Mở đầu trang 26 Khoa học tự nhiên 9: Khi ánh sáng truyền từ không khí sang nước hoặc thủy tinh thì ta luôn thấy tia khúc xạ xuất hiện ở mặt phân cách giữa hai môi trường. Nếu ánh sáng truyền từ nước hoặc thủy tinh sang không khi thì có phải lúc nào ta cũng thấy tia khúc xạ?

Lời giải:

Nếu ánh sáng truyền từ nước hoặc thủy tinh sang không khi thì không phải lúc nào ta cũng thấy tia khúc xạ.

Câu hỏi 1 trang 26 Khoa học tự nhiên 9: Tiến hành thí nghiệm và thực hiện các yêu cầu sau:

a) So sánh chiết suất của môi trường chứa tia tới và môi trường chứa tia khúc xạ.

b) Dưới góc tới i bằng bao nhiêu thì ta bắt đầu không quan sát thấy tia khúc xạ?

c) Nếu tiếp tục tăng góc tới i thì tia sáng truyền đi như thế nào?

Lời giải:

a) Chiết suất của môi trường chứa tia tới lớn hơn môi trường chứa tia khúc xạ.

b) Góc tới i < i_th với sini_th = n₂/n₁ thì ta bắt đầu không quan sát thấy tia khúc xạ.

c) Nếu tiếp tục tăng góc tới i thì xuất hiện hiện tượng phản xạ ánh sáng.

Câu hỏi 2 trang 27 Khoa học tự nhiên 9: Cho ba môi trường nước, thủy tinh, không khí. Cho biết trong trường hợp nào sau đây, dưới góc tới i thích hợp thì có thể xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần:

- Ánh sáng truyền từ nước sang không khí.

- Ánh sáng truyền từ không khí sang thủy tinh.

- Ánh sáng truyền từ thủy tinh sang nước.

Lời giải:

Góc tới i thích hợp thì có thể xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần trong trường hợp:

- Ánh sáng truyền từ nước sang không khí.

- Ánh sáng truyền từ thủy tinh sang nước.

Luyện tập 1 trang 27 Khoa học tự nhiên 9: Trả lời câu hỏi của phần Mở đầu bài học

Lời giải:

Nếu ánh sáng truyền từ nước hoặc thủy tinh sang không khi thì ta sẽ thấy tia khúc xạ khi góc tới i < i_th với sini_th = n₂/n₁.

Luyện tập 2 trang 27 Khoa học tự nhiên 9: Dựa vào các số liệu về chiết suất ở Bảng 4.2, hãy tính góc tới hạn nếu ánh sáng truyền từ nước sang không khí và thực hiện thí nghiệm để kiểm tra ứng với góc tới hạn đó xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần hay không.

Lời giải:

Góc tới hạn khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí là:

$\begin{array}{l}\sin i_{th}=\frac{n_2}{n_1}=\frac{1}{1,33}=0,75\\ =>i_{th}=48,{63}^O\end{array}$

Vận dụng trang 27 Khoa học tự nhiên 9: Một lăng kính thủy tinh có tiết diện là tam giác vuông cân được đặt trong không khí. Cho biết góc tới hạn khi ánh sáng truyền từ thủy tinh sang không khí là 42o. Chiếu các tia sáng đến lăng kính như hình bên. Hãy tiếp tục vẽ đường đi của tia sáng.

Lời giải:

Xem thêm các bài giải bài tập Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 5. Tán sắc ánh sáng qua lăng kính. Màu sắc của vật

Bài 6. Phản xạ toàn phần

Bài 7. Thấu kính. Kính lúp

Ôn tập chủ đề 2

Bài 8. Điện trở. Định luật Ohm

Bài 9. Đoạn mạch nối tiếp

Lý thuyết KHTN 9 Bài 6: Phản xạ toàn phần

1. Hiện tượng phản xạ toàn phần

- Hiện tượng phản xạ toàn phần là hiện tượng phản xạ toàn bộ tia tới, xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt

2. Điều kiện xảy ra phản xạ toàn phần

- Ánh sáng truyền từ môi trường có chiết suất lớn sang môi trường có chiết suất nhỏ hơn: n₁ > n₂

- Góc tới lớn hơn hoặc bằng góc tới giới hạn: i ≥ i_gh với $\sin i_{gh}=\frac{n_2}{n_1}$