Tailieumoi.vn xin giới thiệu phương trình CH≡C-CH2-CH2-CH3 + 2H2 → CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học. Mời các bạn đón xem:
Phương trình CH≡C-CH2-CH2-CH3 + 2H2 → CH3-CH2-CH2-CH2-CH3
1. Phản ứng hóa học:
CH≡C-CH2-CH2-CH3 + 2H2 CH3-CH2-CH2-CH2-CH3
2. Điều kiện phản ứng
- Nhiệt độ
- Xúc tác: Niken (Ni)
3. Cách thực hiện phản ứng
- Khi có điều kiện nhiệt độ kèm xúc tác thích hợp, pen-1-in phản ứng với hidro để tạo ankan tương ứng.
4. Hiện tượng nhận biết phản ứng
- Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác niken các ankin có phân tử khối nhỏ bị đề hiđro tạo ankan tương ứng (với các ankan có phân tử khối nhỏ ở thể khí).
5. Tính chất hóa học
5.1. Tính chất hóa học của C5H8
a. Phản ứng cộng
- Cộng brom
- Dẫn pentin qua dung dịch brom màu da cam.
+ Hiện tượng: Dung dịch brom bị mất màu.
+ Pentin có phản ứng cộng với brom trong dung dịch.
+ Sản phẩm mới sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với một phân tử brom nữa:
+ Trong điều kiện thích hợp, pentin cũng có phản ứng cộng với hiđro và một số chất khác.
- Cộng hiđro
- Cộng hiđro clorua
+ Phản ứng cộng HX, H2O vào các ankin trong dãy đồng đẳng của axetilen cũng tuân theo quy tắc Mac-côp-nhi
côp như anken.
b. Phản ứng oxi hóa
- Pentin là hiđrocacbon, vì vậy khi đốt, propin sẽ cháy tạo ra cacbon đioxit và nước, tương tự metan và etilen.
- Pentin cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt.
c. Phản ứng thế bới kim loại
- Tính chất riêng của các ankin có nối ba đầu mạch
5.2. Tính chất hóa học của H2
Hiđro là phi kim có tính khử. Ở những nhiệt độ thích hợp, hiđro không những kết hợp được với đơn chất oxi mà còn kết hợp được với nguyên tố oxi trong một số oxit kim loại. Các phản ứng này đều tỏa nhiều nhiệt. Cụ thể:
- Hiđro tác dụng với oxi
Hiđro cháy trong oxi theo phương trình hóa học:
Hỗn hợp H2 và O2 là hổn hợp nổ. Hỗn hợp nổ mạnh nhất khi tỉ lệ H2 : O2 là 2:1 về thể tích.
- Hiđro tác dụng với một số oxit kim loại như FeO, CuO, Fe2O3, …
Ví dụ:
Hiđro phản ứng với đồng oxit ở nhiệt độ khoảng 400°C theo phương trình hóa học:
6. Bạn có biết
- Phản ứng trên là phản ứng cộng hợp hidro của ankin.
- Tùy thuộc vào xúc tác sử dụng mà phản ứng cộng H2 vào axetilen xảy ra theo các hướng khác nhau.
- Thường thì phản ứng cộng H2 thường tạo ra hỗn hợp nhiều sản phẩm
- Số mol khí giảm bằng số mol H2 tham gia phản ứng. (đối với các ankin ở thể khí)
7. Bài tập liên quan
Ví dụ 1: Chất nào dưới đây có thể tham gia cả 4 phản ứng: Phản ứng cháy trong oxi, phản ứng cộng brom, phản ứng cộng hiđro (xúc tác Ni, to), phản ứng thế với dung dịch AgNO3/NH3?
A. Pen-1-in
B. Pen-2-in
C. Pen-1-en
D. Pen-2-en
Hướng dẫn
- Cả anken và ankin đều có phản ứng cháy với oxi, phản ứng cộng với H2, phản ứng cộng brom
- Anken không tạo kết tủa với dung dịch AgNO3/NH3
- Pen-2-in cũng không tạo kết tủa với dung dịch AgNO3/NH3
Đáp án C
Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm hiđro và các hiđrocacbon no, chưa no. Cho X vào bình có niken xúc tác, đun nóng bình một thời gian ta thu được hỗn hợp Y. Phát biểu nào sau đây sai?
A. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X cho số mol CO2 và số mol nước luôn bằng số mol CO2 và số mol nước khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y.
B. Số mol oxi tiêu tốn để đốt hoàn toàn hỗn hợp X luôn bằng số mol oxi tiêu tốn khi đốt hoàn toàn hỗn hợp Y.
C. Số mol X - Số mol Y = Số mol H2 tham gia phản ứng.
D. Khối lượng phân tử trung bình của hỗn hợp X lớn hơn khối lượng phân tử trung bình của hỗn hợp Y.
Hướng dẫn
Giả sử hỗn hợp X gồm:
→ ∑nhỗn hợp sau phản ứng = (y-a-b) + a + (x+b) + (z-a-2b) = (x+y+z-a-2b) mol
Theo BTKL: mX = mY → MX.(x + y + z) = MY.(x + y + z - a - 2b)
Mà (x + y + z) > (x + y + z - a - 2b) → MX < MY.
→ Khối lượng phân tử trung bình của hỗn hợp Y lớn hơn khối lượng phân tử trung bình của hỗn hợp X.
Đáp án D
Ví dụ 3: Cho phản ứng sau:
CH≡C-CH2-CH2-CH3 + 2H2 → CH3-CH2-CH2-CH2-CH3
Điều kiện để phản ứng trên xảy ra là:
A. Nhiệt độ
B. Xúc tác Ni
C. Áp suất
D. Cả A và B đều đúng
Hướng dẫn
Khi có điều kiện nhiệt độ kèm xúc tác thích hợp, pen-1-in phản ứng với hidro để tạo ankan tương ứng
CH≡C-CH2-CH2-CH3 + 2H2 → CH3-CH2-CH2-CH2-CH3
Đáp án D
8. Một số phương trình phản ứng hoá học khác của Ankin và hợp chất: