Tài liệu nội dung chính bài Tiếng mẹ đẻ - nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức Ngữ văn lớp 11 gồm 2 trang đầy đủ bố cục, tóm tắt, phương thức biểu đạt, thể loại, ngôi kể, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật giúp học sinh nắm được những nét chính của văn bản.
Tiếng mẹ đẻ - nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức
Tìm hiểu chung về văn bản:
1. Đôi nét về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
*Tiểu sử:
- Nguyễn An Ninh (1899 – 1943)
- Quê: Xã Mĩ Hòa, huyện Hóc Môn, tỉnh Gia Định (Nay là TP HCM).
- Là nhà báo, nhà văn, nhà yêu nước đầu thế kỉ XX.
- Từ một trí thức Tây học, ông đến với chủ nghĩa Mác và những người cộng sản.
- 1908 bị bắt đày đi Côn Đảo.
⇒ Là một trí thức tài cao học rộng.
*Sự nghiệp văn học:
- Phong cách nghệ thuật:
+ Văn phong khúc chiết, trong sáng, có độ sâu về tư duy văn hoá, tràn đầy nhiệt huyết yêu nước gần gũi với đời sống và con người lao động.
+ Lên án chính sách bóc lột và ngu dân của thực dân Pháp.
+ Phê phán đạo Khổng – đề cao tinh thần học hỏi văn hoá châu Âu.
- Tác phẩm chính: Khế ước xã hội (tác phẩm dịch), Hai Bà Trưng (vở tuồng).
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh ra đời: Văn bản là bài chính luận xuất sắc của Nguyễn An Ninh với bút danh Nguyễn Tịnh đăng trên báo Tiếng Chuông rè năm 1925.
b. Thể loại: Văn chính luận.
2. Bố cục
- Phần 1 ((Từ đầu đến "người An Nam tha thiết với giống nòi lo lắng"): Nêu hiện tượng học đòi Tây hóa.
- Phần 2 (Tiếp theo đến "hay sự bất tài của con người?"): Vai trò của tiếng mẹ đẻ đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc.
- Phần 3 (còn lại): Mối quan hệ giữa ngôn ngữ nước mình với nước ngoài.
3. Tóm tắt
Nguyễn An Ninh phê phán một số người do thiếu hiểu biết, thích học đòi lối sống "Tây hóa", "thích bập bẹ năm ba tiếng Tây hơn là diễn tả ý tưởng cho mạch lạc bằng tiếng nước mình". Đây chỉ là biểu hiện của những người mất gốc văn hóa. Tiếng mẹ đẻ có sức mạnh vô hình trong cuộc giải phóng dân tộc nên vứt bỏ tiếng mẹ đẻ là "đương nhiên khước từ niềm hy vọng giải phóng giống nòi", là đồng nghĩa với việc "từ chối sự tự do". Khẳng định Tiếng Việt là ngôn ngữ vô cùng giàu có từ lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân lao động cho đến những áng văn thơ bất hủ của Nguyễn Du,... Không phủ nhận tầm quan trọng của tiếng nước ngoài nhưng chỉ nên học để thu nhận kiến thức. Quan trọng nhất vẫn chính là phát triển và duy trì tiếng mẹ đẻ.
4. Phương thức biểu đạt
- Nghị luận, biểu cảm
5. Thể loại
- Văn chính luận
6. Giá trị nội dung
- Tiếng nói là tài sản quý giá của dân tộc, phải biết bảo vệ nó và làm cho nó ngày càng phát triển.
- Tiếng mẹ đẻ còn là nguồn giải phóng dân tộc bị áp bức.
- Tầm nhìn chiến lược của Nguyễn An Ninh về vai trò và tiếng nói dân tộc
7. Giá trị nghệ thuật
- Luận điểm rõ ràng, logic.
- Dẫn chứng cụ thể, chân thực.
- Giọng điệu nhẹ nhàng đầy sức thuyết phục.