Lời giải Tiếng Việt lớp 3 Bài 17: Trái Đất của em sách Cánh diều gồm đầy đủ các phần Đọc, Viết, Nói và nghe, Góc sáng tạo giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Tiếng Việt lớp 3 Tập 2. Mời các bạn theo dõi:

Tiếng Việt lớp 3 Tập 2 Bài 17: Trái Đất của em

Đọc: Một mái nhà chung trang 81, 82, 83

Chia sẻ

Tiếng Việt lớp 3 trang 81 Câu 1: Ô chữ dưới đây có 8 từ, gồm 7 từ đọc theo hàng ngang và 1 từ theo hàng dọc. Em hãy tìm các từ đó.

Trả lời:

7 từ đọc theo hàng ngang: Đất đai, môi trường, hợp tác, thi đua, đoàn kết phát triển, bầu trời.

1 từ theo hàng dọc: Trái Đất.

Tiếng Việt lớp 3 trang 81 Câu 2: Chọn một từ em vừa tìm được ở ô chữ. Cho biết đó được thể hiện ở hình ảnh nào xung quanh ô chữ

Trả lời:

Em thực hành nối những từ tìm được với ảnh tương ứng.

Bài đọc

Một mái nhà chung

 

Mái nhà của chim

Lợp nghìn lá biếc

Mái nhà của cá

Sóng xanh rập rình.

 

Mái nhà của dím

Sâu trong lòng đất

Mái nhà của ốc

Tròn vo bên mình.

 

Mái nhà của em

Nghiêng giàn gấc đỏ

Mái nhà của bạn

Hoa giấy lợp hồng

Mọi mái nhà riêng

Có mái nhà chung

Là bầu trời xanh

 

Xanh đến vô cùng

Mọi mái nhà riêng

Có mái nhà chung

Rực rỡ vòm cao

Bảy sắc cầu vồng.

 

Bạn ơi, ngước mắt

Ngước mắt lên trông

Bạn ơi, hãy hát

Hát câu cuối cùng:

 

Một mái nhà chung

Một mái nhà chung…

Định Hải

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 83 Câu 1: Bài thơ nói đến “những mái nhà riêng” nào?

Trả lời:

Mái nhà của chim, dím, em.

Tiếng Việt lớp 3 trang 83 Câu 2: Mái nhà chung của muôn loài là gì?

Trả lời:

Mài nhà chùn của muôn loài là bầu trời, cầu vòng.

Tiếng Việt lớp 3 trang 83 Câu 3: Em hiểu ngôi nhà chung của muôn loài dưới mái nhà ấy là gì?

Trả lời:

Em hiểu ngôi nhà chung của muôn loài dưới mái nhà ấy là Trái đất, là không gian sống chung. Dù mỗi loài có một mái nhà riêng nhưng tất cả đều sống chung dưới một bầu trời.

Tiếng Việt lớp 3 trang 83 Câu 4: Em thích những hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?

Trả lời:

Em thích hình ảnh bầu trời xanh, xanh đến vô cùng. Vì đây là hình ảnh đẹp, thể hiện không gian xanh mát, nơi chung sống của muôn loài. 

Luyện tập 

Tiếng Việt lớp 3 trang 83 Câu 1: Xếp các từ ngữ vào nhóm thích hợp:

Trả lời:

Tiếng Việt lớp 3 trang 83 Câu 2: Đặt câu với một từ ngữ ở nhóm c trong bài tập trên

Trả lời:

Chúng ta cần bảo vệ môi trường bằng cách hành động như trồng cây xanh, giữ sạch nguồn nước.

Tự đọc sách báo trang 84

Tiếng Việt lớp 3 trang 84 Câu 1: Tìm đọc thêm ở nhà:

- 2 câu chuyện (hoặc 1 bài thơ, 1 câu chuyện) về Trái Đất hoặc về con người thiên nhiên

- 1 bài văn miêu tả hoặc cung cấp thông tin về Trái Đất hoặc về con người với thiên nhiên

Trả lời:

- 2 câu chuyện (hoặc 1 bài thơ, 1 câu chuyện) về Trái Đất hoặc về con người thiên nhiên

Trái Đất và Trái nước

Có lần, một bạn học sinh hỏi tôi rằng: Trái Đất ba phần tư là nước, sao không gọi là Trái Nước mà gọi là Trái Đất?

Câu trả lời rất có thể là vì con người lấy không gian sống của mình để định vị, và họgọi tên theo thể hoán dụ. Con người thân thiện với đất hơn là với nước. Đơn bào, đa bào…Có thể hàng triệu triệu năm trước, conngười đi ra từ nước. Nhưng khoảng thời gian quá lâu đủ để họ xa lạ với cái nôi của mình. Nước sâu thăm thẳm, đại dương bao la tiềm ẩn bao bất trắc. Nào là ma tà, thuỷ quái, tam giác quỷ, tàu ma, sóng thần… Kể từ đó, họ đã thân thiện với Sơn Tinh hơn là Thuỷ Tinh.

“Giọt lệ giữa không trung” – là Trái Đất – đã thực sự là nước mắt khi một con sóng thần đã tàn phá Nam Á và Đông Nam Á trong ngày Chủ nhật định mệnh vừa qua, cướp đi sinh mạng của gần 90.000 người. Đó chưa phải là con số cuối cùng. Những ngôi làng chài nghèo từ bao đời của những nước nghèo, trong phút chốc hoang tàn. Những người mẹ trong phút chốc mất con, tiếng kêu lạc giọng. Những ngôi nhà đổ nát, những xác người. Ôi, những xác người đã qua kiếp người, đã tạm biệt cuộc sống hiềnhoà, lương thiện. Những em bé. Có những em bé, chết rồi mà cánh tay vẫn vươn lên, không thể hạ xuống được. Có thể đó là động tác cuối cùng vươn tay gọi mẹ trong nỗi kinh hoàng và tuyệt vọng.

Vậy là đã có trái nước, trong một nghĩa nào đó! Gió có trái gió, và nước có trái nước. Khốc liệt, bạo tàn. Đất nước mình nằm xoài trên bờ biển. Nhiều bão lũ. Và rất nhiều những người đàn ông ra biển không về. Cho nên chúng mình hiểu được nỗi đau thiên tai. Hôm nay chúng mình cùng chia sẻ nỗi đau với thế giới, cũng như thế giới cũng đã từng bao lần cùng dân mình chia bất hạnh.

Mặt Trăng, Mặt Trời, Sao Hoả, Sao Kim… Chỉ có Địa Cầu được gọi là Trái Đất. Trái chín, trái rụng, trái là phải lửng lơ giữa không gian. Mong manh làm sao! Tôi đã từng khuyên em phải viết hoa cả hai chữ Trái Đất. Đâu phải bởi chỉ vì đó là luật chính tả cho danh từ riêng, là độc nhất vô nhị. Mà còn vì lòng trân trọng thiêng liêng trước sự mong manh này.

Rồi sẽ hàn gắn nỗi đau và rút cho mình những suy ngẫm. Suy ngẫm đầu tiên là trận động đất này có thể báo động kịp nếu thông tin có thể chia sẻ. Thông tin đã không được chia sẻ vì không đủ thiết bị lắp đặt hệ thống cảnh báo, các nước không đủ khả năng tài chính để tham gia dịch vụ thuê bao chia sẻ thông tin. Indo, Sri Lanka, ấn Độ, Bangladesh, Somalia…Người nghèo bao giờ cũng ở trong nhóm có nguy cơ cao. Nước nghèo cũng vậy?

Tự nhiên này còn biết bao điều chúng ta chưa hiểu hết, hiểm hoạ vẫn còn rình rập. Vậy thì thế giới này hãy tiếp tục tập trung cho sự khám phá, hiểu biết tự nhiên, để conngười luôn được dự báo nhiều nhất có thể.

Mất mát, khổ đau. Thêm một lần nữa để conngười biết e ngại trước mẹ thiên nhiên. Để trong khả năng của mình có thể, trong một phạm vi khác, con người có trách nhiệm hơn trong môi trường sống của mình, để xã hội này phát triển bền vững như ước vọng

 

Bài Ca Về Trái Đất

Tác giả: Định Hải

Trái Đất này là của chúng mình

Quả bóng xanh bay giữa trời xanh

Bồ câu ơi, tiếng chim gù thân mến

Hải âu ơi, cánh chim vờn sóng biển

Cùng bay nào, cho Trái Đất quay!

Cùng bay nào, cho Trái Đất quay!

 

Trái Đất trẻ của bạn trẻ năm châu

Vàng, trắng, đen... dù da khác màu

Ta là nụ, là hoa của đất

Gió đẫm hương thơm, nắng tô thắm sắc

Màu hoa nào, cũng quý, cũng thơm!

Màu da nào, cũng quý, cũng yêu!

 

- 1 bài văn miêu tả hoặc cung cấp thông tin về Trái Đất hoặc về con người với thiên nhiên

Vì Sao Nói Môi Trường Trái Đất Là Nơi Lưu Trữ Và Cung Cấp Thông Tin Cho Con Người?

Môi trường trái đất được coi là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người bởi vì chính môi trường trái đất là nơi:

Cung cấp sự ghi chép và lưu trữ lịch sử địa chất, lịch sử tiến hoá của vật chất và sinh vật, lịch sử xuất hiện và phát triển văn hoá của loài người. Cung cấp các chỉ thị không gian và tạm thời mang tính chất báo động sớm các nguy hiểm đối với con người và sinh vật sống trên trái đất như các phản ứng sinh lý của cơ thể sống trước khi xảy ra các tai biến thiên nhiên và hiện tượng thiên nhiên đặc biệt như bão, động đất, v.v. Lưu trữ và cung cấp cho con người sự đa dạng các nguồn gien, các loài động thực vật, các hệ sinh thái tự nhiên và nhân tạo, các vẻ đẹp và cảnh quan có giá trị thẩm mỹ, tôn giáo và văn hoá khác.

Tiếng Việt lớp 3 trang 84 Câu 2: Viết vào phiếu đọc sách:

- Tên bài đọc và một số nội dung chính (nhân vật hoặc sự việc, hình ảnh, câu văn, câu thơ em thích).

- Cảm nghĩ của em

Trả lời:

- Tên bài đọc: Trái Đất và Trái nước, Bài Ca Về Trái Đất, Vì Sao Nói Môi Trường Trái Đất Là Nơi Lưu Trữ Và Cung Cấp Thông Tin Cho Con Người?

- Một số nội dung chính: Tầm quan trọng của Trái đất, cần bảo vệ và tiết kiệm tài nguyên.

- Sau khi đọc bài em thấy Trái Đất rất quan trọng với con người, chúng ta cần bảo vệ Trái Đất. 

Viết: Ôn chữ viết hoa X, Y trang 84

Tiếng Việt lớp 3 trang 84 Câu 1: Viết tên riêng: Ý Yên

Trả lời: 

- Học sinh luyện viết tên riêng: Ý Yên

- Chú ý viết hoa các chữ cái Y

Tiếng Việt lớp 3 trang 84 Câu 2: Viết câu:

Xuân tươi sắc hoa đào

Hè về, sen tỏa ngát.

- Cách viết: 

+ Viết hoa chữ cái đầu câu: Xuân, Hè.

+ Chú ý cách nối chữ, khoảng cách giữa các tiếng trong câu, độ cao của các chữ cái, cách đặt dấu phẩy giữa câu và dấu chấm cuối câu. 

Nói và nghe: Tiết kiệm nước trang 84, 85

Tiếng Việt lớp 3 trang 84 Câu 1: Nghe và nói lại thông tin:

a) Ghép đúng

b) Trung bình, một người cần bao nhiêu lít nước mỗi ngày?

c) Sau bao nhiêu năm nữa, nhân loại sẽ thiếu nước nghiêm trọng?

Trả lời:

Trong cơ thể có khoảng 60% nước. Cơ thể liên tục mất nước chủ yếu qua nước tiểu và mồ hôi. Như vậy để ngăn ngừa tình trạng mất nước, bạn cần phải uống đủ nước Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) thường khuyến nghị nên uống 8 ly với thể tích 8 ounce/ly, tương đương với khoảng 2 lít mỗi ngày.

Tiếng Việt lớp 3 trang 84 Câu 2: Trao đổi

a) Theo em, vì sao phải tiết kiệm nước?

b) Em đã tiết kiệm nước như thế nào?

Trả lời:

a) Phải tiết kiệm nước vì nguồn nước sạch có thể hết và nước rất quan trọng với cuộc sống con người.

b) Em đã tiết kiệm nước bằng cách sử dụng nước vừa đủ, khóa vòi nước khi không dùng, sử dụng nước rửa rau để tưới cây.

Đọc: Chuyện của ông Biển trang 85, 86

Bài đọc

Chuyện của ông Biển

Ông Biển không nhớ mình đã bao nhiêu tuổi. Chỉ biết rằng từ lúc khai thiên lập địa đã có ông rồi. Già như vậy nhưng suốt đêm ngày ông vẫn rì rầm kể chuyện không biết mệt. Ông thổi gió mát vào đất liền, đưa hơi nước lên trời làm mưa và mang đến cho con người bao nhiêu là sản vật.

          Nhưng mấy chục năm nay, ông thấy yếu đi nhiều. Bởi vì mỗi năm con người thải xuống biển hơn sáu triệu tấn rác. Tôm cá cứ chết dần. Ông Biển đành lên đường tìm người giúp đỡ.

          Đi mãi, đi mãi, gặp một hòn đảo nhỏ, ông nói:

- Cháu nhận giúp ông một ít rác nhé!

          Đảo nhỏ lắc đầu:

- Nhận rác của ông thì cháu biết để đâu!      

          Hướng về đất liên, ông thấy một bãi cát. Gió đang lùa rác từ bãi cát xuống biển, rồi sóng biển lại đưa rác lên bờ. “Không thể loanh quanh mãi thế này!” – Ông Biển thở dài.

          Đang tuyệt vọng, ông Biển bỗng thấy trên bãi cát mấy cô bé, cậu bé mang theo những chiếc bao to nhặt rác. “Cứu tinh đây rồi!” – Ông reo lên và tặng các cô cậy những làn gió mát nhất.

          Ông thầm mơ: Con người sẽ không xả rác xuống biển nữa. Chẳng bao lâu, nước biển sẽ lại trong xanh, các loài sinh vật sẽ tiếp tục sinh sôi nảy nở, biển sẽ lại vui như xưa.

Phỏng theo Quách Thiếu Vinh

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 86 Câu 1: Ông Biển đem lại những gì cho con người?

Trả lời:

Ông thổi gió mát vào đất liền, đưa hơi nước lên trời làm mưa và mang đến cho con người bao nhiêu là sản vật.

Tiếng Việt lớp 3 trang 86 Câu 2: Điều gì xảy ra khiến ông Biển phải đi tìm người giúp đỡ?

Trả lời:

Ông thấy yếu đi nhiều. Bởi vì mỗi năm con người thải xuống biển hơn sáu triệu tấn rác. Tôm cá cứ chết dần. Ông Biển đành lên đường tìm người giúp đỡ.

Tiếng Việt lớp 3 trang 86 Câu 3: Em hiểu lời của ông Biển “không thể loanh quanh mãi như thế này!” như thế nào?

Trả lời:

Em hiểu lời của ông Biển “không thể loanh quanh mãi như thế này!” là nói về việc rác ở biển không được thu dọn.

Tiếng Việt lớp 3 trang 86 Câu 4: Điều gì đã khiến ông Biển vui trở lại?

Trả lời:

Những cô bé, cậu bé nhặt rác khiến ông vui trở lại. Ông thầm mơ: Con người sẽ không xả rác xuống biển nữa. Chẳng bao lâu, nước biển sẽ lại trong xanh, các loài sinh vật sẽ tiếp tục sinh sôi nảy nở, biển sẽ lại vui như xưa.

Luyện tập 

Tiếng Việt lớp 3 trang 86 Câu 1: Tìm 2 câu cảm trong bài đọc. Xếp mỗi câu vào ô trống thích hợp trong bảng dưới đây:

Trả lời:

Câu cảm	Bộc lộ cảm xúc, thái độ
“Cứu tinh đây rồi!”	Bộc lộ cảm xúc vui mừng
“Không thể loanh quanh mãi thế này!”	Bộc lộ thái độ lo lắng

Tiếng Việt lớp 3 trang 86 Câu 2: Đặt câu:

a) Nói lời của ông Biển cảm ơn các bạn nhỏ nhặt rác

b) Nói lời của ông Biển khuyên mọi người không xả rác bừa bãi

Trả lời:

a) Cảm ơn các cháu đã giúp ta dọn sạch rác nhé!

b) Xả rác ra biển là một hành động vô ý thức mọi người không nên làm theo!

Viết: Nước sạch trang 87

Tiếng Việt lớp 3 trang 87 Câu 1: Dựa theo gợi ý từ bài đọc Chuyện của ông Biển, viết một đoạn văn nêu suy nghĩ của em về việc giữ sạch nguồn nước (ao hoặc hồ, sông, suối, biển,…)

Trả lời:

Nước có vai trò vô cùng quan trọng đối với con người hay bất kì sinh vật sống nào trên trái đất. Đây là một trong những nguồn tài nguyên vô cùng quý giá. Nước cần cho mọi sự sống và phát triển. Nước vừa là môi trường, nhưng nó cũng chính là nguồn sống. Nước vừa mang theo vô vàn lợi ích cho sức khỏe. Nhưng cũng chính là đầu vào, là nguyên liệu trong các hoạt động sản xuất, nông nghiệp. Nói một cách dễ hiểu, nếu không có nước sẽ có sự sống. Đối với cơ thể con người nước chiếm 70% ở lúc sơ sinh và giảm xuống còn 60% khi trưởng thành,85% khối lượng bộ não được cấu tạo từ nước. Trong cơ thể nước đóng vai trò là dung môi cho những phản ứng hóa học trong cơ thể xảy ra. Nước vận chuyển những nguyên tố dinh dưỡng đến toàn bộ cơ thể. Điều hòa thân nhiệt bằng tuyến mồ hôi…Con người vẫn có thể sống sót nếu nhịn ăn 2 tháng, nhưng không thể tồn tại được nếu thiếu nước khoảng 3, 4 ngày. Rất nhiều người trong chúng ta nghĩ rằng nước chiếm 3/4 diện tích trái đất nên không phải lo lắng về việc thiếu nước. Nhưng  3/4 hay 75% nước đó lại chứa tới 97% là nước mặn ở các đại dương, cái mà chúng ta không thể sử dụng được cho những mục đích hàng ngày được. Chỉ còn 0.3% trong tổng số lượng nước ngọt mà chúng ta có thể sử dụng cho mục đích sinh hoạt của mình. Trong khi dân số ngày càng tăng, nguồn nước lại ngày càng giảm thì việc tìm đến một giải phải tái xử lý, sử dụng nguồn nước ô nhiễm là một phương pháp cần thiết. Ngày nay chúng ta cũng đang dần từng bước trong việc phát triển những hệ thống xử lý và tái tạo nguồn nước ô nhiễm để phục vụ cho việc sinh hoạt. Trong tương lai rất có thể chúng ta sẽ có những thiết bị tái chế nước với hiệu quả cao và giá thành rẻ, nhưng trước mắt việc mà mỗi người chúng ta có thể làm được đó là hãy sử dụng nước một cách phù hợp tránh lãng phí và có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, tránh làm ô nhiễm nguồn nước.

Tiếng Việt lớp 3 trang 87 Câu 2: Dựa theo gợi ý từ bài Tiết kiệm nước, viết một đoạn văn nêu suy nghĩ của em về việc tiết kiệm nước sạch.

Trả lời:

Như chúng ta đã biết, nước có một vai trò vô cùng quan trọng đối với đời sống, tuy nhiên hiện nay, nước sạch đang bị sử dụng một cách vô cùng lãng phí. Nước mang đến cho chúng ta rất nhiều lợi ích quý giá. Trong sinh hoạt hằng ngày, nước dùng để uống, nấu nướng, tắm rửa, giặt giũ… Uống nhiều nước sẽ giúp cơ thể con người luôn được giữ ẩm và thanh lọc cơ thể. Trong nhiều ngành công nghiệp nước dùng để chế biến, sản xuất… Nước có vai trò quan trọng nhưng không phải ai cũng hiểu được điều đó. Chính vì không hiểu nên nhiều người vô tư lãng phí nước sạch. Họ thỏa sức mở vòi nước to hết mức chỉ để tráng một chiếc ly, thỏa sức bơm nước giặt giũ lênh láng khi mà với số nước đó, họ có thể giặt số lượng quần áo thêm gấp hai lần. Nhiều đường ống dẫn nước bị rò rỉ nhưng chẳng ai quan tâm đến, cứ để mặc nước chảy ra ngoài vì ai cũng nghĩ: “vài giọt nước rỉ ra có gì mà nhiều!” . Họ không hiểu được rằng, nếu ngày nào cũng rò rỉ như thế, qua năm, qua tháng, lượng nước hao phí rất lớn. Thiếu nước, con người không thể tồn tại, hoạt động kinh tế xã hội của con người sẽ không thể vận hành theo đúng quỹ đạo, cây cối, động vật sẽ không thể sống sót…Chính vì thế, mỗi người cần nâng cao ý thức của bản thân, sử dụng nước một cách tiết kiệm và hợp lí thay vì lãng phí. Có như vậy, chúng ta mới có thể duy trì một tương lai tốt đẹp cho nhân loại mai sau.

Đọc: Em nghĩ về Trái Đất trang 88, 89

Bài đọc

Em nghĩ về Trái Đất

Quàng khăn xanh biển cả

Khoác áo thơm hương rừng

Trái Đất mang trên lưng

Những đứa con của đất.

 

Tuy màu da có khác

Nhưng vẫn chung nụ cười

Như biển cả không vơi

Một màu xanh thăm thẳm

 

Như ban mai nắng ấm

Lung linh bờ thảo nguyên

Hãy giữ được bình yên

Cho hoa thơm thơm mãi.

 

Cho năm châu hội ngộ

Trong tình thương loài người

Và cho khắp mọi nơi

Là nhà bồ câu trắng

Nguyễn Lãm Thắng

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 1: Hình ảnh Trái Đất ở khổ thơ đầu gợi cho em nghĩ đến những ai?

Trả lời:

Hình ảnh Trái Đất ở khổ thơ đầu gợi cho em nghĩ đến những người cha, mẹ nuôi nấng, bao bọc các con.

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 2: “Những đứa con của đất” có điểm gì riêng và điểm gì chung?

Trả lời:

“Những đứa con của đất” có điểm gì riêng khác nhau màu da và điểm gì chung là nụ cười.

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 3: Những câu thơ nào thể hiện mong muốn chung của mọi người trên Trái Đất?

Trả lời:

Tuy màu da có khác

Nhưng vẫn chung nụ cười

…

Cho năm châu hội ngộ

Trong tình thương loài người

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 4: Em hiểu 2 dòng thơ cuối như thế nào?

Trả lời:

Hai dòng thơ cuối thể hiện ước vọng chung sống hòa bình của con người khắp năm châu.

Luyện tập 

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 1: Các từ hãy, mong, đừng thể hiện điều gì?

Trả lời:

Các từ thể hiện niềm mong ước, khát khao cùng ước nguyện của con người về một Trái Đất hòa bình, xanh tươi.

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 2: Hãy đặt câu với mỗi từ trên để thể hiện mong muốn của em về những điều cần làm cho cuộc sống trên Trái Đất tốt đẹp hơn.

Trả lời:

- Hãy bảo vệ môi trường!

- Đừng xả rác bừa bãi.

- Mong Trái Đất luôn xanh tươi!

Viết: Một mái nhà chung trang 89, 90

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 1: Nhớ - viết: Một mái nhà chung (4 khổ thơ đầu)

Trả lời:

Mái nhà của chim

Lợp nghìn lá biếc

Mái nhà của cá

Sóng xanh rập rình.

 

Mái nhà của dím

Sâu trong lòng đất

Mái nhà của ốc

Tròn vo bên mình.

 

Mái nhà của em

Nghiêng giàn gấc đỏ

Mái nhà của bạn

Hoa giấy lợp hồng

Mọi mái nhà riêng

Có mái nhà chung

Là bầu trời xanh

Xanh đến vô cùng

 

Mọi mái nhà riêng

Có mái nhà chung

Rực rỡ vòm cao

Bảy sắc cầu vồng.

- Em chú ý học thuộc thơ để nhớ viết, chú ý từ dễ sai: rực rỡ, bầu trời, nhà riêng.

Tiếng Việt lớp 3 trang 89 Câu 2: Chọn vần phù hợp với ô trống:

a) Vần au hay âu?

Ông ơi, cháu vẽ con t...

T... sơn màu trắng, biển m... xanh trong

Trời cao, cháu vẽ mây bông.

Vẽ thêm một chiếc c... vồng bắc ngang

b) Vần au hay ao?

Ông làm việc trên nhà

Ch... lên: Ch... ông ạ 

Lời ch... thân thương quá

Làm mát ruột cả nhà

Đẹp hơn mọi bông hoa

Ch... kính yêu tr... tặng

Trả lời:

a) Vần au hay âu?

Ông ơi, cháu vẽ con tàu

Tàu sơn màu trắng, biển màu xanh trong

Trời cao, cháu vẽ mây bông.

Vẽ thêm một chiếc cầu vồng bắc ngang

b) Vần au hay ao?

Ông làm việc trên nhà

Cháu lên: Chào ông ạ 

Lời cháu thân thương quá

Làm mát ruột cả nhà

Đẹp hơn mọi bông hoa

Cháu kính yêu trao tặng

Tiếng Việt lớp 3 trang 90 Câu 3: Chọn tiếng trong ngoặc đơn phù hợp với ô trống:

a) (làu, lầu):

nhà...

thuộc...

(nhàu, nhầu )

Càu...

... nhĩ

b) (cau,cao)

chiều...

trái...

(máu, máo)

Mếu...

Mạch...

Trả lời:

a) (làu, lầu):

nhà lầu

thuộc làu

(nhàu, nhầu )

Càu nhàu

Nhầu nhĩ

b) (cau,cao)

chiều cao

trái cau

(máu, máo)

Mếu máo

Mạch máu

Nói và nghe: Em đọc sách báo trang 90, 91

Tiếng Việt lớp 3 trang 90 Câu 1: Kể hoặc đọc lại một câu chuyện (bài thơ, bài văn) em đã đọc về Trái Đất hoặc về con người với thiên nhiên.

Trả lời:

Người đi săn và con vượn

Có một người thợ săn lành nghề, bắn rất giỏi, bách phát bách trúng, chưa hề bắn trượt một con thú nào. Con thú nào gặp người thợ săn đó là cầm chắc cái chết.

Một hôm, ông xách nỏ vào rừng săn bắn. Ông thấy một con vượn mẹ ngồi ôm con trên tảng đá, ông nhẹ nhàng giương nỏ bắn một mũi tên trúng tim nó. Vượn mẹ giật mình, nó hết nhìn mũi tên lại nhìn người thợ săn một cách căm giận. Tay vượn mẹ vẫn không rời vượn con. Máu ở vết thương của nó rỉ ra, ướt hết cả ngực. Bỗng vượn mẹ đặt con xuống, vơ nắm bùi nhùi gối đầu cho con. Đoạn nó hái cái lá to, vắt sữa vào và đặt lên miệng vượn con. Vượn mẹ chăm chú nhìn vượn con, nét mắt của nó vô cùng đau khổ. Sau đó, vượn mẹ nghiến răng, giật phắt mũi tiên ra, hét lên thật to rồi ngã xuống.

Chứng kiến cái chết của vượn mẹ, người thợ săn đứng lặng, nước mắt chảy ròng. Người đi săn vô cùng hối hận. Lúc ấy, một câu hỏi vang lên trong đầu ông: “Vượn mẹ chết, rồi đây vượn con sẽ sống ra sao?”. Càng nghĩ càng thấy đau lòng, người đi săn bẻ gãy chiếc nỏ và lẳng lặng quay gót ra về. Từ đấy, người thợ săn bỏ nghề săn thú.

Tình yêu con của vượn mẹ đã đánh thức tâm trí của người thợ săn, để đọng lại trong tim ông nỗi niềm ân hận day dứt. Ông bỏ nghề thợ săn là quyết định đúng. Chuyện kể cũng là lời cảnh báo cho toàn thể loài người, khơi dậy trong tâm hồn con người lòng từ ái đối với vạn vật, hoa lá, chim muông. Bảo vệ thiên nhiên là bảo vệ chính mình.

Cái chết của vượn mẹ, cái lá đựng sữa của vượn mẹ đặt gần con là thông điệp tố cáo sự tàn nhẫn của con người, rất may mắn là bác thợ săn đã nhận thức đúng lúc: bác bỏ nghề để không còn bắn giết thú rừng nữa.

Tiếng Việt lớp 3 trang 90 Câu 2: Trao đổi với các bạn về nội dung câu chuyện.

Trả lời:

Thiên nhiên tươi đẹp, kì thú, hoà hợp tương hỗ lẫn nhau. Mọi vật xung quanh ta đều tồn tại trên cơ sở đó. Nhưng con người, vì những nhu cầu cá nhân hoặc tính tham lam đã làm tổn hại những yếu tố tự nhiên theo một cách thiếu suy nghĩ.

Đọc: Những bậc đá chạm mây trang 91, 92

Bài đọc

Những bậc đá chạm mây

Ngày xưa, dưới chân núi Hồng Lĩnh có một xóm nhỏ, người dân sống bằng nghề đánh cá. Cuộc sống đang yên lành bỗng một trận bão cuốn đi tất cả thuyền bè. Dân xóm chài hết đường sinh sống đành lên núi kiếm củi đem ra chợ bán. Nhưng sườn núi phía họ ở vách dựng đứng, bà con phải đi đường vòng rất xa. 

Bấy giờ trong xóm có một ông lão nghèo. Người ta gọi ông là cố Đương vì hễ gặp việc gì khó ông đều đảm đương gánh vác. Thấy lên núi phải đi đường vòng, ông bàn với mọi người ghép đá thành bậc thang vượt dốc để có được con đường ngắn như mong muốn. Ai nấy đều lắc đầu bảo việc ấy khó lắm, không làm được. 

Nhưng cố Đương vẫn tìm cách làm đường. Công việc nặng nhọc không khiến ông sờn lòng. Thấy ông đói, những con vượn ở gần đó mang hoa quả đến cho ông. Chim chóc thay nhau ca hát để ông quên mệt. Về sau nhiều người trong xóm tình nguyện đến làm cùng. 

Sau năm lần sim ra quả, con đường lên núi đã hoàn thành, nhờ đó mọi người có thể lên xuống núi dễ dàng. Cả xóm biết ơn cố Đương. Tặng thêm cho ông một tên mới là cố Ghép. Ngày nay, con đường vượt núi gọi là Chuông Ghép vẫn còn ở phía nam dãy núi Hồng Lĩnh. 

Theo Nguyễn Đổng Chi. 

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 92 Câu 1: Người dân xóm chài gặp phải những khó khăn gì?

Trả lời:

Cuộc sống đang yên lành bỗng người dân xóm chài gặp phải một trận bão khủng khiếp cuốn đi tất cả thuyền bè. Người dân đành phải lên núi kiếm củi đem ra chợ bán để sinh sống qua ngày. Tuy nhiên, sườn núi phía họ ở dựng đứng, bà con phải đi đường vòng rất xa.

Tiếng Việt lớp 3 trang 92 Câu 2: Cố Đương đã làm gì để giúp bà con trong xóm?

Trả lời:

Cố Đương đã ghép đá thành những bậc thang vượt dốc để có được con đường ngắn như mong muốn, giúp bà con không phải đi đường vòng.

Tiếng Việt lớp 3 trang 92 Câu 3: Những chi tiết nào nói lên quyết tâm và lòng kiên trì của Cố Đương?

Trả lời:

Những chi tiết nói lên quyết tâm và lòng kiên trì của cố Đương: dù ai cũng cho rằng việc đó là rất khó, không thể làm được nhưng cố Đương vẫn quyết tâm tìm cách làm đường. Công việc nặng nhọc không khiến ông sờn lòng. Sau 5 lần sim ra quả, con đường lên núi đã hoàn thành.

Tiếng Việt lớp 3 trang 92 Câu 4: Qua câu chuyện, em thấy cố Đương và người dân xóm chài đã chọn cách ứng xử như thế nào với thiên nhiên?

a) Dựa hoàn toàn vào thiên nhiên.

b) Cải tạo thiên nhiên để phục vụ mình.

c) Vừa dựa vào thiên nhiên, vừa cải tạo thiên nhiên.

Trả lời:

Chọn ý c) Vừa dựa vào thiên nhiên, vừa cải tạo thiên nhiên.

Luyện tập 

Tiếng Việt lớp 3 trang 92 Câu 1: Sử dụng câu hỏi Vì sao?, hỏi đáp với bạn theo nội dung các câu sau:

a) Người ta gọi ông là cố Đương.

b) Dân làng tặng ông thêm một tên mới là cố Ghép.

Trả lời:

a) 

Hỏi: Vì sao người ta gọi ông là cố Đương?

Đáp: Vì hễ gặp việc gì khó, ông đều đảm đương gánh vác.

b) 

Hỏi: Vì sao dân làng tặng ông thêm một tên mới là cố Ghép?

Đáp: Vì sau bao nỗ lực, ông đã hoàn thành con đường lên xuống núi dễ dàng, bà con rất biết ơn ông nên đã đặt thêm cho ông một tên mới là cố Ghép.

Tiếng Việt lớp 3 trang 92 Câu 2: Dựa vào nội dung câu chuyện, hãy nói:

a) Một câu ca ngợi con đường lên núi của cố Đương.

b) Một câu ca ngợi ý chí của cố Đương.

Trả lời:

a) Một câu ca ngợi con đường lên núi của cố Đương: Con đường lên núi mà ông cố Đương dốc sức làm ra có ý nghĩa rất lớn đối với người dân trong làng.

b) Một câu ca ngợi ý chí của cố Đương: Ý chí quyết tâm, không nản lòng trước khó khăn của cố Đương thật đáng khâm phục!

Góc sáng tạo: Trái Đất thân yêu trang 93

Tiếng Việt lớp 3 trang 93 Câu 1: Viết một đoạn văn theo đề tài được gợi ra từ một trong các bức tranh dưới đây:

Trả lời:

Tranh 1: Dọn dẹp rác ở biển

Chung tay làm sạch biển là một rất ý nghĩa! Rác ở biển làm chết các sinh vật, ô nhiễm môi trường, cảnh quan. Hành động dọn rác ở biển rất tốt và đáng học tập!

Tranh 2: Tiết kiệm nước

Nước là nguồn tài nguyên quý và có hạn của con người. Nếu không biết tiết kiệm nước chúng ta sẽ mất đi nguồn nước sạch quý giá. Mỗi khi sử dụng nước chúng ta chỉ lấy vừa đủ và thấy hành động lãng phí thì cần ngăn chặn. 

Tranh 3: Trồng cây

Trồng cây xanh là hành động bảo vệ môi trường ý nghĩa. Càng nhiều cây xanh không khí càng trong lành. Nếu chỉ chặt cây mà không trồng cây thì môi trường sẽ bị hủy hoại. Cần tích cực trồng nhiều cây xanh.

Tranh 4: Không vứt rác bừa bãi.

Vứt rác bừa bãi thể hiện ý thức kém và không bảo vệ môi trường. Khi có rác hãy vứt vào thùng rác, vứt rác không đúng nơi làm ô nhiễm môi trường và không tốt cho sức khỏe.

Tiếng Việt lớp 3 trang 93 Câu 2: Giới thiệu và bình chọn các đoạn văn hay

Trả lời:

Học sinh giới thiệu và bình chọn đoạn văn hay.

Tự đánh giá trang 93

Tiếng Việt lớp 3 trang 93 Câu hỏi: Sau bài 17, em đã biết thêm những gì, đã làm thêm được những gì? Hãy hoàn chỉnh bảng dưới đây và tự đánh giá theo gợi ý:

Trả lời:

- Học sinh đánh dấu những điều đã biết và đã làm được.

Xem thêm các bài giải SGK Tiếng Việt lớp 3 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 15: Ôn tập giữa học kì 2

Bài 16: Bảo vệ Tổ quốc

Bài 17: Trái Đất của em

Bài 18: Bạn bè bốn phương

Bài 19: Ôn tập cuối năm