Tailieumoi sưu tầm và biên soạn chuyên đề Tỉ số phần trăm lớp 5 gồm đầy đủ lý thuyết và 30 bài tập chọn lọc từ cơ bản đến nâng cao giúp học sinh ôn luyện kiến thức, biết cách làm bài tập môn Toán lớp 5.

Chuyên đề Tỉ số phần trăm lớp 5

I/ Lý thuyết

- Tỉ số phần trăm được biểu thị bằng một cặp số a và b. Trong đó, a có thể là một số tự nhiên, một phân số, một số thập phân hoặc hỗn số. Còn b là 100.

VD: $\frac{a}{100}=a\%$; $\frac{35}{100}=35\%$  

II/ Các dạng bài tập

II.1/ Dạng 1: Tìm tỉ số phần trăm của hai số

1. Phương pháp giải

- Muốn tìm tỉ số phần trăm của hai số, ta làm như sau:

+ Tìm thương của hai số đó.

+ Nhân thương đó với 100 và viết thêm kí hiệu % vào bên phải tích vừa tìm được.

2. Bài tập minh họa

Bài 1: Tính tỉ số phần trăm của hai số:

a, 20 và 45       b, 3,5 và 36

a, 20 : 45 = 0,444.... =  0,444 x 100 = 44,44% hoặc ( $\frac{20}{45}\times 100=44,44\%$ )

b, 3,5 : 36 = 0,097... = 0,097 x 100 = 9,7%

Chú ý: Nếu phần thập phân của thương có nhiều chữ số thì ta chỉ cần lấy đến 4 chữ số.

Bài 2: Tìm: a, 0,4% của 350          b, 15% của 320kg 

Hướng dẫn:  Muốn tìm giá trị phần trăm của một số đã cho ta lấy số đó nhân với số phần trăm rồi chia cho 100.

a, 0,4 x 350 : 100 = 1,4 hoặc $\frac{0,4\times 350}{100}=1,4$   

b, 15 x 320 : 100 = 48 (kg)

Bài 3: Tìm một số biết 30% của nó là 72

Gợi ý: Muốn tìm một số khi biết giá trị phần trăm của số đó ta lấy số đó nhân 100 rồi chia cho số phần trăm.

Ta lấy số đã cho chia cho 30 rồi nhân với 100

Trình bày: 72: 30 x 100 = 240 hoặc $\frac{72x100}{32}=240$

II.2/ Dạng 2: Viết một phân số dưới dạng tỉ số phần trăm

1. Phương pháp giải

- Để viết các số dưới dạng tỉ số phần trăm ta chỉ cần nhân số đó với 100, rồi viết kí tự % vào bên phải thương.

- Để viết một phân số dưới dạng tỉ số phần trăm ta đưa nó về dạng phân số có mẫu số là 100, sau đó biểu diễn bằng cách từ $\frac{a}{100}$ thành a%.

2. Bài tập minh họa

Bài 1: Viết các số sau dưới dạng tỉ số phần trăm:

a, 3,4    b, 0,34    c, 0,345

Hướng dẫn giải

a, 3,4 = 3,4 x 100 = 340%

b, 0,34 = 0,34 x 100 =  34%

c, 0,345 = 34,5%

Bài 2: Viết các phân số sau dưới dạng tỉ số phần trăm: $\frac{75}{300}; \frac{6}{25}; \frac{45}{500}$  

Hướng dẫn giải

 $\frac{75}{300}=\frac{25}{100}=25\%$;

$\frac{6}{25}=\frac{24}{100}=24\%$;

$\frac{45}{500}=\frac{9}{100}=9\%$ 

III/ Bài tập minh họa

Bài 1: Tính tỉ số phần trăm của hai số sau:

a, 35 và 80   

b, 25 và 90    

c, 14 và 46

Bài 2: Tính tỉ số phần trăm của hai số sau:

a, 4,5 và 12

b, 3,45 và 15,3

c, 34 và 47,5

Bài 3: Tìm:

a, 15% của 450kg

b, 24% của 123m

c, 0,75% của 234

Bài 4: Tìm một số biết:

a, 30% của số đó bằng 90

b, 15% của số đó bằng 540

Bài 5: Viết các số sau dưới dạng tỉ số phần trăm: 3,23; 0,89; 13,25; 0,073; 23,45

Bài 6: Viết các phân số sau dưới dạng tỉ số phần trăm: $\frac{12}{20}; \frac{23}{50}; \frac{9}{900}; \frac{42}{600}; \frac{48}{400}$

Bài 7: Viết các tỉ số phần trăm sau dưới dạng phân số có mẫu số là 10, 100, 1000,...

0,8%; 27%; 15,5%; 0,07%; 45,67%

Bài 8: Biết 95% của một số là 475. Hỏi $\frac{1}{5}$ của số đó là bao nhiêu?

Bài 9: Tính:

a, 34,5% + 15%

b, 45,9% - 16,5%

c, 56,7% - 12,5% + 10%

Bài 10: Tính:

a, 25,89% x 5

b, 216% : 8

c, 15,07% x 11

(Bài 9 và 10, chúng ta cộng, trừ, nhân, chia tỉ số phần trăm như cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên. Sau đó viết kí hiệu % vào bên phải kết quả vừa tính được)

Bài 11: Lãi suất tiết kiệm là 0,5% một tháng. Môt người gửi tiết kiệm 5000 000 đồng.  Hỏi sau một tháng cả số tiền gửi và số tiền lãi là bao nhiêu ?

Bài 12: Một xưởng may đã dùng 345m vải để may quần áo, trong đó số vải may quần chiếm 40%. Hỏi số vải may áo là bao nhiêu mét ?

Bài 13: Một người bán 120kg gạo, trong đó có 35% là gạo nếp. Hỏi người đó bán được bao nhiêu ki – lô – gam gạo nếp ?

Bài 14: Một mảnh vườn hình chữ nhật có chiều dài 18m và chiều rộng 15m. người ta dành 20% diện tích mảnh đất để làm nhà. Tính diện tích phần đất làm nhà.

Bài 15: Khối lớp Năm của một trường tiểu học có 150 học sinh, trong đó có 52% là học sinh gái. Hỏi khối lớp Năm của trường đó có bao nhiêu học sinh trai ?

Bài 16: Số học sinh nữ của một trường là 420 em và chiếm 52,5% số học sinh toàn trường. Hỏi trường đó có bao nhiêu học sinh ?

Bài 17: Năm vừa qua một nhà máy chế tạo được 1590 ô tô. Tính ra nhà máy đã đạt 120% kế hoạch. Hỏi theo kế hoạch, nhà máy dự định sản xuất bao nhiêu ô tô ?

Bài 18: số học sinh khá giỏi của trường Cát Linh là 552 em, chiếm 92% số học sinh toàn trường. Hỏi trường Cát Linh có bao nhiêu học sinh ?

Bài 19: Kiểm tra sản phẩm của một xưởng may, người ta thấy có 732 sản phẩm đạt chuẩn, chiếm 91,5% tổng số sản phẩm. tính tổng số sản phẩm .

Bài 20: Một tổ sản xuất được 1200 sản phẩm, trong đó anh Ba làm được 126 sản phẩm. Hỏi anh Ba làm được bao nhiêu phần trăm số sản phẩm của tổ ?

Bài 21: Một cửa hàng đã bán được 420kg gạo và số gạo đó bằng 10,5% tổng số gạo của cửa hàng trước khi bán. Hỏi trước khi bán cửa hàng đó có bao nhiêu tấn gạo ?

Bài 22: Một máy bơm trong ba ngày hút hết nước ở hồ. Ngày thứ nhất máy bơm đó hút được 35% lượng nước trong hồ, ngày thứ hai hút được 40% lượng nước trong hồ. Hỏi ngày thứ ba máy bơm đó hút được bao nhiêu phần trăm lượng nước trong hồ ?

Bài 23: Cửa hàng bán một máy tính với giá 6 750 000 đồng. Tiền vốn để mua máy tính đó là 6000 000 đồng. Hỏi khi bán một máy tính, cửa hàng được lãi bao nhiêu phần trăm ?

Bài 24: Lớp 5B có 32 học sinh, trong đó có 24 học sinh thích tập bơi. Hỏi số học sinh thích tập bơi chiếm bao nhiêu phần trăm số học sinh lớp 5B ?

Bài 25: Một mảnh đất hình chữ nhật có chiều dài 15m, chiều rộng 12m. Người ta dành 30% diện tích mảnh đất để làm nhà. Tính diện tích phần đất làm nhà.

Bài 26: Số học sinh giỏi của một trường tiểu học là 64 em và chiếm 12,8% số học sinh toàn trường. Hỏi trường đó có bao nhiêu học sinh ?

Bài 27: Kiểm tra sản phẩm của một nhà máy, người ta thấy có 44 sản phẩm không đạt chuẩn và chiếm 5,5 tổng số sản phẩm. Tính tổng số sản phẩm .

Bài 28: Hai người làm được 1200 sản phẩm, trong đó người thứ nhất làm được 546 sản phẩm. Hỏi số sản phẩm của người đó chiếm bao nhiêu phần trăm tổng số sản phẩm của cả hai người ?

Bài 29: Một cửa hàng bỏ ra 5000 000 đồng tiền vốn và đã lãi 12%. Tính số tiền lãi.

Bài 30: Một cửa hàng đã bán được 123,5 lít nước mắm và bằng 9,5% số nước mắm của cửa hàng có trước khi bán. Hỏi trước khi bán cửa hàng có bao nhiêu lít nước mắm ?