Lời giải bài tập Lịch Sử lớp 10 Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Lịch Sử 10 Bài 2 từ đó học tốt môn Sử 10.
Giải bài tập Lịch sử lớp 10 Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống
1. Vai trò, ý nghĩa của tri thức lịch sử
Câu hỏi trang 9 Lịch sử 10: Tri thức lịch sử có vai trò như thế nào đối với mỗi cá nhân và xã hội?
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục I-1 trang 9 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: nhận thức, cội nguồn, bản sắc, dân tộc, điều kiện, toàn cầu hóa.
Trả lời:
Tri thức lịch sử có vai trò rất quan trọng đối với mỗi cá nhân trong xã hội đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa:
- Giúp con người nhận thức về cội nguồn, bản sắc của bản thân, gia đình, cộng đồng, dân tộc.
- Là điều kiện cơ bản, tiên quyết để giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa trong thời đại toàn cầu hóa.
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục I-2 trang 9, 10 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: bài học kinh nghiệm, nền tảng vững chắc, điểm tựa, khám phá, cơ sở.
Trả lời:
Quá khứ lịch sử có mối quan hệ hữu cơ chặt chẽ với hiện tại và tương lai:
- Là nền tảng vững chắc của truyền thống yêu nước.
- Là niềm tự hào và là điểm tựa cho lòng tin vào sức mạnh của dân tộc.
- Là cơ sở, nhân tố thúc đẩy con người khám phá, nghiên cứu và tiếp cận với nhiều nền văn hóa, văn minh nhân loại.
- Là nguồn gốc để mỗi quốc gia dân tộc tự nhận thức chính mình.
Những bài học kinh nghiệm trong lịch sử là vô giá trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước:
- Được con người đời sau vận dụng trong quá trình phát triển của cộng đồng xã hội.
- Giúp hiểu rõ quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước, hình thành tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc.
- Kết tinh của những tri thức lịch sử, mang lại những hiểu biết về thế giới, văn hóa nhân loại, là cơ sở để học hỏi, giao lưu, hội nhập quốc tế.
- Góp phần quan trong trong nhận thức hiện tại và dự đoán tương lai.
Phương pháp giải:
B1: Tìm kiếm trên internet và sách báo tham khảo “Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, “Những dự báo thiên tài trong Di chúc Bác Hồ”,…
B2: Lựa chọn thông tin.
Trả lời:
Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những dự báo chính xác về thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ và thống nhất đất nước:
- “Cuộc chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn. Đó là một điều chắc chắn”.
- Đến năm 1975, cuộc kháng chiến đánh đuổi đế quốc Mỹ của dân tộc ta đã hoàn toàn thắng lợi.
- Về sự nghiệp thống nhất: “Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà”.
- Đến năm 1976, đất nước ta hoàn toàn thống nhất, thực hiện khao khát bao năm của vị lãnh tụ Hồ Chí Minh.
2. Học tập và khám phá lịch sử suốt đời
Câu hỏi trang 10 Lịch sử 10: Vì sao con người cần học tập và khám phá lịch sử suốt đời?
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-1 trang 10 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: cập nhật, phát triển, tự tin, biến đổi, cơ hội nghề nghiệp
Trả lời:
Con người cần học tập và khám phá lịch sử suốt đời là vì những lý do sau:
- Là điều kiện quan trọng giúp mỗi người cập nhật và mở rộng tri thức, phát triển và hoàn thiện kĩ năng.
- Tăng cường khả năng tự tin ứng phó với những biến đổi ngày càng nhiều của đời sống.
- Giúp con người nắm bắt tốt những cơ hội nghề nghiệp, việc làm, đời sống,…
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-2 trang 10 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: 2 dạng, hiểu biết, nhận thức, trải nghiệm thực tế, hệ thống giáo dục, kinh nghiệm lịch sử, tái hiện, bức tranh lịch sử, những phát hiện mới.
Trả lời:
Tri thức lịch sử là:
- Là kết quả của quá trình nhận thức của con người.
- Phản ánh toàn bộ sinh hoạt của xã hội loài người trong quá khứ một cách chính xác và có hệ thống.
- Tri thức lịch sử sẽ phát triển theo trình độ nhận thức của con người.
Khi nghiên cứu lịch sử cần phải thu thập thông tin và sử liệu vì:
- Để có thể tái hiện bức tranh lịch sử một cách đầy đủ, chính xác và khách quan nhất.
- Sử dụng các nguồn sử liệu để khôi phục, giải thích, đánh giá sự kiện lịch sử, từ đó có những phát hiện mới.
- Do đặc trưng của hiện thực lịch sử tồn tại độc lập với ý thức của con người.
- Sử dụng sử liệu để khôi phục sự kiện, sau đó giải thích và đánh giá sự kiện.
Phương pháp giải:
Liên hệ với kiến thức lịch sử đã được học ở cấp THCS.
Trả lời:
Một số tri thức lịch sử, bài học lịch sử em tiếp nhận trong quá trình học tập môn lịch sử: tên gọi Hà Nội qua các thời kì: Tống Bình, Đại La, Thăng Long, Đông Kinh, Bắc Thành,...; Các triều đại phong kiến từng đóng đô ở Hà Nội như:Lý, Trần, Lê sơ…
Với tri thức lịch sử đó, em đã tham gia vào cuộc thi "Tìm hiểu lịch sử Hà Nội" và đạt giải Nhất.
Luyện tập và Vận dụng (trang 13)
Phương pháp giải:
B1: Tham khảo mục I trang 9, 10 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: nhận thức, cội nguồn, bản sắc, dân tộc, điều kiện, toàn cầu hóa, bài học kinh nghiệm, nền tảng.
B3: Tìm kiếm trên internet và sách báo với từ khóa: “bài học kinh nghiệm về công cuộc dựng nước và giữ nước”, “lịch sử dựng nước và giữ nước của cha ông ta”,…
Trả lời:
Vai trò của tri thức lịch sử
- Giúp con người nhận thức về cội nguồn, bản sắc của bản thân, gia đình, cộng đồng, dân tộc.
- Là điều kiện cơ bản, tiên quyết để giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa trong thời đại toàn cầu hóa.
Ý nghĩa của tri thức lịch sử
- Những bài học kinh nghiệm trong lịch sử được đúc rút từ quá khứ luôn được con người đời sau vận dụng trong quá trình phát triển của cộng đồng xã hội.
- Giúp hiểu rõ quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước, hình thành tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc.
- Là kết tinh của những tri thức lịch sử, mang lại những hiểu biết về thế giới, văn hóa nhân loại, là cơ sở để học hỏi, giao lưu, hội nhập quốc tế.
- Những bài học kinh nghiệm trong lịch sử góp phần quan trong trong nhận thức hiện tại và dự đoán tương lai.
Ví dụ:
Tại sông Bạch Đằng, năm 983, Ngô Quyền đã đánh tan quân Nam lược Nam Hán. Vận dụng bài học kinh nghiệm của cha ông, năm 981, Lê Đại Hành đánh thắng quân xâm lược Tống. Năm 1288, Trần Hưng Đạo cũng phá tan quân xâm lược Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng.
Những sự kiện trên có ý nghĩa khích lệ tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc trong mỗi người con đất Việt.
Lời giải chi tiết:
B1: Liên hệ thực tế
B2: Xác định:
- Quê em ở đâu?
- Quê em có di tích lịch sử gì?
- Di tích đó được xây dựng năm nào? Trải qua trùng tu chưa? Có giá trị lịch sử ra sao?
Trả lời:
Giá trị của di sản Hoàng thành thăng long đối với cuộc sống hôm nay và mai sau:
- Như là một “bộ lịch sử sống” chảy suốt theo cả chiều dài lịch sử hơn 10 thế kỷ của Thăng Long- Hà Nội, kể từ thành Đại La thời tiền Thăng Long đến thời đại ngày nay.
- Phản ánh rõ mối quan hệ về qui hoạch đô thị và không gian kiến trúc, cũng như sự tiếp nối giữa các triều đại trong lịch sử xây dựng kinh đô Thăng Long.
- Là một trung tâm quyền lực và sự đa dạng, phong phú của các tầng di tích, di vật.
Lý thuyết Lịch sử 10 Bài 2:Tri thức lịch sử và cuộc sống
I. Vai trò, ý nghĩa của tri thức lịch sử
1. Vai trò
- Tri thức lịch sử là những hiểu biết của con người về các lĩnh vực liên quan đến lịch sử, hình thành qua quá trình học tập, khám phá, nghiên cứu và trải nghiệm, có ý nghĩa quan trọng không chỉ với cá nhân mà cả xã hội.
- Tri thức lịch sử giúp con người nhận thức về cội nguồn, bản sắc của bản thân, gia đình, cộng đồng, dân tộc. Đây là điều kiện cơ bản để giữ gìn và phát triển bản sắc văn hoá trong thời đại toàn cầu hóa.
2. Ý nghĩa của tri thức lịch sử
- Tri thức lịch sử luôn để lại cho đời sau những bài học kinh nghiệm quý giá. Tìm hiểu, đúc rút và vận dụng những bài học lịch sử là nhu cầu của mỗi cá nhân và cộng đồng xã hội trong quá trình phát triển.
Lễ hội Đền Hùng (Phú Thọ)
- Đối với mỗi quốc gia, dân tộc, tri thức lịch sử là nền tảng vững chắc của truyền thống yêu nước, là niềm tự hào và là điểm tựa cho lòng tin vào sức mạnh của dân tộc. Tri thức lịch sử giúp con người khám phá và tiếp cận với nhiều nền văn hoá, văn minh của nhân loại. Những bài học rút ra từ lịch sử còn giúp mỗi quốc gia dân tộc tự nhận thức chính mình.
- Tri thức lịch sử dân tộc giúp học sinh hiểu rõ quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước, hình thành tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Đồng thời, có hiểu biết về lịch sử thế giới, văn hoá nhân loại, là cơ sở để học hỏi, giao lưu, hội nhập quốc tế.
- Học tập lịch sử giúp hiểu rõ quá khứ, là cơ sở để nhận thức hiện tại và dự báo tương lai
II. Học tập và khám phá lịch sử suốt đời
1. Sự cần thiết của việc học tập, khám phá lịch sử suốt đời
- Kho tàng tri thức lịch sử của nhân loại rất phong phú, rộng lớn và đa dạng. Tri thức lịch sử thu nhận ở nhà trường chỉ là một phần rất nhỏ trong kho tàng ấy.
- Tri thức lịch sử gắn liền với các nguồn sử liệu, các môn khoa học liên ngành, phương pháp nghiên cứu, năng lực nhận thức, bài học kinh nghiệm,… Muốn hiểu đúng và đầy đủ về việc lịch sử là một quá trình lâu dài.
- Trong thời đại ngày nay, những thay đổi, phát hiện mới trong khoa học lịch sử ngày càng nhiều, quan điểm, nhận thức về lịch sử cũng có nhiều chuyển biến mới.
- Học tập, tìm hiểu, khám phá lịch sử suốt đời là điều kiện quan trọng giúp mỗi người cập nhật và mở rộng tri thức, phát triển và hoàn thiện kĩ năng. Qua đó, con người có khả năng tự tin ứng phó với những biến đổi ngày càng gia tăng của đời sống để nắm bắt tốt các cơ hội nghề nghiệp, việc làm và đời sống…
=> Khoa học lịch sử là một trong các ngành khoa học ra đời sớm của nhân loại và luôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. Xuất phát từ nhu cầu của cuộc sống, việc nghiên cứu và học tập lịch sử vì thế phải được duy trì thường xuyên, liên tục.
2. Thu thập thông tin, sử liệu, làm giàu tri thức lịch sử
- Quá trình thu thập, xử lí thông tin tái hiện tri thức lịch sử gồm 4 bước:
* Bước 1: Xác định vấn đề:
+ Xác định đối tượng nghiên cứu
+ Lập thư mục, danh sách nguồn sử liệu cần thu thập.
+ Đề xuất phương pháp thực hiện.
* Bước 2: Sưu tầm sử liệu:
+ Ghi chép các thông tin liên quan đến vấn đề, đối tượng nghiên cứu.
+ Khảo sát, sưu tầm, tập hợp những nguồn sử liệu liên quan.
* Bước 3: Chọn lọc, phân loại:
+ Chọn lọc, phân loại các nguồn sử liệu phù hợp.
+ Miêu tả, đánh giá, thẩm định các nguồn sử liệu liên quan.
* Bước 4: Xác định đánh giá: Xác định độ tin cậy, tính xác thực, giá trị thông tin của nguốn sử liệu đã thu thập.
- Tri thức lịch sử có hai dạng tồn tại:
+ Những tri thức đã được hiểu biết, nhận thức: thường được thể hiện cụ thể, để lại cho đời sau, được tiếp nhận qua hệ thống giáo dục.
+ Những tri thức thu được từ sự trải nghiệm thực tế thường ẩn chứa trong mỗi cá nhân. Những tri thức này được truyền lại qua sách vở, qua học tập hoặc là bí kíp gia truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, thành kinh nghiệm lịch sử, kĩ năng giúp đời sau tiếp thu và phát triển.
Mộc bản triều Nguyễn
- Hiện thực lịch sử tồn tại độc lập với ý thức của con người. Để hiểu biết sự thật lịch sử, về phương pháp đòi hỏi phải bắt đầu từ sử liệu, dùng sử liệu để khôi phục sự kiện; sau đó mới giải thích và đánh giá sự kiện.
3. Kết nối tri thức, bài học lịch sử vào cuộc sống
- Lịch sử cung cấp cho con người những kinh nghiệm quý báu của người xưa trong cuộc sống, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Học lịch sử là học được cái hay, cái đẹp, cái ý nghĩa sâu sắc từ những sự kiện, nhân vật lịch sử và cũng là “ôn cố nhi tri tân” (ôn cũ để biết mới).
- Lịch sử cho biết về những giá trị truyền thống và văn hoá của mỗi quốc gia, dân tộc. Nó nhắc nhở con người phải luôn nhớ về cội nguồn, để ra sức giữ gìn, bảo vệ quê hương, đất nước và những giá trị truyền thống mà các thế hệ đi trước đã để lại.
- Bảo tàng là nơi lưu giữ tập trung nhất các nguồn sử liệu của hiện thực lịch sử.
Học sinh học tập tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử
Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác
Bài 4: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại
Bài 5: Khái quát lịch sử văn minh thế giới cổ - trung đại
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
