HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu:    Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.

Phương pháp dạy học:   thông qua kênh hình bằng TVHD.GV chọn tranh ảnh, hoặc 1 đoạn phim phù hợp.

Định hướng phát triển năng lực:  giải quyết vấn đề, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức

Thu hoạch bảo quản là khâu cuối cùng của quá trình sản xuất cây trồng. Nếu kĩ thuật làm không tốt sẽ ảnh h­ưởng trực tiếp tới năng suất cây trồng, tới chất l­ượng sản phẩm và giá trị hàng hoá. Để hiểu rõ vấn đề chúng ta cùng nghiên cứu bài:”Thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản”.

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu: yêu cầu và phương pháp thu hoạch phù hợp với loại sp để đbảo số lượng, chất lượng, đáp ứng mục đích sử dụng.

- Bổ sung được các vd về thu hoạch sp  trồng trọt ở địa phương và Trình bày  được ưu, nhược điểm của mỗi phương pháp đó

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình.

Định hướng phát triển năng lực:   giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

_ Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục I. 1 và trả lời các câu hỏi:

+ Thu hoạch cần đảm bảo các yêu cầu thế nào?

+ Tại sao khi thu hoạch phải đảm bảo yêu cầu là đúng độ chín? Cho ví dụ cụ thể.

+ Tại sao khi thu hoạch phải nhanh gọn và cẩn thận? Cho ví vụ minh họa.

_ Giáo viên bổ sung, ghi bảng.

_ Giáo viên treo tranh 31 yêu cầu Học sinh chia nhóm và thảo luận để trả lời các câu hỏi:

+Nhìn hình 31a,b, c, d cho biết tên các phương pháp thu hoạch và cho ví dụ từng cách thu hoạch?

+ Em cho biết người ta thường sử dụng công cụ gì để thu hoạch.

+ Trình bày  lên ưu và nhược điểm giữa việc dùng công cụ thủ công và công cụ bằng cơ giới.

_ Giáo viên chốt lại kiến thức và ghi bảng.

_ Học sinh đọc thông tin và trả lời:

à Cần đảm bảo các yêu cầu như: đúng độ chín, nhanh gọn và cẩn thận.

à Vì nếu thu hoạch quá sớm hay quá muộn đều ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng nông sản.

Ví dụ:

+ Khi thu hoạch lúa quá chín dẫn đến hao hụt hạt bị rụng quá nhiều.

+ Thu hoạch sớm quá, lúa còn xanh, chất lựơng không tốt.

Do đó cần phải thu hoạch đúng độ chín.

à Vì nếu thời gian thu hoạch kéo dài và không cẩn thận sẽ làm giảm chất lượng và sản lượng nông sản. Học sinh cho ví dụ minh hoạ.

_ Học sinh ghi bài.

_ Học sinh chia nhóm và cử đại diện trả lời:

à Hình 31:

+ (a): hái (đậu, cam, quít,..).

+ (b): nhổ (su hào, sắn (khoai mì), củ cải đỏ,…).

+ I:đào (khoai lang,khoai tây,..).

+ (d): cắt (hoa, lúa, bắp cải,…).

à Thu hoạch bằng các công cụ đơn giản (liềm, lưỡi hái, dao, kéo,…). Người ta còn dùng máy để thu hoạch….

à Ưu và nhược điểm:

+ Biện pháp thủ công:

* Ưu: dễ thực hiện, ít tốn kém.

* Nhược điểm: tốn công.

+ Biện pháp cơ giới:

* Ưu: không tốn nhiều thời gian.

* Nhược: rất tốn chi phí.

_ Học sinh ghi bài.

I. Thu hoạch:

1. Yêu cầu:

  Để đảm bảo được số lượng và chất lượng của nông sản phải tiến hành thu hoạch đúng độ chín, nhanh gọn và can thận.

2. Thu hoạch bằng phương pháp nào?

  Tùy theo từng loại cây có cách thu hoạch khác nhau như: hái, cắt, nhổ, đào bằng phương pháp thủ công hay cơ giới.

_ Học sinh đọc thông tin mục II.1 và trả lời câu hỏi:

+ Bảo quản nhằm mục đích gì?

+Nông sản sẽ ra sao nếu không được bảo quản tốt?

_ Giáo viên nhận xét, ghi bảng.

_ Giáo viên hỏi:

+ Khi bảo quản cần đảm bảo các điều kiện nào?

+ Vì sao khi bảo quản hạt phải phơi khô, để nơi kín?

_ Giáo viên bổ sung, ghi bảng.

_ Yêu cầu 1 học sinh đọc to trước lớp và trả lời:

+ Để bảo quản nông sản tốt ta có các phương pháp nào?

+ Tại sao lại bảo quản thông thoáng?

+ Tại sao lại bảo quản kín?

+ Bảo quản lạnh là gì? Tại sao phải bảo quản lạnh và thường áp dụng cho loại nông sản nào?

_ Giáo viên bổ sung, ghi bảng.

_ Học sinh đọc thông tin và trả lời:

à Nhằm mục đích: Hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng của nông sản.

à Rau, hoa quả  nếu bảo quản không tốt hoặc không bảo quản sẽ bị mọt, mốc phá hại hư thối….

_ Học sinh ghi bài.

_ Học sinh trả lời:

à Cần đảm bảo các điều kiện sau:

+ Đối với các loại hạt cần phải phơi hoặc sấy khô để làm giảm lượng nước trong hạt tới mức nhất định.

+ Đối với rau quả phải sạch sẽ, không giập nát.

+ Kho bảo quản phải xây dựng nơi khô ráo, có hệ thống  thông gió và phải có biện pháp để trừ mối, mọt, chuột,…

à Hạn chế lượng nước trong hạt tới mức nhất định.

_ Học sinh ghi bài.

_ Học sinh đọc thông tin và trả lời:

à Có 3 phương pháp:

+ Bảo quản thông thoáng.

+ Bảo quản kín.

+ Bảo quản lạnh.

à Vì nông sản để trong kho vẫn được tiếp xúc với môi trường không khí bên ngoài nên trong kho phải có hệ thống thông gió thích hợp.

à Vì không kín thì không khí sẽ xâm nhập vào,  làm tăng sự hô hấp của nông sản dẫn đến giảm chất lượng sản phẩm.

à Bảo quản lạnh là đưa nông sản vào trong các kho lạnh, phòng lạnh.

+ Vì bảo quản lạnh sẽ hạn chế hoạt động sinh lí nông sản và sự phát triển của vi sinh vật.

+ Thường áp dụng đối với các loại nông sản: rau, quả, hạt giống,…

_ Học sinh ghi bài.

II. Bảo quản:

1. Mục đích:

  Bảo quản nhằm hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng của nông sản.

2. Các điều kiện bảo quản tốt:

_ Hạt hạt cần phải phơi hoặc say khô.

_ Rau quả phải sạch sẽ, không giập nát.

_ Kho bảo quản phải xây doing nơi khô ráo, thoáng khí, có hệ thống  thông gió và phải có biện pháp để trừ mối, mọt, chuột,…

3. Phương pháp bảo quản:

  Có 3 phương pháp bảo quản:

_ Bảo quản thông thoáng.

_ Bảo quản kín.

_ Bảo quản lạnh.

_ Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục III.1 và cho biết:

+ Mục đích của việc chế biến nông sản là gì?

+ Em hãy cho một vài ví dụ về các loại nông sản nhờ chế biến mà tăng giá trị và kéo dài thời gian bảo quản.

+ Chế biến có các phương pháp nào?

+ Hãy kể tên các loại rau, quả củ thường được sấy khô?

_ Giáo viên giải thích quy trình sấy khô ở hình 32.

+ Cho ví dụ về một số nông sản chế biến thành bột mịn hay tinh bột?

_ Giáo viên giải thích quy trình trong ví dụ.

+ Cho ví dụ về muối chua.

+ Ở nhà khi muối chua mẹ em làm như thế nào?

+ Còn sản phẩm đóng hộp thì em thấy ở loại nông sản nào?

_ Giáo viên chốt lại kiến thức, ghi bảng.

_ Học sinh đọc thông tin và trả lời:

à Làm tăng giá trị của sản phẩm và kéo dài thời gian bảo quản.

à Vd: Vải đóng hộp. Dứa làm xirô,…

à Có các phương pháp:

+ Sấy khô.

+ Chế biến thành bột mịn hay tinh bột.

+ Muối chua.

+ Đống hộp.

à Như nho, vải sấy khô,…

_ Học sinh lắng nghe.

à Vd: Sắn, khoai, ngô,…

_ Học sinh lắng nghe.

à Như: dưa chua, dưa kiệu, cải chua,…

_ Học sinh trả lời.

_ Học sinh cho ví dụ.

_ Học sinh ghi bài.

III. Chế biến:

1. Mục đích:

 Chế biến nông sản làm tăng giá trị của sản phẩm và kéo dài thời gian bảo quản.

2. Phương pháp chế biến:

 Có 4 phương pháp:

_ Sấy khô.

_ Chế biến thành bột mịn hay tinh bột.

_ Muối chua.

_ Đóng hộp.

HOẠT ĐỘNG 3:  Hoạt động luyện tập (10')

Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học

Phương pháp dạy học:  Giao bài tập

Định hướng phát triển năng lực: giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.

-  Gv hệ thống lại kiến thức toàn bài.

  Treo bảng phụ các câu hỏi nh­ư sau :

 Câu 1:  Câu nào đúng nhất  ?

  Cơ sở của việc bảo quản  nông sản là :

       a) Giảm thiểu hoạt động sinh lí, sinh hoá trong nông sản.

       b) Giảm thiểu sự tiếp xúc của nông sản với không khí.

       c) Giảm thiểu sự phá huỷ của sinh vật với nông sản.

       d) Giảm thiểu sự phá huỷ của sinh vật và hoạt động sinh hoá của sản phẩm.

       e) Nâng cao trách nhiệm của ngư­ời quản lí.

Câu 2:  Hãy ghi tên nông sản vào các mục đ­ược ghi số thứ tự từ 1 đến 5 cho phù hợp.

1)    Bảo quản kín

2)    Bảo quản lạnh

3)    Sấy khô

4)    Muối chua

5)    Đóng hộp

        Tên các nông sản: Thóc, ngô, gạo, cà chua, khoai tây, rau cải, xu hào, mơ, dứa, nhãn, quả cà phê, dừa, sắn, hạt đậu xanh.

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học:  dạy học nêu và giải quyết vấn đề

Định hướng phát triển năng lực:     giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức, tư duy sáng tạo

Liên hệ thực tế: Em hãy nêu cách bảo quản, chế biến nông sản tại gia đình và địa phương (cho VD cụ thể về một loại nông sản)?

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học:  Giao nhiệm vụ

Định hướng phát triển năng lực: tự chủ-tự học, tìm hiểu tự nhiên và xã hội, giải quyết vấn đề

Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học

Sưu tầm một số hình ảnh về cách bảo quản