Tailieumoi.vn biên soạn và giới thiệu các kiến thức lý thuyết trọng tâm bao gồm định nghĩa, tính chất, ứng dụng và

cách điều chế của C6H6 (Benzen) trong bài viết dưới đây, giúp học sinh ôn tập và bổ sung kiến thức cũng như hoàn

thành tốt các bài kiểm tra môn Hóa học. Mời các bạn đón xem:

1. Định nghĩa về Benzen C6H6 là gì?

Benzen là một hydrocacbon thơm ít tan trong nước nhưng dễ tan trong dầu khoáng, dầu động thực vật, dung môi

hữu cơ,… đặc biệt là chất béo, sơn, vecni, hắc ín, cao su và nhựa đường, nhựa than,…Công thức phân tử của

Benzen là C6H6. Phân tử khối: 78

Trong công nghiệp, Benzen là nguyên liệu dùng để tổng hợp nhiều hợp chất hữu cơ như anilin, clo Benzen,

nitroBenzen, phenol,… dùng làm dung môi hòa tan các chất béo.

Vì Benzen có số octan cao, các dẫn xuất thơm như toluene và xylene thường chiếm tới 25% xăng. Bản thân Benzen

đã bị giới hạn ở mức dưới 1% trong xăng vì nó là chất gây ung thư ở người.

Kể từ những năm 1970, Benzen đã bị hạn chế sử dụng trong công nghiệp. Tại Việt Nam, việc cấm sử dụng hóa chất

Benzen trong công nghiệp đã được quy định tại số 108 LB/QĐ.

Hiện nay, để thể hiện cấu tạo của Benzen và đồng đẳng Benzen nói riêng cũng như các hiđrocacbon thơm nói

chung, Cấu tạo của Benzen được biểu diễn theo 2 cách như sau:

2. Tính chất lý hoá của Benzen C6H6

2.1 Tính chất vật lý của Benzen C6H6

Benzen (C6H6) là chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước và không tan trong nước. Benzen là thành phần tự nhiên của

dầu thô và là một trong những hóa chất dầu cơ bản. Nó có thể hòa tan nhiều chất như: Dầu ăn, cao su, nến, iot… và

nhiều dung môi hữu cơ khác. Benzen là chất độc và dễ cháy.

• Khối lượng riêng 0,8786 kg/m3
• Nóng chảy ở 5.5 độ C
• Sôi ở 80.1 độ C
• Khối lượng phân tử: 78,11 g/mol
• Phân loại: Hydrocarbon, Hiđrôcacbon thơm
• Có thể hòa tan trong: Acid acetic, Aceton, Chloroform, Carbon tetrachloride, Diethyl ether

Vậy, tính chất hóa học của benzen thì như thế nào? Cùng tiếp tục tìm hiểu ở phần tiếp theo bạn nhé!

2.2 Tính chất hóa học của Benzen C6H6

Tính chất hóa học của Benzen có những phản ứng đặc trưng như phản ứng thế, phản ứng cháy và phản ứng

cộng….

Phản ứng thế

Tác dụng với halogen nguyên chất trong điều kiện nhiệt độ thường, có chất xúc tác là sắt :

C6H6 + Br2 → C6H5Br + HBr

Phản ứng nitro hoá là phản ứng của Benzen với axit nitric đặc, có xúc tác là nhiệt độ và axit sunfuric đặc.

C6H6+HO−NO2 →C6H5−NO2+H2O

Phản ứng cháy

Giống như các hydrocacbon khác, Benzen cháy trong oxy để tạo ra khí co2 và hơi nước. Khi Benzen cháy trong

không khí sẽ tạo ra CO2, hơi nước và muội than.

2C6H6 + 15O2 (nhiệt độ) → 12CO2 + 6H2O

Phản ứng cộng

Benzen không có phản ứng cộng với Br2 như C2H4 và khí axetilen (C2H2). Tuy nhiên ở nhiệt độ và điều kiện xúc

tác thích hợp, C6H6 tham gia phản ứng cộng với một số chất, ví dụ như Khí hydro , …

C₆H₆ + 3H₂ (t, Ni) → C₆H₁₂

3. Cách điều chế Benzen C6H6

Trong đời sống, Benzen được sử dụng rất nhiều trong sản xuất dược phẩm hay các chất quan trọng phục vụ nhu

cầu của con người.

• Điều chế Benzen từ axetilen và đun nóng ở nhiệt độ 600 độ: C3CH=CH → C6H6
• Điều chế Benzen từ axit benzoic: C6H5COOH + NaOH → C6H6 + Na2CO3
• Điều chế Benzen từ chưng cất nhựa than đá
• Điều chế Benzen từ xiclohexan sử dụng chất xúc tác là Pt và đun nóng: C6H12 → C6H6 + 3H2
• Điều chế Benzen từ n – hexan có xúc tác và đun nóng: C6H14 → C6H6 + 4H2

4. Ứng dụng chính của Benzen (C6H6)

Trong ngành công nghiệp hóa hữu cơ, Benzen được sử dụng để tổng hợp các monome trong sản xuất polyme, phục

vụ cho việc sản xuất các loại chất dẻo, cao su, tơ sợi…..

Benzen cũng được dùng làm dung môi hoà tan các chất như cao su, vecni, dầu mỡ,… và ứng dụng trong tẩy rửa

mỡ ở xương hoặc dầu mỡ trên các bề mặt kim loại.

Từ Benzen người ta có thể điều chế ra nitroBenzen, anilin, phenol dùng để tổng hợp phẩm nhuộm, dược phẩm,

thuốc trừ sâu,…

Benzen được ứng dụng làm dung môi, sản xuất dược liệu trong y học, dược học.

Ngay tờ báo bạn đang cầm trên tay cũng có sự hiện diện của Benzen. Chúng được được sử dụng như là một dung

môi trong công nghệ in ấn, chế bản, đồ họa.