Tailieumoi.vn giới thiệu Giải sách bài tập Hóa học lớp 9 Bài 45: Axit axetic chi tiết giúp học sinh xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Hóa học 9. Mời các bạn đón xem:

Giải SBT Hóa học 9 Bài 45: Axit axetic

Bài 45.1 trang 54 SBT Hóa học 9: Viết phương trình hóa học của các phản ứng sau:

a) $?+?\to C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{N}\mathrm{a}+{\mathrm{H}}_2\uparrow$

b) $?+?\to C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{N}\mathrm{a}+{\mathrm{H}}_{2}O+C{O}_2$

c) $C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{H}+?\to (C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}{)}_{2}Ca+?+\uparrow$

d) $?+Mg\to (C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}{)}_{2}Mg+\uparrow$

e) $?+C\mathrm{u}\mathrm{S}{O}_4\to (C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}{)}_{2}Cu+\downarrow$

Lời giải:

a) $2C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{H}+2Na\to C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{N}\mathrm{a}+{\mathrm{H}}_2\uparrow$ 

b) $2C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{H}+N{a}_{2}C{O}_3\to C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{N}\mathrm{a}+{\mathrm{H}}_{2}O+C{O}_2\uparrow$

c) $2C{H}_{3}COOH+CaC{\text{O}}_3\to (C{H}_{3}COO{)}_{2}Ca+C{O}_2+H_{2}O$

d) $2C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{H}+Mg\to (C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}{)}_{2}Mg+H_2\uparrow$

e) $(C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}{)}_{2}Ba+C\mathrm{u}\mathrm{S}{O}_4\to (C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}{)}_{2}Cu+B\mathrm{a}\mathrm{S}{O}_4\downarrow$

Bài 45.2 trang 54 SBT Hóa học 9: Nhận định nào sau đây đúng ?

A. Những chất có nhóm -OH hoặc -COOH tác dụng được với NaOH.

B. Những chất có nhóm -OH tác dụng được với NaOH.

C. Những chất có nhóm -COOH tác dụng được với NaOH nhưng không tác dụng với Na.

D. Những chất có nhóm -OH tác dụng được với Na, còn những chất có nhóm -COOH vừa tác dụng được với Na vừa tác dụng được với NaOH.

Lời giải:

Nhận định đúng: Những chất có nhóm -OH tác dụng được với Na, còn những chất có nhóm -COOH vừa tác dụng được với Na vừa tác dụng được với NaOH.

Đáp án D.

Bài 45.3 trang 54 SBT Hóa học 9: Hỗn hợp X gồm axit axetic và rượu etylic. Cho m gam hỗn hợp X tác dụng hết với Na thấy thoát ra 0,336 lít khí H₂ ở đktc.

Mặt khác cho m gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH 0,1M thì hết 200 ml.

a) Hãy xác định m.

b) Tính phẩn trăm khối lượng của mỗi chất có trong m gam hỗn hợp.

Phương pháp giải:

Viết các PTHH, lập hệ phương trình 2 ẩn là số mol của hai chất hữu cơ trong X.

Lời giải:

Theo đề bài :$n_{H_2}={\displaystyle \frac{0,336}{22,4}}=0,015(mol)$

Vậy : ${\displaystyle \frac{x}{2}}+{\displaystyle \frac{x}{2}}=0,015\to x+y=0,03$

Phương trình hoá học của phản ứng khi X tác dụng với NaOH :

$\text{C}{\text{H}}_{\text{3}}\text{COOH + NaOH }\to \text{ C}{\text{H}}_{\text{3}}\text{COONa + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

    x                         x

Theo đề bài số mol NaOH phản ứng là 0,1.0,2 = 0,02 (mol).

Vậy x = 0,02 (mol) 

=> y = 0,03 - x = 0,03 - 0,02 = 0,01 (mol).

—> Khối lượng hỗn hợp là

m = 0,02 x 60 + 0,01 x 46

    = 1,2 + 0,46 = 1,66 (gam)

b) % khối lượng CH₃COOH : ${\displaystyle \frac{1,2}{1,66}}\times 100\mathrm{\%}=72,29\mathrm{\%}$

% khối lương C₂H₅OH : ${\displaystyle \frac{0,46}{1,66}}\times 100\mathrm{\%}=27,71\mathrm{\%}$

Bài 45.4 trang 55 SBT Hóa học 9: Chất hữu cơ A chứa các nguyên tố C, H, O có khối lượng mol phân tử là 60 gam/mol. Đốt cháy hoàn toàn 3 gam A rồi cho sản phẩm thu được qua bình 1 đựng H₂SO₄ đặc, sau đó qua bình 2 đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư. Sau phản ứng thấy khối lượng bình 1 tăng thêm 1,8 gam, ở bình 2 có 10 gam kết tủa.

a)   Hãy xác định công thức phân tử của A.

b)  Viết các công thức cấu tạo có thể có của A, biết A làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

Phương pháp giải:

Đặt công thức tổng quát của A là: C_xH_yO_z

Tìm tỉ lệ tối giản: x : y : z = n_C : n_H : n_O dựa vào sản phẩm cháy.

Lời giải:

—> Công thức phân tử của A là C₂H₄O₂.

b) Vì A làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ nên A là một axit —> Trong phân tử A có nhóm -COOH.

Vậy công thức cấu tạo của A là

CH₃-COOH.

Bài 45.5 trang 55 SBT Hóa học 9: Tính khối lượng dung dịch axit axetic thu được khi lên men 50 lít rượu etylic 4°. Biết khối lượng riêng của rượu etylic là 0,8 g/ml và hiệu suất của quá trình lên men là 92%.

Lời giải:

Trong 50 lít rượu etylic 4° có ${\displaystyle \frac{50}{100}}\times 4=2(l)$ rượu nguyên chất.

Vậy khối lượng rượu etylic có trong 50 lít rượu 4° là :

2 x 1000 x 0,8 = 1600 (gam)

Vì hiệu suất đạt 92% nên khối lượng rượu đã lên men là ${\displaystyle \frac{1600\times 92}{100}}=1472(gam)$

Số mol rượu đã lên men là ${\displaystyle \frac{1472}{46}}=32(mol)$

Phản ứng lên men :

$C_2{H}_{5}OH+O_2\stackrel{mengiấm}{⟶}C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}\mathrm{H}+{\mathrm{H}}_{2}O$

   32 mol                                   32 mol

Vậy khối lượng của CH₃COOH tạo ra là : 

       60 x 32 = 1920 (gam).

Bài 45.6 trang 55 SBT Hóa học 9: Cho 9,7 gam hỗn hợp X gồm axit axetic và axit A có công thức C_mH_2m+1COOH tác dụng với dung dịch NaOH 1M thì vừa hết 150 ml.

a)   Xác định công thức phân tử của A. Biết tỉ lệ số mol của axit axetic và A trong hỗn hợp là 2 : 1

b)  Tính thành phần % khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp X.

c)   Viết công thức cấu tạo của A.

Phương pháp giải:

Viết PTHH và lập phương theo ẩn là số mol của hai axit. 

Lời giải:

Vậy x = 0,05

—> số mol CH₃COOH là 2x = 2. 0,05 = 0,1.

Bài 45.7 trang 55 SBT Hóa học 9: Cho 30 gam axit axetic tác dụng với 92 gam rượu etylic có mặt H₂SO₄ đặc. Hãy tính số gam etyl axetat tạo thành, biết hiệu suất của phản ứng là 60%.

Phương pháp giải:

Viết và tính toán theo PTHH, chú ý tính đến hiệu suất phản ứng

Lời giải:

CH₃COOH + C₂H₅OH —> CH₃COOC₂H₅ + H₂O 

Số mol CH₃COOH = ${\displaystyle \frac{30}{60}}=0,5(mol)$

Số mol C₂H₅OH = ${\displaystyle \frac{30}{60}}=2(mol)$

Vậy theo phương trình hoá học, số mol C₂H₅OH dư.

Giả sử hiệu suất đạt 100%

=> n_{etyl axetat} = n_{axit axetic} = 0,5 mol.

Vì hiệu suất đạt 60% nên số mol etyl axetat thu được là : ${\displaystyle \frac{0,5\times 60}{100}}=0,3(mol)$

Khối lượng etyl axetat thu được là

0,3 x 88 = 26,4 (gam)

Bài 45.8 trang 55 SBT Hóa học 9: Hỗn hợp X gồm hai axit hữu cơ có công thức tổng quát C_nH_2n+1COOH với n $\ge$ 0. Cho 13,4 gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch NaOH 1M thì vừa hết V ml. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 17,8 gam hỗn hợp muối khan.

- Xác định công thức phân tử của hai axit. Biết số mol của chúng trong hỗn hợp bằng nhau.

- Tính V và thành phần % khối lượng của mỗi axit trong hỗn hợp.

Phương pháp giải:

- Viết PTHH tổng quát:

${\text{C}}_{\text{n}}{\text{H}}_{\text{2n+1}}\text{COOH + NaOH }\to {\text{C}}_{\text{n}}{\text{H}}_{\text{2n+1}}\text{COONa + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

- Gọi số mol CTTQ là x mol, áp dụng tăng giảm khối lượng tìm x:

Thay nguyên tử H bằng nguyên tử Na thì khối lượng tăng là 22gam

Mà khối lượng tăng thực thế là: 17,8 - 13,4 (gam) => x => số mol của từng axit

- Số mol NaOH bằng x => tìm được V.

- Đặt công thức của 2 axit là C_aH_2a+1COOH và C_bH_2b+1COOH, dựa vào 13,4 gam hỗn hợp để tìm cặp a, b thỏa mãn => Tính được % khối lượng mỗi axit.

Lời giải:

Phương trình hoá học : 

${\text{C}}_{\text{n}}{\text{H}}_{\text{2n+1}}\text{COOH + NaOH }\to {\text{C}}_{\text{n}}{\text{H}}_{\text{2n+1}}\text{COONa + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

Gọi số mol của hai axit trong hỗn hợp là x.

Ta có  $x{\overline{M}}_{\mathrm{a}\mathrm{x}it}=13,4;x{\overline{M}}_{muoi}=17,8$

Vì ${\overline{M}}_{muoi}={\overline{M}}_{\mathrm{a}\mathrm{x}it}+22\Rightarrow x({\overline{M}}_{\mathrm{a}\mathrm{x}it}+22)=17,8$

=> 13,4 + 22x = 17,8 => x = 0,2 => số mol của mỗi axit trong hỗn hợp là 0,1

Ta có công thức của 2 axit là

C_aH_2a+1COOH    (0,1 mol)

C_bH_2b+1COOH     (0,1 mol)

Vậy : (14a + 46)0,1 + (14b + 46)0,1 = 13,4

=> 14a + 14b = 42 => a + b = 3 

$\to \{\begin{array}{c}a=1\hfill \\ b=2\hfill \end{array}\to \{\begin{array}{c}C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}H\hfill \\ C_2{H}_{5}C\mathrm{O}\mathrm{O}H\hfill \end{array}$

$m_{C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}H}=0,1.60=6,0(g)$

$m_{C_2{H}_{5}C\mathrm{O}\mathrm{O}H}=0,1.74=7,4(g)$

$\mathrm{\%}{m}_{C{H}_3\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{O}H}={\displaystyle \frac{6}{13,4}}\times 100\mathrm{\%}\approx 44,8\mathrm{\%}$

$\mathrm{\%}{m}_{C_2{H}_{5}C\mathrm{O}\mathrm{O}H}=100-44,8=55,2\mathrm{\%}$

$V_{NaOH}=\frac{n}{C_M}=\frac{0,2}{1}=0,2$lít = 200 ml