Lời giải bài tập Lịch Sử lớp 7 Bài 13: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939-1009) sách Cánh diều hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Lịch Sử 7 Bài 13 từ đó học tốt môn Sử 7.
Giải bài tập Lịch sử lớp 7 Bài 13: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939-1009)
Video giải Lịch sử 7 Bài 13: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939-1009) - Cánh diều
1. Những nét chính về thời Ngô
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc nội dung mục 1 trang 43 SGK
Bước 2: Quan sát hình 13.2 biết được đó là khu di tích Cổ Loa, kinh đô của nhà Ngô, sơ đồ 13.1 là sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Ngô.
Trả lời:
Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, chọn Cổ Loa (thuộc Đông Anh, Hà Nội) làm kinh đô.
Ở chính quyền Trung ương: Vua đứng đầu triều đình quyết định mọi công việc chính trị, ngoại giao, quân sự và đặt các chức quan văn, quan võ.
Ở địa phương, Ngô Quyền cử các tướng lĩnh có công trấn giữ và quản lí các châu quan trọng.
=> Mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của đất nước.
2. Sự thành lập nhà Đinh
- Đọc thông tin và quan sát hình 13.3, hãy cho biết công lao của Đinh Bộ Lĩnh đối với dân tộc.
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung mục 2 trang 43 SGK Lịch sử 7 Cánh Diều.
Trả lời:
- Quá trình Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
+ Năm 944, Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha tiếm quyền, tự xưng vương.
+ Năm 965, các thế lực hào trưởng địa phương nổi dậy khắp nơi, đất nước lâm vào tình trạng phân tán, cát cứ.
+ Đinh Bộ Lĩnh liên kết với sứ quân Trần Lãm, chiêu dụ sứ quân Phạm Bạch Hổ và dẹp loạn các sứ quân khác.
+ Cuối năm 967, tình trạng cát cứ chấm dứt, đất nước trở lại bình yên, thống nhất.
+ Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng).
- Công lao của Đinh Bộ Lĩnh đối với dân tộc:
+ Đinh Bộ Lĩnh đã có công dẹp loạn 12 sứ quân, chấm dứt tình trạng loạn lạc, thống nhất đất nước.
+ Xây dựng nhà nước, đúc tiền để lưu hành, định quan chế, phát triển kinh tế, ổn định đời sống nhân dân. Đặt nền móng cho thời kì ổn định lâu dài của nước Việt ta.
3. Tổ chức chính quyền thời Đinh, Tiền Lê
Phương pháp giải:
Quan sát hình 13.2, mô tả về bộ máy nhà nước thời Tiền Lê gồm 2 bộ phận Trung ương, địa phương.
Trả lời:
Ở Trung ương, vua đứng đầu nhà nước, vua nắm mọi quyền hành, vua nắm mọi quyền hành cả dân sự lẫn quân sự; dưới vua là các quan đại thần, quan văn, quan võ, hầu hết là những người có công phò tá nhà vua lên ngôi.
Ngoài ra dưới vua còn có ban tăng quan, đạo quan do các vị sư đức cao vọng trọng giữ.
Ở địa phương, gồm có các lộ, phủ, châu.
4. Đời sống xã hội và văn hóa
Câu hỏi trang 45 Lịch sử 7: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát hình 13.4 hãy:
- Nêu những nét chính về đời sống xã hội thời Ngô, Đinh, Tiền Lê.
- Trình bày đời sống văn hóa thời Ngô, Đinh, Tiền Lê.
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung mục 4 trang 45
Trả lời:
- Những nét về đời sống xã hội thời Ngô, Đinh, Tiền Lê:
+ Xã hội thời Ngô, Đinh, Tiền Lê gồm các tầng lớp quý tộc, quan lại và một số bộ phận nhà sư, đạo sĩ giữ địa vị thống trị.
+ Giai cấp bị trị gồm nông dân, thợ thủ công, thương nhân, nô tì
+ Đời sống nhân dân còn đơn giản, bình dị, mâu thuẫn giữa các tầng lớp và giai cấp chưa gay gắt.
- Đời sống văn hóa thời Ngô, Đinh, Tiền Lê:
+ Đạo Phật được truyền bá rộng rãi. Các nhà sư thường là người có học, được nhà nước, nhân dân quý trọng. Chùa được xây dựng ở nhiều nơi.
+ Nho học được du nhập từ thời Bắc thuộc nhưng ảnh hưởng chưa sâu đậm.
+ Giáo dục thời Ngô, Đinh, Tiền Lê chưa phát triển.
+ Nhiều loại hình văn hóa dân gian tiếp tục phát triển, như ca múa, đua thuyền, đánh đu, đấu võ, đấu vật
5. Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê (năm 981)
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung trang 45 SGK Lịch sử
Trả lời:
Đầu năm 981, quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy tiến đánh Đại Cồ Việt theo đường thủy và đường bộ.
+ Quân bộ theo đường Lạng Sơn
+ Quân thủy theo đường sông Bạch Đằng
Trước tình hình đó, Lê Hoàn trực tiếp tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến.
Lê Hoàn cho quân đóng cọc, mai phục giặc tại cửa sông Bạch Đằng để ngăn chặn giặc. Quân thủy của địch bị thất bại.
Trên bộ, do không thể kết hợp được với quân thủy và bị quân ta chặn đánh quyết liệt nên buộc phải rút quân về nước.Thừa thắng, quân ta truy kích và tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Quân Tống đại bại.Luyện tập – Vận dụng
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung mục 1,2,3,4,5 SGK, chọn ra các ý chính trị, xã hội, văn hóa thời Ngô, Đinh, Tiền, Lê
Trả lời:
Phương pháp giải:
Bước 1. Đọc lại nội dung mục 1,2,3,4 để xem sự kiện ứng với các mốc thời gian đã cho.
Bước 2. Lập bảng thống kê các mốc thời gian, sự kiên đã cho
Trả lời:
|
Thời gian |
Sự kiện |
|
Năm 939 |
Ngô Quyền xưng vương |
|
Năm 944 |
Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha tiếm quyền, tự xưng là Bình Vương |
|
Năm 967 |
Tình trạng cát cứ chấm dứt, đất nước trở lại bình yên, thống nhất. |
|
Năm 968 |
Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng) |
|
Năm 979 |
Đinh Tiên Hoàng và con trai trường là Đinh Liễn bị sát hại. Lê Hoàn lên làm vua, lấy hiệu là lê Đại Hành, lập ra nhà Tiền Lê. |
|
Năm 981 |
Quân Tống đem quân sang xâm lược nước ta |
Vận dụng 3 trang 46 Lịch sử 7: Giới thiệu về một nhân vật lịch sử được đề cập trong bài học.
Phương pháp giải:
Bước 1: Chọn một nhân vật lịch sử mà em thích. Ví dụ: Ngô Quyền, Đinh Bộ Lĩnh, Lê Hoàn, Dương Vân Nga, Đỗ Thích…
Bước 2: Tìm tư liệu về nhân vật em thích thông qua internet, sách báo
Trả lời:
Ngô Quyền sinh năm 898, mất năm 944, là người Đường Lâm (nay là Đường Lâm, Sơn Tây, Hà Nội). Sinh ra trong một dòng họ hào trưởng có thế lực, ông được Dương Đình Nghệ, gả con gái và tin cậy giao cho cai quản cả vùng đất Ái Châu rộng lớn, trù phú.
Khi Dương Đình Nghệ bị Kiều Công Tiễn sát hại, đoạt ngôi vị Tĩnh Hải Quân Tiết độ sứ. Ngô Quyền căm tức đem quân giết tên giặc Kiều Công Tiễn. Công Tiễn hoảng sợ cầu cứu quân Nam Hán.
Tuy nhiên Ngô Quyền đã trừ khử Kiều Công Tiễn trước khi quân Nam Hán tới cứu. Sau đó NGô Quyền chấn chỉnh lực lượng, thực hiện kế sách chống lại quân Nam Hán, chọn sông Bạch Đằng là điểm quyết chiến và đã đánh bại quân Nam Hán, Bấy giờ là năm 938.
Mùa xuân năm 939, Ngô Quyền lên ngôi, xưng là Ngô Vương, đóng đô ở Cổ Loa, mở ra thời kỳ độc lập, tự chủ cho nước Việt ta.
Lý thuyết Lịch sử 7 Bài 13: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939-1009)
1. Những nét chính về thời Ngô
- Sau khi đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, năm 939, Ngô Quyền xưng vương, chọ Cổ Loa làm kinh đô
- Bộ máy nhà nước
+ Trung ương: Vua đứng đầu có quyền lực tối cao; đặt các chức quan văn, quan võ.
+ Địa phương: Cử tướng có công trấn giữ và quản lí các châu.
- Việc xưng vương của Ngô Quyền và những chính sách của nhà Ngô đã mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của đất nước.
2. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh
- Năm 944, Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha tiếm quyền, các phe phái nổi lên khắp nơi → Đất nước không ổn định.
- Năm 965, Ngô Xương Văn chết, các thế lực cát cứ nổi lên, đất nước rơi vào tỉnh trạng chia cắt gọi là “cục diện 12 sứ quân”.
- Đinh Bộ Lĩnh liên kết với sứ quân Trần Lãm và Phạm Bạch Hổ tiến đánh các sứ quân khác.
- Kết quả:
+ Cuối năm 967, đất nước được thống nhất.
+ Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư (Ninh Bình).
Đền thờ Đinh Tiên Hoàng (Ninh Bình)
3. Tổ chức chính quyền thời Đinh, Tiền Lê
* Tổ chức chính quyền nhà Đinh
- Duy trì như thời nhà Ngô.
- Năm 971, Đinh Tiên Hoàng có quy định cụ thể các cấp bậc văn võ và tăng đạo.
* Sự thành lập nhà Lê:
- Hoàn cảnh:
+ Cuối năm 979, Đinh Bộ Lĩnh bị ám hại, nội bộ triều đình rối loạn. Lê Hoàn được cử làm phụ chính.
+ Nhà Tống âm mưu xâm lược.
=> Trước nguy cơ xâm lược Lê Hoàn được suy tôn lên làm vua để chỉ huy cuộc kháng chiến, lập nên nhà Lê sử cũ gọi là Tiền Lê.
- Tổ chức bộ máy nhà nước:
+ Bộ máy nhà nước từ trung đến địa phương được hoàn thiện, củng cố.
+ Năm 1002, Lê Đại hành đã đổi 10 đạo thành lộ phủ, châu
4. Đời sống xã hội và văn hóa
- Xã hội tồn tại hai giai cấp chủ yếu là: giai cấp thống trị, giai cấp bị trị
+ Giai cấp thống trị gồm: vua, quan, địa chủ, quý tộc, một bộ phận nhà sư, đạo sĩ
+ Giai cấp bị trị gồm: nông dân, thợ thủ công, thương nhân, nô tì.
- Văn hóa
+ Giáo dục chưa phát triển.
+ Nho giáo bắt đầu xâm nhập, chưa có nhiều ảnh hưởng trong xã hội.
+ Đạo Phật được truyền bá rộng rãi.
+ Văn hóa dân gian như: ca hát, nhảy múa, đua thuyền, đánh vật,... phát triển.
Chùa Nhất Trụ ở Hoa Lư (Ninh Bình)
* Hoàn cảnh: Nhân cơ hội Đinh Tiền Hoàng và Đinh Liễn bị sát hại, nội bộ triều đình nhà Đinh có mâu thuẫn, quân Tống đã đem quân tiến đánh Đại Cồ Việt.
* Diễn biến:
- Đầu năm 981, Quân Tống tiến đánh nước ta theo hai đường:
+ Quân bộ theo đường Lạng Sơn.
+ Quân thủy: theo đường sông Bạch Đằng.
- Lê Hoàn trực tiếp tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến.
Lược đồ: Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê năm 981
* Kết quả:
- Quân Tống đại bại, nhiều tướng giặt bị giết và bắt sống.
- Cuộc kháng chiến chống Tông thắng lợi, nền độc lập dân tộc được giữ vững.
* Ý nghĩa:
- Biểu thị ý chí quyết tâm chống giặc ngoại xâm của dân ta.
- Chứng tỏ một bước phát triển của đất nước và khả năng bảo vệ độc lập dân tộc.
Bài giảng Lịch sử 7 Bài 13: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939-1009) - Cánh diều
Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử lớp 7 Cánh diều hay, chi tiết:
Bài 14: Công cuộc xây dựng đất nước thời Lý (1009-1225)
Bài 15: Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược của nhà Lý (1075-1077)
Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400)
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
