Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh đang trong quá trình ôn tập tài liệu Lý thuyết, bài tập về dẫn xuất halogen-ancol-phenol có đáp án, chọn lọc môn Hóa học lớp 12, tài liệu bao gồm 17 trang, đầy đủ lý thuyết, phương pháp giải chi tiết và bài tập có đáp án (có lời giải), giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho bài thi môn Hóa học sắp tới. Chúc các em học sinh ôn tập thật hiệu quả và đạt được kết quả như mong đợi.

Mời các quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây:

CHUYÊN ĐỀ
DẪN XUẤT HALOGEN – ANCOL – PHENOL
A- KIẾN THỨC CẦN NHỚ
DẪN XUẤT HALOGEN
I- KHÁI NIÊ
M – PHÂN LOẠI – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP ̣
1- Khái niê
m ̣
- Khi thay thế nguyên tử hidro của phân tử hidrocacbon bằng nguyên tử halogen ta được dẫn xuất halogen có
CTTQ: RCl
+ Ví dụ: CH3Cl, C6H5Cl
- Bậc của dẫn xuất halogen: Chính là bậc của nguyên tử C liên kết trực tiếp với C.
+ Ví dụ: Bậc I: CH3CH2Cl (etyl clorua)
Bậc II: CH3CHClCH3 (isopropyl clorua)
Bậc III: (CH3)C-Br (tert - butyl bromua)
2- Phân loại
- Dựa theo halogen: dẫn xuất flo, dẫn xuất clo, dẫn xuất brom và dẫn xuất iot
- Dựa theo cấu tạo của gốc hidrocacbon
+ Dẫn xuất halogen no
+ Dẫn xuất halogen không no
+ Dẫn xuất halogen thơm
- Dựa theo bâc: dẫn xuất halogen bâ ̣ c I, bâ ̣ c II, bâ ̣ c III ̣
- Dựa vào khả năng tham gia phản ứng thế halogen bằng nhóm –OH:
+ Dẫn xuất ankyl halogen
+ Dẫn xuất anlyl halogen hoăc benzyl halogen ̣
+ Dẫn xuất vinyl halogen hoăc phenyl halogen ̣
3- Danh pháp
Chất
Tên thay thế
(Đọc như ankan,xem
halogen là nhóm thế)
Tên gốc chức
Tên gốc hidrocacbon +
halogenua
Tên thường
CH
3CH2Cl cloetan Etyl clorua - CHCl3: clorofom
- CHBr
3: bromofom
- CHI
3: iodofom
CH
2=CH-Cl cloeten Vinyl clorua
CH
2=CH-CH-Cl 3-clopropen Anlyl clorua
C
6H5Cl clobenzen Phenyl clorua
C
6H5CH2Cl Benzyl clorua
Cl
2CHCH3 1,1-đicloetan
ClCH
2CH2Cl 1,2-đicloetan
II- TÍNH CHẤT VÂ
T ̣
 LÍ
- Ở điều kiê
̣
n thường, các monohalogen phân tử khối nhỏ như CH3F, CH3Cl, CH3Br là chất khí. Phân tử
khối lớn hơn ở thể lỏng, năng hơn nước như: CHCl3, C6H5Br ̣ , CH3I,….
- Không tan trong nước, tan tốt trong các dung môi không phân cực
- CHCl3 có tác dụng gây mê, C6H6Cl6 có tác dụng diêt sâu bọ,… ̣
III- TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1- Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm OH:
Dẫn xuất
halogen
Với H
2O đun nóng Với NaOH
Ankyl halogen
R-CH
2-X
Không phản ứng R-CH2-X + NaOH  R-CH2-OH +
NaX
Dẫn xuất anlyl
halogen
RCH=CH-CH
2X
RCH=CH-CH
2X + H2O
R-CH
2-OH + HX
RCH=CH-CH
2X + NaOH
RCH=CH-CH
2-OH + NaX
Dẫn xuất phenyl
halogen
R-C
6H5-X
Không phản ứng Phản ứng ở nhiêt đô ̣  cao, áp suất cao, ̣
NaOH đă
c ̣
R-C
6H5-X + NaOH đăc ̣
R-C
6H5-OH + NaX
Nếu NaOH đă
̣
c dư:
R-C
6H5-X + 2NaOH đăc,dư ̣
 R-C
6H5-ONa + NaX +
H
2O
2- Phản ứng tách hidro halogenua
- CH
3-CH2Cl + KOH  CH2=CH2 + KCl + H2O
- PTTQ: (đối với dẫn xuất halogen no, đơn chức, mạch hở)
C
nH2n+1X + KOH  CnH2n + KX + H2O
- Quy tắc Zaixep: Nguyên tử X tách với nguyên tử H ở C bậc cao hơn.
3- Phản ứng với Mg
RX + Mg  RMgX
ANCOL
I- ĐỊNH NGHĨA – PHÂN LOẠI – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
1- Định nghĩa
- Ancol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm OH liên kết trực tiếp với nguyên tử C no.
- Công thức tổng quát của ancol:
+ C
nH2n+2-2k-m(OH)m hay CnH2n+2-2kOm
Nếu k =0, m = 1  CnH2n+1OH hay CnH2n+2O  ancol no,đơn chức mạch hở (ankanol)
Nếu k =1, m = 1  CnH2n-1OH hay CnH2nO  ancol không no 1 liên kết pi,đơn chức mạch hở (ankenol)
Nếu k =0  C
nH2n+2-m(OH)m hay CnH2n+2Om  ancol no,đa chức mạch hở
+R(OH)m
Nếu R no, không no, thơm  ancol no, không no, thơm
m = 1 (monoancol) , m = 2 (điol), m = 3 (triol),....
2- Phân loại
- Ancol no, đơn chức, mạch hở (CnH2n+1OH): Ví dụ: CH3OH . . .
- Ancol không no, đơn chức mạch hở: CH2=CH-CH2OH
- Ancol thơm đơn chức: C
6H5CH2OH