Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 8 Hóa trị hay, chi tiết cùng với 36 câu hỏi trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học lớp 8.

Hóa học 8 Bài 10: Hóa trị

A. Lý thuyết Hóa trị

1. Cách xác định

- Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử (hay nhóm nguyên tử)

- Quy ước : hóa trị của H là I ⇒ lấy làm đơn vị, hóa trị của các nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) được xác định bằng số nguyên tử H mà nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) có thể liên kết

2. Quy tắc hóa trị:

A_x^aB_y^b với x, y: chỉ số

a, b: hóa trị của nguyên tố A, B

Theo quy tắc hóa trị: x ×a=y×b

VD: Từ CTHH của hợp chất Fe^III(OH)₃^I, ta có: 1 x III = 3 x I

3. Vận dụng

a. Tính hóa trị của một nguyên tố:

VD: tính hóa trị của Cu trong Cu(OH)₂, biết nhóm OH hóa trị I.

Gọi hóa trị của Cu là a, theo quy tắc hóa trị: a x 1 = I x 2, suy ra a = II

b. Lập công thức hóa học theo hóa trị

Cách làm:

Lập công thức chung dạng A_xB_y

Áp dụng quy tắc hóa trị, lập tỉ lệ 

Nếu tỷ lệ này là phân số tối giản thì lấy x = b ; y = a

VD: lập CTHH của hợp chất tạo bởi sắt hóa trị III và oxi.

Viết CT dạng chung: Fe_xO_y

Theo quy tắc hóa trị: x×III=y×II

Chuyển thành tỷ lệ:  đây là phân số tối giản

Vì vậy, lấy x = 2 ; y = 3

CTHH của hợp chất: Fe₂O₃

VD: lập CTHH của hợp chất tạo bởi đồng hóa trị II và nhóm SO₄ hóa trị II

Viết CT chung dạng: Cu_x(SO₄)_y

Theo quy tắc hóa trị: x×II=y×II

Chuyển thành tỉ lệ: 

CTHH của hợp chất CuSO₄

B. Trắc nghiệm Hóa trị

Câu 1: Hoá trị của Al trong các hợp chất AlC_l3 (biết Cl có hoá trị I) là

A. I

B. II

C. III

D. IV

Lời giải

- Gọi hoá trị của nhôm là a:  ⁡

Theo quy tắc hóa trị => 1 . a = 3 . I   =>  a = III

Đáp án cần chọn là: C

Câu 2: Xđ hóa trị của mỗi nguyên tố có trong các hợp chất sau đây, biết trong các hợp chất H có hóa trị I còn O có hóa trị II. 

a/ KH, H2S, CH4 

b/ FeO, Ag2O, SiO2

A. a/ K^I, S^II, C^IV b) Fe^II, Ag^II, Si^IV

B. a/ K^I, S^II, C^IV b) Fe^III, Ag^II, Si^IV

C. a/ K^I, S^II ,C^IV b) Fe^II, Ag^I, Si^IV

D. a/ K^I, S^II, C^IV b) Fe^III, Ag^I, Si^IV

Lời giải

⇒ a.1

=I.1

⇒a=I

⇒I×2=b×1

⇒b=II

⇒a×1=I×4

⇒a=IV

Vậy hóa trị của các nguyên tố có trong hợp chất lần lượt là:,,             

b/ Làm tương tự câu a

Fe^II, Ag^I, Si^IV

Đáp án cần chọn là: C

Câu 3: Hóa trị của nguyên tố Fe trong hợp chất FeCl₂ là: (Biết Cl có hóa trị I)

A. a/ K^I, S^II, C^IV b) Fe^II, Ag^II, Si^IV

B. a/ K^I, S^II, C^IV b) Fe^III, Ag^II, Si^IV

C. a/ K^I, S^II ,C^IV b) Fe^II, Ag^I, Si^IV

D. a/ K^I, S^II, C^IV b) Fe^III, Ag^I, Si^IV

Lời giải

Đặt hóa trị của Fe trong hợp chất là x: 

Theo quy tắc hóa trị có: x×1= I×2 ⇒  => chọn x = II thỏa mãn

Vậy hóa trị của Fe trong FeCl₂ là 2

Đáp án cần chọn là: B

Câu 4 : Biết Ba có hóa trị II và gốc PO₄ có hóa trị III. Vậy công thức hóa học của hợp chất tạo bởi nguyên tố Ba và gốc PO₄ là

A. BaPO₄

B. Ba₂PO₄

C. Ba₃PO₄

D. Ba₃(PO₄)

Lời giải

Công thức dạng: Ba_x(PO₄)_y

Ta có:

Áp dụng quy tắc hóa trị:  II . x = III . y

=> rút ra tỉ lệ: 

=> lấy x = 3 và y = 2

Đáp án cần chọn là: D

Câu 5: Một oxit có công thức Al₂O_x có phân tử khối là 102. Hóa trị của Al trong hợp chất oxit này là

A. I

B. III

C. II

D. IV

Lời giải

+) Phân tử khối của Al₂O_x là: 2 . 27 + 16 . x = 102 => x = 3

=> công thức hóa học của hợp chất Al₂O₃

+) Gọi hóa trị của Al trong hợp chất là a =>  

Theo quy tắc hóa trị: a . 2 = II . 3 => a = III

Vậy hóa trị của Al trong hợp chất này là III

Đáp án cần chọn là: B

Câu 6: Hợp chất Ba(NO₃)y có PTK là 261. bari có NTK là 137, hóa trị II. Hãy xác định hóa trị của nhóm NO₃

A. Hóa trị II

B. Hóa trị I

C. Hóa III

D. Hóa trị IV

Lời giải

Phân tử khối của Ba(NO₃)_y = 261

=> 137 + 62y = 261

=> y = 2

Công thức hóa học được lập là Ba(NO₃)₂

Gọi hóa trị của cả nhóm NO₃ là a ta có:

⇒II×1

=b×2

⇒b=1

Vậy nhóm NO₃ có hóa trị I

Đáp án cần chọn là: B

Câu 7: Nguyên tố X có hóa trị III, công thức hợp chất của X với nhóm SO₄ (II) là

A. XSO₄

B. X(SO₄)₃

C. X₂(SO₄)₃

D. X₃SO₄

Lời giải

Công thức dạng: X_x(SO₄)_y

Ta có:

Áp dụng quy tắc hóa trị:  III . x = II . y

=> rút ra tỉ lệ:  => lấy x = 2 và y = 3

Công thức hợp chất là: X₂(SO₄)₃

Đáp án cần chọn là: C

Câu 8: Lập CTHH và tính PTK của  các hợp chất gồm: 

a/ Fe (III) và nhóm OH 

b/  Zn  (II) và nhóm PO4 (III)

A. a/ Fe(OH)₃ = 107 đvC ; b/ Zn₃(PO₄)₂ = 385 đvC        

B. a/ Fe(OH)₂ = 90 đvC ; b/ Zn₃(PO₄)₂ = 365 đvC

C. a/ Fe(OH)₃ = 107 đvC ; b/ Zn₃(PO₄)₂ = 375 đvC

D. a/ Fe(OH)₂ = 90 đvC ; b/ Zn₃(PO₄)₂ = 385 đvC

Lời giải

1. Gọi công thức có dạng : 

     => chọn x = 1 và y = 3

     => CTHH : Fe(OH)₃

Tra SGK hóa 8 bảng 1- trang 42 có : PTK Fe(OH)₃ = 56 + (16+1).3 = 107 đvC

b/ Gọi công thức có dạng : 

=> chọn x = 3 và y = 2

=> CTHH : Zn₃(PO₄)₂

Tra SGK hóa 8 bảng 1- trang 42 có : PTK Zn₃(PO₄)₂ = 65 + (31+16.4).3 =  385 đvC

Đáp án cần chọn là: A

Câu 9: Biết S có hóa trị IV, hãy chọn công thức hóa học phù hợp với quy tắc hóa trị trong các công thức sau:

A. S₂O₂

B. S₂O₃

C. SO₂

D. SO₃

Lời giải

Xét đáp án A:  

Theo quy tắc hóa trị ta có: a . 2 = II . 2 => a = II (loại vì đầu bài cho S hóa trị IV)

Xét đáp án B: 

Theo quy tắc hóa trị ta có: a . 2 = II . 3 => a = III (loại)

Xét đáp án C:  

Theo quy tắc hóa trị: a . 1 = II . 2 => a = IV (thỏa mãn)

Xét đáp án D:  

Theo quy tắc hóa trị: a . 1 = II . 3 => a = VI (loại)

Đáp án cần chọn là: C

Câu 10: CTHH một số hợp chất của nhôm viết như sau: AlCl₄, AlNO₃, Al₂O₃, AlS, Al₃(SO₄)₂, Al(OH)₂, Al₂(PO4)₃. CTHH nào viết sai, hãy sửa lại cho đúng.

A. Các công thức viết sai: AlCl₄, AlNO₃, AlS

  Sửa lại: AlCl₃, Al(NO₃)₃,  Al₂S₃.

B. Các công thức viết sai: AlCl₄, AlNO₃, AlS, Al₃(SO₄)₂,

 Sửa lại: AlCl₃, Al(NO₃)₃,  Al₂S₃, Al₂(SO₄)₃,

C.Các công thức viết sai: AlCl₄, AlNO₃, AlS, Al₃(SO₄)₂, Al(OH)₂,

 Sửa lại: AlCl₃, Al(NO₃)₃,  Al₂S₃, Al₂(SO₄)₃, Al(OH)₃.

D. Các công thức viết sai: AlCl₄, AlNO₃, AlS, Al₃(SO₄)₂, Al(OH)₂, Al₂(PO₄)₃

 Sửa lại: AlCl₃, Al(NO₃)₃,  Al₂S₃, Al₂(SO₄)₃, Al(OH)₃, AlPO₄

Lời giải

Các công thức sai là: AlCl₄, AlNO₃, AlS, Al₃(SO₄)₂, Al(OH)₂, Al₂(PO₄)₃

Sửa lại: AlCl₃, Al(NO₃)₃,  Al₂S₃, Al₂(SO₄)₃, Al(OH)₃, AlPO₄

Đáp án cần chọn là: D

Câu 11: Nguyên tử P có hóa trị V trong hợp chất nào sau đây?

A. P₂O₃

B. P₂O₅

C. P₄O₄

D. P₄O₁₀

Lời giải

Xét các đáp án ta thấy P tạo hợp chất với O

Gọi công thức cần tìm là P_xO_y

P có hóa trị V trong hợp chất, còn O luôn có hóa trị II:  

Theo quy tắc hóa trị: V . x = II . y

=> tỉ lệ  => chọn x = 2 và y = 5

=> công thức hợp chất là: P₂O₅

Đáp án cần chọn là: B

Câu 12: Dựa theo hóa trị của Fe trong  hợp chất có CTHH là FeO CTHH phù hợp với hóa trị của Fe :

A. FeSO₄

B. Fe₂SO₄

C. Fe₂(SO₄ )₂

D. Fe₂(SO₄)₃

Lời giải

Trong FeO, Fe có hóa trị II

Gọi công thức của Fe và SO₄ là 

Ta có: ⇒x.II=y.II⇒

Chọn x = 1, y = 1 => FeSO₄

Đáp án cần chọn là: A

Câu 13: Nguyên tử N có hoá trị III trong phân tử chất nào sau đây?

A. N₂O₅

B. NO₂

C. NO

D. N₂O₃

Lời giải

Xét các đáp án   ta thấy N tạo hợp chất với O

Gọi công thức cần tìm là N_xO_y

N có hóa trị III trong hợp chất, còn O luôn có hóa trị II:  

Theo quy tắc hóa trị: III . x = II . y

=> tỉ lệ   => chọn x = 2 và y = 3

=> công thức hợp chất là: N₂O₃

Đáp án cần chọn là: D

Câu 14: Công thức hoá học phù hợp  Si(IV) là:

A. Si₄O₂

B. SiO₂

C. Si₂O₂

D. Si₂O₄

Lời giải

Ta có: ⇒x.IV=y.II ⇒ = =

=> SiO₂

Đáp án cần chọn là: B

Câu 15: Biết Cr hoá trị III và O hoá trị II. Công thức hoá học nào sau đây viết đúng?

A. Cr₂O₃

B. CrO

C. CrO₂

D. CrO₃

Lời giải

Gọi công thức cần tìm là Cr_xO_y

Theo đầu bài: Cr hoá trị III và O hoá trị II, ta có: 

Theo quy tắc hóa trị: III . x = II . y

=> tỉ lệ  => chọn x = 2 và y = 3

=> công thức hợp chất là: Cr₂O₃

Đáp án cần chọn là: A

Câu 16: Hợp chất được cấu tạo từ nitơ (N) hoá trị II và oxi (O) hoá trị II là:

A. N₂O. 

B. NO.

C. NO₂.

D. N₂O₅.

Lời giải

Gọi công thức là: 

Theo quy tắc hóa trị ta có: II× x = II× y

=>

=> chọn x = 1 và y = 1 => công thức cấu tạo là NO

Đáp án cần chọn là: B

Câu 17: Công thức hóa học của nguyên tố nhôm Al (III) và gốc sunfat SO₄ (II) là

A. Al₃(SO₄)₂

B.  Al₂(SO₄)₃ 

C. AlSO₄ 

D. Al₂SO₄

Lời giải

Gọi công thức hóa học của hợp chất là: Al_x(SO₄)_y

Theo quy tắc hóa trị ta có:

III.x=II.y⇒

Chọn x = 2 ; y = 3

Vậy công thức của hợp chất là: Al₂(SO₄)₃

Đáp án cần chọn là: B

Câu 18: Một oxit của crom là Cr₂O₃. Trong các hợp chất sau, crom có hóa trị tương ứng với oxit đã cho là (biết gốc SO₄ có hóa trị II)

A. CrSO₄

B. Cr₂(SO₄)₃

C. Cr₂(SO₄)₂

D. Cr₃(SO₄)₂

Lời giải

Ta có:  (O trong mọi hợp chất có hóa trị II)

+) Theo quy tắc hóa trị: a . 2 = II . 3 => a

+) Gọi công thức cần tìm là:  

Theo quy tắc hóa trị: III . x = II . y

=> tỉ lệ   => chọn x và y

Câu 19: a/Tính hóa trị của mỗi nguyên tố trong các hợp chất sau, biết Cl hóa trị I: ZnCl₂, CuCl, AlCl₃ 

b/ Tính hóa trị của Fe        

trong hợp chất Fe(OH)2

A. a/ Zn^II, Cu^II, Al^III  ; b/ Fe^II         

B. a/ Zn^II, Cu^I, Al^III  ; b/ Fe^III

C. a/ Zn^II, Cu^I, Al^III  ; b/ Fe^II

D. a/ Zn^II, Cu^II, Al^III  ; b/ Fe^II

Lời giải

a)

⇒a.1=I.2

⇒a=II

⇒b×1=I×1

⇒b=I 

⇒c×1=I×3

⇒c=III

Vậy hóa trị của các nguyên tố có trong hợp chất lần lượt là: Zn^II, Cu^I, Al^III                 

b/

⇒a.1=I.2

⇒a=II

Vậy hóa trị của Fe trong hợp chất là : Fe^II

Đáp án cần chọn là: C

Câu 20: Hoá trị của S, nhóm PO4 trong các công thức hóa học sau: H₂S & H₃PO4 lần lượt là:

A. III,II 

B. I,III

C. III,I

D. II,III

Lời giải

•  

I.2=a.1

⇒a=II⁡

:

I.3=a.1

⇒a=III⁡

Đáp án cần chọn là: D

Câu 21: Hợp chất của nguyên tố X với nhóm PO₄ hoá trị III là XPO₄. Hợp chất của nguyên tố Y với H là H₃Y. Vậy hợp chất của X với Y có công thức là

A. XY     

B. X₂Y

C. XY₂

D. X₂Y₃   

Lời giải

Gọi hóa trị của nguyên tố X là a

Ta có:  

Theo quy tắc hóa trị: a . 1 = III . 1 => a = III

Gọi hóa trị của nguyên tố Y là b

Ta có: 

Theo quy tắc hóa trị: I . 3 = b . 1 => b = III

Gọi công thức hợp chất của X và Y là: X_xY_y

Ta có:   

Theo quy tắc hóa trị: III . x = III . y => 

=> chọn x = 1 và y = 1

=> công thức hợp chất cần tìm là XY

Đáp án cần chọn là: A

Câu 22: Cho biết CTHH của X với H là H3X, của Y với O là YO. Chọn CTHH  nào đúng cho hợp chất X và Y:

A. XY₃

B. X₃Y

C. X₂Y₃

D. X₂Y₂

Lời giải

Gọi hóa trị của X, Y lần lượt là a, b

Ta có: 

⇒I.3=a.1

⇒a=III⁡

⇒b.1=II.1

⇒b=II⁡

Gọi công thức của X và Y là  X_xY_y

Ta có: 

⇒x.III=y.II

⇒

⇒

Đáp án cần chọn là: C

Câu 23: Hợp chất của nguyên tố X với O là X2O3 và hợp chất của nguyên tố Y với H là YH2. Công thức hoá học hợp chất của X với Y là:

A. XY     

B. X₂Y

C.  XY₂

D. X₂Y₃

Lời giải

Gọi hóa trị của nguyên tố X là a

Ta có:  

Theo quy tắc hóa trị: a . 2 = II . 3 => a = III

Gọi hóa trị của nguyên tố Y là b

Ta có:  

Theo quy tắc hóa trị: b . 1 = I . 2 => b = II

Gọi công thức hợp chất của X và Y là: X_xY_y

Ta có:  

Theo quy tắc hóa trị: III . x = II . y => 

=> chọn x = 2 và y = 3

=> công thức hợp chất cần tìm là X₂Y₃

Đáp án cần chọn là: D

Câu 24: Lập CTHH và tính PTK của hợp chất có phân tử gồm K, Ba, Al lần lượt liên kết với :       

a/ Cl                   

b/ nhóm (SO4). 

A. a/ KCl   = 74,5; BaCl₂ = 208 ; AlCl₃= 133,5

 b/ K₂SO₄  = 174 ; BaSO₄ = 233; Al₂(SO₄)₃ = 342.

B. a/ KCl   = 74,5; BaCl₂ = 208 ; AlCl₃= 123,5 

b/ K₂SO₄  = 174 ; BaSO₄ = 233; Al₂(SO₄)₃ = 342.

C. a/ KCl   = 74,5; BaCl₂ = 208 ; AlCl₃= 123,5

 b/ K₂SO₄  = 174 ; BaSO₄ = 233;  Al₂(SO₄)₃ = 332.

D. a/ KCl   = 75,5; BaCl₂ = 208 ; AlCl₃= 123,5

 b/ K₂SO₄  = 174 ; BaSO₄ = 233;  Al₂(SO₄)₃ = 342.

Lời giải

a/ KCl = 74,5 (đvC);  BaCl₂ = 208 (đvC);  AlCl₃ = 133,5 (đvC)

b/ K₂SO₄  = 174 (đvC);  BaSO₄ = 233 (đvC); Al₂(SO₄)₃ = 342 (đvC)

Đáp án cần chọn là: A

Câu 25: Hợp chất của nguyên tố X với S là X2S3 và hợp chất của nguyên tố Y với H là YH3. Công thức hoá học hợp chất của X với Y là

A. XY

B. X₂Y

C. XY₂

D. X₂Y₃

Lời giải

+) Ta có: Theo quy tắc hóa trị: a . 2 = II . 3 => a = III+) Ta có:  Theo quy tắc hóa trị: b . 1 = I . 3 => b = III+) Ta có: Theo quy tắc hóa trị: III . x = III . y => tỉ lệ 

=> chọn x = 1 và y = 1

=> công thức hợp chất cần tìm là XY

Đáp án cần chọn là: A

Câu 26: Từ hóa trị của Cl trong hợp chất HCl hãy lập CTHH của 2 hợp chất do kim loại K, Ca liên kết với Cl.

A. KCl; CaCl₂

B. KCl; CaCl;      

C. KCl₂; CaCl₂. 

D. KCl; CaCl

Lời giải

Hóa trị của Cl trong hợp chất HCl là I ; Hóa trị của K là I

Gọi công thức của Cl với K có dạng: 

⇒I×x=I×y

⇒ 

Chọn x = 1 và y = 1 => CTHH là KCl

Hóa trị của Cl trong hợp chất HCl là I ; Hóa trị của Ca là II

Gọi công thức của Cl với K có dạng :

⇒II×x=I×y

⇒ 

=> Chọn x = 1 và y =2 => CTHH là : CaCl₂

Đáp án cần chọn là: A

Câu 27: Lập công thức hóa học biết hóa trị của X là I và số p = e là 13 và Y có nguyên tử khối là 35.5

A. NaCl

B. BaCl₂

C. NaO

D. MgCl

Đáp án: A

vì Y có nguyên tử khối là 35. 5→ Cl. X có số p=e là 13→ Natri mà có hóa trị I → NaCl

Câu 28: Lập công thức hóa học của Ca(II) với OH(I)

A. CaOH

B. Ca(OH)₂

C. Ca₂(OH)

D. Ca₃OH

Đáp án: B

gọi CTHH chung là Ca_x(OH)_y

Theo quy tắc hóa trị: II.x = I.y → 

Ta được x = 1, y = 2 → CTHH: Ca(OH)₂

Câu 29: Ta có một oxit tên CrO. Vậy muối của Crom có hóa trị tương ứng là

A. CrSO₄

B. Cr(OH)₃

C. Cr₂O₃

D. Cr₂(OH)₃

Đáp án: A

Trong hợp chất Cr hóa trị II mà gốc sunfat có hóa trị II

Câu 30: Cho hợp chất của X là XO và Y là Na₂Y. Công thức của XY là

A. XY

B. X₂Y

C. X₃Y

D. Tất cả đáp án.

Đáp án: A

Vì với XO có O là II nên X có hóa trị II. Tương tự với Na₂Y

Câu 31: Chọn câu sai

A. Hóa tri là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố kia

B. Hoá trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H chọn làm đơn vị và hóa trị của oxi là 2 đơn vị

C. Quy tắc hóa trị : x.a=y.b

D. Photpho chỉ có hóa trị IV

Đáp án: D

Photpho có 2 hóa trị là III và IV

Câu 32: Tính hóa trị của C trong CO biết Oxi hóa trị là II

A. I

B. II

C. III

D. Không xác định

Đáp án: D

Đặt hóa trị của C là x.

→ CO còn có thể viết là C^xO^II.

Theo quy tắc hóa trị : 1x = 1.II → x = II

Câu 33: Biết hidroxit có hóa trị I, công thức hòa học nào đây là sai

A. NaOH

B. CuOH

C. KOH

D. Fe(OH)₃

Đáp án: B

Câu 34: Bari có hóa tri II. Chọn công thức sai

A. BaSO₄

B. BaO

C. BaCl

D. Ba(OH)₂

Đáp án: C

Câu 35: Nguyên tử Fe có hóa trị II trong công thức nào

A. FeO

B. Fe₂O₃

C. Fe

D. FeCl₃

Đáp án: A

Câu 36: Trong P₂O₅ , P hóa trị mấy

A. I

B. II

C. IV

D. V

Đáp án: D