Câu 1 trang 90 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Đọc và xác định các phần mở đầu, diễn biến, kết thúc của truyện sau dựa vào gợi ý:

Ba lưỡi rìu

Ngày xưa có một anh tiều phu rất nghèo. Gia tài của anh chỉ có một chiếc rìu sắt.

Sáng ấy, như thường lệ, anh vác rìu vào rừng kiếm củi. Vừa chặt được vài nhát thì rìu gãy cán, lưỡi rìu văng xuống sông. Anh tiểu phu buồn rầu: “Ta chỉ có một chiếc rìu để kiếm sống, giờ đã mất. Ta biết sống sao đây!". Nghe lời than của anh tiều phu, tiên ông biến thành một cụ già, hiện lên an ủi:

– Con đừng buồn! Ta sẽ giúp con.

Nói rồi, cụ già lặn xuống sông. Lần thứ nhất, cụ vớt lên một lưỡi rìu bằng bạc. Cụ già hỏi:

– Lưỡi rìu này là của con phải không?

– Thưa cụ, lưỡi rìu này không phải của con.

Cụ già lại lặn xuống sông. Lần thứ hai, cụ vớt lên một lưỡi rìu bằng vàng và hỏi:

– Chắc lưỡi rìu này là của con?

– Thưa cụ, lưỡi rìu này cũng không phải của con.

Cụ già lại lặn xuống sông lần nữa. Lần thứ ba, cụ vớt lên một lưỡi rìu bằng sắt. Vừa nhìn thấy lưỡi rìu, anh mừng rỡ:

– Đây đúng là lưỡi rìu của con!

Cụ già từ tốn:

– Con là người trung thực! Vì thế phần thưởng của con là cả ba lưỡi rìu này.

Nói xong, cụ già biến mất. Từ đó, anh tiều phu sống sung túc.

Lời giải:

Mở đầu: Giới thiệu anh tiều phu.

Diễn biến:

- Sự việc 1: Rìu của anh tiều phu bị gãy, lưỡi rìu văng xuống sông.

- Sự việc 2: Tiên ông hiện lên và giúp anh tiều phu.

- Sự việc 3: Tiên ông vớt lên một cây rìu bằng bạc. Anh tiều phu từ chối.

- Sự việc 4: Tiên ông vớt lên một cây rìu bằng vàng. Anh tiều phu từ chối.

- Sự việc 5: Tiên ông vớt lên một cây rìu bằng sắt. Anh tiều phu mừng rỡ nhận rìu. Tiên ông tặng cho anh cả ba lưỡi rìu.

Kết thúc: Từ đó, anh tiều phu sống sung túc.

Câu 2 trang 91 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Đọc đoạn văn kể lại một sự việc trong câu chuyện “Ba lưỡi rìu” của bạn Hạnh Nguyên và thực hiện yêu cầu:

Cụ già lại lặn xuống sông lần thứ ba. Một lát sau, cụ vớt lên một lưỡi rìu bằng sắt. Vừa nhìn thấy lưỡi rìu cũ kĩ, anh mừng rỡ, reo lên:

– Thưa cụ, đây đúng là lưỡi rìu của con!

Nhìn anh tiều phụ, cụ già thầm nghĩ: “Chàng trai này quả đúng là người thật thà!". Cụ già vuốt chòm râu, mỉm cười hài lòng:

– Con là người trung thực! Vì thế, ta thưởng cho con cả ba lưỡi rìu này. Anh tiểu phu cúi xuống, đưa hai tay đón lấy ba lưỡi rìu và cúi đầu cảm ơn ông. Lúc anh ngẩng lên, cụ già đã biến mất.

Hạnh Nguyễn

a. Bạn Hạnh Nguyên chọn kể sự việc nào?

b. Tìm những chi tiết bạn Hạnh Nguyên đã viết thêm vào khi kể sự việc đó.

- Tả đặc điểm của người, vật.

- Kể hành động, lời nói, ý nghĩ của nhân vật.

- Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật hoặc người kể chuyện.

- ?

c. Cùng bạn trao đổi:

– Những chi tiết viết thêm có tác dụng gì?

– Những chi tiết đó có làm thay đổi nội dung, ý nghĩa của câu chuyện hay không?

Lời giải:

a. Bạn Hạnh Nguyên chọn kể sự việc 5.

b.

- Tả đặc điểm của người, vật: lưỡi rìu cũ kĩ.

- Kể hành động, lời nói, ý nghĩ của nhân vật:

+ Thưa cụ

+ Cụ già vuốt chòm râu, mỉm cười hài lòng.

+ Nhìn anh tiều phụ, cụ già thầm nghĩ: “Chàng trai này quả đúng là người thật thà!".

+ Anh tiểu phu cúi xuống, đưa hai tay đón lấy ba lưỡi rìu và cúi đầu cảm ơn ông. Lúc anh ngẩng lên, cụ già đã biến mất.

- Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật hoặc người kể chuyện: reo lên

c.

– Những chi tiết viết thêm có tác dụng giúp câu chuyện sinh động, hấp dẫn hơn.

– Những chi tiết không làm thay đổi nội dung, ý nghĩa của câu chuyện.

Câu 3 trang 91 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Cùng bạn trao đổi:

a. Nếu viết đoạn văn kể một sự việc trong câu chuyện “Ba lưỡi rìu”, em sẽ chọn kể sự việc nào?

b. Khi kể sự việc đó, em sẽ thêm vào những chi tiết nào để đoạn văn sinh động, hấp dẫn hơn?

Lời giải:

Em trao đổi với bạn suy nghĩ của mình.

Ví dụ:

a. Em chọn sự việc 2: Tiên ông hiện lên và giúp anh tiều phu.

b. Em sẽ thêm vào những chi tiết, lời nói, hành động của anh tiều phu khi tiên ông nói sẽ giúp anh.

Vận dụng

Câu hỏi trang 91 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Đóng vai, nói và đáp lời cảm ơn một người lao động ở trường.

- Bác bảo vệ

- Cô lao công

- ?

Lời giải:

- Con cảm ơn bác đã quét dọn sân trường sạch sẽ ạ!

- Con thật ngoan!