Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô Giáo án Sinh học 6 Bài 51: Nấm mới nhất - CV5555. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy cô dễ dàng biên soạn chi tiết giáo án sinh học 6. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.
Mời quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây.
Bài 51: NẤM
I/ MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Nêu được đặc điểm của nấm nói chung là gì ( về cấu tạo, dinh dưỡng, sinh sản,…)
- Phân biệt được các loại nấm.
2. Năng lực
Phát triển các năng lực chung và năng lực chuyên biệt
N¨ng lùc chung | N¨ng lùc chuyªn biÖt |
- Năng lực phát hiện vấn đề - Năng lực giao tiếp - Năng lực hợp tác - Năng lực tự học - N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT |
- Năng lực kiến thức sinh học - Năng lực thực nghiệm - Năng lực nghiên cứu khoa học |
3. Về phẩm chất
Giúp học sinh rèn luyện bản thân phát triển các phẩm chất tốt đẹp: yêu
nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên:
- Giáo án, SGK, Tranh vẽ như SGK, tiêu bản mẫu vật, tranh ảnh.
2. Học sinh
- Vở ghi, SGK, Nêu và giải quyết vấn đề kết hợp hình vẽ và làm việc với SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: Kiểm tra 15 phút
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới : NẤM
HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu (5’) a. Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu thông tin liên quan đến bài học. c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập. d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phát triển năng lực quan sát, năng lực giao tiếp. |
||
Đồ đạc hoặc quần áo để lâu nơi ẩm thấy xuất hiện những chấm đen, đó là do một số mốc gây nên, nấm mốc là tên gọi chung của nhiều loại mốc mà cơ thể rất nhỏ bé, chúng thuộc nhóm nấm. Nấm cũng còn gồm cả những loại lớn hơn, thường sống trên đất ẩm, rơm rạ, thân cây gỗ mục. |
||
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức a) Mục tiêu: đặc điểm của nấm nói chung là gì ( về cấu tạo, dinh dưỡng, sinh sản,…) - Phân biệt được các loại nấm. b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập. c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm,dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan |
||
a. Quan sát hình dạng và cấu tạo của mốc trắng: - GV nhắc lại thao tác xem kính hiển vi. - GV hướng dẫn HS cách lấy mẫu mốc và yêu cầu quan sát về hình dạng, màu sắc, cấu tạo sợi mốc, hình dạng, vị trí túi bào tử. (Nếu không có điều kiện có thể dùng tranh) - GV tổ chức thảo luận cả lớp |
- HS lắng nghe - HS tiến hành quan sát + Quan sát vật thật + So sánh với tranh vẽ. -> nhận xét hình dạng, cấu tạo. |
A. MỐC TRẮNG VÀ NẤM RƠM 1: Mốc trắng Quan sát hình dạng và cấu tạo của mốc trắng: - Mốc trắng có cấu tạo dạng sợi phân nhánh rất nhiều, bên trong có chất tế bào và nhiều nhân, |
- GV nhận xét - GV cung cấp thêm thông tin về dinh dưỡng và sinh sản của mốc trắng -> gọi 1 -2 HS đọc thông tin mục SGK tr.165. b. Một vài loại mốc khác: - GV dùng tranh giới thiệu mốc tương, mốc xanh, mốc rượu -> phân biệt các loại mốc này với mốc trắng. - GV cung cấp: + Mốc rượu: có cấu tạo đơn bào, mỗi tế bào có hình bầu dục hay thuôn dài, sinh sản sinh dưỡng bằng cách nảy chồi và các tế bào mới được hình thành vẫn dính liền với tế bào cũ thành một chuỗi phân nhánh. + Mốc tương và mốc xanh: sợi mốc có vách ngăn giữa các tế bào và các bào tử không nằm trong túi bào tử như mốc trắng mà xếp thành dãy ở đầu một cuống dài, nhưng cách sắp xếp các dãy này cũng khác nhau + Môi trường phát triển của mốc trắng, mốc tương, mốc xanh nhiều khi chung nhau, thường là môi trường tinh bột như cơm, xôi, bánh mì,… cũng có thể là trên vỏ cam, bưởi (nhất là mốc xanh). |
- Đại điện phát biểu nhận xét, lớp bổ sung. - 1 – 2 HS đọc thông tin - HS lắng nghe -> nhận biết các loại mốc xanh, mốc rượu, mốc tương: + Mốc tương: màu vàng hoa cau, dùng để làm tương + Mốc rượu: màu trắng, dùng để làm rượu + Mốc xanh: màu xanh hay gặp ở vỏ cam, bưởi - HS lắng nghe. |
nhưng không có vách ngăn giữa các tế bào. Sợi mốc trong suốt, không màu, không có chất diệp lục và cũng không có chất màu nào khác. - Mốc trắng dinh dưỡng bằng hình thức hoại sinh: các sợi mốc bám chặt vào bánh mì hoặc cơm thiu hút lấy nước và chất hữu cơ để sống. - Mốc sinh sản bằng bào tử. Đó là hình thức sinh sản vô tính. b. Một vài loại mốc khác: - Mốc tương: màu vàng hoa cau, dùng để làm tương - Mốc rượu: màu trắng, dùng để làm rượu |
- Mốc xanh: màu xanh hay gặp ở vỏ cam, bưởi |
||
- GV yêu cầu HS quan sát mẫu vật thật, đối chiếu với tranh hình -> phân biệt các phần của nấm. - Gọi HS chỉ trên tranh các phần của nấm. - Hướng dẫn HS lấy một phiến mỏng dưới mũ nấm -> đặt lên phiến kính - > dầm nhẹ -> quan sát bào tử. - GV yêu cầu HS nhắc lại cấu tạo của nấm mũ . - GV bổ sung -> gọi 1 – 2 HS đọc thông tin mục SGK tr. 167. |
- HS quan sát mẫu vật thật, đối chiếu với tranh hình -> phân biệt các phần của nấm: + Mũ nấm, cuống nấm, sợi nấm + Các phiến mỏng dưới mũ nấm. - Tiến hành quan sát bào tử của nấm -> mô tả hình dạng. - HS nhắc lại cấu tạo của nấm mũ . - 1 – 2 HS đọc thông tin mục SGK tr. 167 |
2: Nấm rơm Cấu tạo nấm rơm (hay các loại nấm mũ khác) gồm hai phần: phần sợi nấm là cơ quan sinh dưỡng và phần mũ nấm là cơ quan sinh sản, mũ nấm nằm trên cuống nấm. Dưới mũ nấm có các phiến mỏng chứa rất nhiều bào tử. Sợi nấm gồm nhiều tế bào phân biệt nhau bởi vách ngăn, mỗi tế bào đều có 2 nhân và không có chất diệp lục. |
Hoạt động của GV | Hoạt động của HS | Nội dung |
- GV yêu cầu HS thảo luận: +Tại sao muốn gây mốc trắng chỉ cần để cơm ở nhiệt độ trong phòng và vẩy thêm một ít nước ? |
- HS thảo luận trả lời: + Bào tử nấm mốc phát triển ở nơi giàu chất hữu cơ, ấm và ẩm. |
I: Đặc điểm sinh học 1. Điều kiện phát triển của nấm: |
+ Tại sao quần áo lâu ngày không phơi hoặc để nơi ẩm thường bị nấm mốc? + Tại sao trong chỗ tối nấm vẫn phát triển được? - GV nhận xét -> yêu cầu HS nêu các điều kiện phát triển của nấm. - GV cho HS đọc thông tin mục SGK tr.168. - GV yêu cầu HS đọc thông tin -> trả lời câu hỏi: + Nấm không có diệp lục, vậy nấm dinh dưỡng bằng những hình thức nào? + Nêu ví dụ về nấm hoại sinh và nấm kí sinh. - GV nhận xét. |
+ HS trả lời. + Nấm sử dụng chất hữu cơ có sẵn. - HS nêu: Nấm chỉ sử dụng chất hữu cơ có sẵn và cần nhiệt độ, độ ẩm thích hợp để phát triển - HS đọc thông tin mục SGK tr.168. - HS đọc thông tin -> trả lời câu hỏi đạt: + Nấm là cơ thể dị dưỡng: hoại sinh và kí sinh. Một số nấm cộng sinh + HS nêu ví dụ. Nấm hoạt sinh trong xác TV: Lá, gỗ mục. Nấm ký sinh ở trên cơ thể sống TV, ĐV, người. - HS ghi bài. |
+ Nấm phát triển ở nhiệt độ 25 – 300C. + Ở 00C nấm không phát triển được. - Nước sôi 1000C giết chết nhiều loại nấm. 2. Cách dinh dưỡng: Nấm dinh dưỡng bằng dị dưỡng: hoại sinh hay kí sinh. Một số nấm cộng sinh. |
- GV yêu cầu HS đọc thông tin -> trả lời câu hỏi: Nêu công dụng của nấm? Lấy ví dụ. |
- HS đọc thông tin -> trả lời: + Phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ. + Sản xuất rượu, bia, chế biến một số thực phẩm, làm men nở bột mì. + Làm thức ăn |
II: Tầm quan trọng của nấm 1. Nấm có ích: - Phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ. - Sản xuất rượu, bia, chế biến một số thực |
- GV tổng kết lại công dụng của nấm có ích -> giới thiệu một vài nấm có ích trên tranh. - Cho HS quan sát tranh và một số phần cây bị hại rồi hỏi: + Nấm gây những tác hại gì cho thực vật ? - GV giới thiệu một vài nấm có hại gây bệnh ở thực vật. - Yêu cầu HS đọc thông tin mục SGK tr.169 -> trả lời câu hỏi: + Nấm có tác hại gì cho con người ? - GV cho HS nhận diện một số nấm độc. - GV cho HS thảo luận: + Muốn phòng trừ một số bệnh về nấm cần phải làm gì? + Muốn đồ đạc, quần áo không bị nấm mốc phải làm gì? |
+ Làm thuốc. - HS lắng nghe. - HS quan sát tranh và một số phần cây bị hại rồi trả lời: + Nấm kí sinh trên thực vật gây bệnh cho cây trồng làm thiệt hại mùa màng. - HS lắng nghe. - HS đọc thông tin mục SGK tr.169 -> trả lời câu hỏi: + Nấm kí sinh gây bệnh cho người; nấm độc gây ngộ độc - HS quan sát tranh - HS trả lời: + Giữ vệ sinh cá nhân + Thường xuyên phơi kĩ chăn màn, quần áo, đồ đạc,… |
phẩm, làm men nở bột mì. - Làm thức ăn - Làm thuốc. 2. Nấm có hại: Nấm gây một số tác hại như: - Nấm kí sinh gây bệnh cho con người và thực vật - Nấm mốc làm hỏng thức ăn, đồ dùng. - Nấm độc có thể gây ngộ độc. |
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10') a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học. b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân. c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập. d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức theo phương pháp: đặt và giải quyết vấn đề, học sinh hợp tác, vận dụng kiến thức hoàn thành nhiệm vụ. |
GV giao nhiệm vụ cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm: Câu 1. Mốc trắng dinh dưỡng bằng hình thức A. kí sinh. B. tự dưỡng. C. cộng sinh. D. hoại sinh. Câu 2. Khi nói về mốc trắng, nhận định nào dưới đây là không chính xác ? A. Thường tìm thấy trong cơm để lâu ngày, ruột bánh mì để thiu B. Tồn tại vách ngăn giữa các tế bào trong sợi nấm C. Sinh sản bằng bào tử D. Không chứa diệp lục Câu 3. Chất kháng sinh pênixilin được sản xuất từ một loại A. nấm men. B. mốc trắng. C. mốc tương. D. mốc xanh. Câu 4. Loại nấm nào dưới đây được xếp vào nhóm nấm mũ ? A. Nấm hương B. Nấm mỡ C. Nấm rơm D. Tất cả các phương án đưa ra Câu 5. Nhiệt độ thích hợp nhất cho sự phát triển của nấm là A. 250C – 300C B. 150C – 200C C. 350C – 400C D. 300C – 350C Câu 6. Loại nấm nào dưới đây được sử dụng làm thức ăn cho con người ? A. Nấm than B. Nấm sò C. Nấm men D. Nấm von Câu 7. Ở người, bệnh nào dưới đây do nấm gây ra ? A. Tay chân miệng B. Á sừng C. Bạch tạng D. Lang ben Câu 8. Loại nấm nào dưới đây thường gây hại trên cây ngô ? A. Nấm thông B. Nấm von C. Nấm than D. Nấm lim Câu 9. Những loài nấm độc thường có điểm đặc trưng nào sau đây ? A. Tỏa ra mùi hương quyến rũ B. Thường sống quanh các gốc cây C. Có màu sắc rất sặc sỡ D. Có kích thước rất lớn Câu 10. Nấm sinh sản chủ yếu theo hình thức nào ? A. Sinh sản bằng hạt B. Sinh sản bằng cách nảy chồi C. Sinh sản bằng cách phân đôi D. Sinh sản bằng bào tử Đáp án
|
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’) a. Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn. b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân. c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra. d. Tổ chức thực hiện:GV sử dụng phương pháp vấn đáp tìm tòi, tổ chức cho học sinh tìm tòi, mở rộng các kiến thức liên quan. |
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV chia lớp thành nhiều nhóm ( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập Nấm có đặc điểm gì giống vi khuẩn ? Nấm giống và khác tảo ở điểm nào? 2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - HS trả lời. - HS nộp vở bài tập. - HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện. |
Vẽ sơ đồ tư duy - Biết cách bảo quản đồ dùng để nấm không phát triển. |
4. Dặn dò:
- Học bài, trả lời câu hỏi trong SGK
- Đọc trước bài 52. Thu thập một vài mẫu địa y trên thân cây to.