Với tóm tắt lý thuyết Sinh học lớp 11 Bài 25: Sinh sản ở thực vật sách Kết nối tri thức hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Sinh học 11.

Sinh học lớp 11 Bài 25: Sinh sản ở thực vật

A. Lý thuyết Sinh học 11 Bài 25: Sinh sản ở thực vật

1. Sinh sản vô tính là gì?

• Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản mà cây con được tạo ra từ các bộ phận sinh dưỡng khác nhau của cây mẹ như củ, thân, rễ, lá,...

 

• Tạo ra cây con có bộ gene giống cây mẹ, đảm bảo cho thực vật duy trì được kiểu gene thích nghi với môi trường sống → phù hợp với môi trường ổn định và ít biến đổi
• Sinh sản bằng bào tử là hình thức sinh sản mà cơ thể mới được phát triển từ bào tử (n).

 

2. Các phương pháp nhân giống vô tính và ứng dụng trong thực tiễn là gì?

Giâm cành:

• Là kỹ thuật nhân giống sử dụng các đoạn cành bánh tẻ và các kỹ thuật nông học khác để tạo cây hoàn chỉnh
• Được ứng dụng để nhân giống nhiều loại cây trồng khác nhau: hoa hồng, mía, sắn,...
• Tạo số lượng lớn cây con có chất lượng đồng đều trong thời gian ngắn.

 

Chiết cành:

• Là kĩ thuật nhân giống mà cây con tạo được bằng cách thúc đẩy hình thành rễ từ vết khoanh vỏ một cành bánh tẻ trên cây mẹ.
• Chiết cành áp dụng phổ biến cho nhóm cây ăn quả thân gỗ như nhãn, vải, ổi, bưởi, cam,...

 

Ghép:

• Là phương pháp nhân giống sử dụng đoạn thân, cành (cành ghép) hoặc chồi (mắt ghép) của cây này ghép lên thân hay gốc của cây khác (gốc ghép) cùng loài hoặc có quan hệ gần gũi, giúp tổ hợp các đặc tính tốt của cảnh ghép, mắt ghép và gốc ghép vào cùng 1 cây
• Gốc ghép ít ảnh hưởng đến đặc điểm của cành/mắt ghép.

 

Nhân giống in vitro:

• Là phương pháp được thực hiện dựa trên công nghệ nuôi cấy mô, tế bào thực vật.
• Được ứng dụng rộng rãi ở nhiều loại cây khác nhau do hệ số nhân giống cao, có thể tiến hành quanh năm, cây giống tạo ra sạch bệnh và có thể bảo quản trong thời gian dài.
• Quy trình nhân giống:

 

3. Cấu tạo chung của hoa là gì?

Hoa là chồi sinh sản, cấu tạo gồm bộ phận bất thụ và hữu thụ, hoa đính vào thân cây qua cấu trúc đế hoa:

 

Bộ phận sinh sản bao gồm nhị hoa và lá noãn hay còn gọi là nhụy. Trong đó:

• Nhị hoa gồm chỉ nhị mang bao phấn ở đầu tận cùng, bao phấn chứa các túi tiểu bào tử là cấu trúc sinh ra hạt phấn.
• Nhụy cấu trúc gồm 3 phần: núm nhụy, vòi nhụy và bầu nhụy.

Hoa có thể là hoa đơn tính hoặc lưỡng tính

 

4. Quá trình sinh sản hữu tính ở thực vật là gì?

Hình thành hạt phấn và túi phôi:

• Hình thành hạt phấn: bao phấn chứa các tế bào mẹ tiểu bào tử (2n), mỗi tế bào này tiến hành giảm phân hình thành 4 tế bào đơn bội (n), mỗi tế bào đơn bội sau đó nguyên phân hình thành nên một hạt phấn
• Hình thành túi phôi: túi phôi được hình thành từ sự biến đổi của tế bào trong cấu trúc noãn

 

Thụ phấn và thụ tinh:

• Quá trình thụ phấn: thụ phấn là quá trình hạt phấn phát tán và rơi trên núm nhụy phù hợp.
• Căn cứ trên nguồn gốc của hạt phấn và núm nhụy, người ta phân biệt 2 hình thức thụ phấn: tự thụ phấn (xảy ra trong 1 hoa hay giữa các hoa trên cùng 1 cây) và thụ phấn chéo (xảy ra giữa các hoa trên 2 cây khác nhau).
• Quá trình thụ tinh: thụ tinh là sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái hình thành nên hợp tử.

 

Quá trình hình thành hạt và quả:

• Quá trình hình thành hạt: sau thụ tinh, noãn chứa hợp tử (2n) và nhân tam bội (3n) sẽ phát triển thành hạt. Hợp tử phân chia liên tiếp nhiều lần để tạo ra các tế bào con, sau đó phân hóa hình thành nên cấu trúc của phôi, nhân tam bội cũng phân chia tạo nên khối tế bào giàu dinh dưỡng gọi là nội nhũ.

 

• Quá trình hình thành quả: bầu nhụy sẽ phát triển thành quả, quả có vai trò bảo vệ và phát tán hạt.

Sơ đồ tư duy Bài 25: Sinh sản ở thực vật

B. Bài tập trắc nghiệm Sinh học 11 Bài 25: Sinh sản ở thực vật

Câu 1: Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là: 

A. tiết kiệm vật liệu di truyền (do sử dụng cả hai tinh tử để thụ tinh)

B. hình thành nội nhũ cung cấp chất dinh dưỡng cho phôi phát triển

C. hình thành nội nhũ chứa các tế bào tam bội

D. cung cấp chất dinh dưỡng cho sự phát triển của phôi và thời kì đầu của cá thể mới

Giải thích: Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là hình thành nội nhũ cung cấp các chất dinh dưỡng nuôi phôi, cần thiết cho sự phát triển phôi (nảy mầm hạt) sau này.

Câu 2: Trong quá trình thụ tinh của thực vật có hoa, bộ NST  của các nhân gồm nhân của giao tử là n,

A. của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 2n

B. của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 4n

C. của nhân cực là n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 3n

D. của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 3n

Câu 3: Thụ phấn là quá trình: 

A. Vận chuyển hạt từ nhị đến núm nhụy

B. Hợp nhất nhân giao tử đực và nhân tế bào trứng

C. Vận chuyển hạt phấn từ nhụy đến núm nhụy

D. Hợp nhất giữa nhị và nhụy

Giải thích: Thụ phấn có vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản ở thực vật có hạt; Đây là quá trình chuyển những hạt phấn từ nhị đến núm nhụy. Khi hạt phấn bám lên đầu nhụy, hạt phấn nảy mầm và tạo ống phấn, ống phấn xuyên qua đầu nhụy theo vòi nhụy đi đến bầu nhụy và noãn.

Câu 4: Muốn ghép cành đạt hiệu quả cao thì phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép. Mục đích chính của việc cắt bỏ hết lá là để: 

A. Tập trung nước nuôi các cành ghép

B. Tránh gió mưa làm bay cành ghép

C. Loại bỏ sâu bệnh trên cành ghép

D. Tiết kiệm chất dinh dưỡng cung cấp cho lá

Giải thích: Cành ghép chính là phần cành của cây này được cắt rời và ghép vào một cây khác. Khi ghép phần mô dẫn của cành ghép và gốc ghép chưa được nối liền bởi vậy mà việc cung cấp nước từ gốc lên cành ghép bị hạn chế; Chính vì lí do đó người ta thường cắt hết lá ở cành ghép để hạn chế sự mất nước, tập trung nước nuôi các cành ghép.

Câu 5: Ở thực vật có hoa, quá trình hình thành túi phôi trải qua

A. 1 lần giảm phân, 1 lần nguyên phân

B. 1 lần giảm phân, 2 lần nguyên phân

C. 1 lần giảm phân, 3 lần nguyên phân

D. 1 lần giảm phân, 4 lần nguyên phân

Câu 6: Xét các ngành thực vật sau:

(1) Hạt trần

(2) Rêu

(3) Quyết

(4) Hạt kín

Sinh sản bằng bào tử có ở:

A. (1) và (2)

B. (1) và  (4)

C. (2) và (3)

D. (3) và (4)

Đáp án : C

Câu 7: Sinh sản hữu tính ở thực vật là sự kết hợp

A. có chọn lọc của hai giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới

B. ngẫu nhiên hai giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới

C. có chọn lọc của  giao tử cái và nhiều giao tử được tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới

D. của nhiều giao tử đực với một giao tử cái tạo nên hợp tử phát triển thành cây mới

Đáp án : B

Câu 8: Trong thiên nhiên cây tre có thể sinh sản bằng

A. rễ phụ    

B. lóng

C. thân rễ

D. thân bò

Đáp án : C   

Câu 9: Đặc điểm không thuộc sinh sản vô tính là

A. cơ thể con sinh ra hoàn toàn giống nhau và giống cơ thể mẹ ban đầu

B. tạo ra cá thể mới rất đa dạng về các đặc điểm thích nghi

C. tạo ra số lượng lớn con cháu trong một thời gian ngắn

D. tạo ra các cá thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn định

Đáp án : B

Câu 10: Lấy hạt phấn của cây có kiểu gen Aa thụ phấn cho cây có kiểu gen aa. Trong số các hạt được tạo ra, hạt có nội nhũ mang kiểu gen AAa của phôi là

A. Aa

B. AA

C. AAa

D. aa

Đáp án : A

Xem thêm các bài tóm tắt Lý thuyết Sinh học lớp 11 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác: