Tài liệu tác giả tác phẩm Lời má năm xưa Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Lời má năm xưa lớp 10.

Lời má năm xưa - Ngữ văn lớp 10

I. Tác giả Trần Bảo Định

- Trần Bảo Định

- Quê quán: Tây Nguyên

- Phong cách nghệ thuật: Giản dị, gần gũi, đậm tính Nam Bộ

- Tác phẩm chính: Lời má năm xưa

II. Tìm hiểu tác phẩm Lời má năm xưa

1. Thể loại: tản văn

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: In trong tập truyện Thương những ngày …

3.Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp trữ tình

4. Bố cục

- Từ đầu ... rình theo cuộc: Kí ức của tác giả về đám trẻ trong làng

- Tiếp theo ... nhơ tâm: Kí ức của tác giả về tuổi thơ của mình

- Còn lại: Những suy nghĩ về thực tại

5. Giá trị nội dung

- Dòng kí ức của tác giả về một tuôi thơ êm đềm

6. Giá trị nghệ thuật

- Ngôn ngữ giản dị, gần gũi

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Lời má năm xưa

1. Kí ức của tác giả về đám trẻ trong làng

- Kí ức về những câu vè gắn cới tuổi thơ của tấc cả những đứa trẻ trong làng

- Những suy nghĩ về cách những đứa trẻ trong xóm rình bắt chim

=> Tuổi thơ của những đứa trẻ trong xóm êm đềm thơ mộng với những câu vè và những trò chơi gắn liền với thiên nhiên

2. Kí ức của tác giả về tuổi thơ của mình

- Lời của người mẹ khi tác giả bắt chài rớt rơi bên sông

- Những suy ngẫm của tác về về lời của mẹ

+ Hối hận và bối rối

+ Quyết tâm đem chài rớt về sinh sống

- Chời rớt khỏe mạnh lại và tâm trạng của đứa trẻ năm nào bỗng trở nên tinh khôi, vui vẻ.

=> Những trò chơi của những đứa trẻ nghịch ngợm vô tình làm tổn thương những loài vật nhỏ bé. Người mẹ đã phát hiện ra điều này và nhắc nhở đứa con. Lời của người mẹ ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ của đứa trẻ

3. Những suy nghĩ về thực tại

- Nhà văn nhớ lại lời người mẹ năm xưa và coi đó là bài học tuổi thơ của mình.

IV. Đọc tác phẩm: Lời má năm xưa

Ở quê tôi, trai gái đều thuộc lòng câu hò:

Chim thằng chài có ngày mắc bẫy

Em cho anh hay anh hãy tránh xa 

Mẹ cha không thể chịu hoà

Em đâu dám cãi để mà theo anh!

Mái không ấp trứng, không nuôi con. Con chào đời, tự thích nghi môi trường và rèn kĩ năng sống. Lúc trưởng thành, chúng nhìn nhau, tụ quần bảo vệ nhau và cứ thế tiếp tục trong cõi trần gian. Thằng chài chia sẻ con mồi nếu bạn tình hoặc đồng loại thiếu cái ăn. Nó nhường mặt nước ao hồ, sông rạch nhiều tôm cá cho những thằng chài già yếu bịnh tật.

Vậy mà, hồi nhỏ đám trẻ tụi tôi khoái rình bắn thằng chài đậu rình cá trên đầu bặp dừa nước bằng cái ná thun, đạn đất sét vo tròn. Thiệt là, chim rình cá, người rình chim... Có sự từ cái rình theo cuộc!

Tôi bị má đánh đòn khi bắn thằng chài rót bến sông. “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?”. Má bảo tôi ra bến vót nó lên. Tôi rửa mặt và làm theo lời má. Thằng chài rót khi nãy đã được hai thằng chài khác dùng mỏ quắp qua bên kia mé rạch. Nó gãy cánh không chết, nằm sải lai. Tôi đem nó về nhà nuôi và trị thương. Đút cá nó không ăn, đút thứ gì cũng chẳng thèm. Tôi hối hận và bối rối. Mấy hôm, vết thương lành, thằng chài ốm nhom chỉ chóp cánh, không thể bay vì đuối sức. Tôi mang nó ra vườn để dưới gốc mận gần cầu nước.

Tròi tinh mo, buổi sáng nhà quê dịu và mát. Bầy thằng chài bu quanh bạn đút mồi, thấy nó ăn tôi bắt thèm theo. Nó vươn đôi cánh như vươn vai, hót mấy tiếng chắc là cảm ơn và chào tôi.

Gió rung nắng, hương hoa mận bay khắp vườn. Tôi tần ngần nhìn bầu trời xanh và ngẫm nghĩ, thằng chài chính cống “thú diện nhơn tâm”

Gần bảy mươi năm, từ lúc tôi dùng ná thun bắn thằng chài rót bến sông tôi không thể nào quên câu hỏi của má: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?”. Đồng thời, tận đáy lòng, tôi cũng không thể rút ra được sự hối hận và bối rối mỗi khi nhớ lại câu chuyện cũ.

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Thơ duyên

Tác giả - tác phẩm: Lời má năm xưa

Tác giả - tác phẩm: Nắng đã hanh rồi

Tác giả - tác phẩm: Tranh Đông Hồ - nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam

Tác giả - tác phẩm: Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống