Khởi động

Câu hỏi trang 72 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Giới thiệu 1 – 2 hoạt động hoặc phong trào của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh mà em biết.

Lời giải:

Phong trào kế hoạch nhỏ được thực hiện theo lời dạy của Bác Hồ: Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình. Phong trào vừa mang tính giáo dục cao, vừa đem lại hiệu quả thiết thực trong đời sống xã hội, rèn luyện cho các em thiếu nhi tham gia công việc có ích phù hợp với lứa tuổi của mình.

Khám phá và luyện tập

Lễ ra mắt Hội Nhi đồng Cứu quốc

Trong những năm kháng chiến, vận chuyển công văn, giấy tờ đến các cơ sở cách mạng là nhiệm vụ cấp thiết. Để thực hiện nhiệm vụ này, vào ngày 15 tháng 5 năm 1941, tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, Hội Nhi đồng Cứu quốc đã ra đời.

Năm đội viên đầu tiên của Hội gồm:

• Nông Văn Dền (Bí danh: Kim Đồng, với ý nghĩa là một chú bé gang thép).

• Nông Văn Thàn (Bí danh: Cao Sơn, với ý nghĩa là có đức hạnh cao như núi).

• Lý Thị Ni (Bí danh: Thuỷ Tiên, với ý nghĩa là bông hoa tiên bên suối).

• Lý Thị Xậu (Bí danh: Thanh Thuỷ, với ý nghĩa là nước suối trong xanh).

• Lý Văn Tịnh (Bí danh: Thanh Minh, với ý nghĩa là buổi sớm mai trong lành).

Lễ ra mắt của Hội diễn ra rất giản dị và nồng ấm. Dưới cánh rừng đại ngàn, gương mặt các đội viên tươi đẹp như những đóa hoa nhưng cũng rất kiên nghị, sắt đá. Trên trời cao, ánh trăng và những ngôi sao bắt đầu nhấp nháy sáng.

Sau khi nghe lời căn dặn của anh phụ trách, năm đội viên cùng nắm chặt tay nhau, thề sẽ hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Ánh sáng bàng bạc xuyên qua kẽ lá như muốn cùng chứng kiến giờ phút thiêng liêng và trọng đại trong cuộc đời của các thành viên đầu tiên của Hội.

Theo Hoài Lộc

- Bí danh: tên dùng thay thế cho tên thật để giữ bí mật.

- Kiến nghị: có nghị lực, không lùi bước trước khó khăn, thử thách,

- Sắt đá: cứng cỏi, kiên quyết đến mức không gì lay chuyển được.

Câu 1 trang 73 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Hội Nhi đồng Cứu quốc đã ra đời trong hoàn cảnh nào? Nhiệm vụ của Hội là gì?

Lời giải:

Hội Nhi đồng Cứu quốc đã ra đời trong hoàn cảnh những năm kháng chiến.

Nhiệm vụ của Hội là vận chuyển công văn, giấy tờ đến các cơ sở cách mạng là nhiệm vụ cấp thiết.

Câu 2 trang 73 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Giới thiệu những thông tin chính về lễ ra mắt của Hội Nhi đồng Cứu quốc.

- Thời gian

- Địa điểm

- Không khí của buổi lễ

Lời giải:

- Thời gian: ngày 15 tháng 5 năm 1941.

- Địa điểm: thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng.

- Không khí của buổi lễ: giản dị và nồng ấm.

Câu 3 trang 73 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Nói 1 – 2 câu giới thiệu về một trong năm đội viên đầu tiên.

- Tên

- Bí danh

- ?

Lời giải:

Nông Văn Dền có bí danh: Kim Đồng, với ý nghĩa là một chú bé gang thép.

Câu 4 trang 73 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Theo em, chi tiết "năm đội viên cùng nắm chặt tay nhau, thề sẽ hoàn thành nhiệm vụ được giao" thể hiện điều gì?

Lời giải:

Chi tiết "năm đội viên cùng nắm chặt tay nhau, thề sẽ hoàn thành nhiệm vụ được giao" thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó, quyết tâm thực hiện tốt các nhiệm vụ.

Câu 1 trang 73 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Dòng nào sau đây nêu đúng nghĩa của từ “công dân”?

- Những người sống trong một vùng.

- Những người thuộc nhiều tầng lớp, nhiều thành phần khác nhau.

- Những người làm việc trong các cơ quan nhà nước hoặc các nhà máy, xí nghiệp.

- Những người dân của một nước, có quyền lợi và có trách nhiệm đối với nhà nước.

Lời giải:

Dòng nêu đúng nghĩa của từ “công dân”: Những người dân của một nước, có quyền lợi và có trách nhiệm đối với nhà nước.

Câu 2 trang 74 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tìm 2 – 3 từ:

a. Có tiếng "dân" đứng trước.

M: dân cư

b. Có tiếng “dân” đứng sau.

M: nhân dân

Lời giải:

a. Có tiếng "dân" đứng trước: dân tộc, dân gian, dân giã,..

b. Có tiếng “dân” đứng sau: công dân, cư dân,..

Câu 3 trang 74 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tìm 3 – 4 từ ngữ nói về những việc làm thể hiện ý thức, trách nhiệm của công dân nhỏ tuổi.

Lời giải:

- Vệ sinh đường làng

- Vứt ra đúng nơi quy định

- Trồng cây xanh

-...

Câu 4 trang 74 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Viết đoạn văn (từ 4 đến 5 câu) nói về một việc làm thể hiện ý thức, trách nhiệm của công dân nhỏ tuổi, trong đó có sử dụng từ ngữ tìm được ở bài tập 3.

Lời giải:

      Chủ nhật, nhóm chúng em tổ chức dã ngoại ngoài công viên. Công viên rợp bóng cây xanh, bãi cỏ mơn mởn mượt mà làm cả nhóm vô cùng thích thú. Sau khi ăn uống xong, chúng em vứt rác đúng nơi quy định.