Tài liệu tác giả tác phẩm Con đường không chọn Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Con đường không chọn lớp 10.

Tác giả tác phẩm Con đường không chọn - Ngữ văn 10

I. Tác giả Rô-bớt Phờ-rớt

- Rô-bớt Phờ-rớt (1874 – 1963) là nhà thơ Mỹ có tầm ảnh hưởng lớn trong văn học hiện đại.

- Cho đến nay ông là nhà thơ duy nhất từng được bốn lần nhận giải thưởng Pu – lít -dơ – giải thưởng thường niên uy tín của Mỹ trao cho các lĩnh vực như báo chí, văn chương, âm nhạc,…

II. Tìm hiểu tác phẩm văn bản Con đường không chọn

1. Thể loại: Thể thơ tự do

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Con đường không chọn là một trong những bài thơ được đọc nhiều nhất của Rô-bớt Phờ-rớt. Tác phẩm được sáng tác vào năm 1915, lấy cảm hứng từ những cuộc đi dạo trong rừng với người bạn của ông – nhà thơ nhà thơ É-uốt Thô-mớt-xơ (1878 – 1917). Theo lời của Phờ-rét, trong những cuộc đi dạo ấy, Thô-mớt-xơ thường băn khoăn không biết nên chọn lổi nào để đi, rồi sau khi đã lựa chọn, ông lại nuối tiếc, đáng lẽ nên chọn một lối khác.

- Bài thơ của Phờ-rót ra đời vào thời điểm nhiều người hoài nghi về lựa chọn của bản thân và thường nghĩ rằng họ nên quay lại con đường mình từng từ bỏ. Không lâu sau khi nhận được bài thơ của Phờ-rót trong một lá thư, Ét-uốt Thô-mát-xơ tham gia vào Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918) và ông đã tử trận trong trận A-rát-xơ vào năm 1917.

3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm

4. Tóm tắt văn bản Con đường không chọn

Con đường không chọn được sáng tác vào 1915, bài thơ thể hiện trí lí, quan niệm về sự sở hữu và bi kịch của sự lựa chọn, thể hiện sự băn khoăn của con người về tính đúng sai của mỗi quyết định, mỗi sự lựa chọn.

5. Bố cục văn bản Con đường không chọn

- Đoạn 1: 3 khổ thơ đầu: Hai lối rẽ

- Đoạn 2: Khổ thơ cuối: Sự lựa chọn lỗi đi của nhân vật trữ tình.

6. Giá trị nội dung văn bản Con đường không chọn

- Bài thơ gửi gắm thông điệp trong cuộc sống, mỗi chúng ta luôn phải đưa ra những lựa chọn quan trọng.

7. Giá trị nghệ thuật văn bản Con đường không chọn

- Hình ảnh ẩn dụ sâu sắc hấp dẫn.

- Ngôn ngữ thơ thấm thía, giàu sức gợi

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Con đường không chọn

1. Nhan đề bài thơ

- Rô-bớt Phờ-rót lại đặt nhan đề bài thơ là Con đường không chọn vì để thể hiện sự nuối tiếc về sự lựa chọn của mình, sự hối tiếc khi mơ hồ phỏng đoán về con đường không được lựa chọn. Nó là gì? Là khổ đau hay hạnh phúc? Nếu chọn nó, cuộc đời sẽ đi về đâu? Sẽ được và mất những gì?

 - Và có thể, Rô-bớt Phờ-rót đã bỏ lỡ một cơ hội lớn trong đời khiến người ta phải hối tiếc khôn nguôi, thể hiện sự băn khoăn của con người về tính đúng sai của mỗi quyết định, mỗi sự lựa chọn.

2. Hai lối rẽ

- Tác giả giới thiệu hai lối đi khác nhau trong một khu rừng, một lối xa hơn và một lối gần bên cạnh. “Tiếc rằng ta không thể chọn cả hai” nên nhà thơ sau khi “đứng một thời gian dài” đã chọn lối gần là con “đường nhiều cỏ, lối mòn như chưa có”

3. Lựa chọn của nhân vật tôi

- Dù muốn hay không, khi đứng trước sự lựa chọn bắt buộc tác giả phải đưa ra quyết định cho bản thân mình.

- Bởi vì cuộc đời là một hành trình dài, ẩn chứa vô vàn sự lựa chọn khác nhau. Chỉ có việc lựa chọn mới giúp con người ta nhận ra đâu là hạnh phúc đích thực mà mình cần tìm kiếm.

- Nhà thơ chưa bao giờ cho rằng sự lựa chọn con đường chưa có người đi của mình là sai lầm và cũng chưa bao giờ tỏ ra ân hận vì sự lựa chọn đó.

- Nhưng mà trong sâu thẳm của tâm hồn, “con đường không được chọn” vẫn có sức vẫy gọi rất lớn như một bến bờ hạnh phúc mà con thuyền cuộc đời của nhà thơ không bao giờ cập bến được.

→ Điều đó thể hiện một tâm lí rất phổ biến của con người, đó là chúng ta thường không trân trọng những gì mình đang có mà ngược lại, chỉ trân trọng và khao khát những gì đã mất đi hoặc không thuộc về mình.

IV. Đọc tác phẩm: Con đường không chọn

Bản dịch 1

Con đường rẽ làm đôi giữa rừng lá vàng

Biết làm sao, tôi chỉ có thể chọn một mà thôi

Thân phận lữ hành, tôi đứng mãi

Nhìn theo một lối rẽ bên này

Đến tận nơi vệt đường khuất dạng sau bụi cây;

Thế rồi tôi lại bước vào lối rẽ bên kia,

Có khác gì đâu, mà có khi lại có lí hơn kia,

Vì cỏ rậm trên mặt đường như thèm muốn người đi;

Nhưng thật ra có đôi chỗ đây kia

Cũng đã thấy dấu mòn như con đường nọ, nhường nọ.

Và thế là buổi mai hôm đó

Trước hai con đường lá rơi đầy chưa đen vết chân ai.

Tôi đành hẹn sẽ quay lại con đường không đi một ngày nào đó!

Nhưng lòng thừa hiểu nào biết đến bao giờ,

Đường lại đua đường làm sao biết trước.

Tôi sẽ kể chuyện này trong một tiếng thở dài

Rằng đâu đó ngày xưa đã lâu lắm rồi:

Con đường rẽ làm đôi giữa một khu rùng, và tôi –

Tôi đã chọn lối mòn ít có ai đi,

Và điều đó đã làm đổi thay tất cả.

Nhân vật trữ tình đã

lựa chọn lối rẽn nào?

(Trịnh Lữ dịch, http://thivien.net)

Bản dịch 2

Hai lối rẽ trong rừng vàng rục lá,

Buồn thay biết làm sao chọn cả

Là kẻ lữ hành, tôi đúng đó hồi lâu

Dõi mút tầm lối nọ về đâu

Tới tận khúc quanh giữa bụi bờ chìm khuất

Rồi tôi chọn lối này, như chẳng khác,

Nhung xem chùng theo thôi thúc mạnh hơn,

Vì cỏ rậm muốn mời chân bước;

Dù qua đây đi về phía trước

Hai lối như nhau đều có vệt mòn,

Hai nẻo đường sáng ấy trải ra

Trên thảm lá chưa chân ai hằn dấu thẫm.

Sẽ đi lối đầu tiên, một ngày nào, muốn lắm!

Nhung đường nối đường, lòng thao thức mai đây,

Chắc gì tôi được trở lại chốn này.

Rồi với tiếng thở dài tôi sẽ nói

Ngày nào kia trong tháng năm vời vợi:

Hai lối xuyên rừng, đúng đó một tôi –

Tôi đã chọn lối đi ít dấu chân người,

Và điều đó làm nên bao khác biệt.

(Phan Huy Dũng dịch, tạp chí Sông Lam, số 11, tháng 3/2021, tr. 96)

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Tính cách của cây

Tác giả - tác phẩm: Về chính chúng ta

Tác giả - tác phẩm: Con đường không chọn

Tác giả - tác phẩm: Một đời như kẻ tìm đường

Tác giả - tác phẩm: Mãi mãi tuổi hai mươi