Với giải Vận dụng 2 trang 146 Khoa học tự nhiên lớp 8 Cánh diều chi tiết trong Bài 30: Máu và hệ tuần hoàn ở người giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập KHTN 8. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập KHTN lớp 8 Bài 30: Máu và hệ tuần hoàn ở người

Vận dụng 2 trang 146 KHTN lớp 8: Nêu ý nghĩa thông tin về nhóm máu trong sổ khám sức khỏe.

Trả lời:

Ý nghĩa thông tin về nhóm máu trong sổ khám sức khỏe: Giúp các bác sĩ và bệnh nhân xác định chính xác nhóm máu, từ đó, có thể thực hiện truyền máu phù hợp và an toàn trong các trường hợp cần thiết.

LÝ THUYẾT MÁU

1. Thành phần của máu

- Thành phần của máu: Máu gồm huyết tương (chiếm 55%) và tế bào máu (gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu, chiếm 45%).

Cấu tạo và chức năng các thành phần của máu

- Chức năng của máu: Máu có chức năng bảo vệ cơ thể, vận chuyển các chất cần thiết cho tế bào và mang các chất thải từ tế bào tới cơ quan bài tiết.

2. Miễn dịch

- Khái niệm: Miễn dịch là khả năng cơ thể nhận diện và ngăn cản sự xâm nhập của mầm bệnh (virus, vi khuẩn, nấm, kí sinh trùng), đồng thời chống lại mầm bệnh khi nó đã xâm nhập vào cơ thể.

- Cơ chế miễn dịch của cơ thể:

+ Cơ thể có hàng rào bảo vệ tự nhiên gồm: da, niêm mạc (đường tiêu hóa, đường hô hấp), dịch tiết (nước mắt, nước bọt, dịch vị,…) ngăn không cho mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể.

+ Nếu mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể thì cơ thể tiêu diệt mầm bệnh bằng một số cách như thực bào, tạo ổ viêm, sinh kháng thể.

Cơ thể tiêu diệt mầm bệnh bằng cách thực bào

- Cơ chế kháng nguyên – kháng thể:

+ Kháng nguyên là các chất lạ, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ được các bạch cầu nhận diện và sinh ra các kháng thể tương ứng. Ví dụ: Kháng nguyên có thể là vi sinh vật, vi khuẩn, virus,…

+ Kháng thể là chất do bạch cầu tiết ra, có khả năng liên kết đặc hiệu với kháng nguyên (giống như chìa khóa phù hợp với ổ khóa).

→ Khi kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể sẽ được các bạch cầu nhận diện và sinh ra các kháng thể tương ứng chống lại mầm bệnh.

Liên kết đặc hiệu giữa kháng nguyên và kháng thể

- Vai trò của tiêm vaccine trong phòng bệnh: Tiêm vaccine giúp phòng bệnh vì vaccine chứa kháng nguyên. Khi đưa vaccine vào cơ thể sẽ kích thích bạch cầu sản sinh kháng thể chống lại mầm bệnh và “ghi nhớ” lại kháng nguyên đó. Nếu lần sau bị mầm bệnh (chứa kháng nguyên tương tự) xâm nhập thì cơ thể có khả năng sản sinh nhanh kháng thể để chống lại mầm bệnh vì bạch cầu đã “ghi nhớ” loại kháng nguyên đó, giúp cơ thể miễn dịch với bệnh đã được tiêm vaccine.

+ Ví dụ: Một số loại vaccine như vaccine Gardasil phòng ung thư cổ tử cung, vaccine Vero Cell phòng bệnh Covid – 19,…

Cơ chế hình thành kháng thể bất hoạt kháng nguyên

và ghi nhớ kháng nguyên khi được tiêm vaccine

3. Nhóm máu và truyền máu

- Khái niệm: Nhóm máu là sự phân loại máu dựa trên khác biệt về kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết tương của mỗi người. Hiện nay, khoa học phát hiện ở người có khoảng trên 30 hệ nhóm máu. Trong đó, hệ nhóm máu ABO thường được quan tâm khi truyền máu.

- Phân loại: Hệ nhóm máu ABO gồm 4 nhóm máu: A, B, AB và O.

Các nhóm máu trong hệ nhóm máu ABO

- Nguyên tắc truyền máu:

+ Khi truyền máu không phù hợp có thể sẽ xảy ra hiện tượng phá hủy hồng cầu, gây nguy hiểm đến tính mạng người nhận máu. Do đó, khi truyền máu thì lựa chọn tối ưu nhất là truyền cùng nhóm máu.

Hiện tượng kết hợp giữa kháng nguyên và kháng thể

khi truyền máu không phù hợp dẫn đến phá hủy hồng cầu

+ Trong một số trường hợp, có thể truyền khác nhóm máu với lượng nhỏ (khoảng 250 ml) nhưng cần đảm bảo hồng cầu của máu truyền không bị phá hủy trong người nhận.

Sơ đồ truyền máu