Với giải Câu hỏi trang 48 Bài 10 Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo chi tiết trong Bài 10: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991 giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Lịch Sử 9. Mời các bạn đón xem:
Giải bài tập Lịch sử 9 Bài 10: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991
Câu hỏi trang 48 Lịch Sử 9: - Hãy vẽ sơ đồ tư duy thể hiện những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, văn hoá của Liên Xô từ năm 1945 đến năm 1991. Dựa vào tư liệu 10.1 và 10.2, hãy nêu nhận xét về sự phát triển của công nghiệp ở Liên Xô.
Trả lời:
Lý thuyết Tình hình Liên Xô từ năm 1945 đến năm 1991
♦ Tình hình chính trị
- Đối nội:
+ Liên Xô tiến hành bầu cử Xô viết các cấp thực hiện lãnh đạo biện pháp củng cố, tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng Cộng sản, phát triển nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.
+ Bộ máy nhà nước trung ương về cơ bản đến năm 1991 bao gồm: các Xô viết đại biểu nhân dân (cơ quan lập pháp); Hội đồng Bộ trưởng (cơ quan hành pháp); Toà án và trọng tài, viện kiểm sát (cơ quan tư pháp).
+ Ngoài ra, còn có các tổ chức chính trị xã hội đại diện cho các tầng lớp nhân dân như Công đoàn, Đoàn Thanh niên,..
- Đối ngoại:
+ Thực hiện chính sách bảo vệ hoà bình thế giới, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc, giúp đỡ các nước xã hội chủ nghĩa;
+ Trở thành trụ cột trong phe xã hội chủ nghĩa đối phó với Mỹ và phương Tây trong Chiến tranh lạnh.
♦ Tình hình kinh tế
- 1946 - 1950, Liên Xô thực hiện khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
- 1950 - giữa những năm 70 của thế kỉ XX, Liên Xô tiến hành xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội và đạt nhiều thành tựu, như:
+ Đến những năm 60, Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp thứ hai thế giới (sau Mỹ).
+ Liên Xô là nước đầu tiên trên thế giới phóng thành công vệ tinh nhân tạo (1957), phóng tàu vũ trụ có người lái vào quỹ đạo Trái Đất (1961), mở đầu kỉ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người.
- Từ giữa những năm 70 của thế kỉ XX, nền kinh tế Liên Xô có dấu hiệu trì trệ. Công cuộc cải tổ kinh tế được thực hiện từ năm 1985, nhưng thiếu đồng bộ và hiệu quả, dẫn đến khủng hoảng kinh tế trầm trọng trong những năm 1989-1991.
♦ Tình hình xã hội, văn hoá
- Mức sống của người dân được cải thiện.
- Xây dựng được hệ thống phúc lợi xã hội, y tế.
- Hệ thống giáo dục quốc dân phát triển, người dân có trình độ văn hoá cao. Đội ngũ trí thức, các nhà khoa học cùng với hệ thống các trường đại học, viện nghiên cứu được nhà nước ưu tiên đầu tư phát triển.
- Nền văn hoá, nghệ thuật Xô viết đạt được nhiều thành tựu rực rỡ, đóng góp to lớn vào kho tàng văn hoá chung của nhân loại.
b) Chế độ xã hội chủ nghĩa khủng hoảng, tan rã ở Liên Xô (nửa sau thập niên 80 đến năm 1991)
- Vào thập niên 80, nền kinh tế Liên Xô bắt đầu gặp khó khăn, phải lệ thuộc vào dầu mỏ:
+ Chính sách phát triển kinh tế không đồng bộ, tập trung cho công nghiệp nặng đã dẫn đến công nghiệp nhẹ không sản xuất đủ hàng tiêu dùng cho người dân.
+ Nền nông nghiệp sản xuất không đủ lương thực cho cả người và gia súc.
- Vào cuối thập niên 80 của thế kỉ XX, giá dầu trên thị trường thế giới sụt giảm mạnh, đẩy nền kinh tế Liên Xô rơi vào khủng hoảng. Nợ nước ngoài gia tăng, đời sống nhân dân gặp khó khăn, xã hội bất ổn. Tình trạng tham nhũng, hối lộ, thiếu dân chủ, vi phạm pháp chế có điều kiện bùng phát đầy Liên Xô vào tình trạng khủng hoảng toàn diện.
- Năm 1985, M. Goóc-ba-chốp (M. Gorbachev) nắm quyền lãnh đạo Đảng, thực hiện cải tổ toàn diện về kinh tế và chính trị ở Liên Xô. Năm 1990, ông trở thành Tổng thống đầu tiên của Liên Xô. Tuy nhiên, công cuộc cải tổ thất bại đã đầy Liên Xô rơi vào tình trạng khủng hoảng, rối loạn.
- Tháng 8-1991, một số lãnh đạo Đảng và Nhà nước Liên Xô làm đảo chính để lật đổ M. Goóc-ba-chấp nhưng thất bại và dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng:
+ Đảng Cộng sản Liên Xô bị đình chỉ hoạt động;
+ Ngày 21-12-1991, đại diện 11 nước cộng hoà trong Liên bang Xô viết đã kí Hiệp định về giải tán Liên bang Xô viết, thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG);
+ Ngày 25-12-1991, Goóc-ba-chốp từ chức Tổng thống Liên Xô. Chế độ chủ nghĩa xã hội chấm dứt tại Liên bang Xô viết.
Xem thêm lời giải bài tập Lịch Sử lớp 9 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Câu hỏi trang 48 Lịch Sử 9: Liên Xô đã sụp đổ như thế nào? Hãy giải thích lí do của sự sụp đổ đó....
Xem thêm các bài giải bài tập Lịch Sử lớp 9 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 9. Chiến tranh lạnh (1947 – 1989)
Bài 10. Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991
Bài 11. Nước Mỹ và các nước Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1991
Bài 12. Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991