – 3 = 4 múi giờ; Mát-xcơ-va cách Ác-hen-ti-na: 3 + 3 = 6 múi giờ.
- Khi Mát-xcơ-va đang là 19 giờ ngày 15-7-2018, Việt Nam là: 19 + 4 = 23 giờ ngày 15-7-2018 và Ác-hen-ti-na là: 19 – 6 = 13 giờ ngày 15-7-2018.
Lý thuyết Địa lí 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của trái đất
I. HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT
1. Sự luân phiên ngày, đêm
- Trái Đất có dạng hình cầu nên trong cùng một thời điểm chỉ được Mặt Trời chiếu sáng một nửa. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm.
- Trái Đất không đứng yên mà tự quay quanh trục tưởng tượng của nó nên đã tạo ra sự luân phiên ngày và đêm trên Trái Đất.
2. Giờ trên Trái Đất
- Trái Đất có dạng hình cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông, nên cùng một thời điểm, ở các kinh tuyến khác nhau sẽ nhìn thấy Mặt Trời ở độ cao khác nhau..
- Trái Đất được chia làm 24 múi giờ (khu vực giờ), mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến.
- Giờ ở múi số 0 được lấy làm giờ quốc tế hay giờ GMT (Greenwich Mean Time). Số thứ tự các múi giờ được đánh từ kinh tuyến gốc sang phía đông.
- Việt Nam thuộc múi giờ số 7.
- Trong thực tế, ranh giới các múi giờ không hoàn toàn chạy dọc theo kinh tuyến mà thường được quy định theo đường biên giới quốc gia.
- Quy định lấy kinh tuyến 180o qua giữa múi giờ số 12 ở Thái Bình Dương làm đường chuyển ngày quốc tế. Nếu đi từ tây sang đông, qua kinh tuyến 180o thì lùi 1 ngày lịch; đi từ đông sang tây, qua kinh tuyến 180o thì tăng 1 ngày lịch.
II. HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
1. Các mùa trong năm
- Mùa là một phần thời gian của năm, mỗi mùa có những đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu.
- Nguyên nhân sinh ra các mùa: trục Trái Đất nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất và không đổi phương khi chuyển động quanh Mặt Trời. Nên có thời kì bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời và có thời kì bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời. Điều này làm cho thời gian chiếu sáng và lượng bức xạ mặt trời nhận được ở mỗi bán cầu đều thay đổi quanh năm.
- Chia một năm thành bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông (chỉ mang tính chất tương đối và có sự khác nhau ở các khu vực, các quốc gia)
2. Ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ
- Trục Trái Đất nghiêng và không đổi phương trong khi chuyển động quanh Mặt Trời nên tuỳ vào vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo mà độ dài ngày, đêm thay đổi theo mùa và theo vĩ độ.
- Xích đạo, quanh năm có ngày, đêm bằng nhau. Càng xa Xích đạo về hai cực, độ dài ngày và đêm càng chênh lệch.
+ Vào ngày 22–6, bán cầu Bắc có ngày dài hơn đêm, càng đi về phía cực Bắc thì ngày càng dài, đêm càng ngắn (Vòng cực Bắc đến cực Bắc ngày kéo dài 24 giờ - ngày địa cực). Ở bán cầu Nam là ngược lại.
+ Vào ngày 22–12, bán cầu Bắc có ngày ngắn hơn đêm, càng đi về phía cực Bắc thì ngày càng ngắn, đêm càng dài (Vòng cực Bắc đến cực Bắc có đêm dài 24 giờ - đêm địa cực). Ở bán cầu Nam là ngược lại.
+ Tại hai cực có 6 tháng ngày và 6 tháng đêm.
+ Riêng hai ngày 21–3 và 23–9 ngày dài bằng đêm trên toàn Trái Đất.
Xem thêm các bài giải SGK Địa lí lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 4: Trái Đất. Thuyết kiến tạo mảng
Bài 8: Khí quyển, sự phân bổ nhiệt độ không khí trên Trái Đất
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
