Lời giải bài tập Lịch Sử lớp 10 Bài 10: Văn minh Tây Âu thời Phục hưng sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Lịch Sử 10 Bài 10 từ đó học tốt môn Sử 10.
Giải bài tập Lịch sử lớp 10 Bài 10: Văn minh Tây Âu thời Phục hưng
I. Bối cảnh lịch sử
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục I trang 61, 62 SGK.
B2: Các từ khóa: kinh tế, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, phát kiến địa lí, Phong trào Văn hóa Phục hưng.
Trả lời:
Bối cảnh lịch sử dẫn đến phong trào Văn hóa Phục hưng
- Về kinh tế:
+ Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dần hình thành, các thành thị phát triển mạnh mẽ thúc đẩy nền kinh tế hàng hóa.
+ Đến thế kỉ XIV – XV, các công trường thủ công tư bản chủ nghĩa mở rộng quy mô sản xuất.
+ Các cuộc phát kiến địa lí một mặt mở rộng thị trường buôn bán cho thương nhân Tây Âu, mặt khác nó cũng mang đến những loại “hàng hóa” mới: vàng bạc, hương liệu, nô lệ,…
- Về chính trị - xã hội:
+ Những quan niệm, giáo lý của Giáo hội đã trở thành cản trở cho sự phát triển của xã hội, kinh tế tư bản chủ nghĩa.
+ Sự xuất hiện của các tầng lớp mới như tư sản và công nhận nông nghiệp đã đấu tranh chống lại tư tưởng bảo thủ của Giáo hội và giai cấp phong kiến.
+ Phong trào Văn hóa Phục hưng ra đời ở Ý vào đầu thế kỉ XIV sau đó lan rộng ở Tây Âu cho đến cuối thế kỉ XVI.
II. Thành tựu tiêu biểu
Câu hỏi trang 62 Lịch sử 10: Tư tưởng chủ đạo trong những tác phẩm văn học thời Phục hưng là gì?
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-1 trang 62 SGK.
B2: Các từ khóa: nhân đạo, ca ngợi tình yêu, sự tự do.
Trả lời:
- Tư tưởng chủ đạo trong những tác phẩm văn học thời Phục hưng là tư tưởng nhân đạo, ca ngợi tình yêu, sự tự do, vạch trần và đấu tranh chống chế độ phong kiến lạc hậu.
Phương pháp giải:
B1: Tìm hiểu về “Bức tranh nàng Mona Lisa”
B2: Xây dựng bài phân tích.
Trả lời:
Gợi ý phân tích giá trị nghệ thuật và tư tưởng của “Bức tranh nàng Mona Lisa”
- Tác phẩm Mona Lisa của Leonardo da Vinci là một đại diện xuất sắc cho tư tưởng thẩm mỹ của thời đại.
- Khi xem tranh, công chúng thưởng thức nghệ thuật vô cùng khâm phục khả năng xử lý chất liệu sơn dầu của Leonardo da Vinci.
- Chân dung Mona Lisa sống động đến mức chúng ta có cảm giác như đang đối diện với một con người bằng xương, bằng thịt và thế giới tâm hồn phong phú ẩn sâu bên trong.
- Suốt thời trung cổ, trên các bức tranh ta chỉ thấy những gương mặt gầy guộc, má hóp với đôi mắt mở to ngơ ngác như đang chìm đắm vào một thế giới mênh mông nào đó.
- Đến thời Phục Hưng, bên cạnh những hình tượng tôn giáo, con người thực với vẻ đẹp mà tạo hoá ban cho đã được đưa vào tranh hết sức đẹp đẽ, thánh thiện.
- Điều này hoàn toàn chưa được thể hiện trong nghệ thuật thời kỳ trung cổ.
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-3 trang 63 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: toán học, vật lý, y học, thiên văn học, kỹ thuật.
Trả lời:
- Toán học, vật lý, y học: Có thuyết hình học giải tích, nghiên cứu về áp suất khí quyển, thuật giải phẫu của Vê-da-lơ, tìm ra sự tuần hoàn máu,…
- Thiên văn học: đặt nền móng cho nền thiên văn học hiện đại. Có thuyết Nhật tâm của Cô-péc-ních, cải tiến kính thiên văn, la bàn và nghiên cứu về chuyển động học,…
- Kỹ thuật: có nhiều tiến bộ trong dệt vải, khai khoáng, hàng hải,…đặc biệt là cải tiến guồng nước đã tác động rất lớn đến sự chuyển biến kinh tế và xã hội.
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-4 trang 64 SGK.
B2: Các từ khóa: triết học, duy vật, tư tưởng, chủ nghĩa nhân văn
Trả lời:
- Triết học: Các triết gia theo trường phái duy vật công kích triết học kinh viện, chủ nghĩa duy tâm, hướng tới tách triết học ra khỏi thần học.
- Tư tưởng: chủ nghĩa nhân văn đã lên án giai cấp phong kiến, chống các quan điểm phản khoa học, đề cao tự do cá nhân và giá trị chân chính của con người.
- Phong trào Văn hóa Phục hưng đã kế thừa và phát huy những giá trị của các nền văn minh đi trước.
- Chuẩn bị cho thời kì xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản thời – cận hiện đại.
- Góp phần làm phong phú thêm văn minh nhân loại, tạo nên bản sắc văn hóa châu Âu đương đại.
Luyện tập và Vận dụng (trang 65)
Luyện tập 1 trang 65 Lịch sử 10: Em hiểu như thế nào về phong trào Văn hóa Phục hưng?
Phương pháp giải:
B1: Dựa vào mục I, II SGK.
B2: phân tích khái niệm, ý nghĩa của phong trào Văn hóa Phục hưng.
Trả lời:
- Phong trào Văn hóa Phục hưng là một phong trào văn hóa do giai cấp tư sản ở Tây Âu tiến hành vào thế kỉ XIV – XV.
- Mục đích: Khôi phục lại những giá trị, thành tựu của nền văn minh Hy Lạp, La Mã cổ đại.
- Ý nghĩa:
+ Lên án giáo hội Kitô, tấn công vào trật tự phong kiến, đả đảo tư tưởng phong kiến lỗi thời.
+ Đề cao tự do cá nhân, xây dựng một thế giới quan, nhân sinh quan tiến bộ, đề cao giá trị con người.
+ Đây là cuộc đấu tranh đầu tiên của giai cấp tư sản trên lĩnh vực tư tưởng chống lại chế độ phong kiến.
- Bản chất của phong trào này là tìm kiếm một giá trị tư tưởng, ý thức hệ phù hợp với giai cấp tư sản và phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.
|
Lĩnh vực |
Văn học |
Nghệ thuật |
Khoa học tự nhiên |
Triết học |
Tư tưởng |
|
Thành tựu |
Phương pháp giải:
Đọc lại mục II.
Trả lời:
|
Lĩnh vực |
Văn học |
Nghệ thuật |
Khoa học tự nhiên |
Triết học |
Tư tưởng |
|
Thành tựu |
Thần khúc Cuộc đời mới của Đan-tê. Mười ngày của G. Bô-ca-xio. |
La Giô-công-đơ. Bữa ăn tối cuối cùng. Đức mẹ đồng trinh |
Có thuyết hình học giải tích, nghiên cứu về áp suất khí quyển, thuật giải phẫu. Thuyết Nhật tâm. Cải tiến guồng nước |
Các triết gia theo trường phái duy vật công kích triết học kinh viện, chủ nghĩa duy tâm, hướng tới tách triết học ra khỏi thần học |
Chủ nghĩa nhân văn. |
Phương pháp giải:
Tìm hiểu về giá trị của “chủ nghĩa nhân văn” dưới thời kì văn hóa Phục hưng
Trả lời:
Gợi ý bài thuyết minh về “chủ nghĩa nhân văn và các giá trị vượt thời đại”
- Chủ nghĩa nhân văn là một hệ thống tư tưởng lấy cõi người, lấy con người làm trọng. Các nhà nhân văn chủ trương rằng: công cuộc kiến thiết văn hóa là một công cuộc của người và lấy con người, lấy cõi đời làm bản vị (…)
- Chủ nghĩa nhân văn với học thuyết, lí luận khẳng định rằng mọi giá trị tinh thần và vật chất được sản sinh ra trong xã hội loài người đều vì con người. Được khẳng định, phát huy với những thành quả to lớn, để lại nhiều dấu ấn đậm nét trong kho tàng văn hóa nhân loại (…)
- Chủ nghĩa nhân văn là một trong những nhân tố quan trọng thay đổi nhân thức của người dân Tây Âu lúc bấy giờ, từ đó các phong trào Cải cách tôn giáo đã diễn ra mạnh mẽ đưa tới sự ra đời của các tôn giáo cải cách phục vụ đời sống tinh thần người dân, phù hợp với nguyện vọng của người dân (…).
- Một tâm thế mới ở đã xuất hiện ở châu Âu: Tâm thế ấy là tâm thế hướng tới tìm tòi để con người đi đến tự do - tức là để thoát khỏi vòng kiềm tỏa, kìm kẹp của nhà thờ Thiên chúa giáo bấy lâu bưng bít tri thức con người.
Lý thuyết Lịch sử 10 Bài 10: Văn minh tây âu thời phục hưng
I. Bối cảnh lịch sử
1. Về kinh tế
- Ở Tây Âu thời hậu kì trung đại, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dần hình thành. Sự ra đời và phát triển của thành thị thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế hàng hoá, mở rộng thị trường.
Cảnh buôn bán tại các thành thị thời Trung đại
- Đến thế kỉ XIV- XV, kĩ thuật có nhiều cải tiến, công trường thủ công tư bản chủ nghĩa tập trung, nền sản xuất được mở rộng.
- Các cuộc phát kiến địa lí cũng đã tạo tiền đề để biến đổi sâu sắc kinh tế - xã hội Tây Âu.
2. Về chính trị - xã hội
- Thời kì trung đại, Tây Âu chìm trong đêm trường trung cổ với sự thống trị của thần quyền và vương quyền.
- Tầng lớp tư sản ra đời đấu tranh chống lại tư tưởng bảo thủ của Giáo hội và giai cấp phong kiến đang cản trở sự phát triển của xã hội.
- Phong trào Văn hoá Phục hưng bùng nổ là kết quả của sự vận động thay đổi về nhiều mặt trong xã hội Tây Âu.
- Phong trào Văn hoá Phục hưng khởi đầu ở I-ta-li-a vào thế kỉ XIV, sau đó lan rộng ra các nước khác ở Tây Âu cho đến cuối thế kỉ XVI.
II. THÀNH TỰU TIÊU BIỂU
1. Văn học
- Thơ: Thần khúc, Cuộc đời mới của Đan-tê.
- Tiểu thuyết: Mười ngày (G. Bô-ca-xiô), Đôn Ki-hô-tê (M. Xét-van-tét),…
- Kịch: Rô-mê-ô và Giu-li-ét, Hăm-lét, Ô-ten-lô (W. Sếch-xpia)
- Nội dung: truyền bá tư tưởng nhân đạo, ca ngợi tình yêu, sự tự do, vạch trần và đấu tranh chống chế độ phong kiến lạc hậu.
Vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét
2. Nghệ thuật
- Hội họa:
+ Lê-ô-na đơ Vanh-xi với những tuyệt tác như La Giô-công-đơ, Bữa ăn tối cuối cùng, Đức mẹ đồng trinh trong hang đá,…
+ Mi-ken-lăng-giơ với các tác phẩm nổi tiếng như: Thiên chúa sáng thế, Cuộc phán xét cuối cùng,... tượng Đa-vít, tượng Đức Mẹ sầu bi.
+ Ra-pha-en với các tác phẩm như Trường học A-ten, Chúa Ki-tô bị đóng đinh, Khu vườn xinh đẹp,…
Bức tranh Trường học A-ten
- Kiến trúc: được phục hồi theo trường phái kiến trúc cổ điển với các giáo đường, dinh thự, lâu đài lộng lẫy được xây dựng.
- Nội dung: Hội hoạ và điêu khắc thường chủ đề tôn giáo nhưng mang tính hiện thực; thể hiện các đường nét trên cơ thể nhân vật hoàn chỉnh, chính xác, cân đối về tỉ lệ.
3. Khoa học, kĩ thuật
a. Toán học, vật lí, y học
- Nhiều thành tựu toán học, vật lí, y học xuất sắc ra đời như:
+ Thuyết hình học giải tích của R. Đề-các-tơ,
+ Nghiên cứu về áp suất khí quyển của E. Tô-ri-xe-li;
+ Thuật giải phẫu của nhà y học Vê-da-lơ,
+ Sự tuần hoàn máu của Ha-vi,…
b. Thiên văn học
- Thiên văn học có nhiều thành tựu quan trọng, đặt nền móng cho thiên văn học hiện đại.
- Tiêu biểu là:
+ N. Cô-péc-ních với thuyết Nhật tâm khẳng định Trái Đất tự quay xung quanh nó và quay xung quanh Mặt Trời;
+ G. Bru-nô phát triển thêm với nhận thức Mặt Trời là trung tâm của Thái dương hệ;
+ G. Ga-li-lê với thành tựu cải tiến kính thiên văn, cải tiến la bàn, nghiên cứu về chuyển động học,…
Nhà khoa học Cô-péc-ních
c. Kĩ thuật
- Thời kì này có những tiến bộ trong lĩnh vực dệt, khai khoáng, luyện kim, chế tạo vũ khí, hàng hải,...
- Đặc biệt, sự cải tiến guồng nước đã tác động tới sự phát triển nhiều ngành sản xuất.
4. Triết học, tư tưởng
a. Triết học
- Các triết gia theo trường phái duy vật công kích triết học kinh viện, chủ nghĩa duy tâm, hướng tới tách triết học ra khỏi thần học. Người mở đầu cho trường phái này là Ph-ran-xít Bây-cơn.
b. Tư tưởng
- Trào lưu tư tưởng nổi bật là chủ nghĩa nhân văn (humanisme). Tính chất cách mạng của hệ tư tưởng mới thể hiện ở việc lên án, đả kích giai cấp phong kiến, chống các quan điểm phản khoa học; đề cao tự do cá nhân và giá trị chân chính của con người; bày tỏ tinh thần dân tộc,…
- Nội dung tư tưởng của phong trào Văn hoá Phục hưng mang nhiều điểm tiến bộ, thu hút các đại biểu đấu tranh trên nhiều lĩnh vực như văn học, triết học, khoa học,…
III. Ý nghĩa của văn minh thời Phục hưng:
- Phong trào Văn hoá Phục hưng kế thừa và phát huy những giá trị nhân bản của các nền văn minh đi trước, đặt nền tảng về văn hoá tinh thần, góp phần biến đổi xã hội, chuẩn bị cho thời kì xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản thời cận - hiện đại.
- Di sản văn hoá Phục hưng góp thêm vào kho tàng di sản văn minh nhân loại những giá trị to lớn trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là triết học, văn học, nghệ thuật và khoa học tự nhiên, tạo nên bản sắc văn hoá châu Âu đương đại.
Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 9: Văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại
Bài 11: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại
Bài 12: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại
Bài 13: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
