Lời giải bài tập Lịch Sử lớp 7 Bài 21: Vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI sách Cánh diều hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Lịch Sử 7 Bài 21 từ đó học tốt môn Sử 7.
Giải bài tập Lịch sử lớp 7 Bài 21: Vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI
Video giải Lịch sử 7 Bài 21: Vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI - Cánh diều
1. Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung trang 83 SGK Lịch sử 7
Trả lời:
Diễn biến cơ bản về chính trị của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:
- Từ đầu thế kỉ X, Chăm-pa thường xuyên phải đối phó với các cuộc tấn công của Chân Lạp ở phía Nam.
- Cuối thế kỉ X, Vương triều In-đờ-ra-pu-ra suy yếu, khủng hoảng và dần bị thay thế bởi vương triều Vi-giay-a.
- Khoảng năm 1000, vua Vi-giay-a Sơ-ri rời kinh đô từ In-đờ-ra-pu-ra về Vi-giay-a.
- Từ thế kỉ XI-XIII, vương triều Vi-giay-a có nhiều biến động.
- Năm 1220, chiến tranh Chân Lạp và Chăm pa kết thúc.
- Nửa sau thế kỉ XIII, chính trị Chăm pa bước vào giai đoạn ổn định.
- Giữa thế kỉ XVI, Chăm-pa rơi vào khủng hoảng.
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung trang 84 SGK
Trả lời:
Tình hình kinh tế Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:
- Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ yếu ở Chăm-pa.
- Nghề đánh bắt thủy hải sản phát triển và đóng góp và vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế.
- Các nghề thủ công truyền thống nổi bật ở Chăm-pa làm đồ gốm, đóng thuyền, chế tác đồ trang sức bằng vàng, bạc…
- Nội thương ở Chăm-pa gắn liền với mạng lưới trao đổi ven sông.
- Ngoại thương phát triển, với hoạt động buôn bán của nhiều tàu nước ngoài.
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung mục 1 trang 84 SGK
Trả lời:
Những thành tựu chính về văn hóa của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:
Chữ viết: sử dụng chữ Phạn và chữ Chăm.
Tôn giáo: Hin-đu giáo có vị trí chủ đạo, Phật giáo dần phai nhạt trong đời sống tinh thần cư dân. Từ thế kỉ XIII, Hồi giáo du nhập vào Chăm-pa.
Kiến trúc: tiêu biểu nhất là đền tháp, phù điêu. Như tháp Pô Kơ-long, tháp Bánh Ít,..
Nghệ thuật ca múa đa dạng với các hình thức múa quạt, múa lụa,...
2. Vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung trang 85 SGK Lịch sử 7
Trả lời:
Từ cuối thế kỉ VI đến đầu thế kỉ VII, Chân Lạp từng bước xâm chiếm Phù Nam.
Đến thế kỉ VIII, Chân Lạp rơi vào tình trạng khủng hoảng và phân tán, lãnh thổ chia thành Lục Chân Lạp và Thủy Chân Lạp.
Trong nhiều thế kỉ tiếp theo, người Khơ-me tập trung ổn định Lục Chân Lạp nên Thủy Chân Lạp không được quan tâm.
Từ thế kỉ XVI, một bộ phận người Việt bắt đầu đến khai phá vùng đất này.
Cư dân cùng đất Nam Bộ chủ yếu khai thác thủy hải sản, lâm thổ sản kết hợp với nghề nông trồng lúa, làm nghề thủ công và buôn bán nhỏ.
Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ ở đây rất rõ nét.
Luyện tập – Vận dụng
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung mục 1 trang 83 SGK
Trả lời:
Thời gian |
Sự kiện |
Từ đầu thế kỉ X |
Chăm-pa thường xuyên phải đối phó với các cuộc tấn công của Chân Lạp ở phía Nam. |
Cuối thế kỉ X |
Vương triều In-đờ-ra-pu-ra suy yếu, khủng hoảng và dần bị thay thế bởi vương triều Vi-giay-a. |
Từ thế kỉ XI-XIII |
vương triều Vi-giay-a có nhiều biến động. |
Năm 1220 |
Chiến tranh Chân Lạp và Chăm pa kết thúc. |
Nửa sau thế kỉ XIII |
Chính trị Chăm pa bước vào giai đoạn ổn định. |
Giữa thế kỉ XVI |
Chăm-pa rơi vào khủng hoảng. |
Trả lời:
Gợi ý: Giới thiệu thành Đồ Bàn của vương quốc Chăm-pa
- Thành Đồ Bàn (còn gọi là Vijaya, hoặc thành Chà Bàn) được xây dựng từ thế kỉ X và là kinh đô trong khoảng 500 năm của Vương quốc Chăm-pa. Hiện nay, những dấu tích còn lại của thành Đồ Bàn thuộc xã Nhơn Hậu (thị xã An Nhơn), cách thành phố Quy Nhơn khoảng 27 km theo hướng tây bắc. Đây là di tích lịch sử quan trọng được xếp hạng cấp Quốc gia (năm 1982) của tỉnh Bình Định.
- Thành Đồ Bàn là chứng tích của những triều đại Chămpa một thời lừng lẫy. Năm 1471, Vương quốc Chăm-pa sụp đổ, thành Đồ Bàn cũng bị phá hủy. Đến năm 1776, anh cả của Tây Sơn tam kiệt là Nguyễn Nhạc xưng là Trung ương Hoàng đế, xây lại thành và đóng đô ở đây (nên thành còn có tên gọi Hoàng Đế). Năm 1799, Nguyễn Ánh chiếm được thành, đổi tên là thành Bình Định. Tới năm 1816, vua Gia Long ra lệnh phá thành, chuyển thủ phủ về Quy Nhơn.
- Ngày nay, trải qua bao tang thương dâu bể, thành Đồ Bàn chỉ còn là rêu cũ dấu xưa. Thành gồm 3 lớp: Thành ngoại chu vi khoảng 7,4 km, thành nội 1,6 km, “tử cấm thành” 600 m. Trong thành hiện nay chỉ còn lại một số di vật như nghê đá, trụ cờ, cổng thành, hồ bán nguyệt… Bên trong thành có đặt miếu Song Trung thờ Võ Tánh và Ngô Tùng Châu là hai danh tướng của chúa Nguyễn Phúc Ánh đã tuẫn tiết tại đây.
Lý thuyết Lịch sử 7 Bài 21: Vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI
1. Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI
a. Chính trị
- Đầu thế kỉ X, Chăm-pa bị Chân Lạp tấn công.
- Đến cuối thế kỉ X, vương triều In-đờ-ra-pu-ra suy yếu, khủng hoảng.
- Năm 1000, vua Vi-giay-a Sơ-ri rời kinh đô In-đờ-ra-pu-ra (thuộc Quảng Nam ngày nay), trở lại xây dựng kinh đô tại Vi-giay-a (còn gọi là thành Đồ Bàn hoặc Chà Bàn, thuộc Bình Định ngày nay), vương triều Vi-giay-a được xác lập.
- Thế kỉ XI - XIII, vương triều Vi-giay-a thường có nhiều biến động.
- Từ nửa sau thế kỉ XIII – đầu thế kỉ XIV, Chăm-pa bước vào thời kì ổn định về chính trị, quyền lực chính quyền trung ương được củng cố.
- Từ khoảng giữa thế kỉ XIV, Chăm-pa rơi vào khủng hoảng.
b. Kinh tế
- Nông nghiệp: là nghành kinh tế chính. Người dân sử dụng guồn nước, đào kênh mương, canh tác trên ruộng bậc thang.
- Đánh bắt thủy sản phát triển, giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế.
- Thủ công nghiệp: các nghề thủ công truyền thống nổi bật ở Chăm-pa là: đồ gốm, đóng thuyền, chế tác trang sức bằng vàng, bạc…
- Thương nghiệp:
+ Nội thương gắn liền với mạng lưới trao đổi ở ven sông.
+ Ngoại thương phát triển với hoạt động trao đổi, buôn bán của nhiều tàu thuyền nước ngoài. Chăm-pa đóng vai trò là đầu mối giao thương trong khu vực và trên tuyến đường biển kết nối Ấn Độ và Trung Quốc.
c. Văn hóa
- Chữ viết: sử dụng chữ Phạn và chữ Chăm; chữ Chăm dần hoàn thiện
- Tôn giáo:
+ Hinđu giáo giữ vai trò chủ đạo, Phật giáo dần phai nhạt.
+ Hồi giáo được du nhập vào Chăm-pa từ khoảng thế kỉ XIII.
- Kiến trúc: xây dựng nhiều đền tháp với những họa tiết sinh động, tỉ mỉ, phản ánh ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ.
- Nghệ thuật ca múa đa dạng, nhiều hình thức múa quạt, múa lụa…
Điệu múa truyền thông của nhân dân Chăm-pa
2. Vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI
a. Chính trị
- Từ cuối thế kỉ VI – đầu thế kỉ VII, Chân Lạp từng bước xâm chiếm Phù Nam.
- Thế kỉ VIII, Chân Lạp rơi vào tình trạng khủng hoảng và phân tán lãnh thổ phân chia thành Lục Chân Lạp và Thủy Chân Lạp (Nam Bộ ngày nay).
- Ở vùng đất Thủy Chân Lạp (Nam Bộ), nhiều nơi bị ngập mặn hoặc chủ yếu là rừng rậm, cư dân thưa thớt, gần như không có sự quản lí hành chính của triều đinh Chân Lạp.
- Từ thế ki XVI, một bộ phận người Việt bắt đầu đến khai phá vùng đất này.
Vùng đất Nam Bộ (ngày nay)
b. Kinh tế
- Cư dân vùng đất Nam Bộ thời kì này chủ yếu khai thác thuỷ hải sản, lâm sản kết hợp với nghề nông trồng lúa, làm nghề thủ công và buôn bán nhỏ.
c. Văn hóa
- Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ đến đời sống của cư dân nơi đây vẫn rất rõ nét, đặc biệt là:sự phổ biến của Phật giáo, Hin-đu giáo;
- Các tác phẩm điêu khắc phổ biến là tượng thần, phật.
Điêu khắc đá thủy quái Ma-ka-na (thế kỉ XIII)
Bài giảng Lịch sử 7 Bài 21: Vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI - Cánh diều
Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử lớp 7 Cánh diều hay, chi tiết:
Bài 17: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên của nhà Trần (thế kỉ XIII)
Bài 18: Nhà Hồ và cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược (1400-1407)
Bài 19: Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427)
Bài 20: Việt Nam thời Lê sơ (1428-1527)