Giáo án Hóa học 10 chuyên đề: Lưu huỳnh và các hợp chất của lưu huỳnh mới nhất

Trang Nguyễn Ngày: 08-03-2024 Lớp 10

Tải xuống 14 3.9 K 44

Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô Giáo án Hóa học 10 chuyên đề: Lưu huỳnh và các hợp chất của lưu huỳnh mới nhất theo mẫu Giáo án môn hóa học chuẩn của Bộ Giáo dục. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy/cô dễ dàng biên soạn chi tiết Giáo án môn Hóa học lớp 10. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.

Mời các quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây:

Tiết 52-57: Lưu huỳnh và hợp chất của lưu huỳnh.

A. Lưu huỳnh

I. Mục tiêu

1. Về kiến thức

a. Kiến thức:

- Hs trình bày được vị trí, cấu hình electron lớp electron ngoài cùng của nguyên tử lưu huỳnh.

- HS mô tả được hai dạng thù hình phổ biến.

- HS trình bày được ứng dụng và sản xuất lưu huỳnh.

- HS giải thích được vì sao lưu huỳnh vừa có tính oxi hoá và tính khử?

- HS viết các PTHH chứng minh tính oxi hoá mạnh của lưu huỳnh.

- HS giải thích được một số hiện tượng vật lý, hoá học liên quan đến lưu huỳnh.

b. Về kỹ năng:

- Viết thành thạo cấu hình electron của nguyên tử.

- Dự đoán tính chất, kiểm tra. kết luận được về tính chất hoá học của lưu huỳnh.

- Luyện khả năng học tập, tư duy theo phương pháp quan sát, nhận xét, suy luận logic.

- Tính khổi lượng lưu huỳnh, hợp chất của lưu huỳnh tham gia và tạo thành trong phản ứng.

c. Về tình cảm, thái độ:

- Giúp HS hiểu được tầm quan trọng của lưu huỳnh trong công nghiệp.

- Lưu huỳnh độc, cần cẩn thận khi tiếp xúc.

- Củng cố niềm tin vào khoa học thông qua thí nghiệm biểu diển, tạo hứng thú cho HS, yêu môn hoá học hơn và khuyến khích sự tìm tòi, sáng tạo để chiếm lĩnh tri thức.

2. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

- Năng lực tự học, năng lực hợp tác

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học

- Năng lực tính toán hóa học

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống….

II. Phương pháp và kĩ thuật dạy học

1. Phương pháp dạy học

- Phương pháp đàm thoại tìm tòi.

- Phương pháp thuyết trình.

- Phương pháp dạy học hợp tác

2. Kĩ thuật dạy học

- Kĩ thuật đặt câu hỏi.

- Sử dụng thí nghiệm trực quan.

III.Chuẩn bị của GV và HS

1.GV:

Máy tính, máy chiếu, các phiếu học tập.

2.HS:

Chuẩn bị bài tâp được giao từ tiết trước

IV. Chuỗi các hoạt động học

A.Hoạt động kết nối

Buổi trước, lớp chúng ta đã tìm hiểu về oxi-ozon (hai dạng thù hình rất quan trọng của nguyên tố oxi). Hôm nay, cô trò chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu nguyên tố hóa học khác cũng thuộc nhóm VIA. Đó là nguyên tố Lưu huỳnh. Ngoài tên gọi lưu huỳnh, trên thị trường còn có tên gọi khác như diêm sinh, sinh diêm vàng hoặc lưu hoạt.

B. Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1: Vị trí, cấu hình electron nguyên tử lưu huỳnh.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Yêu cầu học sinh nghiên cứu sgk và cho biết:

• Kí hiệu nguyên tử

• Số hiệu nguyên tử

• Nguyên tử khối

• Cấu hình electron

• Vị trí nguyên tử

I. Vị trí, cấu hình electron nguyên tử.

- Kí hiệu hóa học: S

- Cấu hình electron: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴

- Vị trí: Ô thứ 16, chu kì 3, nhóm VIA

Hoạt động 2: Tính chất vật lí của lưu huỳnh

Hoạt động của giáo viên và sinh viên

Nội dung

- GV yêu cầu học sinh thảo luận nhóm theo bàn và hoàn thiện phiếu học tập.

- Hs hoạt động nhóm và hoàn thiện phiếu học tập.

- Gv gọi bất kì hs để hoàn thiện nội dung phiếu học tập và củng cố lại tính chất vật lý.

Lưu huỳnh

tà phương

Lưu huỳnh đơn tà

Khác nhau

Giống nhau

Lưu huỳnh

tà phương

Lưu huỳnh đơn tà

Khác nhau

- d= 2,07g/cm3

- tnc= 113⁰C

-Bền dưới 95,5⁰C

- d=1.96g/cm3

- tnc= 119⁰C

- Bền 95,5⁰C

đến 119⁰C

Giống nhau

- chất rắn, màu vàng.

- không tan trong nước.

Hoạt động 3: Tính chất hóa học

Hoạt của giáo viên và học sinh

Nội dung

- GV chia lớp thành 4 nhóm thảo luận câu hỏi trong phiếu học tập.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

1. Dựa vào đặc điểm lớp e ngoài cùng , hãy dự đoán tính chất hóa học của S? các số oxi hóa có thể có? Và so sánh với oxi?

2. Lấy 4 phản ứng chứng minh các tính chất hóa học của S, xác định vai trò của S trong các phản ứng đó?

Sau đó đại diện 2 nhóm lên trình bày, các nhóm khác theo dõi nhận xét.

- HS hoạt động theo nhóm và hoàn thành nhiệm vụ.

- GV làm thí nghiệm về Fe + S và S + O₂ cho hs quan sát hiện tượng.

III. Tính chất hóa học

- S^-2 S⁰S⁺⁴S⁺⁶

à Lưu huỳnh có tính oxi hóa và tính khử.

- Các số oxi hoá: -2, 0, +2, +4, +6.

1. Tác dụng với kim loại và hidro.

Giáo án Hóa học 10 chuyên đề: Lưu huỳnh và các hợp chất của lưu huỳnh mới nhất (ảnh 1)

S thể hiện tính oxi hóa

2. Tác dụng với phi kim

Giáo án Hóa học 10 chuyên đề: Lưu huỳnh và các hợp chất của lưu huỳnh mới nhất (ảnh 2)

S thể hiện tính khử.

3. Tác dụng với 1 số hợp chất có tính oxi hóa mạnh

S + HNO₃ → H₂SO₄+6NO₂+2H₂O

S + H₂SO₄đ → SO _{2 +}H₂O

S + KClO₃ → KCl + SO ₂

Hoạt động 4: Ứng dụng của S, trạng thái tự nhiên và sản xuất lưu huỳnh.

- Gv yêu cầu hs tự học và tìm hiểu thêm.

Hoạt động 5: Luyện tập

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3

Bài tập: S tác dụng được với chất nào trong các chất sau? Viết phương trình phản ứng và xác định vai trò của các chất: Fe, Cu, Au, HCl, H₂SO₄, O₂, F₂, Ar.

Câu 1: Dạng thù hình nào của lưu huỳnh bền ở nhiệt độ dưới 95,5⁰C ?

A. Lưu huỳnh dẻo. B. Lưu huỳnh hoa.

C. Lưu huỳnh đơn tà. D. Lưu huỳnh tà phương.

Câu 2: Các nguyên tố nhóm VIA có cấu hình electron lớp ngoài cùng là :

A. ns²np³B. ns²np⁵ C. ns²np⁴ D. ns²np⁶

Câu 3. Câu nào sau đây diễn tả đúng tính chất hóa học của lưu huỳnh?

A. Lưu huỳnh chỉ có tính oxi hóa. B. Lưu huỳnh chỉ có tính khử.

C. Lưu huỳnh vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa. D. Tất cả đều sai.

Câu 4. Cho cấu hình electron của các nguyên tử sau:

a) 1s² 2s² 2p⁴ . b) 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁴. c) 1s² 2s² 2p⁵.

Cấu hình electron trên lần lượt của các nguyên tử:

A. O, S, F. B. O, F, S. C. S, F, O. D. F, S, O.

Câu 5: Cho 10,4g hỗn hợp gồm Fe và Mg tác dụng vừa đủ với 9,6g S. % khối lượng của Fe và Mg trong hỗn hợp là:

A. 52,76% và 47,24% B. 53,85% và 46,15%

C. 63,8% và 36,2% D. 72% và 28%

Câu 6: Cho phương trình hóa học sau: S + 2H₂SO₄ → 3SO₂ + 2H₂O

Trong phản ứng này, tỉ lệ giữa số nguyên tử lưu huỳnh bị khử và số nguyên tử lưu huỳnh bị oxi hóa là:

A. 1 : 2 B. 1 : 3 C. 3 : 1 D. 2 : 1

A. Hợp chất của lưu huỳnh.

I. Mục tiêu bài học

1. Về kiến thức.

a. Kiến thức

- Nêu được tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên và cách điều chế hiđro sunfua.

- Biết được dung dịch H₂S có tính axit yếu.

- Trình bày được những tính chất hóa học đặc trưng của hidro sunfua.

- Chứng minh được tính khử mạnh của hidro sunfua.

- Giải thích được vì sao SO₂ vừa có tính oxi hóa và tính khử, còn SO₃ có tính axit mạnh.

b. Kĩ năng

- Viết pthh minh họa cho tính chất hóa học của các hợp chất lưu huỳnh.

- Dự đoán, kiểm tra, kết luận được về tính chất hoá học của H₂S, SO₂, SO₃

- Phân biệt H₂S, SO₂ với khí khác đã biết.

- Tính % thể tích khí H₂S, SO₂ trong hỗn hợp.

c . Thái độ

Khả năng tư duy logic, tạo hứng thú nghiên cứu bộ môn

2. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

- Năng lực thực hành hóa học

- Năng lực tự học, năng lực hợp tác

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học

- Năng lực tính toán hóa học
- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống

II. Chuẩn bị của GV và HS:

1. GV:

Chuẩn bị phiếu học tập và chuẩn bị nội dung, bài giải của các phiếu học tập

2. HS:

Học bài lưu huỳnh và chuẩn bị nội dung bài học

III. phương pháp và kĩ thuật

1.Phương pháp dạy học.

- Phương pháp đàm thoại phát hiện.

- Phương pháp thuyết trình.

- Phương pháp hợp tác.

2.Kĩ thuật dạy học.

Kĩ thuật đặt câu hỏi.

IV.Chuỗi các hoạt động học

A. Hoạt động trải nghiệm, kết nối.

- GV: yêu cầu HS kể tên một số hợp chất của lưu huỳnh?

- HS: kể tên các hợp chất của lưu huỳnh

- GV: những hợp chất của lưu huỳnh mà chúng ta vừa kể ở trên có tính chất như thế nào. Cô và lớp mình cùng tìm hiểu về bài học hôm nay.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tìm hiểu về hidro sunfua.

Hoạt động của giáo viên và

học sinh.

Nội dung ghi bảng

- GV: yêu cầu học sinh tìm hiểu sgk và trình bày tính chất vật lý của hidro sunfua theo các tiêu chí sau:

+ Trạng thái tự nhiên, màu sắc.

+ Tỉ khối so với KK

+ Độ tan, tính độc.

- GV giới thiệu: khí hidro sunfua khi tan trong nước tạo thành dung dịch axit sunfuhidric và nghiên cứu được rằng tính axit của H₂S còn yếu hơn cả axit H₂CO₃. Vậy các em có nhận xét gì về tính axit của H₂S.

-HS: lắng nghe và trả lời.

- GV: yêu cầu HS nhắc lại tính chất của một axit.

- HS: làm đổi màu quỳ, tác dụng với kim loại, oxit bazo, dd bazo và muối.

- GV đặt vấn đề: Theo các em, axit H₂S có làm đổi màu quỳ tím không?

Nêu tính chất hóa học của H₂S?

GV: H₂S là axit hai lần axit, vậy phản ứng với kiềm sẽ tạo những muốn nào?

Nhận xét và căn cứ vào tỉ lệ mol giữa H₂S và NaOH để biết muối nào hình thành.

-GV: yêu cầu HS nhắc lại các số oxi hóa có thể có của S. Xác định số oxi hóa của S trong hợp chất H₂S.

-HS: Các số oxi hóa của S là -2, 0, +4, +6. Trong hợp chất H2S, S có số oxi hóa là -2, và trong các phản ứng thì có khả năng tăng lên 0, +4, +6.
-GV: Số oxi hóa này có khả năng thay đổi như thế nào trong các phản ứng? Thể hiện tính gì? Và tác dụng được cái
những chất như thế nào?

-HS: thể hiện tính khử, tác dụng được với những chất oxi hóa như oxi, halogen, các chất oxh mạnh H₂SO4, HNO₃.

-GV: yêu cầu học sinh viết các phương trình hóa học minh họa cho tính chất của H₂S.

-HS: viết pthh và xác định số OXH của S trong các phản ứng.

- GV: yêu cầu học sinh nghiên cứu sgk và cho biết trạng thái tự nhiên và điều chế H₂S.

I. HIDRO SUNFUA

1. TÍNH CHẤT VẬT LÝ

- Hidro sunfua (H₂SÓ) là chất khí, không màu, mùi trứng thối, nặng hơn không khí

- Rất độc, tan ít trong nước

2. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

a. Tính axit yếu

H₂S_(K) H₂S_(dd)

khí hidro sunfua axit sunfuhidric

- Không làm đổi màu quỳ tím.

- Tác dụng với KL:
Mg + H₂S → MgS + H2

- Tác dụng với oxit bazo:

ZnO + H₂S → ZnS + H2O

- Tác dụng với dung dịch bazo (kiềm): NaOH + H₂Sdư → NaHS + H2O

2NaOHdư + H₂S → Na₂S + 2H2O

- Tác dụng với muối:

H2S + CuSO4 → CuS + H2SO4
❖ Lưu ý khi H₂S tác dụng với dd kiềm
Gọi T = $\frac{n_{O H -}}{n_{H 2 S}}$
+ k ≤ 1 thì tạo HS^-
+ k ≥ 2 thì tạo S^2-
+ 1 < k < 2 thì tạo hỗn hợp 2 muối

b. Tính khử mạnh

- Tác dụng với oxi

• Ở t°C cao, H₂S cháy trong không khí với ngọn lửa xanh nhạt.
2H₂S + O₂ $\to$ 2SO₂ + 2H₂O

• Đốt trong oxi thiếu hoặc t°C không cao hoặc H₂S để trong không khí:

2 H₂S + O₂ → 2S + 2H₂O
- Tác dụng với halogen
H₂S + Br₂ + H₂O → H₂SO₄ + HBr
c. Tác dụng với một số chất
oxi hóa mạnh khác

H₂S + 3H₂SO₄ đặc → 4SO₂ +4H₂O

H₂S + 8HNO₃ đặc → H₂SO₄ +8NO₂ + 4H₂O

3. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN VÀ ĐIỀU CHẾ

a. Trạng thái tự nhiên

Khí hidro sunfua có trong nước suối, khí núi lửa, xác động vật bị thối rữa,…

b. Điều chế trong phòng thí nghiệm

2.Tìm hiểu về lưu huỳnh dioxit.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung ghi bảng

- GV: yêu cầu học sinh nghiên cứu sgk và cho biết tính chất vật lý của lưu huỳnh dioxit.

+ trạng thái màu sắc.

+ độ tan.

+ tính độc.

- GV tổ chức HS hoạt động theo cá nhân.

+1HS xác định số oxi hóa của lưu huỳnh trong SO₂ và nhận xét về số oxi hóa đó.

+ 1HS SO₂ là oxit nào?

- HS: lắng nghe và trả lời câu hỏi.

- GV mời các hs khác nhận xét bổ sung, góp ý.

- GV kết luận SO₂ là một oxit axit vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa:

+ SO2 có đầy đủ tính chất của oxit axit.

+ Số oxi hóa của S trong SO₂ là +4 là số oxi hóa trung gian của S nên H₂S thể hiện tính khử vừa có tính oxi hóa.

- GV tổ chức HS hoạt động theo nhóm.

Các nhóm hoàn thành phiếu học tập số 1: (GVchia lớp thành 4 nhóm)

Nhóm 1: chứng minh SO2 có đầy đủ tính chất của một oxit axit.

Nhóm 2: chứng minh tính khử của SO2 bằng PTPU.

Nhóm 3: chứng minh tính oxi hóa của SO2 bằng PUHH.

Nhóm 4: trình bày pp điều chế lưu huỳnh dioxit.

-HS: thảo luận nhóm, trình bày ra bảng nhóm và lên bảng thuyết trình về kết quả của nhóm mình, các nhóm còn lại nghiên cứu nhận xét bổ xung ý kiến.

- GV: quan sát hoạt động nhóm của nhóm và nhận xét tổng hợp lại kiến thức.

II. LƯU HUỲNH ĐIOXIT

1. Tính chất vật lý.

- Khí không màu, mùa hắc, nặng hơn 2 lần không khí

- Hóa lỏng ở -10^oC

- Tan nhiều trong nước, độc.

2. Tính chất hóa học.

a. SO₂ là oxit axit

- SO₂ tan trong nước tạo dd axit sunfuro

SO₂ +H₂O $\leftrightarrow$ H₂SO₃

à H₂SO₃ là một axit yếu (mạnh hơn H₂S, H₂CO₃) và không bền.

- SO₂tác dụng với dung dịch bazơ tạo 2 muối: muối trung hòa (ion sunfit SO₃^2-), muối axit (ion hidro sunfit HSO₃^-)

b. SO₂là chất khử và là chất oxi hóa

- SO₂ là chất khử:

- SO₂ là chất oxi hóa :

Giáo án Hóa học 10 chuyên đề: Lưu huỳnh và các hợp chất của lưu huỳnh mới nhất (ảnh 5)

3. ỨNG DỤNG VÀ ĐIỀU CHẾ

a. Ứng dụng:

- Sản xuất H₂SO₄

- Tẩy trắng bột giấy

- Chống nấm mốc cho lương thực, thực phẩm

b. Điều chế

Trong phòng thí nghiệm:

Trong công nghiệp:

3.Tìm hiểu về lưu huỳnh trioxit.

Hoạt động của giáo viên và

học sinh.

Nội dung ghi bảng

- GV: yêu cầu hs đọc sgk và cho biết tính chất vật lý của lưu huỳnh trioxit.

+ trạng thái, màu sắc.

+ độ tan

+ tính độc.

- HS nghiên cứu sgk và tl câu hỏi.

- GV: SO₃ là oxit axit hay oxit bazo. Từ đó, dự đoán tính chất hóa học của SO₃.

-HS: SO₃ là oxit axit, có thể tác dụng với nước, oxit bazo, bazo.

-GV: yêu cầu học sinh viết pthh minh họa.

-HS: viết pthh minh họa cho tchh của SO₃.

- GV: yêu cầu hs cho biết ứng dụng và cách sản xuất SO₃ trong công nghiệp.

-HS:

+ứng dụng trong sản xuất axit sunfuric.

+ được sản xuất bằng cách oxi hóa lưu huỳnh đioxit.

III. LƯU HUỲNH TRIOXIT

1. TÍNH CHẤT

a. Tính chất vật lý

- Lỏng không màu

- Tan vô hạn trong nước và trong H₂SO₄

- Độc

b. Tính chất hóa học

- SO₃ là oxit axit, tác dụng rất mạnh với nước tạo dd axit sunfuric và tỏa nhiều nhiệt

SO₃ +H₂O $\to$ H₂SO₄

- SO₃ tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo muối: muối sunfat (ion SO₄^2-)

II. ỨNG DỤNG VÀ SẢN XUẤT

a) Ứng dụng: SO₃ ít có ứng dụng thực tiễn mà chỉ là sản phẩm trung gian để sản xuất H₂SO₄

b) Trong công nghiệp: Oxi hóa SO₂ ở nhiệt độ cao (450 - 500^oC) có xúc tác V₂O₅

B. Axit sunfuric và muối sunfat.

I. Mục tiêu bài học

1. Về kiến thức, kỹ năng, thái độ

a. Kiến thức

- Trình bày được tính chất vật lý và tính chất hóa học của H₂SO₄.

- Giải thích được tại sao H₂SO₄ đặc ngoài tính axit còn có tính oxi hóa mạnh.

- Phân biệt được muối sunfat và cách nhận biết các ion sunfat.

- Trình bày được các ứng dụng của axit sunfuric và cách điều chế.

b. Kĩ năng

-Viết pthh minh họa cho tính chất hóa học của H₂SO₄

- Kĩ năng quan sát và nhận xét các hiện tượng hóa học.

c . Thái độ: Khả năng tư duy logic, tạo hứng thú nghiên cứu bộ môn

2. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

- Năng lực thực hành hóa học

- Năng lực tự học, năng lực hợp tác

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học

- Năng lực tính toán hóa học

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống….

II. Phương pháp và kĩ thuật dạy học.

1. Phương pháp dạy học

- Phương pháp trực quan.

- Phương pháp đàm thoại.

- Phương pháp thuyết trình.

2. Kĩ thuật dạy học

Kĩ thuật đặt câu hỏi.

III. Chuẩn bị của GV và HS:

1. GV:

- Chuẩn bị phiếu học tập và chuẩn bị nội dung, bài giải của các phiếu học tập

2. HS:

Học chuẩn bị nội dung bài học

IV. Chuỗi các hoạt động học

Hoạt động 1: Tìm hiểu tính chất vật lí H₂SO₄

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung bài giảng

- Gv: yêu cầu học sinh cho biết tính chất vật lý của axit sunfuric.

+ trạng thái, màu sắc.

+ tỉ khối so với nước.

+ độ tan.

-HS nghiên cứu sgk và tl câu hỏi.

- GV: treo tranh lên bảng, yêu cầu hs quan sát và cho biết cách pha loãng axit.

- HS quan sát và trả lời câu hỏi.

I. axit sunfuric.

1. tính chất vật lý.

- H₂SO₄ là chất lỏng sánh như dầu, không màu, không bay hơi, nặng gấp 2 lần nước.

- Tan vô hạn trong nước và tỏa nhiệt mạnh.

- Cách pha loãng : rót từ từ axit vào nước và khuấy nhẹ bằng đũa thủy tinh.

Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất hóa học của H₂SO₄loãng

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung ghi bảng.

- GV: yêu cầu hs nhắc lại tính chất hóa học của axit và từ đó dự đoán tchh của H₂SO₄ loãng.

- HS: axit có tc như đổi màu quỳ tím, tác dụng với kim loại, oxit bazo, bazow, muối.

-GV: yêu cầu hs lên bảng viết các pthh minh họa.

-HS viết pthh minh họa.

-Gv làm thí nghiệm minh họa : Fe+H₂SO₄

Cu +H₂SO₄

- HS quan sát và nhận xét hiện tượng.

2. Tính chất hóa học.

a. Tính chất của dd axit sunfuric loãng.

- Làm đổi màu quỳ tím sang đỏ.

- Tác dụng với kl hoạt động đứng trước H₂.

- Tác dụng với oxit bazo và bazo.

- Tác dụng với muối.

Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất hóa học của H₂SO₄ đặc

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung ghi bảng.

- GV giới thiệu: trong H₂SO₄, lưu huỳnh có số oxh là +6, yêu cầu hs dự đoán tchh của axit sunfuric.

- HS: axit sunfuric ngoài có tính axit mạnh còn có tính oxi hóa mạnh, nó oxh được hầu hết kim loại, nhiều phi kim và hợp chất.

- GV: yêu cầu hs lên bảng hoàn thành các pthh và xác định số oxh của lưu huỳnh.

- HS hoàn thiện các pthh và xác định số oxh của lưu huỳnh.

-Gv: H₂SO4 ngoài có tính oxi hóa mạnh còn có tính háo nước. GV viết pthh minh họa cho hs

b, Tính chất của axit sunfuric đặc.

- Tính oxi hóa mạnh

Cu+2H₂SO₄(đ) → CuSO₄ + 2H₂O +SO₂

2Fe + 6H₂SO₄(đ nguội)→

2FeO + 4H₂SO₄(đ) →Fe₂(SO₄)₃ +SO₂ +4H₂O

S + 2H₂SO₄(đ)→3SO₂ +2H₂O

2KBr + 2H₂SO₄(đ)→ Br₂ +SO₂ +2H₂O +K₂SO₄

- tính háo nước.

C₁₂H₂₂O₁₁ $\to$ 12C +11H₂O

C+ 2H₂SO₄ $\to$ CO₂ +2SO₂ +2H₂O

$\to$ Khi sử dụng axit sunfuric phải hết sức cẩn thận.

Hoạt động 4 : Tìm hiểu về ứng dụng và điều chế H₂SO₄

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung ghi bảng

- GV yêu cầu HS trình bày ứng dụng của H₂SO₄.

-Hs lắng nghe và ghi bài.

-Gv giới thiệu về quy trình sx axit sunfuric, gồm 3 giai đoạn.

-HS lắng nghe và ghi chép bài.

3. Ứng dụng

sx phân bón, thuốc trừ sâu, chất giặt rửa tổng hợp.

4.Sản xuất.

Gồm 3 giai đoạn chính:

- sx lưu huỳnh đioxit

+ đốt cháy lưu huỳnh:

S+ O₂ $\to$ SO₂

+ Đốt quặng pirit sắt FeS₂

4FeS₂+11O₂ $\to$ 2Fe₂O₃ +8SO₂

- sx lưu huỳnh trioxit

2SO₂ +O₂ $\to$ 2SO₃

- hấp thụ SO₃ bằng H₂SO₄

H₂SO₄ +n SO₃ $\to$ H₂SO₄.nSO₃

H₂SO₄.nSO₃+ n H₂O $\to$ (n+1) H₂SO₄

Hoạt động 2 : Tìm hiểu về muối sunfat . Nhận biết ion sunfat

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nôi dung ghi bảng

- GV: Thế nào là muối trung hòa và muối axit ? Cho VD

-HS :

+ Muối trung hòa là muối có gốc axit không còn nguyên tử hiđro. (Na₂CO₃ , K₂SO₄ … )

- Muối axit là muối có gốc axit còn nguyên tử hiđro. (NaHSO₄, KHCO₃ …)

- GV: Gọi HS lên bảng viết phản ứng khi cho H₂SO₄ tác dụng dd KOH tạo muối trung hòa và muối axit.

-HS : Viết pthh

- GV: nhận xét các ptpứ

- Gv: Để nhận biết ion SO₄^2- ta dùng thuốc thử nào ?

-Hs: dung dd muối bari

PTHH:

H₂SO₄ + BaCl₂ $\to$ BaSO₄ _trắng + 2HCl

Na₂SO₄ + Ba(NO₃)₂ $\to$ BaSO₄ + 2NaNO₃

Bài tập vận dụng :

Chỉ dùng thêm giấy quì tím hãy nhận biết các lọ chứa các dung dịch mất nhãn sau: H₂SO₄ ,Na₂SO₄ , BaCl₂ ,NaCl. Viết phương trình hoá học xảy ra .

5. Muối sunfat. Nhận biết ion sunfat

a. Muối sunfat

- Muối trung hòa (muối sunfat)

chứa ion SO₄^2-

H₂SO₄ + 2NaOH $\to$ Na₂SO₄ + 2H₂O

Phần lớn muối sunfat đều tan trừ BaSO₄ , PbSO₄ và SrSO₄ không tan, Ag₂SO₄ , CaSO₄ ít tan

- Muối axit (muối hiđrosunfat)

chứa ion HSO₄^-- .

H₂SO₄ + NaOH $\to$ NaHSO₄ + H₂O

b. Nhận biết ion sunfat SO₄^2-

Thuốc thử là ion Ba²⁺ : H₂SO₄ + BaCl₂ $\to$ BaSO₄ _trắng + 2HCl

Na₂SO₄ + Ba(OH)₂ $\to$ BaSO₄ + 2NaOH

Chú ý: Khi nhận biết thì nhận biết gốc SO₄^2— trước gốc Cl^-- .

Hoạt động 5 : Vận dụng và tìm tòi mở rộng

a. Mức độ nhận biết

Câu1.Kim loại bị thụ động trong H₂SO₄ đặc, nguội là

A. Al, Cu B. Zn, Cu, Cr C. Fe, Ag D. Fe, Al, Cr

Câu 2 Trong các chất sau, chọn hợp chất chứa hàm lượng S cao nhất

A. CuS B. FeS C. FeS₂ D. CuFeS₂

Câu 3: Cho các chất riêng biệt sau: FeSO₄, AgNO₃, Na₂SO₃, H₂S, HI, Fe₃O₄, Fe₂O₃ tác dụng với dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng. Số trường hợp xảy ra phản ứng oxi hoá - khử là

A. 6. B. 3. C. 4. D. 5.

Câu 24 Cho phương trình hóa học :

a Al + b H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + dSO₂ + eH₂O.

Tỉ lệ a : b là A. 1 : 2 B. 1 : 3 C. 1 : 1 D . 2 : 3

Câu 5: Tổng hệ số (các số nguyên, tối giản) của tất cả các chất trong PT pư giữa Cu với dd

H₂SO₄ đặc, nóng là

A. 10. B. 8. C. 9. D. 11

b. Mức độ thông hiểu

Câu 1. Cho 0,2 mol Cu tan hết trong dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng. Thể tích khí thu được (đktc) là
A.1,12lít B. 2,24lít C. 4,48lít D. 6,72lít

Câu 2. Cho 0,15 mol hỗn hợp Cu và Zn tác dụng với H₂SO₄ đặc, nóng thu được 1,344 lít SO₂ (đktc).Số mol H₂SO₄ đã tham gia phản ứng là

A. 0,3 mol B. 0,12 mol C. 0,15 mol D. 0,06 mol

Câu 3. Cho 3,2g bột S tan hết trong dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng thu được V lít khí (đktc), giá trị của V là

A. 4,48 B. 6,72 C. 2,24 D. 3,36

c. Mức độ vận dụng

Câu 1. Cho 104g dung dịch BaCl₂ 10% tác dụng với dung dịch H₂SO₄ dư. Lượng kết tủa thu được là
A. 11,25g B. 11,65g C. 116,5g D. 1165g

Câu 2: Để nhận biết ba axit đặc, nguội: HCl, H₂SO₄, HNO₃ đựng riêng biệt trong ba lọ bị mất nhãn, ta dùng thuốc thử là

A. Fe. B. CuO. C. Al. D. Cu.

Câu 3: Hoà tan 5,6 gam Fe bằng dd H₂SO₄ loãng (dư), thu được dd X. dd X phản ứng vừa đủ với V ml dd KMnO₄ 0,5M. Giá trị của V là (cho Fe = 56)

A. 80. B. 40. C. 20. D. 60.

d. mức độ vận dụng cao

Câu 1: Hòa tan hoàn toàn 20,88 gam một oxit sắt bằng dd H₂SO₄ đặc, nóng thu được dd X và 3,248 lít khí SO₂ (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Cô cạn dd X, thu được m gam muối sunfat khan. Giá trị của m là

A. 52,2. B. 54,0. C. 58,0. D. 48,4.

Câu 2: Cho m gam hh Mg, Al vào 250 ml dd X chứa hh axit HCl 1M và axit H₂SO₄ 0,5M, thu được 5,32 lít H₂ (ở đktc) và dd Y (coi thể tích dd không đổi). dd Y có pH là

A. 1. B. 6. C. 7. D. 2.

Câu 3: Hoà tan hoàn toàn 2,81 gam hh gồm Fe₂O₃, MgO, ZnO trong 500 ml axit H₂SO₄ 0,1M (vừa đủ). Sauphản ứng, hh muối sunfat khan thu được khi cô cạn dd có khối lượng là (cho H = 1, O = 16, Mg = 24, S = 32, Fe = 56, Zn = 65)

A. 6,81 gam. B. 4,81 gam. C. 3,81 gam. D. 5,81 gam

Rút kinh nghiệm:

Xem thêm