Tài liệu tác giả tác phẩm Prô-mê-tê và loài người Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Prô-mê-tê và loài người lớp 10.

Prô-mê-tê và loài người - Ngữ văn lớp 10

I. Tác giả văn bản Prô – mê – tê và loài người

- Tác giả dân gian.

- Theo Nguyễn Văn Khỏa trong “Thần Thoại Hy Lạp” (Tập 1).

II. Tìm hiểu tác phẩm Prô – mê – tê và loài người

1. Thể loại: Thần thoại Hy Lạp

2. Tóm tắt

Vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê là hai anh em được giao nhiệm vụ tạo ra thêm nhiều cái gì đó để thế gian thêm vui. Ê-pi-mê-tê tranh ngay nhiệm vụ đó và tạo ra muôn loài cho thế gian. Mỗi loài đều có những điểm mạnh riêng. Khi Prô-mê-tê đến kiểm tra thì phát hiện có một loài vật chẳng có điểm mạnh gì. Và đó chính là con người. Thần Prô-mê-tê lo lắng làm sao để con người sống sót được giữa thế gian. Vì vậy đã nhào nặn con người có ngoại hình tinh tế như những vị thần và ban cho con người ngọn lửa – thứ giúp con người vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.

3. Phương thức biểu đạt: tự sự

4. Bố cục

- Phần 1 (Từ đầu … giống mình): Lý do các vị thần tạo ra muôn loài

- Phần 2 ( tiếp theo … Làm thế nào bây giờ?): Đặc điểm của các loài vật trên thế gian

- Phần 3 ( Còn lại): Phần thường Prô-mê-tê ban cho con người

5. Giá trị nội dung

- Lý giải nguồn gốc của loài người và loài vật

- Ca ngợi ý nghĩa của ngọn lửa trong cuộc sống

6. Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng thành công các yếu tố kì ảo hoang đường

- Tình huống truyện gay cấn, bất ngờ

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Prô – mê – tê và loài người

1. Lý do các loài vì thần tạo ra con người

- Thế gian quá buồn chán

+ Mặt đất mênh mông đã có nhiều vị thần nhưng còn buồn tẻ

+ Hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê xin được tạo ra muôn loài cho thế gian

- Thế gian đã có nhiều loài vật, mỗi loài đều có sức mạnh riêng

=> Lý giải nguyên nhân các vị thần tạo ra muôn loài là do thấy rằng cuộc sống thế gian quá tẻ nhạt, chỉ có các vị thần sinh sống. Vì thế các vị thần quyết định tạo ra muôn loài để thế gian thú vị và nhiều màu sắc hơn.

=> Sự lý giải phong phú, giàu trí tưởng tượng của thần thoại thể hiện khát vọng của con người Hy Lạp trong việc khai phá thiên nhiên.

2. Đặc điểm của các loài vật trên thế gian

- Các loài vật đều có sức mạnh riêng

+ Con chạy nhanh như gió

+ Con có đôi mắt sáng xanh

+ Con khổng lồ khỏe mạnh

+ Con có bộ lông dày

- Prô-mê-tê phát hiện con người không có sức mạnh nào cả

+ Ê-pi-mê-tê quên không ban cho con người đặc ân nào

=> Lý giải đặc điểm của muôn loài trên thế gian đều có những sức mạnh riêng và loại nào cũng có khả năng tự bảo vệ bản thân mình

=> Tình huống gay cấn, bất ngờ khi con người lại là loài vật yếu đuối nhất tạo sự hứng thú, tò mò cho người đọc

3. Phần thường Prô-mê-tê ban cho con người

- Prô-mê-tê tái tạo con người một thân hình giống các vị thần

- Prô-mê-tê lấy lửa của thần Mặt trời ban cho con người

+ Từ đó con người thoát khỏi cảnh tối tắm

+ Con người chiến thắng được sức mạnh của muôn loài bằng ngọn lửa

=> Ca ngợi ý nghĩa của ngọn lửa đối với cuộc sống của con người. Ngọn lửa giúp con người vượt qua bóng tối, sinh hoạt và chống lại những sức mạnh phi thường của muôn loài.

IV. Đọc tác phẩm: Prô-mê-tê và loài người

Thuở ấy thế gian chỉ mới có các vị thần. Mặt đất mênh mông dẫu đã có khá nhiều vị thần cai quản song vẫn còn hết sức vắng vẻ. Không muốn tình cảnh buồn tẻ đó kéo dài, bữa kia hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê (Épiméthée) xin với U-ra-nôx (Ouranos) và Gaia (Gaia) tạo ra cho thế gian thêm nhiều nhiều cái gì đó để cho cuộc sống đông vui. U-ra-nôx và Gaia ưng thuận. Hai vị giao luôn việc đó cho hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tế. Cậu em Ê-pi-mê-tê mừng quá, tranh ngay lấy việc đó và giao cho ông anh lo việc xem xét, sửa chữa lại sau. Ê-pi-mê-tễ lấy đất và nước nhào nặn ra, trước hết, là các loài vật và ban cho mỗi con vật một đặc ân của thần, một “vũ khí” để có thể phòng thân, hộ mệnh, bảo vệ được cuộc sống của giống loài mình.

Con thì được ban cho ân huệ chạy nhanh như gió. Con thì có đôi mắt sáng xanh nhìn thấu cả đêm đen. Con thì có thân hình khổng lồ mạnh khoẻ hết chỗ nói. Có con thân hình bé nhỏ nhưng lại có nọc độc gớm ghê. Rồi con có bộ lông dày, con có sải cánh rộng. Con thì xuống nước không chìm, con thì trèo leo thoăn thoắt,... Tóm lại, mỗi con vật, mỗi giống loài đều có “vũ khí” cần thiết để sống được ở thế gian.

Công việc làm xong xuôi, Ê-pi-mê-tê gọi Prô-mê-tê đến để xem xét lại. Mọi việc đều tốt, rất tốt nữa là đằng khác. Nhưng xem kĩ ra thì tai hại thay, còn sót lại một con, một con mà chàng Ê-pi-mê-tê đần độn lại quên mất chẳng ban cho một đặc ân, một “vũ khí” gì. Đó là con người! Một con người, nhưng trần trụi, trần trụi hoàn toàn. Phải, đúng là một con người trần trụi hoàn toàn đứng trước mặt Prô-mê-tê. Làm thế nào bây giờ?

Làm thế nào để con người sống được ở thế gian khi các nguyên liệu “đặc ân” đã sử dụng phân phối hết rồi? Con người sẽ sống thế nào trước các con vật: hổ, báo, voi, sói, vẹt, nhím, gấu, ngựa, sư tử, cá, chim,... là những con vật đã được sáng tạo hoàn hảo? Là những con vật đã được ban cho đặc ân của thần thánh? Và rồi còn phải đương đầu với nắng, mưa, bão tố, núi lửa phun, nước sông dâng, đất liền phút chốc thành biển cả, bãi bể hóa nương dâu,... biết bao biến thiên, tai hoạ khôn lường? Prô-mê-tê đã nghĩ như thế. Và vị thần có bộ óc thông minh, có tài nhìn xa trông rộng này quyết sửa chữa bằng được cái thiếu sót của chú em lo đễnh, đần độn của mình.Prô-mê-tê dựa theo thân hình trang nhã của các vị thần tái tạo lại con người cho có một thân hình đẹp để thanh tao. Phải làm cho con người đẹp đẽ, thanh tao hơn hẳn con vật. Prô-mê-tê lại làm cho con người đứng thẳng lên, đi bằng hai chân để đôi tay được thảnh thơi làm nhiều việc khác. Nhưng như thế vẫn chưa đủ. Con người vẫn còn bấy yếu và thua kém nhiều so với các con vật. Phải làm cho con người mạnh hơn hẳn con vật thì nó mới có thể sống được trong thế gian này. Prô-mê-tê liền băng ngay lên bầu trời cao xa tít tắp đến tận cỗ xe của thần Mặt Trời Hê-li-ôx (Helios) lấy lửa của thần Mặt Trời châm vào ngọn đuốc của mình đem xuống trao cho loài người. 

Và thế là từ đó, thế gian, mặt đất lúc nào cũng rực cháy ngọn lửa của Prô-mê-tê ban cho. Con người thoát khỏi cảnh sống tăm tối, giá lạnh, đói khát. Ngọn lửa trở thành người bạn thân thiết, người bảo vệ chắc chắn nhất, một vũ khí mạnh nhất của loài người. Ngọn lửa của con người hơn hẳn bộ lông dày, hàm răng sắc, cặp móng nhọn, thân hình đồ sộ, khoẻ mạnh, tài bay cao, nhìn xa, chạy nhanh của bất cứ con vật nào.

Và với ngọn lửa của Prô-mê-tê, con người, thế hệ này qua thế hệ khác, tạo dựng cuộc sống của mình ngày càng văn minh, hạnh phúc hơn.

Và từ đó dẫu mong manh và bấy yếu

Gioongs loài người đã có ngọn lửa của Prô-mê-tê

Ngọn lửa thiêng dạy cho họ biết bao nghề.

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Thần Trụ trời

Tác giả - tác phẩm: Prô-mê-tê và loài người

Tác giả - tác phẩm: Đi san mặt đất

Tác giả - tác phẩm: Cuộc tu bổ lại các giống vật

Tác giả - tác phẩm: Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây