Tailieumoi.vn xin giới thiệu phương trình Al₂O₃ + 6HNO₃ → 2Al(NO₃)₃ + 3H₂O gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học của Nhôm. Mời các bạn đón xem:

Phương trình Al₂O₃ + 6HNO₃ → 2Al(NO₃)₃ + 3H₂O

1. Phương trình phản ứng hóa học:

    Al₂O₃ + 6HNO₃ → 2Al(NO₃)₃ + 3H₂O

2. Hiện tượng nhận biết phản ứng

   - Phản ứng hoà tan chất rắn nhôm oxit và tạo dung dịch muối trong suốt.

3. Điều kiện phản ứng

   - Điều kiện thường.

4. Tính chất hoá học

a. Tính chất hoá học của Al₂O₃

- Al₂O₃ là oxit lưỡng tính.

   + Tác dụng với axit:

    Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

   + Tác dụng với dung dịch bazơ mạnh

    Al₂O₃ + 2NaOH → NaAlO₂ + H₂O

    hay

    Al₂O₃ + 2NaOH + 3H₂O → 2Na[Al(OH)₄]

    Al₂O₃ + 2OH^- → 2AlO₂^- + H₂O

- Al₂O₃ tác dụng với C

    Al₂O₃ + 9C  Al₄C₃ + 6CO

b. Tính chất hoá học của HNO₃

Tính axit

    Là một trong số các axit mạnh nhất, trong dung dịch:

HNO₃ → H⁺ + NO₃^-

    - Dung dịch axit HNO₃ có đầy đủ tính chất của môt dung dịch axit: làm đỏ quỳ tím, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối của axit yếu hơn.

Tính oxi hóa

    Kim loại hay phi kim khi gặp axit HNO₃ đều bị oxi hóa về trạng thái oxi hóa cao nhất.

    - Với kim loại: HNO₃ oxi hóa hầu hết các kim loại (trừ vàng (Au) và platin(Pt))

    * Với những kim loại có tính khử yếu: Cu, Ag, ...

    Ví dụ:

Cu + 4HNO₃(đ) → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

3Cu + 8HNO₃(l) → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

    * Khi tác dụng với những kim loại có tính khử mạnh hơn: Mg, Zn, Al, ...

    - HNO₃ đặc bị khử đến NO₂.

    Ví dụ:

Mg + 4HNO₃(đ) → Mg(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O.

    - HNO₃ loãng bị khử đến N₂O hoặc N₂.

8Al + 30HNO₃(l) → 8Al(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

    - HNO₃ rất loãng bị khử đến NH₃(NH₄NO₃).

4Zn + 10HNO₃ (rất loãng) → 4Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

    * Lưu ý: Fe, Al, Cr bị thụ động hóa trong dung dịch HNO₃ đặc nguội.

    - Với phi kim:

    Khi đun nóng HNO₃ đặc có thể tác dụng với phi: C, P, S, …(trừ N₂ và halogen).

S + 6HNO₃(đ) → H₂SO₄ + 6NO₂ + 2H₂O

    - Với hợp chất:

    - H₂S, HI, SO₂, FeO, muối sắt (II), … có thể tác dụng với HNO₃ nguyên tố bị oxi hoá trong hợp chất chuyển lên mức oxi hoá cao hơn.

    Ví dụ:

3FeO + 10HNO₃(đ) → 3Fe(NO₃)₃ + NO + 5H₂O

3H₂S + 2HNO₃(đ) → 3S + 2NO + 4H₂O

    - Nhiều hợp chất hữu cơ như giấy, vải, dầu thông, … bốc cháy khi tiếp xúc với HNO₃ đặc.

5. Cách thực hiện phản ứng

   - Cho Al₂O₃ phản ứng với dung dịch axit HNO₃ tạo muối nhôm nitrat và nước.

6. Bạn có biết

   - Các oxit của kim loại khác Al đạt hóa trị cao nhất khi tác dụng với dung dịch axit HNO₃ đều tạo muối của kim loại đó hóa trị cao nhất và nước.

7. Bài tập liên quan

Ví dụ 1: Dung dịch HNO₃ phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây?

   A. Ba(OH)₂, Na2CO₃, Al₂O₃.

   B. FeCl₃, Al₂O₃, Cu.

   C. CuO, NaCl, CuS.

   D. Al₂O₃, Ba(OH)₂, NaCl.

   Hướng dẫn giải

   Chọn A.

   B sai, FeCl₃ không tác dụng với dung dịch HNO₃.

   C sai, NaCl, CuS không tác dụng với dung dịch HNO₃.

   D sai, NaCl không tác dụng với dung dịch HNO₃.

Ví dụ 2: Trong các chất dưới đây chất nào không tác dụng với HNO₃?

   A. Cu.

   B. Al₂O₃.

   C. Fe.

   D. BaCl₂.

   Hướng dẫn giải

   Chọn D.

   3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

   Al₂O₃ + 6HNO₃ → 2Al(NO₃)₃ + 3H₂O

   Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO↑ + 2H₂O

Ví dụ 3: Khối lượng Al₂O₃ bị hòa tan trong 300 ml dung dịch H₂SO₄ 0,5M là bao nhiêu?

   A. 3,1 gam.

   B. 5,2 gam.

   C. 6,1 gam.

   D. 5,1 gam.

   Hướng dẫn giải

   Chọn D.

   Al₂O₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

   n_H2SO4=0,5.0,3=0,15 mol

    ⇒ n_Al2O3= n_H2SO4=.0,15=0,05 mol

   Vậy m_Al2O3=0,05.102=5,1 gam

8. Một số phương trình phản ứng hoá học khác của Nhôm (Al) và hợp chất:

Al2O3 + 2NaOH → 2NaAlO2 + H2O

Al₂O₃ + 2KOH → 2KAlO₂ + H₂O

Al₂O₃ + Ca(OH)₂ → H₂O + Ca(AlO₂)₂

Al₂O₃ + Ba(OH)₂ → H₂O + Ba(AlO₂)₂

Al₂O₃ + Na₂CO₃ → 2NaAlO₂ + CO₂↑

Al₂O₃ + K₂CO₃ → 2KAlO₂ + CO₂↑

Al₂O₃ + 6KHSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3K₂SO₄ + 3H₂O