Lời giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi KHTN 7 Bài 16 từ đó học tốt môn Khoa học tự nhiên 7.

Giải bài tập KHTN lớp 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng

1. Hiện tượng phản xạ ánh sáng

Câu hỏi thảo luận 1 trang 82 KHTN lớp 7: Nêu một số ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng mà em quan sát được trong thực tế

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế

Trả lời:

+ Khi nhìn xuống mặt nước ta nhìn thấy ảnh của mình dưới mặt nước

+ Khi soi gương ta nhìn thấy ảnh của mình trong gương

Luyện tập trang 83 KHTN lớp 7: Ban đêm, ta không thể đọc sách trong một căn phòng tối. Chỉ khi bật đèn lên, ta mới có thể nhìn thấy trang sách. Vì sao?

Trả lời:

Vào ban đêm, không có một ánh sáng nào chiếu đến trang sách nên không thể nhìn thấy được. Khi bật đèn, ánh sáng của đèn chiếu vào sách, ánh sáng đó hắt lại truyền đến mắt ta, khi đó ta mới có thể nhìn thấy trang sách được.

2. Định luật phản xạ ánh sáng

Câu hỏi thảo luận 2 trang 84 KHTN lớp 7: Từ kết quả thí nghiệm, hãy nêu nhận xét về:

a) Mặt phẳng chứa tia sáng phản xạ.

b) Mối liên hệ giữa góc phản xạ i’ và góc tới i.

Phương pháp giải:

Làm thí nghiệm

Trả lời:

a) Từ kết quả thí nghiệm, ta thấy tia phản xạ thuộc mặt phẳng chứa tia tới.

b) Mối liên hệ giữa góc phản xạ i’ và góc tới i là: i = i’.

Luyện tập trang 84 KHTN lớp 7: Vẽ các tia sáng phản xạ trong mỗi hình dưới đây.

Phương pháp giải:

Cách vẽ tia sáng phản xạ:

+ Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới

+ Góc phản xạ bằng góc tới: i’ = i

Trả lời:

3. Phản xạ và phản xạ khuếch tán

Câu hỏi thảo luận 3 trang 84 KHTN lớp 7: Ảnh của cảnh vật trên mặt hồ trong hai trường hợp ở Hình 16.4 khác nhau thế nào?

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh

Trả lời:

Ảnh ở hình 16.4a nhìn rõ nét hơn ảnh ở hình 16.4b

Câu hỏi thảo luận 4 trang 85 KHTN lớp 7: Nêu nhận xét về hướng của các tia sáng phản xạ trong Hình 16.5a và 16.5b. Giải thích vì sao có sự khác nhau đó.

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh

Trả lời:

Hình 16.5a, các tia sáng phản xạ song song nhau, có chiều hướng từ dưới lên trên

Hình 16.5b, các tia sáng phản xạ hướng về nhiều phía khác nhau.

Sở dĩ có sự khác nhau đó là do bề mặt các tia sáng chiếu tới khác nhau

Vận dụng trang 85 KHTN lớp 7: Một học sinh cho rằng: “Trong hiện tượng phản xạ khuếch tán, sở dĩ ta không nhìn thấy ảnh của vật là do hiện tượng này không tuân theo đúng định luật phản xạ ánh sáng”.

Theo em, nhận định đó đúng hay sai?

Phương pháp giải:

Định luật phản xạ ánh sáng:

+ Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới

+ Góc phản xạ bằng góc tới: i’ = i.

Trả lời:

Nhận định của bạn học sinh này sai, trong hiện tượng phản xạ khuếch tán, hai điều kiện của định luật phản ánh sáng vẫn thảo mãn. Sở dĩ ta không nhìn thấy ảnh của vật là do bề mặt ánh sáng chiếu tới không bằng phẳng.

Bài tập (trang 85)

Bài 1 trang 85 KHTN lớp 7: Hiện tượng nào dưới đây là kết quả của hiện tượng phản xạ ánh sáng?

A. Mắt nhìn thấy các vật phía sau tấm kính.

B. Mắt đặt ngoài không khí nhìn thấy con cá trong bể nước.

C. Mắt nhìn thấy bóng cây trên sân trường.

D. Mắt nhìn thấy hình ảnh bầu trời dưới hồ nước.

Phương pháp giải:

Hiện tượng ánh sáng bị hắt trở lại môi trường cũ khi gặp một bề mặt nhẵn bóng gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng.

Trả lời:

Hồ nước được coi như bề mặt nhẵn bóng nên đáp án D đúng

Chọn D.

Bài 2 trang 85 KHTN lớp 7: Trong hai hình dưới đây, hãy chỉ ra đâu là sự phản xạ, đâu là sự phản xạ khuếch tán. Giải thích.

Phương pháp giải:

+ Sự phản xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng chiếu tới bề mặt nhẵn bóng được gọi là phản xạ

+ Sự phản xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng chiếu tới bề mặt gồ ghề, thô ráp được gọi là phản xạ khuếch tán

Trả lời:

Hình a là sự phản xạ khuếch tán vì bề mặt ánh sáng chiếu tới không bằng phẳng, không nhìn rõ hình.

Hình b là sự phản xạ vì bề mặt ánh sáng chiếu tới bằng phẳng, nhìn thấy hình rõ nét.

Lý thuyết KHTN 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng

1. Hiện tượng phản xạ ánh sáng

- Phản xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng bị hắt lại môi trường cũ khi gặp một bề mặt nhắn bóng (gương, tấm kim loại sáng bóng, mặt nước phẳng lặng,…).

Trường hợp mặt phản xạ là một mặt phẳng, nhẵn bóng thì ta gọi đó là gương phẳng. Hình ảnh của vật qua gương phẳng được gọi là ảnh tạo bởi gương phẳng.

- Để nghiên cứu hiện tượng phản xạ, người ta sử dụng các quy ước như trong hình:

+ Gương phẳng (G): biểu diễn bằng một đoạn thẳng, phần gạch chéo là mặt sau của gương.

+ Tia sáng tới SI: tia sáng chiếu tới mặt gương.

+ Tia sáng phản xạ IR: tia sáng phản xạ từ mặt gương.

+ Điểm tới I: giao điểm tia sáng tới và gương.

+ Pháp tuyến IN: đường thẳng vuông góc với mặt gương tại điểm tới I.

+ Mặt phẳng tới: mặt phẳng chứa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới.

+ Góc tới ($\widehat{SIN}=i$): góc giữa tia sáng tới và tia pháp tuyến tại điểm tới.

+ Góc phản xạ ($\widehat{NIR}=i\text{'}$): góc giữa tia sáng phản xạ và pháp tuyến tại điểm tới.

2. Định luật phản xạ ánh sáng

Từ thí nghiệm kiểm chứng, ta phát biểu nội dung định luật phản xạ ánh sáng:

- Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới.

- Góc phản xạ bằng góc tới i’ = i.

3. Phản xạ và phản xạ khuếch tán

	Phản xạ	Phản xạ khuếch tán
Giống nhau	Đều tuân theo định luật phản xạ ánh sáng.
Khác nhau	- Xảy ra trên bề mặt phẳng, nhẵn bóng. - Có thể nhìn thấy ảnh rõ nét của vật.	- Xảy ra trên bề mặt gồ ghề. - Không nhìn thấy ảnh rõ nét của vật.

Xem thêm các bài giải SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 15: Ánh sáng, tia sáng

Bài 17: Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng

Bài 18: Nam châm

Bài 19: Từ trường