Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 9 Luyện tập chương 4 : Hiđrocacbon - Nhiên liệu hay, chi tiết cùng với 10 câu hỏi trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học lớp 9.

Hóa học 9 Chương 4: Hiđrocacbon - Nhiên liệu

A. Lý thuyết Chương 4: Hiđrocacbon - Nhiên liệu

Lý thuyết cần nhớ

	Metan (CH4)	Etilen (C2H4)	Axetilen (C2H2)	Benzen (C6H6)
Công thức cấu tạo
Đặc điểm cấu tạo của phân tử	Chỉ có liên kết đơn	Có một liên kết đôi (gồm 1 liên kết bền và 1 liên kết yếu)	Có một liên kết ba (gồm 1 liên kết bền và 2 liên kết yếu).	Mạch vòng 6 cạnh, có 3 liên kết đôi xen kẽ 3 liên kết đơn
Phản ứng đặc trưng	Phản ứng thế	Phản ứng cộng.	Phản ứng cộng.	Vừa có phản ứng thế vừa có phản ứng cộng.
Ứng dụng chính	Nhiên liệu trong đời sống.	Nguyên liệu sản xuất chất dẻo, r­ượu etylic, axit axetic, cloetan...	Nguyên liệu sản xuất chất dẻo, axit axetic, nhiên liệu đèn xì oxi - axetilen...	Nguyên liệu sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu …

Các phương trình hóa học minh họa tính chất

- Metan

+ Tác dụng với clo khi có ánh sáng:

$\begin{array}{l}H H\\ H-\underset{\left|\right.}{\overset{\left|\right.}{C}}-H+Cl-Cl\stackrel{Ánhsáng}{\to }H-\underset{\left|\right.}{\overset{\left|\right.}{C}}-Cl+HCl\\ \text{ \hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}}H H\end{array}$

Viết gọn: CH₄ + Cl₂ $\stackrel{Ánhsáng}{\to }$  CH₃Cl + HCl

+ Tác dụng với oxi:

CH₄ + 2O₂ $\stackrel{t^0}{\to }$ CO₂ + 2H₂O

- Etilen

+ Tác dụng với dung dịch brom:

$\begin{array}{l}H HH H\\ \underset{\left|\right.}{\overset{\left|\right.}{C}}=\underset{\left.\right|}{\overset{\left.\right|}{C}}+Br-Br\to Br-\underset{\left|\right.}{\overset{\left|\right.}{C}}-\underset{\left.\right|}{\overset{\left.\right|}{C}}-Br\\ HHH H\end{array}$

Viết gọn: CH₂ = CH₂ + Br₂  → Br – CH₂ – CH₂ – Br

+ Tác dụng với oxi:

C₂H₄ + 3O₂  $\stackrel{t^0}{\to }$ 2CO₂ + 2H₂O

+ Các phân tử etilen kết hợp với nhau:

....+ CH₂ = CH₂ +  CH₂ = CH₂ +.... $\stackrel{t^0,p,xt}{\to }$ ....– CH₂ – CH₂  – CH₂ –  CH₂ – ....

Viết gọn: nCH₂ = CH₂ +.... $\stackrel{t^0,p,xt}{\to }$ (– CH₂ – CH₂  –)_n

- Axetilen

+ Tác dụng với dung dịch brom:

HC ≡ CH + Br₂ → Br–CH=CH– Br

Sản phẩm mới sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với 1 phân tử brom nữa:

Br–CH=CH– Br + Br₂ → Br₂CH–CHBr₂ 

Tổng quát:          

          HC≡CH + 2Br₂ → Br₂CH–CHBr₂ 

+ Tác dụng với oxi:

2C₂H₂ + 5O₂  $\stackrel{t^0}{\to }$  4CO₂ + 2H₂O

- Benzen

+ Phản ứng thế với brom:

C₆H_6 (l) + Br_2 (l)  HBr _(k) + C₆H₅Br _(l)

+ Tác dụng với oxi:

2C₆H₆ +  15O₂ $\stackrel{t^0}{\to }$ 12CO₂ + 6H₂O

+ Tham gia phản ứng cộng với H₂:

C₆H₆  + 3H₂ $\stackrel{Ni,t^0}{\to }$  C₆H₁₂ 

B. Trắc nghiệm Chương 4: Hiđrocacbon - Nhiên liệu

Bài 1: Chất có khả năng làm mất màu dung dịch brom là

 A. CO₂.

 B. C₂H₄.

 C. C₂H₆.

 D. CH₄.

Đáp án: B

Bài 2: Khí tham gia phản ứng trùng hợp là

 A. CH₄.

 B. C₂H₄.

 C. C₃H₈.

 D. C₂H₆.

Đáp án: B

Bài 3: Chất khi tác dụng với nước sinh ra khí axetilen là

 A. Al₄C₃.

 B. CaC₂.

 C. CaO.

 D. Na₂S.

Đáp án: B

  CaC₂ + 2H₂O → Ca(OH)₂ + C₂H₂

Bài 4: Phân biệt metan và etilen dùng dung dịch nào sau đây ?

 A. Br₂

 B. NaOH

 C. NaCl

 D. AgNO₃ trong NH₃

Đáp án: A

Khí etilen làm mất màu dung dịch brom ngay điều kiện thường, còn khí metan thì không.

  C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

Bài 5: Benzen tác dụng với Br₂ theo tỷ lệ mol 1 : 1 (có mặt bột Fe), thu được sản phẩm hữu cơ là

 A. C₆H₆Br₂

 B. C₆H₆Br₆

 C. C₆H₅Br

 D. C₆H₆Br₄

Đáp án: C

Bài 6: Khi đốt cháy hoàn toàn 0,25 mol metan người ta thu được một lượng khí CO₂ (đktc) có thể tích là

 A. 5,6 lít.

 B. 11,2 lít.

 C. 16,8 lít.

 D. 8,96 lít.

Đáp án: A

V_CO2 = 0,25.22,4 = 5,6 lít.

Bài 7: Trùng hợp 14 gam etilen (với hiệu suất 100 %) ở điều kiện thích hợp thì thu được khối lượng polietilen là

 A. 7 gam.

 B. 14 gam.

 C. 28 gam.

 D. 56 gam.

Đáp án: B

Bảo toàn khối lượng có:

m_trước = m_sau ⇔ m_{poli etilen} = m_etilen = 14 gam.

Bài 8: Dẫn 0,05 mol khí axetilen qua bình đựng dung dịch nước brom dư. Khối lượng brom tham gia phản ứng là

 A. 16,0 gam.

 B. 20,0 gam.

 C. 26,0 gam.

 D. 32,0 gam.

Đáp án: A

→ m_{Brom pư} = 0,1.160 = 16 gam.

Bài 9: Một hợp chất hữu cơ A có phân tử khối là 28 đvC. Vậy A là

 A. axetilen.

 B. metan.

 C. etilen.

 D. benzen.

Đáp án: A

Bài 10: Tính khối lượng benzen cần dùng để điều chế được 15,7 gam brombenzen ? Biết hiệu suất phản ứng là 80%

 A. 15,6 gam.

 B. 7,8 gam.

 C. 9,75gam.

 D. 16 gam.

Đáp án: C

Theo PTHH có: n_benzen = n_brombenzen = 0,1 mol

→ Khối lượng benzen theo lý thuyết: m_LT = n.M = 0,1.78 = 7,8 gam.

Do hiệu suất phản ứng là 80% → khối lượng brom thực tế là: