Tailieumoi.vn giới thiệu Giải sách bài tập Hóa học lớp 9 Bài 38: Axetilen chi tiết giúp học sinh xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Hóa học 9. Mời các bạn đón xem:

Giải SBT Hóa học 9 Bài 38: Axetilen

Bài 38.1 trang 47 SBT Hóa học 9: Có các dãy chất sau :

Dãy 1 : CH₄; CH₃ - CH₃ ; CH₃ - CH₂ - CH₃; ...

Dãy 2 : CH₂ = CH₂ ; CH₂ = CH - CH₃ ; CH₂ = CH - CH₂ - CH_3;...

Dãy 3 : CH ≡ CH; CH ≡ C – CH₃; CH ≡ C – CH₂ – CH₃;…

a) Nhận xét đặc điểm cấu tạo của các chất trong mỗi dãy

b) Viết công thức phân tử của các chất trên.

c) Viết công thức tổng quát của mỗi dãy.

d) Dự đoán tính chất hoá học của các chất trong mỗi dãy.

Phương pháp giải:

Dựa vào cấu tạo hóa học để rút ra nhận xét. 

Lời giải:

a) Các chất trong dãy 1 : Chỉ có liên kết đơn.

Các chất trong dãy 2 : Có 1 liên kết đôi.

Các chất trong dãy 3 : Có 1 liên kết ba.

b) Công thức phân tử

Dãy 1: CH₄, C₂H₆, C₃H₈…

Dãy 2: C₂H₄; C₃H₆; C₄H₈…

Dãy 3: C₂H₂; C₃H­₄; C₄H₆…

c) Công thức tổng quát của các dãy là :

Dãy 1 : C_nH_2n+2.

Dãy 2 : C_mH_2m.

Dãy 3 : C_aH_2a-2

d) Các chất trong dãy 1, 2, 3 đều cháy

Các chất trong dãy 1 có phản ứng thế với clo khi chiếu sáng.

Các chất trong dãy 2, 3 có phản ứng cộng với brom trong dung dịch.

Bài 38.2 trang 48 SBT Hóa học 9: Viết phương trình hoá học phản ứng cháy của các chất sau.

CH₄, C₂H₄, C₂H₂

Tính tỉ lệ giữa số mol H₂O và số mol CO₂ sinh ra trong mỗi trường hợp.

Phương pháp giải:

Xem tính chất hóa học một số hiđrocacbon đã học.

Lời giải:

CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O

C₂H₄ + 3O₂ → 2CO₂ + 2H₂O

C₂H₂ + ${\displaystyle \frac{5}{2}}$ O₂ → 2CO₂ + H₂O

Tỉ lệ số mol H₂O và CO₂ sinh ra khi đốt cháy CH₄ là 2 : 1

Tỉ lệ số mol H₂O và CO₂ sinh ra khi đốt cháy C₂H₄ là : 1 : 1 

Tỉ lệ số mol H₂O và CO₂ sinh ra khi đốt cháy C₂H₂ là 1 : 2.

Bài 38.3 trang 48 SBT Hóa học 9: A là hiđrocacbon mạch hở, trong phân tử có 1 liên kết ba. Khi cho 4 gam tác dụng với dung dịch brom dư thấy lượng brom đã tham gia phản ứng là 32 gam. Hãy xác định công thức phân tử của A.

Phương pháp giải:

Gọi công thức phân tử của A là C_xH_y, viết phương trình biểu diễn phản ứng cộng. 1 phân tử A cộng 2 mol . Tính toán theo PTHH. 

Lời giải:

Ta có : 12x + y = 40.

=> Cặp x, y thỏa mãn là: x = 3 và y = 4

Vậy : Công thức phân tử của A là C₃H₄.

Bài 38.4 trang 48 SBT Hóa học 9: Xác định công thức phân tử của hiđrocacbon A, biết rằng khi đốt cháy người ta nhận thấy tỉ lệ số mol chất A với số mol C0₂ và H₂O là 1 : 2 : 1.

Phương pháp giải:

Chọn số mol của A, CO₂ và H₂O lần lượt là: 1, 2, 1 (mol). Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố để tìm số nguyên tử C và H có trong A.

Lời giải:

Cách 1:

Chọn số mol của A, CO₂ và H₂O lần lượt là: 1, 2, 1 (mol). 

Bảo toàn nguyên tố C:

Số nguyên tử C trong A là: ${\displaystyle \frac{2}{1}}$ = 2

Bảo toàn nguyên tố H:

Số nguyên tử H trong A là: ${\displaystyle \frac{1\times 2}{1}}$ = 2

Công thức phân tử của hiđrocacbon A là C₂H₂

Cách 2:

Gọi công thức phân tử của A là C_xH_y

$C_x{H}_y\stackrel{+O_2}{\to }xC{O}_2+\frac{y}{2}{H}_{2}O$

Ta có: $1:x:\frac{y}{2}=1:2:1$

$\to x=2;y=2$

Công thức phân tử của hiđrocacbon A là C₂H₂

Bài 38.5 trang 48 SBT Hóa học 9: Tính khối lượng khí C₂H₂ thu được khi cho 128 gam CaC₂ tác dụng hết với H₂O.

Lời giải:

CaC₂ + 2H₂O→ Ca(OH)₂ + C₂H₂ 

Theo phương trình hoá học

số mol CaC₂ = số mol C₂H₂.

$\Rightarrow n_{C_2{H}_2}={\displaystyle \frac{128}{64}}=2(mol)\Rightarrow m_{C_2{H}_2}=26\times 2=52(gam)$

Bài 38.6 trang 48 SBT Hóa học 9: Đốt cháy hoàn toàn một hỗn hợp gồm C₂H₂ và C₂H₄ có thể tích 6,72 lít (đktc) rồi cho toàn bộ sản phẩm thu được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)₂ dư. Sau khi phản ứng kết thúc, thấy khối lượng bình đựng Ca(OH)₂ tăng thêm 33,6 gam đồng thời có m gam kết tủa. Xác định thành phần % thể tích của mỗi chất trong hỗn hợp và tính m.

Phương pháp giải:

Viết phương trình hóa học đốt cháy, lập hệ phương trình hai ẩn là số mol hai hiđrocacbon. 

Lời giải:

Gọi số mol C₂H₂ và C₂H₄ trong hỗn hợp là x, y.

Ta có x + y =${\displaystyle \frac{6,72}{22,4}}$ = 0,3 (mol).

2C₂H₂ + 5O₂ → 4CO₂ + 2H₂O

C₂H₄ + 3O₂ → 2CO₂ + 2H₂O

Theo phương trình hoá học của phản ứng cháy, ta có :

$n_{C{O}_2}=2x+2y\to m_{C{O}_2}=44(2x+2y)$

$n_{H_{2}O}=x+2y\to m_{H_{2}O}=18(x+2y)$

Theo đề bài, khối lượng bình Ca(OH)₂ tăng lên chính là khối lượng của CO₂ và H₂O. Vậy :

$m_{C{O}_2}+m_{H_{2}O}=44(2x+2y)+18(x+2y)=33,6(gam)$

Ta có các phương trình : x + y = 0,3

                                   106x + 124y =33,6

Giải ra ta được : x = 0,2 ; y = 0,1.

$\Rightarrow \mathrm{\%}{V}_{C_2{H}_2}={\displaystyle \frac{0,2\times 22,4}{6,72}}\times 100\mathrm{\%}=66,67\mathrm{\%}$

$\mathrm{\%}{V}_{C_2{H}_4}=33,33\mathrm{\%}$

$n_{C{O}_2}=2(x+y)=0,6(mol)=n_{CaC{O}_3}$

$m_{CaC{O}_3}=0,6\times 100=60(gam)$ 

Bài 38.7 trang 48 SBT Hóa học 9: Để thu axetilen tinh khiết từ hỗn hợp C₂H₂ có lẫn CO₂, SO₂ người ta cho hỗn hợp

A. qua dung dịch NaOH dư.

B. qua dung dịch brom dư.

C. qua dung dịch KOH dư, sau đó qua H₂SO₄ đặc.

D. lần lượt qua bình chứa dung dịch brom và dung dịch H₂SO₄ đặc.

Phương pháp giải:

Dẫn hỗn hợp qua một dung dịch mà CO₂, SO₂ phản ứng còn thì C₂H₂ không.

Lời giải:

Đáp án C.

XO₂ + 2KOH → K₂XO₃ + H₂O, dẫn qua H₂SO₄ đặc để loại H₂O.

Bài 38.8 trang 48 SBT Hóa học 9: Có các hiđrocacbon sau : CH₂=CH₂ ; CH≡CH ; CH₂=CH-CH=CH₂ : CH₃-CH=CH₂. số chất tác dụng với Br₂ theo tỉ lệ về số mol 1:2 là :

A. 1 ;                    B. 2 ;              

C. 3 ;                    D. 4.

Phương pháp giải:

Mỗi liên kết đôi C=C có thể phản ứng với 1 mol Br₂, một liên kết ba C≡C có thể phản ứng với 2 mol Br_2.

Lời giải:

Đáp án B. 

CH≡CH + 2Br₂ → C₂H₂Br₄

CH₂=CH-CH=CH₂ +2Br₂ → CH₂(Br)-CH(Br)-CH(Br)-CH₂(Br)

Bài 38.9 trang 48 SBT Hóa học 9: Hỗn hợp X gồm hai hiđrocacbon A, B mạch hở, trong phân tử A có 1 liên kết đôi, trong phân tử B có 1 liên kết ba.

Cho 0,672 lít hỗn hợp X qua dung dịch Br₂ dư thấy lượng brom tham gia phản ứng là 6,4 gam. Nếu đốt cháy 6,72 lít hỗn hợp X sẽ thu được 30,8 gam khí CO₂. Xác định công thức phân tử và thành phần phần trăm thể tích của A, B trong hỗn hợp X.

Phương pháp giải:

Đặt công thức tổng quát của A và B lần lượt là: C_aH_2a, C_nH_2n-2. Viết và tính toán theo PTHH

Lời giải:

Gọi công thức của A là C_aH_2a của B là C_nH_2n-2 với a, n > 2, số mol tương ứng cũng là x, y. 

Phương trình hóa học: $C_a{H}_{2a}+B{r}_2\to C_a{H}_{2a-2}B{r}_2$

$C_n{H}_{2n-2}+2B{r}_2\to C_n{H}_{2n-2}B{r}_4$

$\{\begin{array}{c}x+y={\displaystyle \frac{0,672}{22,4}}=0,03\hfill \\ n_{B{r}_2}=x+2y=0,04\hfill \end{array}\to \{\begin{array}{c}x=0,02\hfill \\ y=0,01\hfill \end{array}$

Phương trình hóa học của phản ứng cháy:

$C_a{H}_{2a}+{\displaystyle \frac{3a}{2}}{O}_2\to aC{O}_2+a{H}_{2}O$

$C_n{H}_{2n-2}+{\displaystyle \frac{3n-1}{2}}{O}_2\to nC{O}_2+(n-1)H_{2}O$

$0,2a+0,1n={\displaystyle \frac{30,8}{44}}=0,7$

$2a+m=7\to \{\begin{array}{c}a=2\hfill \\ n=3\hfill \end{array}$

Công thức của A là $C_2{H}_4$ của B là $C_3{H}_4$

$\mathrm{\%}{V}_{C_2{H}_4}={\displaystyle \frac{0,2}{0,3}}\times 100\mathrm{\%}=66,67\mathrm{\%};\mathrm{\%}{V}_{C_3{H}_4}={\displaystyle \frac{0,1}{0,3}}\times 100\mathrm{\%}=33,33\mathrm{\%}$