Với giải Câu hỏi trang 59 Địa Lí 11 Cánh diều chi tiết trong Bài 12: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Địa lí 11. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập Địa Lí lớp 11 Bài 12: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)

Câu hỏi trang 59 Địa Lí 11: Đọc thông tin, hãy trình bày cơ chế hoạt động của ASEAN.

Lời giải:

♦ Hoạt động của ASEAN tuân theo các nguyên tắc được quy định trong Hiến chương ASEAN và thông qua các hoạt động của các cơ quan ASEAN, các hợp tác, các chương trình, các hiệp ước,…

- Các cơ quan điều phối của ASEAN:

+ Hội nghị Cấp cao ASEAN: là cơ quan hoạch định chính sách tối cao của ASEAN, đưa ra các chỉ đạo và các vấn đề then chốt.

+ Hội đồng Điều phối ASEAN: chuẩn bị các cuộc họp cấp cao, điều phối việc thực hiện các thỏa thuận và quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN.

+ Các Hội đồng Cộng đồng ASEAN: đảm bảo việc thực hiện các quyết định có liên quan của Hội nghị Cấp cao ASEAN,…

+ Các cơ quan chuyên ngành cấp Bộ trưởng ASEAN: thực hiện các thỏa thuận và quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN.

- Các nguyên tắc hoạt động chính của ASEAN:

+ Tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng, toàn vẹn lãnh thổ và bản sắc dân tộc của tất cả các quốc gia thành viên; không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.

+ Cam kết và chia sẻ trách nhiệm tập thể trong việc thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng của khu vực.

+ Không xâm lược, sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực hay các hành động khác dưới bất kì hình thức nào trái với luật pháp quốc tế; giải quyết tranh chấp bằng hòa bình.

+ Tuân thủ các nguyên tắc thương mại và các cơ chế dựa trên luật lệ của ASEAN.

Lý thuyết Cơ chế hoạt động và một số hợp tác trong kinh tế, văn hóa của ASEAN

1. Cơ chế hoạt động

Hoạt động của ASEAN tuân theo các nguyên tắc được quy định trong Hiến chương ASEAN và thông qua các hoạt động của các cơ quan ASEAN, các hợp tác, các chương trình, các hiệp ước,...

a) Các cơ quan điều phối của ASEAN

- Hội nghị Cấp cao ASEAN: 

+ Gồm những người đứng đầu Nhà nước hoặc Chính phủ;

+ Là cơ quan hoạch định chính sách tối cao của ASEAN, đưa ra các chỉ đạo và các vấn đề then chốt.

- Hội đồng Điều phối ASEAN: 

+ Gồm Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN;

+ Có nhiệm vụ chuẩn bị các cuộc họp cấp cao, điều phối việc thực hiện các thỏa thuận và quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN; xem xét báo cáo của Tổng Thư kí ASEAN về chức năng và hoạt động của Ban Thư kí cũng như của các cơ quan liên quan khác,...

- Các Hội đồng Cộng đồng ASEAN

+ Gồm Hội đồng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN, Hội đồng Cộng đồng Kinh tế ASEAN và Hội đồng Cộng đồng Văn hoá - Xã hội ASEAN

+ Nhiệm vụ: bảo đảm việc thực hiện các quyết định có liên quan của Hội nghị Cấp cao ASEAN, điều phối các công việc trong lĩnh vực phụ trách và các vấn đề có liên quan tới các Hội đồng Cộng đồng khác,...

- Các cơ quan chuyên ngành cấp Bộ trưởng ASEAN: 

+ Hoạt động theo chức năng, quyền hạn đã được xác định;

+ Thực hiện các thỏa thuận và quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN.

- Ngoài ra, còn có Tổng Thư kí ASEAN, Ban Thư kí ASEAN, Uỷ ban các Đại diện thường trực bên cạnh ASEAN, Ban Thư kí ASEAN quốc gia, Uỷ ban liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền, Quỹ ASEAN.

b) Các nguyên tắc chính trong hoạt động của ASEAN

- Tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng, toàn vẹn lãnh thổ và bản sắc dân tộc của tất cả các quốc gia thành viên; không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.

- Cam kết và chia sẻ trách nhiệm tập thể trong việc thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng của khu vực.

- Không xâm lược, sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực hay các hành động khác dưới bất kì hình thức nào trái với luật pháp quốc tế; giải quyết tranh chấp bằng hòa bình.

- Tuân thủ các nguyên tắc thương mại và các cơ chế dựa trên luật lệ của ASEAN.

2. Một số hợp tác trong kinh tế, văn hoá của ASEAN

a) Trong lĩnh vực kinh tế

Các nước ASEAN đã đẩy mạnh hợp tác toàn diện kinh tế thông qua các hiệp định, xây dựng các khu vực thương mại, đầu tư,... Một số biểu hiện cụ thể là:

- Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA)

+ Được thành lập vào tháng 1/1992, bao gồm các quốc gia thành viên ASEAN.

+ Mục tiêu của AFTA là đưa ASEAN thành khu vực sản xuất cạnh tranh trên thị trường thế giới, nâng cao năng lực cạnh tranh của ASEAN, tăng tính hấp dẫn đối với đầu tư nước ngoài.

- Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) 

+ Được thành lập vào tháng 1/2015, bao gồm 10 quốc gia thành viên ASEAN. 

+ Mục tiêu chính của AEC là tạo ra một thị trường chung ASEAN, thông qua việc thúc đẩy tự do lưu thông hàng hoá, dịch vụ, đầu tư và lao động trong khu vực. Ngoài ra, AEC cũng tập trung vào việc phát triển các ngành công nghiệp cơ bản và đầu tư vào các lĩnh vực, đổi mới, sáng tạo để tăng cường sức cạnh tranh.

- Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)

+ Có hiệu lực từ ngày 1/1/2022, là hiệp định thương mại tự do bao gồm 10 quốc gia thành viên ASEAN và 5 quốc gia mà ASEAN đã kí hiệp định thương mại tự do (Ô-xtrây-li-a, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Niu Di-len).

+ Mục tiêu của RCEP là hướng tới hình thành Hiệp định Thương mại Tự do Đông Á (CEPEA).

- Hiệp định Thương mại Dịch vụ ASEAN (ATISA)

+ Có hiệu lực từ ngày 5/4/2021, là hiệp định thương mại dịch vụ của các quốc gia thành viên ASEAN.

+ Mục tiêu của ATISA là tăng cường các kết nối về kinh tế; tạo ra thị trường và quy mô dịch vụ lớn hơn; giảm các rào cản, tăng tính dự báo về thương mại và đầu tư trong lĩnh vực dịch vụ; tăng cường hợp tác và thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên.

- Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản (AJCEP) 

+ Có hiệu lực từ ngày 1/12/2008, là hiệp định thương mại tự do giữa các quốc gia thành viên ASEAN và Nhật Bản.

+ Mục tiêu của AJCEP là từng bước tự do hoá, tạo thuận lợi thương mại hàng hoá và dịch vụ, cải thiện cơ hội đầu tư, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên ASEAN và thúc đẩy thương mại, đầu tư giữa ASEAN và Nhật Bản.

- Ngoài ra, các quốc gia ASEAN còn tổ chức hàng loạt các Hội nghị Bộ trưởng trong nhiều lĩnh vực như: giao thông vận tải, viễn thông và công nghệ thông tin, du lịch,...

b) Trong lĩnh vực văn hoá

ASEAN ngày càng có nhiều hoạt động mở rộng hợp tác trong lĩnh vực văn hoá như: giáo dục, y tế, thể thao, thanh thiếu niên, lao động.... Một số biểu hiện cụ thể là:

- Uỷ ban liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) 

+ Được thành lập vào tháng 10/2009, bao gồm các quốc gia thành viên ASEAN.

+ Mục tiêu là thúc đẩy nhận thức và bảo vệ các quyền con người trong các tầng lớp nhân dân ASEAN, tăng cường hợp tác giữa chính phủ các nước thành viên.

- Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games)

+ Được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1959 tại Băng Cốc (Thái Lan).

+ Là một sự kiện thể thao với sự tham gia của các vận động viên đến từ các quốc gia trong khu vực, diễn ra hai năm một lần.

+ Mục tiêu của SEA Games là nhằm tăng cường tình hữu nghị, đoàn kết, sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nước và không ngừng nâng cao thành tích, kĩ thuật, chiến thuật các môn thể thao để có cơ sở tham gia các đại hội thể thao lớn hơn.

- Chương trình Tàu Thanh niên Đông Nam Á và Nhật Bản (SSEAYP) 

+ Được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1974.

+ Chương trình diễn ra hằng năm do Chính phủ các quốc gia thành viên ASEAN và Chính phủ Nhật Bản tổ chức.

+ Mục tiêu là nhằm tăng cường mối quan hệ giao lưu, hữu nghị giữa thanh niên các nước ASEAN và thanh niên Nhật Bản.

- Bên cạnh đó, các hội nghị bộ trưởng như: Hội nghị Bộ trưởng Thể thao ASEAN (AMMS), Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục ASEAN (ASED), Hội nghị Bộ trưởng Thanh niên ASEAN (AMMY), Hội nghị Bộ trưởng Phụ nữ ASEAN (AMMW),... thường xuyên được diễn ra, nhằm củng cố và làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa các quốc gia thành viên trên mọi lĩnh vực.