Tri thức lịch sử là gì? Vì sao khi nghiên cứu lịch sử phải thu thập thông tin, sử liệu

Nguyễn Ngọc Thúy Vy Ngày: 19-08-2024 Lớp 10

16 K

Với giải Câu hỏi trang 12 Lịch sử lớp 10 Chân trời sáng tạo chi tiết trong Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Lịch sử 10. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập Lịch sử lớp 10 Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống

Câu hỏi trang 12 Lịch sử 10: Tri thức lịch sử là gì? Vì sao khi nghiên cứu lịch sử phải thu thập thông tin, sử liệu?

Phương pháp giải:

B1: Đọc mục II-2 trang 10 SGK.

B2: Các từ khóa cần chú ý: 2 dạng, hiểu biết, nhận thức, trải nghiệm thực tế, hệ thống giáo dục, kinh nghiệm lịch sử, tái hiện, bức tranh lịch sử, những phát hiện mới.

Trả lời:

Tri thức lịch sử là:

- Là kết quả của quá trình nhận thức của con người.

- Phản ánh toàn bộ sinh hoạt của xã hội loài người trong quá khứ một cách chính xác và có hệ thống.

- Tri thức lịch sử sẽ phát triển theo trình độ nhận thức của con người.

Khi nghiên cứu lịch sử cần phải thu thập thông tin và sử liệu vì:

- Để có thể tái hiện bức tranh lịch sử một cách đầy đủ, chính xác và khách quan nhất.

- Sử dụng các nguồn sử liệu để khôi phục, giải thích, đánh giá sự kiện lịch sử, từ đó có những phát hiện mới.

- Do đặc trưng của hiện thực lịch sử tồn tại độc lập với ý thức của con người.

- Sử dụng sử liệu để khôi phục sự kiện, sau đó giải thích và đánh giá sự kiện.

Lý thuyết Học tập và khám phá lịch sử suốt đời

1. Sự cần thiết của việc học tập, khám phá lịch sử suốt đời

- Kho tàng tri thức lịch sử của nhân loại rất phong phú, rộng lớn và đa dạng. Tri thức lịch sử thu nhận ở nhà trường chỉ là một phần rất nhỏ trong kho tàng ấy.

- Tri thức lịch sử gắn liền với các nguồn sử liệu, các môn khoa học liên ngành, phương pháp nghiên cứu, năng lực nhận thức, bài học kinh nghiệm,… Muốn hiểu đúng và đầy đủ về việc lịch sử là một quá trình lâu dài.

- Trong thời đại ngày nay, những thay đổi, phát hiện mới trong khoa học lịch sử ngày càng nhiều, quan điểm, nhận thức về lịch sử cũng có nhiều chuyển biến mới.

- Học tập, tìm hiểu, khám phá lịch sử suốt đời là điều kiện quan trọng giúp mỗi người cập nhật và mở rộng tri thức, phát triển và hoàn thiện kĩ năng. Qua đó, con người có khả năng tự tin ứng phó với những biến đổi ngày càng gia tăng của đời sống để nắm bắt tốt các cơ hội nghề nghiệp, việc làm và đời sống…

=> Khoa học lịch sử là một trong các ngành khoa học ra đời sớm của nhân loại và luôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. Xuất phát từ nhu cầu của cuộc sống, việc nghiên cứu và học tập lịch sử vì thế phải được duy trì thường xuyên, liên tục.

2. Thu thập thông tin, sử liệu, làm giàu tri thức lịch sử

- Quá trình thu thập, xử lí thông tin tái hiện tri thức lịch sử gồm 4 bước:

* Bước 1: Xác định vấn đề:

+ Xác định đối tượng nghiên cứu

+ Lập thư mục, danh sách nguồn sử liệu cần thu thập.

+ Đề xuất phương pháp thực hiện.

* Bước 2: Sưu tầm sử liệu:

+ Ghi chép các thông tin liên quan đến vấn đề, đối tượng nghiên cứu.

+ Khảo sát, sưu tầm, tập hợp những nguồn sử liệu liên quan.

* Bước 3: Chọn lọc, phân loại:

+ Chọn lọc, phân loại các nguồn sử liệu phù hợp.

+ Miêu tả, đánh giá, thẩm định các nguồn sử liệu liên quan.

* Bước 4: Xác định đánh giá: Xác định độ tin cậy, tính xác thực, giá trị thông tin của nguốn sử liệu đã thu thập.

- Tri thức lịch sử có hai dạng tồn tại:

+ Những tri thức đã được hiểu biết, nhận thức: thường được thể hiện cụ thể, để lại cho đời sau, được tiếp nhận qua hệ thống giáo dục.

+ Những tri thức thu được từ sự trải nghiệm thực tế thường ẩn chứa trong mỗi cá nhân. Những tri thức này được truyền lại qua sách vở, qua học tập hoặc là bí kíp gia truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, thành kinh nghiệm lịch sử, kĩ năng giúp đời sau tiếp thu và phát triển.

Lý thuyết Lịch Sử 10 Chân trời sáng tạo Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống

Mộc bản triều Nguyễn

- Hiện thực lịch sử tồn tại độc lập với ý thức của con người. Để hiểu biết sự thật lịch sử, về phương pháp đòi hỏi phải bắt đầu từ sử liệu, dùng sử liệu để khôi phục sự kiện; sau đó mới giải thích và đánh giá sự kiện.

3. Kết nối tri thức, bài học lịch sử vào cuộc sống

- Lịch sử cung cấp cho con người những kinh nghiệm quý báu của người xưa trong cuộc sống, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Học lịch sử là học được cái hay, cái đẹp, cái ý nghĩa sâu sắc từ những sự kiện, nhân vật lịch sử và cũng là “ôn cố nhi tri tân” (ôn cũ để biết mới).

- Lịch sử cho biết về những giá trị truyền thống và văn hoá của mỗi quốc gia, dân tộc. Nó nhắc nhở con người phải luôn nhớ về cội nguồn, để ra sức giữ gìn, bảo vệ quê hương, đất nước và những giá trị truyền thống mà các thế hệ đi trước đã để lại.

- Bảo tàng là nơi lưu giữ tập trung nhất các nguồn sử liệu của hiện thực lịch sử.

Lý thuyết Lịch Sử 10 Chân trời sáng tạo Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống