Khởi động

Câu hỏi trang 57 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Nói về nỗ lực và ước mơ của một nhân vật nhỏ tuổi mà em biết.

Lời giải:

Kim Đồng, anh tên thật là Nông Văn Dền, sinh năm 1928, là một người dân tộc Nùng tại tỉnh Cao Bằng. Tuy là người dân tộc thiểu số, nhưng được sinh ra trong cái nôi Cách mạng nên anh sớm đã giác ngộ lý tưởng Cách mạng và trở thành đội trưởng đội Nhi đồng cứu quốc. Tuy còn nhỏ nhưng Kim Đồng đã nhận thức rõ được nhiệm vụ của Cách mạng và khuyến khích, vận động các bạn khác đi theo hoạt động và làm liên lạc cho Việt Minh.

Khám phá và luyện tập

Cậu bé say mê toán học

     Ở thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, có một bạn nhỏ người dân tộc Chăm tên là Đổng Trọng Nghĩa. Ở nhà, mọi người thường gọi Nghĩa là Ja Aok – tên một chàng dũng sĩ trong truyện cổ tích Chăm – với ước mong cậu luôn khoẻ mạnh, thông minh và tốt bụng.

     Lên bốn tuổi, Nghĩa đã sớm bộc lộ năng khiếu toán học. Em tính nhẩm rất nhanh và đặc biệt thích thú với những trò chơi đố vui về toán.

     Em luôn tích cực truyền cảm hứng và khơi gợi hứng thú cho các bạn trong giờ học toán. Không những thế, Nghĩa còn học đều tất cả các môn và rất tích cực tham gia các hoạt động của trường, lớp.

     Nhờ niềm say mê và không ngừng nỗ lực, năm học lớp Năm, em được chọn là một trong sáu thí sinh đại diện cho Việt Nam tham dự cuộc thi “Toán trí tuệ Quốc tế” tại Thái Lan. Cậu bé thông minh, lanh lợi ấy đã xuất sắc đoạt giải Nhì.

     Nghĩa xem những trải nghiệm từ cuộc thi với hơn 1.000 thí sinh đến từ 22 quốc gia là kinh nghiệm quý báu. Em luôn tự nhủ phải khiêm tốn và cố gắng học tập tốt hơn nữa để trở thành một nhà sáng lập, tạo ra những trò chơi về toán học, mang lại niềm vui và phát triển khả năng sáng tạo cho mọi người.

Trọng Nhân tổng hợp

Câu 1 trang 58 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Bố mẹ gửi gắm điều gì vào tên thường gọi ở nhà của Đổng Trọng Nghĩa?

Lời giải:

Ở nhà, bố mẹ thường gọi Nghĩa là Ja Aok – tên một chàng dũng sĩ trong truyện cổ tích Chăm – với ước mong cậu luôn khoẻ mạnh, thông minh và tốt bụng.

Câu 2 trang 58 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tìm những chi tiết cho thấy Nghĩa sớm bộc lộ năng khiếu toán học.

Lời giải:

Những chi tiết cho thấy Nghĩa sớm bộc lộ năng khiếu toán học: Em tính nhẩm rất nhanh và đặc biệt thích thú với những trò chơi đố vui về toán.

Câu 3 trang 58 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Mỗi thông tin sau giúp em hiểu thêm điều gì về bạn Nghĩa?

Lời giải:

Những thông tin giúp em hiểu Nghĩa là một người rất thông minh, khiêm tốn và luôn cố gắng học tập để mang lại niềm vui và phát triển khả năng sáng tạo cho mọi người.

Câu 4 trang 58 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Kể tóm tắt bài đọc bằng 4 – 5 câu.

Lời giải:

Tóm tắt: Đổng Trọng Nghĩa là cậu bé người dân tộc Chăm với năng khiếu toán học đặc biệt. Cậu luôn tích cực truyền cảm hứng và khơi gợi hứng thú cho các bạn. Nhờ niềm say mê toán học đó, cậu đã đạt giải Nhì cuộc thi “Toán trí tuệ Quốc Tế”. Cậu xem đó là một kinh nghiệm quý báu và nuôi dưỡng ước mơ trở thành một nhà sáng lập.

Câu 1 trang 58 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Đọc các nghĩa của từ “ấm” và thực hiện yêu cầu:

ấm

1 Có nhiệt độ cao hơn mức trung bình.

2 Có tác dụng giữ cho cơ thể không bị lạnh.

3 Có tác dụng tạo nên cảm giác êm dịu, dễ chịu.

a. Trong các nghĩa trên, nghĩa nào là nghĩa gốc, nghĩa nào là nghĩa chuyển?

b. Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và một nghĩa chuyển của từ “ấm”.

Lời giải:

a. Nghĩa 1 là nghĩa gốc. Nghĩa 2, 3 là nghĩa chuyển.

b.

- Thời tiết hôm nay rất ấm áp.

- Chúng mình nên mặc áo ấm vào mùa đông.

- Lời khen của mẹ khiến tôi cảm thấy ấm lòng.

Câu 2 trang 58 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tìm 1 – 2 từ đồng nghĩa có thể thay cho từ in đậm trong mỗi câu sau:

a. Cả lớp tích cực tham gia phong trào "Kế hoạch nhỏ".

b. Học kì vừa qua, Nam đã nỗ lực vươn lên trong học tập.

c. Uyên Phương say sưa luyện tập để chuẩn bị tham gia cuộc thi "Giọng hát Việt nhí".

Lời giải:

a. hăng hái

b. cố gắng

c. chăm chỉ

Câu 3 trang 59 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Viết đoạn văn (từ 4 đến 5 câu) nói về một bạn học sinh có nhiều cố gắng trong học tập mà em biết, trong đó có sử dụng từ đồng nghĩa.

Lời giải:

     Là một học sinh giỏi, ham học lại rất chăm chỉ và có tinh thần vượt khó nên Phước Anh rất được thầy cô và bạn bè trong trường quý mến. Ở nhà Phước Anh cũng hết mực hiếu thảo, siêng năng khi thay mẹ chăm sóc bà ngoại, đảm đang tháo vát trong việc nhà. Tinh thần hiếu học và ý chí nghị lực vươn lên của Phước Anh thật đáng khâm phục. Với tất cả bản lĩnh mà mình có, tôi tin rằng nhất định Phước Anh sẽ có một tương lai tươi sáng.

Câu 1 trang 59 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Viết bài văn tả một danh lam thắng cảnh mà em đã có dịp đến thăm hoặc được biết qua sách báo, phim ảnh...

Viết bài văn dựa vào dàn ý đã lập ở trang 48, 49.

Lời giải:

     Kì nghỉ hè năm ngoái, em được bố mẹ cho đi tham quan Vịnh Hạ Long.

     Là nơi địa linh, Hạ Long tập trung được trên một vùng lòng chảo rộng lớn hàng trăm hàng nghìn đảo lớn nhỏ với đủ các dáng hình. Có hòn đảo trông như những con rùa khổng lồ thả nổi trên mặt nước. Có đảo lại trông tựa người phụ nữ đang ngóng trông chồng.

     Các đảo nơi đây không chỉ đứng chơ vơ, tách rời và biệt lập mà còn tập trung túm tụm lại với nhau, uốn lượn từng khúc, từng khúc, nối với nhau tạo ra những con rồng khổng lồ đang cuộn mình trên mặt biển xanh.

     Đi vào từng hòn đảo ta càng ngạc nhiên và thích thú khi chiêm ngưỡng những hang động thiên tạo. Một sản phẩm của sự kết hợp đá và nước. Vào hang chúng ta như lạc vào một thế giới huyền ảo và diệu kì. Trên vòm hang cao, rộng hình thành vô số vết lõm tròn như dấu chân của trăm ngàn con voi khổng lồ. Dưới mặt đất, những mảng đá, núi đá thi nhau mọc lên nhọn hoắt như lưỡi mác. Chúng tập kết lại với nhau tạo thành một rừng chông thiên nhiên trên mặt đất. Đỏ rực và lung linh. Thiên nhiên vốn đã kì lạ lại được con người khoác thêm vẻ lung linh, huyền ảo nhờ ánh đèn trông lại càng kì vĩ và hấp dẫn...

     Hạ Long đẹp không chỉ bởi những hòn đảo thơ mộng hay những hang động gây "sửng sốt". Nhưng nếu không có chúng thì sẽ không tạo nên một Hạ Long quyến rũ và say người như hiện nay.

     Vịnh Hạ Long là một trong số ít những cảnh đẹp nổi tiếng thế giới ở nước ta. Đó là niềm tự hào của người Việt Nam về một nơi thiên nhiên ưu đãi con người. Em yêu Hạ Long và mong nơi đây mãi giữ được vẻ đẹp long lanh hài hòa đá nước.

Câu 2 trang 59 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Đọc lại và chỉnh sửa bài viết của em.

Gợi ý:

- Trình tự miêu tả

- Hình ảnh so sánh, nhân hoá

- Từ ngữ gợi tả

- Câu văn biểu cảm

- ?

Lời giải:

Em đọc lại và chỉnh sửa bài viết của em dựa vào gợi ý.

Vận dụng

Câu 1 trang 59 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Sưu tầm tranh ảnh, thông tin,... và nói về một cuộc thi dành cho thiếu nhi mà em biết.

Lời giải:

     Viết thư UPU là một cuộc thi lớn, được tổ chức hàng năm trên toàn thế giới. Mỗi một lần thi, ban giám khảo sẽ đưa ra những đề bài khác nhau để các bạn trẻ, nhất là các bạn thiếu nhi được thỏa sức viết ra tâm tư, tình cảm của mình. Việt Nam cũng có rất nhiều bài dự thi đã xuất sắc giành giải nhất, nhì, ba trong các năm mà UPU tổ chức.

Câu 2 trang 59 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Chia sẻ với bạn hoặc người thân về cuộc thi.

Lời giải:

Em chia sẻ với bạn bè, người thân về cuộc thi.