Với giải Câu hỏi trang 52 Bài 10 Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo chi tiết trong Bài 10: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991 giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Lịch Sử 9. Mời các bạn đón xem:
Giải bài tập Lịch sử 9 Bài 10: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991
Câu hỏi trang 52 Lịch Sử 9: Hãy nêu những nét chỉnh về tình hình các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991. Vì sao các nước Đông Âu tan rã?
Trả lời:
Nét chính về tình hình các nước Đông Âu:
♦ Tình hình chính trị
- Từ năm 1944 đến năm 1946, được sự giúp đỡ của Hồng quân Liên Xô, nhân dân các nước Đông Âu dưới sự lãnh đạo của những người cộng sản đã thành lập các nhà nước dân chủ nhân dân. Riêng ở Đông Đức, Nhà nước Cộng hoà Dân chủ Đức ra đời năm 1949. Sau đó, các nước Đông Âu đã tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Từ 1946 đến những năm 80 của thế kỉ XX:
+ Về đối nội: các nước dân chủ nhân dân Đông Âu xây dựng đất nước theo con đường chủ nghĩa xã hội, vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản được khẳng định.
+ Trong lĩnh vực đối ngoại, các nước Đông Âu ủng hộ phong trào cách mạng thế giới, thiết lập quan hệ ngoại giao chặt chẽ với Liên Xô, thuộc phe xã hội chủ nghĩa trong Chiến tranh lạnh.
♦ Tình hình kinh tế
- Từ 1945 đến 1950, nhà nước tiến hành nông trang hoá ruộng đất, quốc hữu hoá các xí nghiệp, nhà máy lớn của tư bản trong và ngoài nước, ban hành các quyền tự do dân chủ, bình đẳng trong xã hội và đưa ra những chính sách hỗ trợ đời sống cho nhân dân sau chiến tranh.
- Từ năm 1950 đến năm 1975: nhiều kế hoạch 5 năm đã được tiền khai nhằm xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội. Với sự trợ giúp có hiệu quả của Liên Xô thông qua tổ chức Hội đồng tương trợ kinh kế (SEV) và sự nỗ lực của nhân dân, các nước Đông Âu đã giành được nhiều thành tựu, tăng trưởng khá nhanh:
+ Nông nghiệp được cơ giới hoá, sản phẩm nông nghiệp dồi dào.
+ Công nghiệp phát triển, điện khí hoá toàn quốc.
+ Tiệp Khắc, Cộng hoà Dân chủ Đức là những nước có nền công nghiệp phát nếp phát (0 triển trên thế giới thời kì này.
♦ Tình hình xã hội, văn hoá:
- Giai cấp bóc lột từng bước bị xoá bỏ, lực lượng chính trong xã hội là công nhân và nông dân. - Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân các nước Đông Âu được cải thiện và nâng cao, nhiều nước có hệ thống y tế miễn phí
- Giáo dục phát triển, tầng lớp trí thức ngày càng nhiều và có vai trò quan trọng trong xây dựng chính quyền và xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa.
Nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu:
- Thứ nhất, do đường lối lãnh đạo của Đảng Cộng sản ở các nước Đông Âu mang tính chủ quan, duy ý chí; áp dụng máy móc mô hình kinh tế tập trung, quan liêu, bao cấp trong nhiều năm; chậm đổi mới cơ chế và hệ thống quản lí kinh tế.
- Thứ hai, những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học-công nghệ hiện đại không được áp dụng kịp thời vào sản xuất; năng suất lao động xã hội suy giảm dẫn tới tình trạng trì trệ kéo dài về kinh tế, sự sa sút, khủng hoảng lòng tin trong xã hội.
- Thứ ba, quá trình cải cách, cải tổ phạm sai lầm nghiêm trọng về đường lối, cách thức tiến hành. Việc đổi mới chính trị đi trước quá trình cải tổ kinh tế, sự xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản khiến cho khủng hoảng ngày càng nghiêm trọng, trực tiếp dẫn đến sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu.
- Thứ tư, hoạt động chống phá của các lực lượng thù địch ở trong nước và các thế lực bên ngoài góp phần làm gia tăng tình trạng bất ổn và rối loạn.
- Thứ năm, chính sách “không can thiệp” của Liên Xô trước cuộc khủng hoảng và sự thỏa hiệp của ban lãnh đạo các nước Đông Âu cũng góp phần dẫn đến sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở các nước này.
Lý thuyết Tình hình các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991
a) Tình hình các nước Đông Âu từ năm 1945 đến nửa đầu thập niên 80
♦ Tình hình chính trị
- Từ năm 1944 đến năm 1946, được sự giúp đỡ của Hồng quân Liên Xô, nhân dân các nước Đông Âu dưới sự lãnh đạo của những người cộng sản đã thành lập các nhà nước dân chủ nhân dân. Riêng ở Đông Đức, Nhà nước Cộng hoà Dân chủ Đức ra đời năm 1949. Sau đó, các nước Đông Âu đã tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Từ 1946 đến những năm 80 của thế kỉ XX:
+ Về đối nội: các nước dân chủ nhân dân Đông Âu xây dựng đất nước theo con đường chủ nghĩa xã hội, vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản được khẳng định.
+ Trong lĩnh vực đối ngoại, các nước Đông Âu ủng hộ phong trào cách mạng thế giới, thiết lập quan hệ ngoại giao chặt chẽ với Liên Xô, thuộc phe xã hội chủ nghĩa trong Chiến tranh lạnh.
♦ Tình hình kinh tế
- Từ 1945 đến 1950, nhà nước tiến hành nông trang hoá ruộng đất, quốc hữu hoá các xí nghiệp, nhà máy lớn của tư bản trong và ngoài nước, ban hành các quyền tự do dân chủ, bình đẳng trong xã hội và đưa ra những chính sách hỗ trợ đời sống cho nhân dân sau chiến tranh.
- Từ năm 1950 đến năm 1975: nhiều kế hoạch 5 năm đã được tiền khai nhằm xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội. Với sự trợ giúp có hiệu quả của Liên Xô thông qua tổ chức Hội đồng tương trợ kinh kế (SEV) và sự nỗ lực của nhân dân, các nước Đông Âu đã giành được nhiều thành tựu, tăng trưởng khá nhanh:
+ Nông nghiệp được cơ giới hoá, sản phẩm nông nghiệp dồi dào.
+ Công nghiệp phát triển, điện khí hoá toàn quốc.
+ Tiệp Khắc, Cộng hoà Dân chủ Đức là những nước có nền công nghiệp phát nếp phát (0 triển trên thế giới thời kì này.
♦ Tình hình xã hội, văn hoá:
- Giai cấp bóc lột từng bước bị xoá bỏ, lực lượng chính trong xã hội là công nhân và nông dân. - Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân các nước Đông Âu được cải thiện và nâng cao, nhiều nước có hệ thống y tế miễn phí
- Giáo dục phát triển, tầng lớp trí thức ngày càng nhiều và có vai trò quan trọng trong xây dựng chính quyền và xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa.
b) Chế độ xã hội chủ nghĩa khủng hoảng, tan rã ở Đông Âu (nửa sau thập niên 80 đến năm 1991)
- Đầu những năm 80, tình hình chính trị ở các nước Đông Âu diễn biến hết sức phức tạp.
- Do nhiều nguyên nhân, đến năm 1989, ban lãnh đạo các Đông Âu phải thực hiện nguyên chính trị và tổ chức tuyển cử tự do. Kết quả là các thế lực chống chủ nghĩa hội đã thắng cử, giành được lãnh đạo đất nước, chế xã hội chủ nghĩa bị xoá bỏ ở các nước Đông Âu
Xem thêm lời giải bài tập Lịch Sử lớp 9 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Câu hỏi trang 48 Lịch Sử 9: Liên Xô đã sụp đổ như thế nào? Hãy giải thích lí do của sự sụp đổ đó....
Xem thêm các bài giải bài tập Lịch Sử lớp 9 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 9. Chiến tranh lạnh (1947 – 1989)
Bài 10. Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991
Bài 11. Nước Mỹ và các nước Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1991
Bài 12. Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991