Tailieumoi.vn giới thiệu Giải sách bài tập Hóa học lớp 9 Bài 42: Luyện tập chương 4 - Hiđrocacbon. Nhiên liệu chi tiết giúp học sinh xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Hóa học 9. Mời các bạn đón xem:

Giải SBT Hóa học 9 Bài 42: Luyện tập chương 4 - Hiđrocacbon. Nhiên liệu

Bài 42.1 trang 51 SBT Hóa học 9: Viết các phương trình hoá học của phản ứng đốt cháy các chất sau

$C_n{H}_{2n+2};C_m{H}_{2m};C_a{H}_{2a-2}$

Phương pháp giải:

Viết PTHH với sản phẩm cháy là CO₂ và H₂O

Lời giải:

$C_n{H}_{2n+2}+\left({\displaystyle \frac{3n+1}{2}}\right)O_2\stackrel{t^o}{⟶}nC{O}_2+(n+1)H_{2}O$

$C_m{H}_{2m}+\left({\displaystyle \frac{3m}{2}}\right)O_2\stackrel{t^o}{⟶}mC{O}_2+m{H}_{2}O$

$C_a{H}_{2a-2}+\left({\displaystyle \frac{3a-1}{2}}\right)O_2\stackrel{t^o}{⟶}aC{O}_2+(a-1)H_{2}O$

Bài 42.2 trang 52 SBT Hóa học 9: Nêu phương pháp phân biệt các bình đựng riêng biệt các chất khí sau :

a)  CH₄ ; C₂H₂ ; SO₂.

b)  C₂H₆ ; C₂H₄ ; H₂.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học khác nhau và một số hiện tượng đặc trưng như kết tủa, mất màu...

Lời giải:

a) 

- Dẫn các khí qua dung dịch Ca(OH)₂ dư, xuất hiện kết tủa => SO₂ => hai hiđrocacbon thoát ra. 

Ca(OH)₂ + SO₂ → CaSO₃↓ + H₂O

- Dẫn hai khí còn lại vào dung dịch nước brom dư, dung dịch bị mất màu => C₂H₂ => khí thoát ra là CH₄

C₂H₂ + 2Br₂ → C₂H₂Br₄

b) 

- Dẫn các khí vào dung dịch nước brom dư, dung dịch bị mất màu => C₂H₄ => khí thoát ra là C₂H₆ và H₂

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

- Đốt cháy hai khí đó, rồi dẫn sản phẩm vào dung dịch nước vôi trong dư, xuất hiện kết tủa => C₂H₆ vì sản phẩm cháy sinh ra CO₂

C₂H₆ + ${\displaystyle \frac{7}{2}}$O₂ → 2CO₂ + 3H₂O

2H₂ + O₂ → 2H₂O

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O

Bài 42.3 trang 52 SBT Hóa học 9: A, B, C là ba hiđrocacbon khi đốt cháy đều thu được số mol khí CO₂ bằng hai lần số mol hiđrocacbon đem đốt. Biết :

A không làm mất màu dung dịch brom.

Một mol B tác dụng được tối đa với 1 mol brom.

Một mol C tác dụng được tối đa với 2 mol brom.

Hãy xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo của A, B, C.

Phương pháp giải:

Dựa vào sản phẩm cháy nhận thấy 3 hiđrocacbon đều có 2 nguyên tử C. A không làm mất màu nước brom nên không có liên kết π, 1 mol B + 1 mol brom => B có 1 π; 1 mol C + 2 mol brom => C có 2 π.

Lời giải:

Gọi công thức của ba hiđrocacbon đó là : C_xH_y, C_aH_b, C_nH_m.

Khi đốt ta có :

$C_x{H}_y+\left(x+{\displaystyle \frac{y}{4}}\right)O_2\stackrel{t^o}{⟶}xC{O}_2+{\displaystyle \frac{y}{2}}{H}_{2}O$

$C_n{H}_m+\left(n+{\displaystyle \frac{m}{4}}\right)O_2\stackrel{t^o}{⟶}nC{O}_2+{\displaystyle \frac{m}{2}}{H}_{2}O$

$C_a{H}_b+\left(a+{\displaystyle \frac{b}{4}}\right)O_2\stackrel{t^o}{⟶}aC{O}_2+{\displaystyle \frac{b}{2}}{H}_{2}O$

Vì số mol CO₂ tạo ra bằng 2 lần số mol hiđrocacbon đem đốt. Vậy theo phương trình hoá học của phản ứng cháy

-----> x = a = n = 2.

Mặt khác : A không làm mất màu nước brom —> không có liên kết đôi hoặc ba. Vậy A là CH₃ - CH₃.

1 mol B chỉ tác dụng tối đa với 1 mol brom -----> có 1 liên kết đôi.

Vậy B là CH₂ = CH₂.

1 mol C tác dụng tối đa với 2 mol brom   ------> có liên kết ba.

Vậy C là CH $\equiv$ CH.

Bài 42.4 trang 52 SBT Hóa học 9: Hiđrocacbon X có công thức phân tử là C₄H₁₀

a)  Viết các công thức cấu tạo của X.

b)  Biết X có phản ứng thế với clo (clo thế hiđro ở vị trí bất kì) khi có ánh sáng. Hãy viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra khi cho X tác dụng với Cl₂ theo tỉ lệ 1 : 1 về số mol để tạo ra C₄H₉Cl.

c) Viết các công thức cấu tạo có thể có của C₄H₉Cl

Phương pháp giải:

Viết phương trình hóa học xảy ra. Phản ứng giữa C₄H₁₀ và Cl₂ là phản ứng thế, thay 1 nguyên tử Cl bằng 1 nguyên tử H.

Lời giải:

a) Công thức cấu tạo của X có thể là: 

$C{H}_3-C{H}_2-C{H}_2-C{H}_3$ hoặc

b) Phản ứng thế của X với clo theo tỷ lệ 1:1 khi chiếu sáng:

$C_4{H}_{10}+C{l}_2\stackrel{a/s}{⟶}{C}_4{H}_{9}Cl+HCl$

c) Vì nguyên tử clo có thể thay thế nguyên tử hidro ở vị trí bất kì trong X nên;

+ Nếu X là $C{H}_3-C{H}_2-C{H}_2-C{H}_3$ , công thức cấu tạo của C₄H₉Cl có thể là:

$C{H}_3-C{H}_2-C{H}_2-C{H}_2-Cl$ hoặc 

$\begin{array}{rl}& C{H}_3-C{H}_2-CH-C{H}_3\\ & |\\ & Cl\end{array}$

+ Nếu X là $\begin{array}{rl}& C{H}_3-CH-C{H}_3\\ & |\\ & C{H}_3\end{array}$, thì công thức cấu tạo của C₄H₉Cl có thể là:

$\begin{array}{rl}& C{H}_3-CH-C{H}_{2}Cl\\ & |\\ & C{H}_3\end{array}$ hoặc 

Bài 42.5 trang 52 SBT Hóa học 9: Hỗn hợp A gồm CH₄, C₂H₂ và một hiđrocacbon X có công thức C_nH_2n+2 .Cho 0,896 lít hỗn hợp A đi qua dung dịch brom dư để phản ứng xảy ra hoàn toàn, thấy thoát ra 0,448 lít hỗn hợp hai khí.

Biết rằng tỉ lệ số mol của CH₄ và C_nH_2n+2trong hỗn hợp là 1 : 1, khi đốt cháy 0,896 lít A thu được 3,08 gam khí C0₂ (thể tích khí đo ở đktc).

a)  Xác định công thức phân tử của hiđrocacbon X.

b)  Tính thành phần phần trăm theo thể tích mỗi khí trong hỗn hợp A.

Phương pháp giải:

Viết và tính toán theo PTHH.

Lời giải:

a) Khi cho hỗn hợp A qua dung dịch brom dư, có phản ứng :

C₂H₂ + 2Br₂    —>    C₂H₂Br₄

Vì phản ứng xảy ra hoàn toàn và có hai khí thoát ra khỏi dung dịch brom, nên hai khí đó là CH₄ và C_nH_2n+2

Theo đề bài, $V_{C_2{H}_2}$ tham gia phản ứng là : 0,896 - 0,448 = 0,448 (lít).

Vậy số mol C₂H₂ là ${\displaystyle \frac{0,448}{22,4}}=0,02(mol)$

Gọi số mol của CH₄ là x. Theo bài => số mol của C_nH_2n+2 cũng là x.

Vậy ta có : $x+x={\displaystyle \frac{0,448}{22,4}}=0,02\Rightarrow x=0,01$

Phương trình hoá học của phản ứng.đốt cháy hỗn hợp :

$2C_2{H}_2+5O_2\to 4C{O}_2+2H_{2}O$

0,02mol                  0,04mol

$C{H}_4+2O_2\to C{O}_2+2H_{2}O$

0,01mol                0,01mol

${\text{C}}_{\text{n}}{\text{H}}_{\text{2n + 2}}\text{ + }{\displaystyle \frac{\left(\text{3n + 1}\right)}{\text{2}}}{\text{O}}_{\text{2}}\to \text{nC}{\text{O}}_{\text{2}}\text{ + }\left(\text{n + 1}\right){\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

0,01 mol                                    0,01n mol

Vậy ta có :$n_{C{O}_2}=0,04+0,01+0,01n={\displaystyle \frac{3,08}{44}}\Rightarrow n=2$

Công thức phân tử của hiđrocacbon X là C₂H_6.

b) Thành phần phần trăm thể tích các khí

$\mathrm{\%}{V}_{C_2{H}_2}=\frac{0,448}{0,896}.100\mathrm{\%}=50\mathrm{\%}$

$\mathrm{\%}{V}_{C{H}_4}=\mathrm{\%}{V}_{C_2{H}_6}=25\mathrm{\%}$

Bài 42.6 trang 52 SBT Hóa học 9: Hiđrocacbon A, B mạch hở có tỉ khối đối với H₂ tương ứng là 22 và 13.

a)  Xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo của A, B.

b)  Dẫn 5,6 lít hỗn hợp A, B có tỉ khối đối với H₂ là 18,4 qua dung dịch nước brom dư sao cho phản ứng xảy ra hoàn toàn. Hãy tính khối lượng brom đã tham gia phản ứng (biết thể tích khí đo ở đktc).

Phương pháp giải:

Biện luận CTPT dựa vào M (số nguyên tử H luôn là số chẵn). Viết và tính toán theo PTHH.

Lời giải:

a) Ta có $M_A=22.2=44(gam/mol);M_B=13.2=26(gam/mol)$

Gọi công thức của A là $C_x{H}_y\Rightarrow 12x+y=44\Rightarrow x=3;y=8$

Công thức của A là $C_3{H}_8$ 

- Tương tự ta có công thức của B là $C_2{H}_2$

Công thức cấu tạo của B là  $CH\equiv CH$

b) Gọi số mol của $C_2{H}_2$ có trong hỗn hợp là x --> $n_{C_3{H}_8}={\displaystyle \frac{5,6}{22,4}}-x(mol)$

Ta có: $\overline{M}={\displaystyle \frac{26x+44(0,25-x)}{0,25}}=18,4\times 2\Rightarrow x=0,1$

Phương trình hóa học :

$C_2{H}_2+2B{r}_2\to C_2{H}_{2}B{r}_4$

0,1 ------> 0,2 (mol)

Vậy $m_{B{r}_2}$ đã phản ứng là:

0,2 x 160 = 32(gam)