Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm và phân loại

Mục tiêu: Thực hiện mục tiêu cần đạt: Nêu được khái niệm, cách phân loại carbohydrate; trạng thái tự nhiên của glucose, fructose, saccharose, maltose, tinh bột và cellulose.

Góp phần hình thành các phẩm chất và năng lực: Năng lực chung, năng lực hoá học, niềm yêu thích môn học.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Giao nhiệm vụ học tập:

+ GV đặt câu hỏi, hs trả lời:

? Carbohydrate là gì; công thức chung của carbohydrate.

+ GV thông báo khái niệm và công thức chung của các carbohydrate.

? Cách phân loại carbohydrate.

- GV yêu cầu HS tự tìm hiểu thông tin trong bảng 3.1. Phân loại carbohydrate theo cá nhân và trả lời câu hỏi.

Thực hiện nhiệm vụ:

+ HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận.

+ GV luôn yêu cầu HS tìm thêm ví dụ trong đời sống để minh họa.

Báo cáo, thảo luận:

+ GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi.

+ GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá.

Kết luận, nhận định:

+ GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

I. Khái niệm và phân loại

- Khái niệm: Carbohydrate là những hợp chất hữu cơ tạp chức và thường có công thức chung là C_n(H₂O)_m.

- Phân loại:

+ Monosaccharide $\stackrel{+H_{2}O}{\to }$ không phản ứng

VD: glucose; fructose.

+ disaccharide $\stackrel{+H_{2}O}{\to }$ 2 monosaccharide

VD: saccharose; maltose.

+ polysaccharide $\stackrel{+H_{2}O}{\to }$ nhiều monosaccharide

VD: Tinh bột, cellulose.

Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo hoá học và trạng thái tự nhiên

Mục tiêu: Thực hiện mục tiêu cần đạt: Viết được công thức cấu tạo dạng mạch hở, dạng mạch vòng và gọi được tên của một số carbohydrate: glucose và fructose; saccharose, maltose; tinh bột và cellulose.

Góp phần hình thành các phẩm chất và năng lực: Năng lực chung, năng lực hoá học, niềm yêu thích môn học.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Giao nhiệm vụ học tập:

- GV chia HS trong lớp thành 3 nhóm, tổ chức cho HS trả lời phiếu học tập số 1, 2, 3 theo 3 trạm, mỗi trạm trong thời gian 5 phút, sản phẩm trình bày vào vở ghi.

Trạm 1: Glucose và fructose

Trạm 2: Saccharose và maltose

Trạm 3: Tinh bột và celulose.

- Hết mỗi 5 phút, HS chuyển sang trạm kế tiếp

- Khi HS đã hoàn thành hết ba trạm, GV tổ chức cho HS thảo luận, thống nhất câu trả lời vào phiếu học tập nhóm.

Thực hiện nhiệm vụ:

+ HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận.

+ GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi HS cần

Báo cáo, thảo luận:

+ HS lên báo cáo sản phẩm tại trạm cuối cùng.

+ GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá.

Kết luận, nhận định:

+ GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

II. Cấu tạo hoá học

1. Glucose và fructose

- Công thức phân tử: C₆H₁₂O₆

- Công thức cấu tạo

+ Dạng mạch hở:

Glucose: 

Fructose: 

+) Dạng mạch vòng

Glucose: vòng 6 cạnh ($\alpha$-glucose và β-glucose)

Fructose: vòng 5 cạnh ($\alpha$-fructose và β-fructose)

* Chú ý: Các đồng phân mạch hở và mạch vòng có thể chuyển hoá lẫn nhau.

2. Saccharose và maltose

- Công thức phân tử: C₁₂H₂₂O₁₁

- Công thức cấu tạo:

Saccharose = (1 đ.vị glucose)-(1 đ.vị fructose)

Maltose = (1 đ.vị glucose)-(1 đ.vị glucose)

3. Tinh bột và cellulose

- Công thức phân tử: (C₆H₁₀O₅)_n

- Công thức cấu tạo

Tinh bột = (đ.vị $\alpha$-glucose)_n gồm 2 dạng:

+ amylose: mạch dài, không nhánh, xoắn lại.

+ amylopectin: mạch phân nhánh.

Cellulose = (đ.vị β-glucose)_n mạch dài, không phân nhánh.

III. Trạng thái tự nhiên