- Góp phần phá vỡ nền kinh tế tự nhiên của lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển. 

- Thành thị góp phần xóa bỏ chế độ phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền, thống nhất quốc gia, dân tộc. 

- Không khí tự do ở thành thị đã tạo tiền đề cho sự hình thành các trường đại học lớn ở Tây Âu. 

* Vai trò quan trọng nhất của thành thị đối với sự phát triển của các nước Tây Âu thời kì trung đại là: góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, thống nhất quốc gia dân tộc. Vì:

- Người lao động trong xã hội phong kiến trước kia chỉ có nông nô, là người phụ thuộc vào giai cấp phong kiến, nay bắt đầu có người lao động tự do là thị dân. Vì vậy, nông nô sẽ noi gương theo thị dân đấu tranh giành quyền tự do, giải phóng hoàn toàn khỏi chế độ nông nô.

- Sự ra đời của thành thị vào thế kỉ XI đánh dấu chế độ phong kiến ở Tây Âu bước vào thời kì phát triển, nhưng trong đó đã tiềm ẩn những nhân tố làm tan rã chế độ phong kiến. 

- Thành thị đấu tranh giành quyền tự trị, có chính quyền do thị dân bầu ra để quản lí thành thị. 

- Thị dân giúp đỡ nhà vua xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, thiết lập chế độ phong kiến tập quyền. Thị dân dần dược tham gia vào chính quyền phong kiến như làm quan tòa, quan tài chính, tham gia hội nghị ba đẳng cấp.

* Tên một số trường đại học ra đời ở Tây Âu thời trung đại: Bô-la-nha (i-ta-li-a), O-xphớt (Anh), Xóoc- bon (Pháp),…

4. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo

Câu hỏi trang 8 Lịch sử 7: Đọc thông tin và quan sát hình 1.5 hãy trình bày sự ra đời của Thiên Chúa giáo và nêu biết của em về Chúa Giê-su.

Phương pháp giải:

Bước 1: Đọc lại nội dung trang 8 SGK Lịch sử 7 Cánh DIều

Bước 2: Tìm kiếm những thông tin về Thiên chúa giáo (Công giáo) qua sách báo, internet.

Trả lời:

* Sự ra đời của Thiên chúa giáo:

- Thiên Chúa giáo do Giê-su sáng lập vào thế kỉ I tại Giu-đê

- Sự hình thành của Thiên Chúa giáo có sự kế thừa giáo lí cơ bản và tín điều của đạo Do Thái. 

- Khi mới ra đời, Thiên Chúa giáo được đông đảo người dân tin theo, nhưng bị chính quyền La Mã ngăn cản. 

- Đến thời trung đại, Công giáo trở thành tư tưởng thống trị của giai cấp phong kiến

* Những gì em biết về Công giáo:

- Công giáo ra đời vào thế kỷ thứ I SCN tại vùng Palestin. Chúa Giêsu, người sáng lập ra Công giáo là người thuộc dân tộc Do Thái.

- Công Giáo tôn thờ Thiên Chúa Ba Ngôi gồm Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần

- Giáo lý Công giáo thể hiện tập trung trong Kinh Thánh (Cựu ước và Tân ước). Hệ thống giáo lý này được hình thành, bổ sung trong nhiều thế kỷ.

- Công giáo có một số luật lệ, lễ nghi: Mười điều răn của Thiên Chúa, Sáu điều răn của Giáo hội, Bảy phép Bí tích

Luyện tập - vận dụng

Luyện tập 1 trang 8 Lịch sử 7: Hãy trình bày khái quát sự hình thành, phát triển của lãnh địa thành thị Tây Âu thời trung đại. 

Phương pháp giải:

Đọc lại mục 1 trang 5,6, mục 3 trang 7,8 SGK Lịch sử 7 Cánh Diều

Trả lời:

Sự hình thành, phát triển của lãnh địa thành thị Tây Âu thời trung đại:

Vận dụng 2 trang 8 Lịch sử 7 : Nếu sống ở thời kì phong kiến Tây Âu, em sẽ lựa chọn cuộc sống trong lãnh địa hay trong các thành thị? Vì sao?

Phương pháp giải:

Bước 1: Đọc lại những đặc điểm về lãnh địa và thành thị.

Bước 2: Từ đó lựa chọn ra cuộc sống trong lãnh địa hoặc thành thị và giải thích theo ý của em.

Trả lời:

Nếu sống thời kì phong kiến Tây Âu, em sẽ lựa chọn cuộc sống trong các thành thị. Vì:

- Tại thành thị, kinh tế hàng hóa phát triển, thuận lợi để sản xuất, buôn bán. Các thị dân không chịu sự dàng buộc, phụ thuộc vào lãnh địa nữa. 

- Thành thị là nơi đông đúc, ngoài buôn bán, trao đổi kinh tế, mọi người còn thể thể giao lưu văn hóa, học hỏi kiến thức. 

- Ngoài ra, không khí tự do tại thành thị còn tạo tiền đề cho sự hình thành các trường đại học.

Vận dụng 3 trang 8 Lịch sử 7: Hãy đóng vai một người nông nô (hoặc một lãnh chúa), kể lại công việc và cuộc sống hằng ngày của mình trong lãnh địa.

Phương pháp giải:

Bước 1: Tìm hiểu đặc điểm về cuộc sống người nông nô và lãnh chúa

Bước 2: Ví dụ nói về lãnh chúa: xuất thân từ các tướng lĩnh quân sự Giéc man, giàu có, quyền lực, cho nông nô thuê ruộng đất và bắt nộp tô, thuế.

Trả lời:

Ta là lãnh chúa. Thân là một tướng lĩnh quân sự, trải trăm trận chiến, có công lớn trong việc chinh phạt La Mã nên đã đức vua phong cho làm công tước và được chia nhiều ruộng đất. 

Ta xây dựng nên một lãnh địa, trong lãnh địa có pháo đài kiên cố, có hào sâu, tường cao bao quanh. Trong pháo đài có dinh thự, nhà kho, chuồng trại,... Ở xung quanh lại có đất canh tác, đồng cỏ, ao hồ, khu ở của nông nô,... 

Hằng ngày ta được uống những thứ rượu vang nho tuyệt hạng, ăn những miếng bít tết thơm lừng. Ta luyện tập cung kiếm. cưỡi ngựa hoặc tổ chức tiệc ở trong những lâu đài nguy nga, tráng lệ. Những người nông nô sẽ thuê ruộng đất của ta để cày cấy và phải nộp tô thuế cho ta. Cuộc sống hằng ngày của ta rất nhàn hạ và sung sướng. Ngược lại, những người nông nô phải lao động vất vả hơn một chút.

Lý thuyết Lịch sử 7 Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu

1. Quá trình hình thành xã hội phong kiến châu Âu

-  Từ thế kỉ III, người Giéc-man xâm nhập, tiêu diệt đế quốc La Mã.

- Năm 476, thành lập nhiều vương quốc mới như: Phơ-răng, Tây Gốt, Đông Gốt, vương quốc của người Ănglô-Xắc-xông.

Lược đồ các vương quốc ở Tây Âu thế V - VI

- Xã hội: chia làm 2 giai cấp

+ Lãnh chúa phong kiến: hình thành tự bộ phận tướng lĩnh quân sự và tăng lữ được phân phong ruộng đất.

+ Nông nô được hình thành từ bộ phận: nô lệ được giải phóng và nông dân không có rộng đất. Nông nô phải phụ thuộc vào các lãnh chúa.

=> Thế kỉ VIII, Chế độ phong kiến châu Âu được hình thành

2. Đặc điểm lãnh địa và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu

-  Khoảng thế kỉ VIII, các lãnh địa phong kiến ở Tây Âu được hình thành

- Lãnh địa là đơn vị chính trị và kinh tế cơ bản trong thời kì phong kiến phản quyền ở Tây Âu.

Lãnh địa phong kiến

- Đời sống trong các lãnh địa:

+ Lãnh chúa đời sống xã hoa, không phải lao động.

+ Nông nô phải lao động khổ cực là lao động chính, chịu nhiều thứ thuế khác nhau, bị đối xử tàn nhẫn và lệ thuộc vào lãnh chúa.

* Đặc điểm

- Kinh tế: nền kinh tế khép kín, tự cung tự cấp.

- Xã hội: quan hệ bóc lột giữa lãnh chúa với nông nộ.

3. Thành thị Tây Âu thời trung đại

- Cuối thế kỉ XI, thành thị trung đại ra đời.

- Nguyên nhân ra đời:

+ Sản xuất phát triển, hàng hóa dư thừa → nảy sinh như cầu trao đổi buôn bán.

+ Thợ thủ công đem hàng hóa đến những nơi đông đúc để buôn bán và lập xưởng sản xuất.

- Vai trò: Thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

+ Phá vỡ nền kinh tế tự nhiên của lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hoá phát triển.

+ Góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền.

+ Tạo tiền đề cho sự hình thành các trường đại học lớn ở Tây Âu, như Bô-lô-nha (I-ta-li-a)…

Hoạt động trao đổi buôn bán của thành thị trung đại

4. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo

- Thiên Chúa giáo do Giê-su sáng lập vào thế kỉ I tại Giu-đê (vùng Giê-ru-sa-lem | hiện nay).

- Thiên Chúa giáo trở thành tư tưởng thống trị của giai cấp phong kiến chi phối rất lớn về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội ở Tây Âu.

Bài giảng Lịch sử 7 BBài 1: Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu - Cánh diều

Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử lớp 7 Cánh diều hay, chi tiết:

Bài 2: Các cuôc phát kiến địa lí từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVI

Bài 3: Phong trào văn hóa Phục hưng

Bài 4: Phong trào Cải cách tôn giáo

Bài 5: Sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu thời trung đại