Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 12 Bài 7: Amino acid và peptide sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết cùng với 10 bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 12.

Lý thuyết Hóa học 12 Bài 7: Amino acid và peptide

A. Lý thuyết Amino acid và peptide

A. Amino acid

1. Khái niệm, cấu trúc và tên gọi

Khái niệm: Amino acid là hợp chất hữu cơ tạp chức, trong phân tử chứa đồng thời nhóm carboxylic (-COOH) và nhóm amino (- NH₂)

- Đặc điểm cấu tạo và tên gọi của amino acid

Amino acid thường được gọi bằng tên thông thường như glycine, alanine, valine,…

2. Tính chất vật lí

- Ở điều kiện thường, amino acid là chất rắn, khi ở dạng kết tinh, chúng không màu.

- Amino acid thường tan nhiều trong nước

- Amino acid có nhiệt độ nóng chảy cao.

3. Tính chất điện di

- Amino acid có khả năng di chuyển khác nhau trong điện trường tùy thuộc PH của môi trường (tính chất điện di).

Ví dụ:

4. Tính chất hóa học

1. Tính chất riêng của các nhóm chức

Amino acid có tính lưỡng tính và có phản ứng tạo thành ester khi có xúc tác acid mạnh.

+ Tác dụng với acid mạnh:

Ví dụ: H₂N – CH₂ – COOH + HCl $\to$ ClH₃N – CH₂ – COOH

+ Tác dụng với base mạnh:

Ví dụ: H₂N – CH₂ – COOH + NaOH $\to$ H₂N – CH₂ – COONa + H₂O

+ Phản ứng tạo ester hóa

Ví dụ: 

2. Tính chất chung của 2 nhóm chức

Các $\epsilon$- amino acid, $\omega$-amino acid có thể tham gia phản ứng trùng ngưng tạo thành polymer.

B. Peptide

1. Khái niệm và cấu tạo

- Peptide là hợp chất hữu cơ được hình thành từ các đơn vị $\alpha$- amino acid liên kết với nhau qua liên kết peptide ( - CO – NH – )

- Peptide được tạo thành từ 2,3,4,… đơn vị $\alpha$-amino acid lần lượt được gọi là dipeptide, tripeptide, tetrapeptide,… Peptide được tạo thành từ nhiều đơn vị $\alpha$-amino acid được gọi là polypeptide.

2. Tính chất hóa học

1. Phản ứng thủy phân

Khi đun nóng peptide với dung dịch acid hoặc kiềm sẽ xảy ra phản ứng thủy phân. Tùy thuộc vào pH của phản ứng sẽ cho sản phẩm cuối cùng là các phân tử $\alpha$- amino acid ở các dạng khác nhau (phân tử trung hòa, cation, anion).

2. Phản ứng màu biuret

Trừ dipeptide, các peptide còn lại có khả năng hòa tan Cu(OH)₂ trong môi trường kiềm tạo thành phức chất tan trong nước có màu tím đặc trưng. Phản ứng này còn được gọi là phản ứng màu biuret.

Sơ đồ tư duy Amino acid và Peptide

B. Trắc nghiệm Amino acid và peptide

Câu 1. Trong phân tử peptide, các α- amino acid liên kết với nhau qua liên kết

A. ion.

B. peptide.

C. hydrogen.

D. cộng hóa trị.

Câu 2. Chất nào dưới đây là tripeptide?

A. Gly-Ala.

B. Gly-Ala-Val.

C. Gly-Gly-Ala-Val.

D. Ala-Gly-Gly-Val.

Câu 3. Chất nào sau đây tham gia phản ứng màu biuret?

A. Gly-Ala.

B. Ala-Val.

C. Gly-Gly-Ala-Val.

D. Ala

Câu 4. Các phát biểu nào sau đây không đúng về cấu tạo của amino acid?

A. Chúng luôn chứa đồng thời nhóm amino và carboxyl.

B. Số nhóm carboxyl luôn nhiều hơn amino.

C. Luôn tồn tại chủ yếu dạng ion lưỡng cực.

D. Trong Glu, số nhóm carboxyl nhiều hơn số nhóm amino.

Câu 5. Cho các chất có công thức cấu tạo dưới đây:

Những hợp chất nào trong số các chất trên thuộc loại α-amino acid?

A. Chất (2), chất (3) và chất (4).

B. Chất (1) và chất (2).

C. Chất (1) và chất (3).

D. Chất (1), chất (2) và chất (4).

Câu 11: Các phát biểu về tính chất của peptide

Câu 12: Phát biểu nào sau đây là đúng hay sai?

Câu 13: X là một α - amino acid no, chỉ chứa 1 nhóm –NH₂ và 1 nhóm –COOH. Cho X tác dụng vừa đủ với 100 ml dung dịch NaOH 1M, thu được 11,1 gam muối. Khối lượng của X là bao nhiêu?

Câu 14: Cho 22,25 gam Ala tác dụng hoàn toàn với dung dịch HCl, sau phản ứng thu được m gam muối. Tính giá trị của m?

Câu 15: Thủy phân hoàn toàn m gam (A) Ala-Gly-Gly-Val trong dung dịch NaOH thu được 67,9 gam muối H₂N-CH₂-COONa. Xác định giá trị của m?

Xem thêm các bài tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 12 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác: