Chuẩn bị

Câu hỏi trang 99 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Tìm hiểu trước các thông tin liên quan đến Đền Hùng và ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.

Trả lời:

* Đền Hùng

     Khu Di tích lịch sử Đền Hùng thuộc thôn Cổ Tích - xã Hy Cương - thành phố Việt Trì - tỉnh Phú Thọ, là nơi thờ cúng các vua Hùng đã có công dựng nước, tổ tiên của dân tộc Việt Nam. Đền Hùng cách trung tâm thành phố Việt Trì 7km về phía Bắc, cách thủ đô Hà Nội 90km. Từ Hà Nội, du khách có thể đến Đền Hùng bằng đường bộ theo quốc lộ 2 hoặc tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai. Đền Hùng là di tích lịch sử văn hoá đặc biệt quan trọng của quốc gia, được xây dựng trên núi Hùng - thuộc đất Phong Châu - vốn là đất kế đô của Nhà nước Văn Lang 4.000 năm trước đây. Toàn bộ Khu di tích có 4 đền, 1 chùa và 1 lăng hài hoà trong cảnh thiên nhiên, có địa thế cao rất ngoạn mục, hùng vĩ, đất đầy khí thiêng của sơn thuỷ hội tụ. Toàn khu di tích Đền Hùng xưa kia là rừng già nhiệt đới, đến nay chỉ còn núi Hùng là rậm rạp xanh tươi với 150 loài thảo mộc thuộc 35 họ, trong đó còn sót lại một số cây đại thụ như chò, thông, lụ,…và một vài giống cây cổ sơ như kim giao, thiên tuế,..

* Giỗ tổ Hùng Vương

     Ngày giỗ tổ Hùng Vương đã được công nhận là một trong những ngày Quốc lễ của Việt Nam, thể hiện rõ đạo lý "uống nước nhớ nguồn", "ăn quả nhớ kẻ trồng cây". Nhân dân Việt Nam có câu lưu truyền từ xa xưa:

''Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.''

     Theo sách Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng thì xưa kia việc Giỗ Tổ cử hành vào ngày 12/3 âm lịch, thường thì con cháu ở xa về làm giỗ trước một ngày. Đến thời nhà Nguyễn, định lệ 5 năm mở hội lớn một lần. Hội lớn có quan triều đình, quan hàng tỉnh về làm chủ tế và thường chọn ngày 10/3 âm lịch để Giỗ Tổ. Theo những tài liệu hiện nay còn lưu lại, hình thức sơ khai của Ngày Giỗ Tổ đã xuất hiện rất sớm trong lịch sử, cách đây hơn 2000 năm. Dưới thời Thục Phán- An Dương Vương. Sau ngày Cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945, ngày 18-2-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh 22/SL - CTN công nhận Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương hằng năm. Từ đó đến nay, dù trong những năm tháng kháng chiến cứu nước cũng như sau khi hòa bình lập lại, đất nước thống nhất, ngày 10 tháng 3 năm nào chính quyền và nhân dân vùng đất Tổ cũng kính cẩn làm lễ dâng hương, có đại diện của Nhà nước về dự.

Trong khi đọc

Câu 1 trang 100 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thông tin gì?

Trả lời:

- Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thông tin về thời gian, giai đoạn và tiến trình của lễ hội Đền Hùng.

Câu 2 trang 100 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Văn hoá lễ hội thể hiện qua lễ hội "5 không" như thế nào?

Trả lời:

- Không để xảy ra ùn tắc giao thông: văn hóa ứng xử khi thma gia giao thông

- Không trục lợi trong kinh doanh: không trục lợi trong kinh doanh vừa lưu lại hình ảnh đẹp với du khách vừa thể hiện tinh thần hiếu khách của dân tộc ta đồng thời cũng thu hút ngày một nhiều duc khách thập phương hơn mỗi dịp có lễ hội.

- Không có người ăn xin: lưu lại hình ảnh đẹp, tránh để xảy ra những trường hợp gải dạng, cải trang thành những người khó khăn để chuộc lợi từ lòng vị tha của du khách.

- Không mất vệ sinh an toàn thực phẩm: đay là một nét văn hóa quan trọng và cần thiết. Bởi vì, ẩm thực là một khía cạnh không thể thiếu mỗi khi đánh giá hay nhận xét về bất kì dân tộc nào. Ẩm thực sẽ là một cầu nối hữu hiệu kết nối những con người với nền văn hóa khác nhau đến gần hơn với nhau. Nên đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mùa lễ hội là một việc làm vô cùng cần thiết.

- Không có hành vi phản cảm: đay chính là điều khó kiểm soát nhất đồng thời cũng là khía cạnh hay được sử dụng để đánh giá nền văn hóa của một dân tộc nhất. Để có thể lưu lại ấn tượng đẹp với du khách đồng thời tôn trọng những nét văn hóa truyền thống của chính dân tộc mình thì việc mỗi cá nhân phải tự kiềm chế và ý thức, tránh gây ra những hành vi phản cảm là vô cùng cần thiết.

Câu 3 trang 100 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp những thông tin gì?

Trả lời:

     Sơ đồ cho biết địa điể, đường đi, vị trí có thể đến và hướng di chuyển.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 trang 101 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Đây là loại văn bản gì? Hãy nêu hiểu biết của em về loại văn bản ấy?

Trả lời:

- Văn bản trên thuộc loại: Văn bản thông tin dạng bản tin

- Bản tin là một dạng văn bản thông tin, cung cấp tin tức thời sự, thông báo, hướng dẫn cho người đọc, người xem những sự kiện đã, đang và sắp diễn ra. Bản tin thường ngắn gọn, kịp thời; có thể là tin chữ hoặc tin hình kết hợp với chữ dưới 2 dạng phổ biến: bản in và bản điện tử

Câu 2 trang 101 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Bên cạnh yếu tố ngôn ngữ, văn bản trên còn sử dụng những phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ nào? Nêu tác dụng của những phương tiện đó?

Trả lời:

     Bên cạnh yếu tố ngôn ngữ, văn bản trên còn sử dụng những phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ như: tranh ảnh, hình vẽ, sơ đồ, biển báo, màu sắc, kĩ thuật in ấn…

* Tác dụng:

+ Giúp người đọc tìm kiếm thông tin nhanh chóng và hiệu quả

+ Giúp người đọc dễ dàng hơn trong việc xác định vị trí và mối quan hệ của các thông tin để hiểu nội dung văn bản.

Câu 3 trang 101 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Liệt kê các thông tin chính từ văn bản trên? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất với du khách?

Trả lời:

     Những thông tin chính của văn bản:

- Thời gian diễn ra lễ hội Đền Hùng

- Các hoạt động chính trong lễ hội Đền Hùng

- Văn hóa lễ hội qua “lễ hội 5 không”

- Hướng dẫn di chuyển đến lễ hội

     Thông tin quan trọng nhất với du khách, theo em là: Thời gian diễn ra và các hoạt động diễn ra trong lễ hội.

Câu 4 trang 101 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Văn bản trên cho thấy quan điểm, thái độ của người đưa tin như thế nào? Chi tiết nào giúp em suy luận điểu đó?

Trả lời:

- Văn bản cho em thấy quan điểm, thái độ sống tích cực, tiến bộ, có văn hóa của người viết

- Chi tiết thể hiện thái độ sống đó là: Tác giả đã đưa vào bài viết văn hóa lễ hội Đền Hùng – “lễ hội 5 không”: không chỉ nhằm giới thiệu mà còn góp phần tuyên truyền đến người tham dự lễ hội những lưu ý về mặt văn hóa đến lễ hội.

Câu 5 trang 101 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Từ nội dung văn bản trên, hãy chuyển thành một bản tin ngắn (chỉ bằng kênh chữ) thông báo về thời gian, địa điểm và những hoạt động chính của lễ hội Đền Hùng năm 2019.

Trả lời:

NHỮNG ĐIỀU CẦN CHÚ Ý KHI THAM GIA LỄ HỘI ĐỀN HÙNG NĂM 2019

     Lễ hội Đền Hùng (hay còn gọi là Giỗ tổ Hùng Vương) là một lễ hội lớn nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn công lao lập nước của các vua Hùng – những vị vua đầu tiên của dân tộc. Dưới đây là những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng năm 2019:

     Về thời gian, địa điểm: Lễ hội Đền Hùng diễn ra vào ba ngày, từ ngày 12/4 đến 14/4 năm 2019 tại Đền Hùng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

     Các hoạt động chính của lễ hội Đền Hùng trong ba ngày, cụ thể như sau:

     Ngày 12.4: Chương trình khai hội Đền Hùng năm 2019, diễn ra tại Quảng trường Hùng Vương, thành phố Việt Trì, Phú Thọ.

     Ngày 13.4: Lễ dâng hương, tưởng niệm các vua Hùng được tổ chức tại Đền Thượng, các di tích thờ Hùng Vương và các danh nhân, danh tướng thời Hùng Vương.

    Ngày 14.4: Lễ hội Tam Giang gắn với Hội thi bơi Chải truyền thống trên sông Lô. Chương trình biểu diễn nghệ thuật của thành phố Cần Thơ, tỉnh Nghệ An và tỉnh Sơn La.

Câu 6 trang 101 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Hãy thiết kế một infographic (Đồ họa thông tin) giới thiệu về một lễ hội ở địa phương em đang sinh sống.

Trả lời:

LỄ HỘI ĐỂN A SÀO

     Tọa lạc tại xã An Thái, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, Đền A Sào là nơi thờ cúng, hương hỏa của Quốc Công Tiết chế Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, cùng với những lễ hội, nghi thức cổ xưa vẫn được duy trì đến ngày nay.

     Khu di tích A Sào bao gồm: di tích Đền A Sào, di tích Bến Tượng; di tích Gò Đống Yên được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đã cấp bằng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia năm 2011. Ngôi đền này nằm trên vùng đất gắn liền với sự tích Hưng Đạo Đại Vương đánh thắng giặc Nguyên – Mông. Sau này, nhân dân đã lập đền thờ Trần Hưng Đạo gọi là Đệ nhị sinh từ hay A Sào linh miếu (đền A Sào) để tưởng nhớ công ơn Ngài.

     Đền luôn mở cửa đón khách chiêm bái vào mọi ngày thường nhật. Đặc biệt, vào đầu xuân năm mới hoặc ngày lễ hội đền A Sào vào 10-2 âm lịch (tương truyền là ngày sinh của Đức Thánh Trần) và ngày 20-8 âm lịch (ngày hóa của Ngài) thì đền lại tấp nập đông vui hơn cả. Lúc này, đền tổ chức lễ hội với nhiều nghi lễ văn hóa truyền thống và các trò chơi dân gian đặc sắc như: thi pháo đất, đấu vật, cờ tướng, bơi chải, màn múa kéo chữ…Tham gia lễ hội đền A Sào, du khách thập phương được sống với lòng tự hào dân tộc, tái hiện lại một thời kì hào hùng trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

     Đền A Sào chỉ cách trung tâm Hà Nội chưa đến ̣100km. Bởi vậy, nếu quý khách có nhu cầu hành hương tới đây có thể lựa chọn những phương tiện di chuyển sau:

- Ô tô (thời gian di chuyển dự kiến 1h40’ ~ 97km): Hầm Kim Liên – Đại Cồ Việt – Trần Khát Chân – Nguyễn Khoái – QL1A – Cao tốc Hà Nội Hải Phòng – đi theo lỗi về hướng TP. Hải Dương – QL38B – đường Trục Bắc Nam – rẽ phải vào ĐT20A/ĐT392 – Nguyễn Quang Cáp/DT216/DT455 – tại vòng xuyến đi theo lối thứ 3 đi khoảng 500m nữa là đến đền A Sào.

- Xe máy (thời gian di chuyển dự kiến 2h10’~90km): Hầm Kim Liên – Đại Cồ Việt – Trần Khát Chân – Nguyễn Khoái – QL5 – cầu Vĩnh Tuy – đường Cổ Linh – Thạch Bàn – ngõ 68 Nguyễn Văn Linh – ĐCT Hà Nội Bắc Giang/QL5 (đoạn đường này mất phí cầu đường) – QL38 – rẽ trái vào ĐT20A/ĐT392 – Nguyễn Lương Bằng/DT20B/DT392B – ĐT396 – ĐT396B- Nguyễn Quang Cáp/DT216/DT455 – tại vòng xuyến đi theo lối thứ 3 đi khoảng 500m nữa là đến đền A Sào.

Tóm tắt Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng

Để có thể tận hưởng Lễ hội Đền Hùng năm 2019, người tham gia và khách du lịch phải lưu ý 3 điểm sau:

+ Đầu tiên, đó chính là thời gian và quy trình diễn ra lễ hội. nắm được thời gian và kế hoạch tổ chức chúng ta sẽ không phải tiếc nuối khi vô tình bỏ lỡ một giây phút nào đo mà bản thân mong chờ.

+ Thứ hai, đó chính là mỗi người khi tham ghia lễ hội đều phải có ý thức tốt, cụ thể đó chính là “5 không”.

+ Thứ ba, đó chính là nắm rõ được sơ đồ khu vực, cách đến những địa điểm mà mình muốn đến. điều này là một điều kiện tất yếu, bởi nếu không nắm được vị trí mình cần đi bạn sẽ chẳng có cơ hội tham gia bất cứu hoạt động nào, đồng thời nếu nhu bạn không nắm rõ đường đi bạn sẽ gặp phải vô vàn rắc rối.

Xem thêm các bài giải Ngữ văn lớp 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Soạn bài Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam

Soạn bài Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận

Soạn bài Thực hành tiếng việt lớp 10 trang 105 Tập 1

Soạn bài Viết Bản nội quy, hướng dẫn nơi công cộng